بیماری پارانشیم کلیه یکی از عوارض مزمن بیماریهای کلیه است که باعث آسیب به بخشی از کلیه که عملکرد تصفیه خون و دفع مواد زاید را دارد می شود. یکی از راه های تشخیص نارسایی کلیوی بررسی ضخامت و اکوژنیسیته پارانشیم است. در این مقاله مجله سلامت پی جو به علائم و درمان بیماری پارانشیم کلیه می پردازیم.
پارانشیم کلیه چیست و کجاست؟
پارانشیم کلیه یا لپ آن، قسمتی از کلیه است که شامل دو بخش مدولا (در داخل) و قشر خارجی (کورتکس) می شود و عملکرد اصلی تصفیه خون و دفع مواد زاید را انجام می دهد. بیماری پارانشیم کلیه به معنی اختلال در عملکرد این بخش کلیه است که می تواند موجب بیماری مزمن کلیوی CKD یا نارسایی کلیه شود. کلیه ما از چندین لایه و بخش که شامل نفرون (گردیزه) هستند تشکیل شده. نفرون ها مانند فیلتر سموم را از خون دفع می کنند. این بیماری ممکن است در ساختار و ماده عملکردی (پارانشیم) هر دو کلیه بروز کند.
علت بیماری پارانشیم کلیه می تواند مادرزادی (ژنتیکی) یا اکتسابی به علت افزایش سن باشد. در صورتی که این بیماری کلیه به موقع درمان نشود باعث بروز علائم نارسایی کلیه، اختلال الکترولیت بدن، کاهش حجم خون، کم آبی بدن و ... شود. بنابراین توصیه می کنیم اگر علائم بیماری پارانشیم کلیه را داشتید در اولین فرصت به متخصص کلیه و مجاری ادراری مراجعه کنید.
اندازه طبیعی کلیه ما بهطور متوسط ۱۱ سانتیمتر طول، عرض ۵ و ضخامت ۲.۵ سانتی متر است. ضخامت نرمال پارانشیم کلیه نیز حدود ۱۴ تا ۱۸ میلیمتر است. عوامل متعددی نظیر سن، جنسیت، شاخص وزن بدن (BMI) و بارداری در افزایش یا کاهش طول و ضخامت پارانشیم کلیه تاثیر دارند. علاوه بر این مشخصات پارانشیم مانند طول، ضخامت و اکوژنیسیته برای تشخیص بیماری های مزمن کلیوی بکار می روند. در عکس پایین مکان دقیق پارانشیم را می توانید مشاهده کنید:
برای درمان تخصصی بیماری پارانشیم کلیه به بهترین پزشکان متخصص نفرولوژی در شیراز مراجعه کنید.
علائم بیماری پارانشیم کلیه
علائم ابتدایی بیماری پارانشیم کلیه در بیماران یکسان نیست و بسته به شدت اختلال و ناحیه ای از کلیه که درگیر شده متفاوت است. در اغلب بیماران علائم به آرامی و با پیشرفت روند اختلال شدیدتر می شوند. علائم پارانشیم کلیه:
- ورم دست، پا و چشم
- فشار خون بالا
- کم خونی
- عوارض استخوانی
- وجود خون در ادرار
- درد مفاصل
- تکرر ادرار در شب
- سرگیجه
- تنگی نفس
علائم مبهم بیماری پارانشیمی کلیه
این نشانه های پارانشیم کلیه ممکن است با بیماری های دیگر یا علائم کم کاری کبد اشتباه گرفته شوند. پس توصیه می کنیم ابتدا با متخصص داخلی مشورت کنید.
- ورم شکم (آسیت) یا دست و پا
- استفراغ یا حالت تهوع
- خستگی، بی حالی و ضعف
- خارش بدن (مجموعه علت های خارش بدن و حساسیت های پوستی)
- کاهش یا از دست دادن اشتها
سطح های مختلف بیماری پارانشیم کلیه
پزشکان متخصص کلیه بر اساس شدت و خطر علائم بیماری پارانشیم کلیه، ۳ سطح یا گرید برای این اختلال در نظر می گیرند. تشخیص گرید بیماری کلیه با انجام سونوگرافی و بررسی افزایش یا کاهش اکوژنیسیته پارانشیم کلیه انجام می شود.
- بیماری پارانشیم کلیه گرید ۱:
گرید یک زمانی است که ضخامت و طول پارانشیم بیمار نرمال است، اکوژنیسیته بخش قشری (کورتیکال) با طحال یکسان و تمایز اکوژنیسیته بخش قشری و مدولاری در حالت تعادل حفظ شده باشد.
در سطح دو نیز اندازه پارانشیم طبیعی است، اما اکوژنیسیته بخش قشری بیشتر از طحال و تمایز (تفاوت) اکوژنیسیته قشری و مدولاری کم می شود.
- بیماری پارانشیم کلیه گرید ۳:
در سطح سه بیماری ضخامت پارانشیم کاهش و اکوژنیسیته بخش کورتیکال (قشری) افزایش می یابد. همچنین تعادل اکوژنیسیته کورتیکو-مدولار به هم می خورد و متعادل نیست.
