مجله سلامت پی جو - رژیم غذایی بدون گلوتن ممکن است بزرگترین اتفاق سلامتی دهه گذشته باشد، اما این سردرگمی وجود دارد که آیا گلوتن برای همه مشکلساز است یا فقط برای کسانی که شرایط پزشکی خاصی دارند. واضح است که برخی از افراد به دلایل سلامتی، مانند کسانی که مبتلا به بیماری سلیاک یا عدم تحمل هستند، باید از مضرات گلوتن اجتناب کنند. با این حال، بسیاری از افراد در دنیای سلامت و تندرستی پیشنهاد میکنند که همه باید از یک رژیم غذایی بدون گلوتن پیروی کنند. صرف نظر از اینکه آیا آنها عدم تحمل دارند یا خیر. این امر باعث شده است که میلیون ها نفر به امید کاهش وزن، بهبود خلق و خو و سالم تر شدن گلوتن را کنار بگذارند. با این حال، ممکن است تعجب کنید که آیا این روش ها توسط علم تایید می شوند یا خیر. این مقاله به شما می گوید که آیا گلوتن واقعا برای شما مضر است یا خیر.
رژیم غذایی بدون گلوتن چیست؟
گلوتن پروتئینی است که در بسیاری از غلات از جمله گندم، جو و چاودار یافت می شود. در غذاهایی مانند نان، پاستا، پیتزا و غلات رایج است. گلوتن هیچ ماده مغذی ضروری را فراهم نمی کند. اگرچه اغلب به عنوان یک ترکیب واحد در نظر گرفته می شود، گلوتن یک اصطلاح جمعی است که به انواع مختلفی از پروتئین ها (پرولامین ها) موجود در گندم و جو اشاره دارد. پرولامین های مختلفی وجود دارد، اما همه به هم مرتبط هستند و ساختار و خواص مشابهی دارند. پرولامین های اصلی گندم شامل گلیادین و گلوتنین است، در حالی که اصلی ترین پرولامین موجود در جو هوردئین است. پروتئین های گلوتن - مانند گلوتنین و گلیادین - بسیار الاستیک هستند، به همین دلیل است که دانه های حاوی گلوتن برای تهیه نان و سایر محصولات پخته شده مناسب هستند.
در واقع، گلوتن اضافی به شکل یک محصول پودری به نام گلوتن گندم حیاتی اغلب به محصولات پخته شده اضافه می شود تا استحکام، افزایش و ماندگاری محصول نهایی را افزایش دهد. غلات و غذاهای حاوی گلوتن بخش بزرگی از رژیم های غذایی امروزی را تشکیل می دهند و در رژیم ها حدود 5 تا 20 گرم در روز مصرف می شود.
پروتئین های گلوتن در برابر آنزیم های پروتئاز که پروتئین ها را در دستگاه گوارش شما تجزیه می کنند بسیار مقاوم هستند. هضم ناقص پروتئین ها به پپتیدها - واحدهای بزرگ آمینو اسیدها، که بلوک های سازنده پروتئین ها هستند - اجازه می دهد تا از دیواره روده کوچک شما به بقیه بدن شما عبور کنند. این می تواند پاسخ های ایمنی را تحریک کند که در تعدادی از شرایط مرتبط با گلوتن، مانند بیماری سلیاک نشان داده شده است.
حساسیت و عدم تحمل گلوتن
اصطلاح عدم تحمل گلوتن به سه نوع بیماری اشاره دارد. اگرچه شرایط زیر دارای شباهت هایی هستند، اما از نظر منشاء، توسعه و شدت تفاوت زیادی دارند.
اگر دوست دارید درباره روش های درست تغذیه سالم بیشتر بدانید توصیه می کنیم مقاله چگونه یک رژیم غذایی سالم داشته باشیم؟ را هم بخوانید.
