کیست کلیه نوعی کیسه پر از مایع است که در داخل کلیه رشد می کند. اگر این کیسه ها بیش از حد بزرگ شوند می توانند عملکرد کلیه را مختل یا محدود کنند. کیست های کلیه در هر سنی ایجاد می شوند، اما شیوع آنها در افراد بالای ۴۰ سال بیشتر است. در این مقاله مجله سلامت پی جو درباره علائم و انواع خطرناک کیست کلیه می خوانید.

کیست کلیه چیست؟
کیست کلیه (Kidney Cysts) نوعی کیسه پر از مایع است که به مرور زمان و به علت نامعلوم در داخل کلیه رشد می کند. معمولا این کیست ها خوشخیم (غیر سرطانی) هستند و تاثیری در عملکرد کلیه برای تصفیه خون از سموم و مواد زاید ندارند. اما در موارد خاص امکان کاهش عملکرد و حتی نارسایی کلیوی نیز وجود دارد.
جالب است بدانید کیست های کلیه معمولا کوچک، گرد یا بیضی و پر از مایع هستند. اغلب کیست های کلیه خطرناک نیستند و بیشتر افراد حتی متوجه نمی شوند کیست دارند. از نظر فراگیری، تا ۴۰ سالگی یکی از هر ۴ نفر، و تا ۵۰ سالگی نیمی از افراد به کیست کلیه که از شایع ترین بیماریهای کلیه و مجاری ادراری است مبتلا می شوند.
برای معاینه و تجویز آزمایش جهت تشخیص کیست کلیه می توانید به متخصص کلیه و مجاری ادرار در شیراز مراجعه کنید.
انواع کیست کلیه
به طور کلی، کیست ها کیسه هایی پر از مایع هستند که ممکن است در جاهای مختلف بدن مانند کلیه (کیست کلیه) بهوجود بیایند. دو نوع کیست کلیه وجود دارد:
کیست ساده (Simple Cysts)
کیست های ساده کلیه بهصورت تکی در داخل مجاری کلیه تشکیل می شوند. دیواره آن ها نازک است و ماده ای شبیه به آب در داخل خود دارند. کیست های ساده به عملکرد یا ساختار کلیه آسیبی نمی زنند و خطر چندانی ندارند.
بیماری کلیه پلی کیستیک (Polycystic Kidney Disease)
بیماری کلیه پلی کیستیک (PKD) نوعی بیماری با زمینه ارثی است که باعث می شود تعداد زیادی کیست در کلیه تشکیل شوند. با این که اغلب کیست های ساده خطری ایجاد نمی کنند، در بیماری پلی کیستیک هرچه کیستها بزرگ می شوند باعث صدمه بیشتر به عملکرد کلیه می شوند، پس خطرناک هستند.
بدلیل خاموش و بدون علائم بودن PKD بیشتر بیماران جز در صورتی که به دلایل دیگر تصویربرداری سونوگرافی انجام ندهند وجود کیست را تشخیص نمی دهند.

اندازه کیست کلیه چقدر باشد خطرناک است؟
برخی از کیست ها به اندازه ای کوچک هستند که بدون میکروسکوپ دیده نمی شوند. اما برخی انواع ممکن است به اندازه توپ تنیس رشد کنند. علاوه بر این هرچه اندازه کیست ها بزرگتر باشد احتمال فشار آوردن به اعضای دیگر و ایجاد درد کلیه بیشتر می شود.
معمولا پزشکان متخصص فقط کیست های کلیه که قطر بیشتر از ۲.۵ تا ۳ سانتیمتر داشته باشند را خطرناک میدانند و توصیه به اقدام پزشکی می کنند.
برای رده بندی نوع و میزان خطر کیست های کلیه، پزشکان از ۵ طبقه بندی بوسنیاک استفاده می کنند.
برای تشخیص خوش خیم یا بدخیم بودن، طبقه بندی بوسنیاک کیست های کلیه را بخوانید.
علائم کیست کلیه
در اغلب موارد بیمار مبتلا به کیست های ساده کلیه است که معمولا علائم و خطر خاصی ندارند. البته اگر اندازه همین کیست ها بیش از حد زیاد باشد یا عفونت کنند علائم بیماری بروز می کنند.
علائم کیست ساده کلیه:
- تب
- درد پهلو بین قفسه سینه و استخوان لگن - معمولا این درد خفیف است اما اگر کیست ها پاره شوند (بترکند) درد شدید می شود.
- درد قسمت بالایی شکم یا کمردرد
- ورم شکم
- تکرر ادرار (بیش از دفعات طبیعی در روز نیاز به ادرار دارید)
- تیره شدن یا وجود خون در ادرار (ادرار خونی)

علائم کلیه پلی کیستیک
بیماری کلیه پلی کیستیک زمینه ارثی دارد و در صورت عدم رسیدگی و درمان ممکن است بسیار خطرناک باشد.
علائم بیماری کلیه پلی کیستیک شامل موارد زیر می شود:
توصیه می شود برای معاینه و درمان مشکلات کلیه با بهترین دکتر متخصص نفرولوژی مشورت کنید.