علت بیماری پارانشیم کلیه چیست؟
پیدا کردن علت اصلی این بیماری کلیه از آن جهت که عوامل زیادی در ایجاد و پیشرفت مریضی نقش دارند دشوار است. علاوه بر این، برخی از عوامل خطرساز باعث اختلال عملکرد کلیه و در نهایت بیماری مزمن پارانشیم کلیه CKD می شوند. شایع ترین علت های پارانشیمی:
درمان بیماری پارانشیمی کلیه
عوامل ژنتیکی نقش موثری در ابتلا به بیماری مزمن پارانشیم کلیه (CKD) دارند. بنابراین توصیه می شود در صورت سابقه خانوادگی، چک آپ منظم برای تشخیص به موقع بیماری را در برنامه خود بگذارید. شناخت علائم به تشخیص سریع و درمان مؤثر بیماری کلیه کمک شایانی می کند.
نحوه تشخیص پارانشیمی کلیه
پزشک متخصص نفرولوژی برای تشخیص ضمن معاینه بدنی، به علائم و سابقه ارثی این اختلال توجه می کند. بیماری پارانشیمی در مراحل اولیه علائم چندانی ندارد و اصطلاحا خاموش است. اما هرچه زودتر تشخیص انجام شود شانس موفقیت و کنترل عوارض بالا می رود. با توجه به گرید بیماری پزشک منخصص آزمایش هایی زیر را تجویز می کند:
سونوگرافی شکم (Ultrasound)
سی تی اسکن
تصویر برداری ام آر آی
آزمایش ادرار - نرخ تصفیه گلومرولی (GFR) (درمان گلومرولونفریت در شیراز)
آزمایش خون - مقایسه نسبت اوره به کراتینین (BUN creatinine)
مقاله مرتبط: علائم و عوارض بالا رفتن کراتین کلیه چیست؟
روش های درمان بیماری پارانشیم کلیه
گرینه های موجود برای درمان پارانشیمی کلیه به سن بیمار، وضعیت سلامتی و شدت بیماری مرتبط است. پزشک معمولا ترکیبی از درمان های پزشکی، تغییر سبک زندگی، ممنوعیت های غذایی، مشاوره و در شرایط بحرانی دیالیز یا پیوند کلیه را توصیه می کند. هدف درمان بیماری پارانشیم کلیه مدیریت یا رفع علائم و جلوگیری از پیشرفت بیماری است. بهترین روش های درمان بیماری مزمن کلیوی (CKD) از نظر پزشکان:
تغییر سبک زندگی و عادات غذایی
برخی عادات اشتباه مانند مصرف سیگار یا الکل، اضافه وزن و چاقی تاثیر منفی بر سلامت کلیه دارند. در نتیجه احتمال ابتلا به بیماری پارانشیمی همزمان دو کلیه را افزایش می دهند. منع مصرف برخی مواد مغذی نیز تاثیر مناسبی در کنترل علائم بیماری مزمن کبد دارند.
دارو
در صورتی که علائم بیماری کلیوی خفیف تا متوسط باشند، بیمار می تواند با مصرف دارو آن ها را درمان کند. داروهایی که برای بیماری پارانشیم هر دو کلیه تجویز می شوند معمولا با درمان فشار خون، کلسترول بالا و کاهش تجمع آب به مدیریت علائم کمک می کنند.
کنترل ورم و آب آوردن اعضای بدن
یکی از شایع ترین علائم ناخوشایند پارانشیمی کلیه است. معمولا برای کاهش تجمع آب (خیز یا اِدِم) مصرف دارو و تغییر رژیم غذایی با مشورت متخصص تغذیه توصیه می شود. پزشک با بررسی نوع مواد مغذی و میزان جذب مایعات شما در طول روز توصیه های لازم را به شما می دهد تا سلامت کلیه های خود را تضمین کنید.
درمان های خاص
به تشخیص دکتر متخصص با فیزیوتراپی و کاردرمانی می توانید از عوارضی مانند از کار افتادگی جلوگیری کنید.
دیالیز کلیه یکی از روش های پاکسازی و دفع مایعات اضافی بدن به دلیل نارسایی یا کم کاری کلیه است. انجام دیالیز برای نجات بیمارانی که عملکرد هر دو کلیه خود را به دلیل بیماری پارانشیم کلیه از دست می دهند ضروری است. بهتر است درباره این موضوع ابتدا با پزشکان متخصص درمان نارسایی کلیه در شیراز مشورت کنید.
زمانی که هیچ روش درمان دیگری جواب ندهد و بیمار مبتلا به مراحل پایانی بیماری پارانشیم هر دو کلیه باشد، پزشک متخصص انجام پیوند کلیه برای اغلب بیماران موفقیت آمیز است و بهترین گزینه برای درمان و افزایش طول عمر بیماران مزمن کلیوی است.
توصیه های پایانی پی جو
لپ یا پارانشیم بخشی از آناتومی کلیه است که مسئولیت عملکرد تصفیه خون و دفع سموم بدن را دارد.
عدم درمان بیماری پارانشیم کلیه می تواند باعث عوارض جدی مانند آب آوردن بدن، نارسایی کلیه و ... داشته باشد.
تغییرات در طول، ضخامت و اکوژنیسیته پارانشیم کلیه می تواند به تشخیص بیماری مزمن کلیوی CKD کمک کند.
بهتر است در صورت بروز اولین علائم بیماری مزمن پارانشیم کلیه فورا به متخصص نفرولوژیست مراجعه کنید.
منبع: ترجمه اختصاصی پی جو از مقالات پزشکی
خطرات بیماری پارانشیم کلیه
BirlaHospitalsعلائم و تشخیص
Healthmatchدرمان پارانشیمی کلیوی
NicklausChildren
بانک مشاغل برتر