در این مطلب از سایت پی جو به بررسی گیاه گالگا و هر آنچه نیاز هست در خصوص این گیاه دارویی بدانید می پردازیم.
گیاه گالگا چیست و چه خواصی دارد؟
مجله سلامت پی جو - گیاه گالگا با نام علمی Galega officinalis، یکی از گیاهان دارویی پرکاربرد است که در طبیعت گرم و خشک رشد می‌کند. در طب سنتی، از این گیاه به منظور درمان دیابت و کنترل قند خون، کاهش وزن، تحریک غدد شیری و ترکیب با گیاهان دیگر برای تحریک غده‌های آدرنال و پانکراس، محافظت و تقویت کبد، رفع مشکلات گوارشی، تصفیه خون و استفاده به عنوان تونیک استفاده می‌شود.
این گیاه بومی مناطق غربی آسیا و جنوب اروپا بوده و سابقه استفاده از آن به قرن‌ها پیش بر می‌گردد. طعم تلخ و بوی تند این گیاه آن را به عنوان علف شیرآور معروف کرده است. در ایران، گیاه گالگا به وفور در استان گلستان کشت می‌شود. برای رشد بهتر، خاک با بافت متوسط و عمیق و همراه با رطوبت مناسب برای این گیاه ضروری است. برای افزایش اثربخشی، گالگا اغلب به صورت قرص مصرف می‌شود که از برگ‌های گیاه برای تهیه آن استفاده می‌شود. در ادامه با خواص و کارکردهای این گیاه دارویی بیشتر آشنا می شویم، با ما همراه باشید.
مشخصات گیاه گالگا
گیاه گالگا به راسته باقلاسانان، تیره باقلاییان، خانواده باقالی‌ها و گونه G. officinalis تعلق دارد. این گیاه به شکل علفی و چند ساله شناخته می‌شود و دارای ساقه‌های مستقیم و توخالی است که ارتفاع آن معمولاً بین ۴۰ تا ۱۰۰ سانتیمتر متغیر است.
برگ‌های گیاه به صورت متناوب و چند برگچه‌ای هستند و تعداد این برگچه‌ها معمولاً بین ۱۱ تا ۱۷ عدد متغیر است. این برگ‌ها به شکل ییلاقی و دندانه دار می‌باشند. گالگا به دلیل طعم تلخ و بوی تند خود به عنوان علف شیرآور مشهور است. این گیاه اصلی مناطق غربی آسیا و جنوب اروپا بوده و در ایران به ویژه در استان گلستان کشت می‌شود.
برگچه‌های گیاه گالگا به شکل نیزه‌ای یا بیضوی بوده و به طول ۵.۱ تا ۴ سانتیمتر می‌رسند. سطح زیرین برگچه‌ها از سطح رویی آن روشن‌تر است. ریشه گیاه گالگا ضخیم و دارای انشعابات فراوانی است که به طور عمودی در خاک فرو قرار دارد.
گل‌های این گیاه به صورت مجتمع در انتهای ساقه اصلی و انشعابات جانبی آن می‌رویند. ساقه‌های گل دهنده با طولی بین ۲ تا ۴ سانتیمتر، بلند و پوشیده از گل هستند. در برخی مناطق، طول این ساقه‌ها به ۱۰ سانتیمتر هم می‌رسد.
گل‌های گیاه گالگا کوچک بوده و اغلب به رنگ بنفش مایل به ارغوانی و به ندرت به رنگ سفید دیده می‌شود. این گل‌ها از اواخر فصل بهار (خرداد) می‌رویند و هر گل ۱۰ عدد پرچم دارد که مادگی را احاطه می‌کنند. مادگی نیز دارای یک برچه و چند تخمک است.
میوه این گیاه نیام است و دارای غلاف به طول ۲ تا ۴ سانتیمتر و ضخامت ۲ تا ۳ میلیمتر است. میوه حاوی دانه‌هایی با رنگ قهوه‌ای روشن است. طول این دانه‌ها ۴ تا ۴.۸ میلیمتر و ضخامت آن ۱ تا ۱.۵ میلیمتر است. این دانه‌ها بسیار محکم بوده و در طول آن یک شیار کم و بیش عمیق وجود دارد.
ترکیبات شیمیایی گیاه گالگا
همچنین اگر شما به حوزه طب سنتی علاقه دارید، شما می توانید در سایت پی جو در بخش "دانستنی های طب سنتی" در خصوص انواع داروهای گیاهی و کاربردهای آنها اطلاعات کامل و جامعی کسب کنید.