علت کیست کلیه و عوامل خطرساز
دانشمندان و پزشکان هنوز علت دقیق ایجاد کیست در کلیه را نمی دانند. اما اغلب پزشکان کلیه و مجاری ادرار موارد زیر را علت کیست کلیه می دانند:
هر کلیه نزدیک به ۱ میلیون لوله کوچک دارد که ادرار را جمع آوری می کنند. احتمال دارد زمانی که این لوله ها مسدود می شوند، ملتهب و با مایع پر شوند.
همچنین ممکن است کیست کلیه وقتی کیسه هایی به نام دیورتیکولا در ناحیه های ضعیف لوله ایجاد شوند با مایع پر شوند.
هر چه سن فرد بالاتر برود، احتمال ابتلا به کیست کلیه نیز افزایش پیدا می کند.
تا ۴۰ سالگی نزدیک به ۲۵٪ از افراد دچار کیست کلیه می شوند. تا سن ۵۰ سالگی نزدیک به ۵۰٪ افراد این اختلال را می گیرند. همچنین مردان نسبت به زنان احتمال ابتلای بیشتری به کیست کلیه دارند.
بیماری کلیه پلیکیستیک (PKD) ارثی است بنابراین عوامل ژنتیکی و سابقه خانوادگی نقش تعیین کننده در ابتلا به آن را دارند.
عوارض کیست کلیه
بیشتر کیست ها عوارض و مشکل جدی ایجاد نمی کنند. اما در صورت پیشرفت بیماری، عوارض کیست کلیه بروز می کنند:
- عفونت مداوم کیست کلیه (و مجاری ادرار)
- ترکیدن کیست
- انسداد مجاری ادرار مانند میزنای (حالب)
- فشار خون بالا
- درد پهلو و کمر
بیماری پلی کیستیک به تدریج به سلامت کلیه صدمه می زند و باید تحت درمان و نظارت باشد. تقریبا نیمی از افراد مبتلا به این بیماری (PKD) تا ۶۰ سالگی دچار بیماری پارانشیم کلیه یا نارسایی کلیه می شوند.
روش های تشخیص کیست کلیه
برای تشخیص کیست ابتدا باید به متخصص اورولوژی مراجعه کنید. اورولوژیست با بررسی نتیجه آزمایش خون یا نمونه ادرار سلامت کلیه را معاینه می کند.
برای تشخیص دقیق بیماری همچنین روش های تصویربرداری مفید هستند:
- سی تی اسکن شکم و کلیه
- ام آر آی
- سونوگرافی
از مزایای این روش ها می توان به تشخیص وجود کیست، و امکان مشاهده بزرگتر شدن کیست اشاره کرد.
اگر کیست ریز باشد و خطری برای کلیه و مجاری ادراری ایجاد نکند پزشک ممکن است اقدامی برای درمان آن تجویز نکند. در این صورت فقط کافی است سالی ۱ یا ۲ بار سونوگرافی یا سیتی اسکن برای اطمینان از بزرگ نشدن کیست انجام دهید.
درمان کیست کلیه
برای درمان کیست های بزرگ کلیه که علائم ایجاد می کنند، شایع ترین روش های درمان اسکلروتراپی و جراحی کلیه هستند. شما می توانید به پزشکانی که بهطور تخصصی درمان کیست کلیه در شیراز انجام می دهند مراجعه کنید.
اسکلروتراپی کیست کلیه
اسکلروتراپی روشی است که با تزریق دارو باعث کوچک شدن عروق و در نتیجه تخلیه کیست می شود. نحوه انجام اسکلروتراپی: این روش ابتدا با اعمال بی حسی موضعی شروع می شود پس لازم نیست نگران درد باشید. سپس دکتر به کمک تصویر سونوگرافی یک سوزن کوچک را از طریق پوست وارد کیست می کند و به آرامی مایعات آن را تخلیه می کند. گاهی پزشک با تزریق دارو یا محلول الکل به کیست از رشد مجدد آن جلوگیری می کند. معمولا اسکلروتراپی سرپایی انجام می شود و بیمار بعد از عمل مرخص می شود.
عمل جراحی کیست
در صورتی که کیست بزرگ باشد و به عملکرد کلیه لطمه بزند، انجام عمل جراحی و خارج کردن آن ضروری می شود. این عمل با بی هوشی انجام می شود بنابراین دردی حس نخواهید کرد. جراح متخصص کلیه همچنین ممکن است کیست ها را به روش لاپاروسکوپی و با ایجاد چند برش کوچک خارج کند. این روش جراحی با دوربین و ابزار تخصصی کوچک انجام می شود. در مرحله اول جراح کیست را تخلیه می کند. در مرحله بعد دیواره کیست برش داده می شود یا سوزانده می شود. البته بعد از این عمل باید به مدت چند روز در بیمارستان بستری شوید.
مروری کوتاه و توصیه مجله سلامت پی جو
اغلب کیست های ساده کلیه خطرناک نیستند و چون عوارض یا علائمی ایجاد نمی کنند معمولا نیاز به درمان ندارند.
در صورتی که کیست زیادی بزرگ شود، روش های جراحی (لاپاروسکوپی) و اسکلروتراپی از گزینه های درمان هستند.
بیماری کلیه پلی کیستیک که ارثی است، نسبتا خطرناک و نیازمند درمان و چک آپ منظم است.
بدون درمان بیماری PKD باعث بروز علائمی مانند فشار خون و نارسایی کلیه می شود.
همین امروز از طریق پی جو بصورت آنلاین نوبت مراجعه به بهترین متخصص کلیه و مجاری ادرار بگیرید و سلامت خود را تضمین کنید.
منبع: ترجمه اختصاصی مجله سلامت پی جو
درباره انواع کیست کلیه ساده (
Healthline) و بیماری کلیه پلی کیستیک (
MayoClinic)
علائم کیست و روش های درمان
FamilyDoctor