بیماری سلیاک
بیماری سلیاک یک بیماری خود ایمنی التهابی است که توسط عوامل ژنتیکی و محیطی ایجاد می شود. حدود 1 درصد از جمعیت جهان را تحت تأثیر قرار می دهد. با این حال، در کشورهایی مانند فنلاند، مکزیک و جمعیتهای خاص در شمال آفریقا، شیوع بسیار بالاتر تخمین زده میشود - حدود 2 تا 5٪.
این یک بیماری مزمن است که با مصرف غلات حاوی گلوتن در افراد مستعد مرتبط است. اگرچه بیماری سلیاک سیستم های زیادی را در بدن شما درگیر می کند، اما به عنوان یک اختلال التهابی روده کوچک در نظر گرفته می شود.
مصرف این دانه ها در افراد مبتلا به بیماری سلیاک باعث آسیب به انتروسیت ها می شود که سلول های پوشش روده کوچک شما هستند. این منجر به آسیب روده، سوء جذب مواد مغذی و علائمی مانند کاهش وزن و اسهال می شود.
سایر علائم یا تظاهرات بیماری سلیاک شامل کم خونی، پوکی استخوان، اختلالات عصبی و بیماری های پوستی مانند درماتیت است. با این حال، بسیاری از افراد مبتلا به بیماری سلیاک ممکن است اصلاً علامتی نداشته باشند.
این بیماری با بیوپسی روده - که "استاندارد طلایی" برای تشخیص بیماری سلیاک در نظر گرفته می شود - یا آزمایش خون برای ژنوتیپ ها یا آنتی بادی های خاص تشخیص داده می شود. در حال حاضر، تنها راه درمان این بیماری اجتناب کامل از گلوتن است.
آلرژی به گندم
آلرژی به گندم در کودکان شایع تر است اما می تواند بزرگسالان را نیز تحت تاثیر قرار دهد. کسانی که به گندم حساسیت دارند، پاسخ ایمنی غیرطبیعی به پروتئین های خاص در گندم و محصولات گندم دارند.
علائم می تواند از حالت تهوع خفیف تا آنافیلاکسی شدید و تهدید کننده زندگی متغیر باشد - یک واکنش آلرژیک که می تواند باعث مشکل در تنفس شود - پس از خوردن گندم یا استنشاق آرد گندم. آلرژی به گندم با بیماری سلیاک متفاوت است و ممکن است هر دو حالت را داشته باشند. آلرژی به گندم معمولاً توسط متخصصین آلرژی با استفاده از آزمایش خون یا خراش پوستی تشخیص داده می شود.
اگر به حوزه تغذیه و تناسب اندام علاقه مندید ، پی جو در بخش مجله سلامت ، مقالات مفیدی برای شما در زمینه تغذیه و رژیم درمانی قرار داده است. برای اطلاعات بیشتر درباره رژیم های غذایی ، تغذیه کودک و... به این بخش مراجعه فرمایید.
حساسیت به گلوتن غیر سلیاک
جمعیت زیادی از مردم علائم را پس از خوردن گلوتن گزارش می کنند، حتی اگر بیماری سلیاک یا آلرژی به گندم نداشته باشند. حساسیت به گلوتن غیر سلیاک (NCGS) زمانی تشخیص داده میشود که فردی هیچ یک از شرایط فوق را نداشته باشد و در عین حال علائم روده و سایر علائم مانند سردرد، خستگی و درد مفاصل را در هنگام مصرف گلوتن تجربه کند.
مانند افراد مبتلا به بیماری سلیاک یا آلرژی به گندم، افراد مبتلا به NCGS بهبود علائم را هنگام پیروی از رژیم غذایی بدون گلوتن گزارش می کنند.
سایر کسانی که ممکن است از رژیم غذایی بدون گلوتن سود ببرند
تحقیقات نشان داده است که پیروی از یک رژیم غذایی بدون گلوتن در کاهش علائم مربوط به چندین بیماری موثر است. برخی از کارشناسان آن را با پیشگیری از برخی بیماری ها نیز مرتبط می دانند.