گیاه گالگا دارای ترکیبات شیمیایی چندگانه‌ای است که خواص دارویی آن را تعیین می‌کنند. مهمترین این ترکیبات عبارت‌اند از گوانیدین که یک ترکیب فنولی با خواص آنتی‌اکسیدانی است و گالگین که یک آلکالوئید است و نقش مهمی در خصوصیات دارویی گیاه دارد. همچنین، ترکیباتی چون ۳- متیل ۲- بوتنیل گوانیدین و هیدروکسی گالگین نیز به گروه آلکالوئیدها تعلق دارند و در افزودن به خصوصیات دارویی گیاه دخالت دارند.
علاوه بر این، فلانوئیدها به عنوان ترکیبات فنولیک با خواص آنتی‌اکسیدانی در گیاه حضور دارند و ساپونین‌ها با اثرات مختلفی از جمله آنتی‌اکسیدانی و ضد التهابی نیز در ترکیبات گیاه گالگا شناخته می‌شوند. استروئیدها نیز با شامل کلسترول بتا، سیستوسترول و استیگماسترول، نقش مهمی در فیزیولوژی گیاه ایفا می‌کنند. این ترکیبات به همراه یکدیگر، خواص درمانی متعددی از جمله کنترل قند خون، تحریک غدد شیری و محافظت از کبد را در گیاه گالگا ایجاد می‌کنند.
خواص درمانی گالگا
گالگا دارای خواص درمانی فراوانی است که در ادامه به برخی از آنها اشاره می کنیم:
خواص ضدالتهابی
گالگا حاوی ترکیبات آنتی اکسیدانی و ضدالتهابی مانند فلاونوئیدها و تانن ها است که می توانند به کاهش التهاب کمک کنند. این خواص ضدالتهابی می تواند در درمان بیماری های التهابی مانند آرتروز، روماتیسم و کولیت اولسراتیو مؤثر باشد.
خواص ضدباکتریایی
گالگا حاوی ترکیبات ضدباکتریایی مانند فلاونوئیدها و ساپونین ها است که می توانند به از بین بردن باکتری های بیماری زا کمک کنند. این خواص ضدباکتریایی می تواند در درمان عفونت های ناشی از باکتری ها مؤثر باشد.
گیاه گالگا برای افزایش شیر
استفاده از گیاه گالگا در تحریک غدد شیردهی حیوانات شیرده، به خصوص گاوها، باعث افزایش 35 تا 50 درصدی ترشح شیر شده است که نشان‌دهنده توانمندی این گیاه در این زمینه هست. علاوه بر این خاصیت، گیاه گالگا از جمله کاربردهای دیگر نیز برخوردار است. به عنوان مثال، مطالعات حاکی از آن است که این گیاه می‌تواند ادرارآوری را افزایش دهد و غدد فوق کلیه را تحریک کند. همچنین، خواص ضد کرم و درمانی در بیماری‌هایی چون حصبه، تحریک کننده سیستم عصبی، محافظت از کبد و ضدتب دارد. تأکید می‌شود که نیاز به مطالعات بیشتر در زمینه استفاده از این گیاه در انسان‌ها و اثرات جانبی ممکن است.
خواص ضد قارچی
گیاه گالگا حاوی ترکیبات ضد قارچی مانند فلاونوئیدها و آلکالوئیدها است که می توانند به از بین بردن قارچ های بیماری زا کمک کنند. این خواص ضدقارچی می تواند در درمان عفونت های ناشی از قارچ ها مؤثر باشد.
گیاه گالگا برای کنترل قند خون
عصاره‌ی استخراج شده از گیاه گالگا، حاوی دو ترکیب شیمیایی به نام گوانیدین و گالگین است که این دو ترکیب دارای خواص کنترل کننده قند خون هستند، مشابه به داروهایی چون متفورمین که در درمان دیابت مورد استفاده قرار می‌گیرند. نتایج مطالعات انجام‌شده روی خرگوش‌ها نشان داده‌اند که گیاه گالگا می‌تواند باعث کاهش قند خون در حدود 32 درصد از خرگوش‌های مبتلا به دیابت گردد. همچنین، تحقیقات نشان داده‌اند که این گیاه در بزرگسالان دیابتی در مراحل ابتدایی بیماری، اثر حمایت‌کننده دارد. با این حال، نیاز به تحقیقات بیشتر در انسان‌ها و بررسی اثرات جانبی احتمالی همچنان وجود دارد.
خواص ضددیابتی
گالگا حاوی ترکیبات ضد دیابتی مانند گالیک اسید و ایزوفلاون ها است که می توانند به کاهش قند خون کمک کنند. این خواص ضددیابتی می تواند در درمان دیابت نوع 2 مؤثر باشد.
خواص ضداکسیدکننده
گالگا حاوی ترکیبات آنتی اکسیدانی مانند فلاونوئیدها و کاروتنوئیدها است که می توانند به محافظت از بدن در برابر آسیب های ناشی از رادیکال های آزاد کمک کنند. این خواص ضداکسیدکننده می تواند در کاهش خطر ابتلا به بیماری های قلبی عروقی، سرطان و سایر بیماری های مزمن مؤثر باشد.
