در این مطلب از سایت پی جو به بررسی 10 مورد از مهم ترین خاصیت های بلوط و هر آنچه نیاز هست در خصوص بلوط بدانید می پردازیم.
10 مورد از مهم ترین خواص بلوط برای سلامتی
مجله سلامت پی جو - بلوط که به انگلیسی Oak و نام علمی Quercus نامیده می‌شود، بلوط درختی است کهن و ارزشمند است که از گذشته تا به امروز مورد استفاده انسان‌ها قرار گرفته است. این درخت علاوه بر زیبایی، خواص دارویی و درمانی بسیاری نیز دارد. درختان بلوط طول عمر طولانی دارند و گاهی به دو هزار سال نیز می‌رسند. گونه‌های متعددی از این درخت در ایران، به‌ویژه در رشته‌کوه‌های البرز و زاگرس، به صورت بومی یافت می‌شوند.
چوب بلوط با چگالی حدود ۰٫۷۵ گرم بر سانتی‌متر مکعب از سختی و استحکام بالایی برخوردار است. مقاومت این چوب در برابر حشرات و حملات قارچ‌ها به دلیل داشتن مقادیر زیادی تانن، بسیار بالاست. این درخت از مرغوب‌ترین چوب‌ها برخوردار بوده و زغال از آن نیز از کیفیت بالایی برخوردار است. در ادامه بیشتر با خواص و کاربرد های این گیاه دارویی آشنا می شویم، با ما همراه باشید.
ترکیبات شیمیایی
میوهٔ این گیاه دارویی دارای ترکیبات متنوعی است که شامل نشاسته، پروتئین، قندهای مختلف، به ویژه کوئرسیت، مادهٔ روغنی و در نهایت تانن می‌شود. از طرف دیگر، برگ و پوست این گیاه نیز حاوی ترکیبات متنوعی هست. این شامل تانن ویژه‌ای با نام اسید کوئرسی تانیک که در آب حل می‌شود، نوعی قند به نام کوئرسیت، یک مادهٔ تلخ به نام کوئرسیتین، لعاب و یک مادهٔ قرمز با نام قرمز بلوط است.
کاربرد های بلوط
کاربرد درمانی
تانن موجود در میوه بلوط، یا "شوکه" در زبان محلی، به عنوان یک تقویت‌دهنده مخاط معده شناخته می‌شود و در درمان ورم و زخم معده به کار می‌رود. این ترکیب می‌تواند در بهبود زودتر زخم‌ها و خونریزی‌ها و همچنین درمان اسهال مؤثر باشد. بخش‌های مختلف از درخت بلوط که درمانی هستند شامل میوه، پوست، گال و برگ می‌شوند.
کاربرد خوراکی
میوه بلوط در شمال و جنوب ایران و گونه‌های مختلف آن ارزش‌های غذایی متفاوتی دارند. تحلیل مواد موجود در میوه بلوط شمال ایران نشان می‌دهد که این میوه شامل ۱۱ درصد چربی، ۱۱٫۵ درصد فیبر، ۲۶۳۰ کیلوکالری بر کیلوگرم انرژی و ۱۸٫۵ درصد پروتئین است. در برخی مناطق که جنگل‌های بلوط وجود دارد، از میوه آن آرد می‌سازند و نان بلوط تهیه می‌کنند. همچنین، دانه‌های بلوط به عنوان تغذیه جایگزین در زمستان برای دام‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.
کاربردهای دیگر
دانه، برگ و گال بلوط در داروسازی، رنگرزی (به عنوان یک ماده رنگزای طبیعی)، مرکب‌سازی و صنعت چرم‌سازی استفاده می‌شوند. چوب بلوط به دلیل محکمیت آن برای ساخت وسایل و چوب سوزاندن مورد استفاده قرار می‌گیرد. برخی از گونه‌های این گیاه به عنوان درخت زینتی کاشته می‌شوند و برگ‌های بعضی از این گونه‌ها، مانند یوول، به عنوان بازدارنده زیستی برای حشرات در باغات و گلخانه‌ها استفاده می‌شود.
کاشت بلوط
درختان بلوط عمدتاً در مناطق شمالی کره زمین، از جمله اروپا و آمریکا یافت می‌شوند. بلوط به طور اساسی در کشورهایی مانند چین، ژاپن و کره کشت و بهره‌برداری می‌شود.