بیماری خودایمنی
چندین نظریه وجود دارد که چرا گلوتن ممکن است باعث ایجاد یا بدتر شدن شرایط خودایمنی شود، مانند تیروئیدیت هاشیموتو، دیابت نوع 1، بیماری گریو، و آرتریت روماتوئید. تحقیقات نشان میدهد که بیماریهای خودایمنی ژنها و مسیرهای ایمنی مشترکی با بیماری سلیاک دارند.
تقلید مولکولی مکانیسمی است که به عنوان راهی برای شروع یا بدتر شدن بیماری خودایمنی توسط گلوتن پیشنهاد شده است. این زمانی است که یک آنتی ژن خارجی - ماده ای که پاسخ ایمنی را تقویت می کند - شباهت هایی با آنتی ژن های بدن شما دارد.
خوردن غذاهای حاوی این آنتی ژن های مشابه می تواند منجر به تولید آنتی بادی هایی شود که هم با آنتی ژن بلعیده شده و هم با بافت های بدن شما واکنش نشان می دهند. در واقع، بیماری سلیاک با خطر بالاتر ابتلا به بیماریهای خودایمنی اضافی مرتبط است و در افراد مبتلا به سایر بیماریهای خودایمنی شایعتر است.
برای مثال، تخمین زده میشود که شیوع بیماری سلیاک در مبتلایان به تیروئیدیت هاشیموتو - یک بیماری خودایمنی تیروئید - نسبت به عموم مردم تا چهار برابر بیشتر باشد. بنابراین، مطالعات متعدد نشان می دهد که یک رژیم غذایی بدون گلوتن برای بسیاری از افراد مبتلا به بیماری های خودایمنی مفید است .
سایر شرایط
گلوتن همچنین با بیماری های روده مانند سندرم روده تحریک پذیر (IBS) و بیماری التهابی روده (IBD) که شامل بیماری کرون و کولیت اولسراتیو می شود، مرتبط است. به علاوه، نشان داده شده است که باکتری های روده را تغییر می دهد و نفوذپذیری روده را در افراد مبتلا به IBD و IBS افزایش می دهد. در نهایت، تحقیقات نشان می دهد که رژیم های بدون گلوتن برای افراد مبتلا به سایر بیماری ها مانند فیبرومیالژیا، اندومتریوز و اسکیزوفرنی مفید است.
آیا همه باید از گلوتن اجتناب کنند؟
واضح است که بسیاری از افراد، مانند مبتلایان به بیماری سلیاک، NCGS و بیماری های خودایمنی، از پیروی از رژیم غذایی بدون گلوتن سود می برند. با این وجود، مشخص نیست که آیا همه - صرف نظر از وضعیت سلامتی - باید عادات غذایی خود را تغییر دهند یا خیر.
چندین نظریه در مورد اینکه چرا بدن انسان ممکن است قادر به کنترل گلوتن نباشد ایجاد شده است. برخی تحقیقات نشان می دهد که سیستم گوارش انسان برای هضم نوع یا مقدار پروتئین های غلات که در رژیم های غذایی مدرن رایج است تکامل نیافته است.
به علاوه، برخی مطالعات نقش احتمالی سایر پروتئینهای گندم، مانند FODMAPs (انواع خاص کربوهیدرات)، مهارکنندههای آمیلاز تریپسین، و آگلوتینینهای جوانه گندم را در کمک به علائم مرتبط با NCGS نشان میدهند.
تعداد افرادی که از گلوتن اجتناب می کنند به طور چشمگیری افزایش یافته است. به عنوان مثال، داده های ایالات متحده از نظرسنجی ملی سلامت و تغذیه (NHANES) نشان می دهد که شیوع اجتناب از سال 2009 تا 2014 بیش از سه برابر شده است.
در افراد مبتلا به NCGS گزارش شده که تحت آزمایش های کنترل شده قرار می گیرند، تشخیص تنها در حدود 16 تا 30٪ تایید می شود.