خواص کاهش وزن
تاکنون مطالعات انجام شده بر روی موش‌ها نشان داده‌اند که گیاه گالگا ممکن است توانمندی در کاهش توده چربی را داشته باشد؛ اما برای اطمینان از اثربخشی این گیاه در کاهش وزن انسان‌ها، نیاز به مطالعات بیشتر و کنترل‌شده‌تر با شرایط کلینیکی داریم. تا آن زمان، نمی‌توان به طور قطعی ادعا کرد که گیاه گالگا برای کاهش وزن انسان‌ها مؤثر است.
- همچنین برای جست و جو در خصوص کاهش وزن و مراکز مرتبط با آن در شیراز می توانید به این لینک رجوع کنید: باشگاه پزشکی ورزشی کربن
نحوه مصرف گیاه گالگا
در طب سنتی، گیاه گالگا به صورت خشک شده مصرف می‌شود؛ اما در زمان‌های اخیر، مصرف این گیاه به صورت قرص بسیار معمول شده است. توصیه می‌شود که مقدار مصرف قرص با توجه به نظر پزشک متخصص باشد.
پزشکان معمولاً توصیه می‌کنند که یک تا دو قرص را یک تا سه بار در روز و بعد از غذا مصرف کنید. مهم است که مقدار مصرف و زمان مصرف با نظر پزشک تعیین شود. همچنین، بهتر است قرص در دمای کمتر از ۳۰ درجه سانتیگراد نگهداری شود و از نور و رطوبت دور نگه داشته شود.
در مورد مصرف گیاه گالگا به صورت خشک، اطلاعات دقیقی وجود ندارد، بنابراین توصیه می‌شود مصرف آن با مشاوره پزشک متخصص انجام شود.
عوارض جانبی گالگا
مصرف گیاه گالگا و قرص آن، با وجود خواص بسیاری که دارد، ممکن است به همراه عوارض جانبی نیز باشد. در ادامه به مهمترین عوارض جانبی ممکن اشاره می‌شود:
- مصرف گیاه گالگا می‌تواند فرایند انعقاد خون را کاهش داده و احتمال خونریزی را افزایش دهد. افرادی که داروهایی مثل آنتی‌کواگولانتها (داروهای ضد انعقاد خون) مصرف می‌کنند یا مشکلات خونریزی دارند، باید مصرف گیاه گالگا را با احتیاط ادامه دهند.
- مصرف گیاه گالگا و قرص آن ممکن است سطح قند خون را در بعضی از افراد کاهش دهد. افرادی که از داروهای دیابت استفاده می‌کنند، باید در صورت مصرف همزمان داروهای دیابت و گیاه گالگا، سطح قند خون خود را با دقت کنترل کنند.
- اطلاعات قابل اطمینانی درباره مصرف گیاه گالگا هنگام بارداری و شیردهی وجود ندارد؛ بنابراین، به زنان باردار و شیرده توصیه می‌شود از مصرف آن خودداری کنند.
- به افراد توصیه می‌شود حداقل ۲ هفته قبل از عمل جراحی، از مصرف گیاه گالگا و قرص آن پرهیز کنند. این اقدام به دلیل احتمال تأثیر منفی بر سطح قند خون صورت می‌گیرد.
- مصرف این گیاه ممکن است با عوارضی نظیر عصبانیت، ضعف و سردرد همراه باشد. در صورت مشاهده هر یک از این علائم، توصیه می‌شود مصرف آن فوراً قطع شود.
- در مطالعات روی حیوانات علف‌خوار که مقدار زیادی از این گیاه را مصرف کرده‌اند، مسمومیت کشنده رخ داده است. اگرچه در انسان‌ها گزارش‌های عوارض خطرناک وجود ندارد، اما با توجه به این موارد در حیوانات، توصیه می‌شود مصرف این گیاه و فرآورده‌های آن با احتیاط و با مشورت پزشک انجام شود.
سخن آخر
گالگا گیاهی با خواص درمانی فراوان است که می تواند در درمان بیماری های مختلفی مؤثر باشد. با این حال، قبل از مصرف گالگا، بهتر است با پزشک یا متخصص طب سنتی مشورت کنید تا از بروز عوارض جانبی احتمالی جلوگیری شود.
همچنین شما در سایت پی جو می توانید در خصوص گیاه گالگا و سایر گیاهان دارویی با کارکرد مشابه و کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه این مقاله را " گل نسترن ، درمان طبیعی برای مشکلات سلامتی" نیز مطالعه نمایید.
بانک مشاغل برتر