ارزش غذایی بلوط
در هر ۲۸٫۳۵ گرم از بلوط خام، ۱۱۰ کالری، ۷٫۹۱ گرم مرطوب‌کننده، ۱٫۷۴ گرم پروتئین، ۶٫۷۶ گرم کل چربی، ۰٫۳۸ گرم خاکستر و ۱۱٫۵ گرم کربوهیدرات وجود دارد.
ترکیبات:
۱۹٫۵۶% مس
۱۹٫۳۱% کل چربی‌ها
۱۶٫۴۸% منگنز
۱۱٫۵۴% ویتامین B
۸٫۸۸% کربوهیدرات
۶/۲۵% فولات
۴٫۸۴% ایولولین
۴٫۷۷% تریپتوفان
۴٫۶۴% والین
۴٫۲۹% منگنز
۴٫۰۶% میتامین B5
این اطلاعات نشان می‌دهد که این گیاه منبع غنی از مواد مغذی متنوعی از جمله مس، چربی‌ها، منگنز، ویتامین B و غیره است.
10 مورد از بهترین خواص های بلوط
1. کاهش التهاب
میوه بلوط به عنوان یک منبع غنی از ترکیبات فیتوشیمیایی شناخته می‌شود که دارای خاصیت ضد التهابی قوی است. این ترکیبات شامل تانن‌ها و فلاونوئیدها هستند که به عنوان آنتی‌اکسیدان‌ها و مهارکننده‌های التهاب عمل می‌کنند. این مواد موجود در میوه بلوط می‌توانند با کاهش سطح بیان گیرنده‌های التهابی و سایر عوامل التهابی در بدن، به کاهش التهابات مختلف کمک کنند. همچنین، فیبرهای موجود در میوه بلوط نقش مهمی در بهبود وضعیت التهابی در روده ایفا می‌کنند. این ویژگی‌ها می‌توانند بهبود عملکرد گوارش، پیشگیری از مشکلات مرتبط با التهابات در روده و حتی کاهش خطر ابتلا به بیماری‌هایی چون بیماری‌های قلبی و سرطان را ترویج کنند.
2. بهبود گوارش
این میوه دارای خواص ملین است و می‌تواند به بهبود گوارش کمک کند. این خاصیت می‌تواند برای درمان یبوست، اسهال و نفخ مفید باشد. اگر با مشکلات نفخ و ناراحتی‌های گوارشی دست و پنجه نرم کرده‌اید، حتماً به مصرف بلوط توجه کنید. این میوه کم اندازه با ارزش غذایی بالا و حاوی فیبر فراوان، توانمند به بهبود فرآیند هضم کمک کرده و با ایجاد حرکات سلیم در روده، از بروز مشکلات مربوط به یبوست یا اسهال جلوگیری می‌کند. در صورت ابتلا به اسهال شدید، ترکیب آرد بلوط و ماست نیز به عنوان یک راهکار مؤثر معرفی می‌شود. همچنین، فلاونوئیدهای موجود در بلوط به عنوان یک درمان طبیعی اثربخش برای زخم معده و کاهش التهابات آن شناخته شده‌اند. به این ترتیب، اضافه کردن بلوط به رژیم غذایی می‌تواند در مدیریت و بهبود عملکرد گوارش و درمان مشکلات گوارشی مؤثر باشد.
3. کاهش قند خون
این میوه دارای خواص ضد دیابتی است و می‌تواند به کاهش قند خون کمک کند. این خاصیت می‌تواند برای درمان دیابت نوع 2 مفید باشد.
همچنین اگر شما به حوزه طب سنتی علاقه دارید، شما می توانید در سایت پی جو در بخش "دانستنی های طب سنتی" در خصوص انواع داروهای گیاهی و کاربردهای آن‌ها اطلاعات کامل و جامعی کسب کنید.
4. کاهش فشار خون
این میوه دارای خواص ضد فشار خونی است و می‌تواند به کاهش فشار خون کمک کند. این خاصیت می‌تواند برای درمان فشار خون بالا مفید باشد.