با این حال، از آنجایی که دلایل پشت علائم NCGS تا حد زیادی ناشناخته است و آزمایش NCGS هنوز کامل نشده است، تعداد افرادی که ممکن است به گلوتن واکنش منفی نشان دهند ناشناخته باقی مانده است. در حالی که فشار آشکاری در دنیای سلامت و تندرستی برای اجتناب از گلوتن برای سلامت کلی وجود دارد - که بر محبوبیت رژیم های غذایی بدون گلوتن تأثیر می گذارد - همچنین شواهد فزاینده ای وجود دارد که شیوع NCGS در حال افزایش است.
در حال حاضر، تنها راه برای دانستن اینکه آیا شخصاً پس از رد بیماری سلیاک و آلرژی به گندم، از رژیم غذایی بدون گلوتن سود میبرید، اجتناب از گلوتن و نظارت بر علائم است.
چرا بسیاری از مردم احساس بهتری از حذف گلوتن دارند
دلایل متعددی وجود دارد که چرا اکثر افراد در رژیم غذایی بدون گلوتن احساس بهتری دارند. اول، اجتناب از گلوتن معمولاً شامل کاهش مصرف غذاهای فرآوری شده است، زیرا در طیف گسترده ای از غذاهای بسیار فرآوری شده مانند فست فود، محصولات پخته شده و غلات شیرین یافت می شود. این غذاها نه تنها حاوی گلوتن هستند، بلکه معمولاً کالری، قند و چربی های ناسالم نیز دارند.
بسیاری از مردم می گویند که با رژیم غذایی بدون گلوتن وزن کم می کنند، احساس خستگی کمتری می کنند و درد مفاصل کمتری دارند. این احتمال وجود دارد که این فواید به حذف غذاهای ناسالم نسبت داده شود.
به عنوان مثال، رژیم های غذایی سرشار از کربوهیدرات ها و قندهای تصفیه شده با افزایش وزن، خستگی، درد مفاصل، خلق و خوی ضعیف و مشکلات گوارشی مرتبط است.
علاوه بر این، مردم اغلب غذاهای حاوی گلوتن را با گزینههای سالمتری مانند سبزیجات، میوهها، چربیهای سالم و پروتئین جایگزین میکنند که میتواند سلامت و تندرستی را ارتقا دهد.
علاوه بر این، علائم گوارشی ممکن است در نتیجه کاهش مصرف سایر مواد معمول مانند FODMAPs (کربوهیدرات هایی که معمولا باعث مشکلات گوارشی مانند نفخ و گاز می شوند) بهبود یابد.
اگرچه بهبود علائم در رژیم غذایی بدون گلوتن ممکن است با NCGS مرتبط باشد، اما این بهبودها می تواند به دلایل ذکر شده در بالا یا ترکیبی از این دو باشد.
بهترین متخصص تغذیه و رژیم درمانی شیراز ، بهترین متخصص تغذیه کودک در شیراز و سایر شهرها را در پی جو مشاهده ، نوبت و مشاوره آنلاین درباره تغذیه بگیرید.
آیا این رژیم بی خطر است؟
اگرچه بسیاری از متخصصان سلامت چیز دیگری را پیشنهاد می کنند، پیروی از یک رژیم غذایی بدون گلوتن بی خطر است - حتی برای افرادی که لزوماً نیازی به این کار ندارند. حذف گندم و سایر غلات یا محصولات حاوی گلوتن اثرات نامطلوبی برای سلامتی ایجاد نمی کند - تا زمانی که این محصولات با غذاهای مغذی جایگزین شوند.
همه مواد مغذی موجود در غلات حاوی گلوتن، مانند ویتامینهای B، فیبر، روی، آهن و پتاسیم را میتوان به راحتی با پیروی از یک رژیم غذایی کامل و مبتنی بر غذاهای کامل متشکل از سبزیجات، میوهها، چربیهای سالم جایگزین کرد و منابع پروتئینی مغذی.
آیا محصولات بدون گلوتن سالم تر هستند؟
توجه به این نکته مهم است که صرفاً به این دلیل که یک محصول فاقد گلوتن است به معنای سالم بودن آن نیست. بسیاری از شرکت ها کوکی ها، کیک ها و سایر غذاهای بسیار فرآوری شده بدون گلوتن را سالم تر از همتایان حاوی گلوتن خود به بازار عرضه می کنند. در واقع، یک مطالعه نشان داد که 65٪ از آمریکایی ها معتقدند غذاهای بدون گلوتن سالم تر هستند و 27٪ آنها را برای کاهش وزن انتخاب می کنند. اگرچه ثابت شده است که محصولات بدون گلوتن برای کسانی که به آنها نیاز دارند مفید هستند، اما سالم تر از محصولات حاوی گلوتن نیستند.
و در حالی که پیروی از یک رژیم غذایی بدون گلوتن بی خطر است، به خاطر داشته باشید که هر رژیمی که به شدت به غذاهای فرآوری شده متکی باشد، بعید است که هیچ مزیتی برای سلامتی داشته باشد. بعلاوه، هنوز این بحث وجود دارد که آیا اتخاذ این رژیم غذایی برای سلامتی افراد بدون عدم تحمل مفید است یا خیر. با پیشرفت تحقیقات در این زمینه، این احتمال وجود دارد که رابطه بین گلوتن و تأثیر آن بر سلامت کلی بهتر درک شود. تا آن زمان، فقط شما می توانید تصمیم بگیرید که آیا اجتناب از آن برای نیازهای شخصی شما مفید است یا خیر.
چه کسانی باید از گلوتن اجتناب کنند؟
همانطور که گفته شد، افراد مبتلا به بیماری سلیاک در صورت پیروی از رژیم غذایی بدون گلوتن، از بیماری اجتناب می کنند و سلامت بسیار بهتری را حفظ می کنند. برای آنها یک رژیم غذایی بدون گلوتن چیزی جز ضروری نیست. و سپس افرادی هستند که به عنوان حساس به گلوتن توصیف می شوند. آزمایشات آنها برای بیماری سلیاک منفی است (طبیعی)، اما هر زمان که غذای حاوی گلوتن می خورند، علائمی مانند نفخ، اسهال یا درد شکمی را تجربه می کنند. یکی از دلایل آن حساسیت به گندم است، اختلالی که با آزمایش پوست قابل تشخیص است. اما برای بسیاری دیگر، تشخیص هنوز نامشخص است. برخی شروع به نامیدن این حساسیت به گلوتن غیر سلیاک کردهاند، وضعیتی که تعریف ضعیفی دارد و ما چیزهای زیادی درباره آن داریم.
پرهیز از گلوتن برای افراد مبتلا به بیماری سلیاک، آلرژی به گندم یا کسانی که هر زمان که گلوتن مصرف می کنند احساس ناخوشایندی دارند، منطقی است.
در حالی که بسیاری از مردم فکر میکنند رژیمهای بدون گلوتن مغذیتر و حاوی مواد معدنی و ویتامینهای بیشتری نسبت به غذاهای معمولی هستند، اغلب برعکس این موضوع صادق است. غذاهای بدون گلوتن معمولا با اسید فولیک، آهن و سایر مواد مغذی کمتر از غذاهای معمولی حاوی گلوتن غنی می شوند. و غذاهای بدون گلوتن فیبر کمتر و قند و چربی بیشتری دارند. چندین مطالعه گرایش به افزایش وزن و چاقی را در میان افرادی که از رژیم غذایی بدون گلوتن پیروی می کنند (از جمله افراد مبتلا به بیماری سلیاک) یافته اند.
در همین حال، غذاهای بدون گلوتن نسبت به غذاهای معمولی گرانتر هستند. مردم اغلب مایلند برای غذاهایی که فکر می کنند سالم تر هستند، قیمت های بسیار بالاتری بپردازند. مشکل این است که شواهد کمی وجود دارد یا هیچ مدرکی وجود ندارد که این غذاها واقعاً برای شما بهتر هستند.