5. کاهش کلسترول
بلوط دارای خواص ضد کلسترول است و می‌تواند به کاهش کلسترول کمک کند. این خاصیت می‌تواند برای درمان کلسترول بالا مفید باشد.
6. بهبود سلامت قلب
این میوه دارای خواص قلبی عروقی است و می‌تواند به بهبود سلامت قلب کمک کند. این خاصیت می‌تواند برای کاهش خطر بیماری‌های قلبی عروقی مانند سکته مغزی و حمله قلبی مفید باشد. میوه بلوط به عنوان یک منبع غنی از مواد مغذی، نقش مهمی در کاهش خطر بیماری‌های قلبی ایفا می‌کند. تحقیقات نشان داده است که مصرف این میوه می‌تواند به افزایش سطح کلسترول خوب یا HDL در بدن کمک کرده و همزمان سطح کلسترول بد یا LDL را کاهش دهد. علاوه بر این، ترکیبات موجود در میوه بلوط، از جمله تانن‌ها و فلاونوئیدها، نقش مؤثری در پایین آوردن فشار خون داشته و به کاهش التهابات در بدن کمک می‌کنند. این خصوصیات باعث می‌شود که مصرف میوه بلوط به عنوان یک اقدام پیشگیرانه، به حفظ سلامت قلبی عروقی کمک کرده و خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی را به‌طور معنی‌داری کاهش دهد.
7. تقویت سیستم ایمنی بدن
این میوه حاوی ویتامین C و مواد فنلی، خواصی دارد که به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک می‌کند. این میوه به عنوان یک منبع غنی از ویتامین C، یک آنتی اکسیدان قوی، شناخته می‌شود که در مقابله با رادیکال‌های آزاد در بدن مؤثر است. رادیکال‌های آزاد عواملی هستند که ممکن است به بافت‌های بدن آسیب برسانند، اما ویتامین C با نابودی این رادیکال‌ها، از آسیب رساندن به بافت‌ها جلوگیری می‌کند. همچنین، مواد فنلی موجود در بلوط به کاهش التهابات بدن کمک کرده و در نتیجه، به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک می‌نماید. این ویژگی‌ها باعث می‌شود مصرف میوه بلوط به عنوان یک اقدام سلامتی مؤثر در تقویت سیستم ایمنی و پیشگیری از بیماری‌ها باشد.
8. درمان زخم‌ها
این گیاه دارای خواص ضد باکتریایی است و می‌تواند به درمان زخم‌ها کمک کند. این خاصیت می‌تواند برای درمان زخم‌های باز، سوختگی و عفونت‌های پوستی مفید باشد. خواص درمانی بلوط برای پوست بسیار گسترده است و شامل درمان سریع زخم‌های پوستی نیز می‌شود. برگ بلوط به دلیل داشتن خصوصیات ضد التهابی، ضد باکتریایی و ضد ویروسی، به عنوان یک ماده طبیعی برای درمان زخم‌های پوستی مؤثر است. این خواص باعث می‌شود که برگ بلوط یک انتخاب مناسب برای درمان سریع زخم‌های پوستی باشد، از جمله زخم‌های سطحی، زخم‌های خوردگی و زخم‌های آفتاب سوختگی. از طریق استفاده از برگ بلوط می‌توان بهبود سریع‌تر و بهتری در فرآیند بهبودی زخم‌های پوستی را تجربه کرد، همچنین از خطر عفونت‌های پوستی نیز پیشگیری نمود.
9. کاهش درد
این گیاه دارای خواص ضد درد است و می‌تواند به کاهش درد کمک کند. این خاصیت می‌تواند برای درمان درد مفاصل، سردرد و میگرن مفید باشد.
10. محافظت از پوست
این گیاه دارای خواص آنتی اکسیدانی و ضد التهابی است و می‌تواند به محافظت از پوست کمک کند. این خاصیت می‌تواند برای کاهش چین و چروک، لکه‌های پوستی و آسیب‌های ناشی از آفتاب مفید باشد. همچنین برگ بلوط حاوی مقادیر قابل توجهی تانین است که به عنوان یک ماده ضد التهاب طبیعی شناخته می‌شود. این تانین‌ها نه تنها اثرات ضد التهابی دارند بلکه با تحریک تولید کلاژن در پوست نقش مهمی در حفظ سلامت و جوانی پوست ایفا می‌کنند. کلاژن به عنوان یک پروتئین اساسی در پوست، به حفظ ساختار و انعطاف پوست کمک کرده و از پیری زودرس آن جلوگیری می‌کند. به طور کلی، استفاده از برگ بلوط به عنوان یک عصاره طبیعی می‌تواند به جوان‌سازی پوست، حفظ سلامت و زیبایی آن و کاهش علائم پیری مؤثر باشد.