یک فرد آگاه به گلوتن چه کاری باید انجام دهد؟
اگر احساس خوبی دارید و علائم گوارشی ندارید، از سلامتی خود لذت ببرید! و دیگر نگران گلوتن نباشید. اما اگر علائمی دارید که ممکن است مربوط به گلوتن باشد، یا علائم مهم و غیر قابل توضیحی دارید، با پزشک خود صحبت کنید. علائم بیماری سلیاک یا حساسیت به گلوتن عبارتند از
- اسهال
- درد شکم
- کاهش وزن و کم اشتهایی
- نفخ یا احساس سیری
- ضایعات خارش دار
- تاخیر رشد (در کودکان).
آزمایشات قابل اعتمادی برای تشخیص بیماری سلیاک وجود دارد. اینها شامل آزمایشهای ژنتیکی، آزمایشهای خونی که آنتیبادیهای خاص را شناسایی میکنند و نمونهبرداری از روده میشود. نتایج می تواند به شما کمک کند تا بفهمید که در صورت وجود، از کدام غذاها باید اجتناب کنید. ممکن است یاد بگیرید که می توانید هر چیزی را که دوست دارید بخورید. ممکن است یاد بگیرید که لاکتوز (قند موجود در شیر) است، نه گلوتن، که برای شما دردسر ایجاد می کند. یا ممکن است مشخص شود که یک بیماری رایج دیگر که به گلوتن ربطی ندارد، مانند بیماری کرون، زخم، یا سندرم روده تحریک پذیر دارید.
نتیجه گیری
ما بدون شک در زمان افزایش آگاهی از گلوتن هستیم. آیا این چیز خوبی است؟ اگر بیماری سلیاک دارید. این یک گام بزرگ به جلو است که افرادی که واقعاً نیاز به اجتناب از گلوتن دارند، بتوانند راحتتر از گذشته این کار را انجام دهند، زیرا در حال حاضر غذاهای بدون گلوتن بیشتری در دسترس هستند و برچسبها به وضوح غذاهای حاوی گلوتن را شناسایی میکنند. اما خطرات گلوتن احتمالاً اغراق آمیز و بیش از حد مطرح شده است. وقتی هیچ دلیل پزشکی برای این کار وجود ندارد، تحت تأثیر یک ورزشکار یا تأثیرگذار نخبه قرار نگیرید تا رژیم غذایی خود را محدود کنید. این به شما و پزشکتان بستگی دارد - نه یک فرد مشهور یا نویسنده کتاب - که مراقب سلامتی خود باشید.
پس پیروی از رژیم غذایی بدون گلوتن برای برخی یک ضرورت و برای برخی دیگر یک انتخاب است. رابطه بین گلوتن و سلامت کلی پیچیده است و تحقیقات در حال انجام است. گلوتن با بیماری های خودایمنی، گوارشی و سایر بیماری ها مرتبط است. در حالی که افراد مبتلا به این اختلالات باید یا باید از مصرف گلوتن اجتناب کنند، هنوز مشخص نیست که آیا یک رژیم غذایی بدون گلوتن برای افرادی که عدم تحمل ندارند مفید است یا خیر.
از آنجایی که در حال حاضر هیچ آزمایش دقیقی برای عدم تحمل وجود ندارد و اجتناب از گلوتن هیچ خطری برای سلامتی ندارد، می توانید آن را امتحان کنید تا ببینید آیا باعث می شود احساس بهتری داشته باشید یا خیر. علاقه و اشتیاق در مورد رژیم های غذایی بدون گلوتن همچنان به رشد چشمگیری ادامه می دهد. میتوانید کتابها، متخصصان رژیم غذایی و آگهیهای زیادی برای حمایت از این ایده پیدا کنید. اما آیا واقعاً سلامتی یا احساس خوب بودن شما را بهبود می بخشد؟ یا ممکن است فقط یک مد بهداشتی به طور گسترده تبلیغ شده باشد؟
منبع: وبسایت پی جو