نحوه مصرف بلوط
برای بهره‌مندی از ویژگی‌های درمانی چوب بلوط، می‌توانید عصاره آن را به روش‌های مختلف تهیه کنید. یکی از روش‌ها این است که دو قاشق چای‌خوری از پوست درخت بلوط را در یک فنجان آب سرد بریزید و مخلوط را به مدت ۲۰ تا ۳۰ دقیقه بجوشانید. سپس، دو فنجان از این چای شیرین نشده را در هر روز بین وعده‌های غذایی خود مصرف کنید. روش دیگر این است که دو قاشق چای‌خوری پودر پوست درخت بلوط را به مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه در یک فنجان آب بجوشانید، سپس خنک شده را در لیوان بریزید و هر روز ۱ تا ۲ فنجان از این مخلوط را مصرف کنید.
برای تنظیم حرکات روده و مقابله با اسهال، می‌توانید از قهوه بلوط نیز استفاده کنید. با ترکیب یک قاشق چای‌خوری از بلوط بو داده و پودر شده با گلابی یا قند، هر روز یک فنجان از این قهوه شیرین‌نشده را مصرف نمایید.
در جهت کمک به مشکلات کم‌خونی، می‌توانید یک عصاره با یک قاشق چای‌خوری این میوه بو داده و پودر شده تهیه کرده و آن را در یک فنجان آب داغ بریزید. این عصاره را برای ۱ تا ۲ دقیقه بجوشانید و سپس صاف کنید. روزانه ۲ تا ۳ فنجان از این عصاره را مصرف نمایید.
علاوه بر این، چوب این گیاه می‌تواند در پاکسازی خانه از انرژی‌های منفی مؤثر باشد. برای این کار، با مخلوطی از برگ‌های بلوط، گل‌های آن، مریم‌گلی، دانه‌گزنه، نعناع وحشی و کشمش کاج اروپایی، یک بخور آماده کنید و آن را بر روی یک تکه زغال داغ قرار دهید. با استفاده از پر یا کاغذ، دود را به سمت دیواره‌های خانه هدایت کنید. این فرآیند پاکسازی با باز کردن پنجره یا در، انرژی‌های منفی خانه را ترک خواهد کرد.
عوارض جانبی و آلرژی
سم تانیک اسید:
این میوه و برگ‌های آن به دلیل حاوی میزان بالای سم تانیک اسید، می‌تواند به کلیه‌ها و سیستم گوارش آسیب بزند. مصرف بیش از حد ممکن است منجر به افسردگی، کمبود اشتها، اسهال، یبوست، کولیک و حتی حضور خون در ادرار شود.
علائم مسمومیت:
مصرف این گیاه بدون استخراج تانن می‌تواند به علائم مسمومیت منجر شود. این علائم شامل افسردگی، کمبود اشتها، اسهال، یبوست، کولیک و حضور خون در ادرار می‌شوند.
گالوتانین:
مسمومیت ناشی از این میوه ممکن است زمانی رخ دهد که بسیاری از بلوط‌ها یا غنچه‌هایش بلعیده شوند. گالوتانین سری سبز بلوط خام ممکن است باعث ایجاد مشکلات گوارشی و مشکلات کلیوی شود. مصرف زیاد دانه‌های این گیاه ممکن است باعث تهوع و ناراحتی معده شود به وسیله تانن موجود در بلوط.
تهوع و ناراحتی معده:
مصرف زیاد دانه‌های این گیاه دارویی ممکن است باعث تهوع و ناراحتی معده شود به وسیله تانن موجود در بلوط.
همچنین برای جست و جو در خصوص درمان بیماری های معده و مراکز مرتبط با آن در شیراز می توانید به این لینک رجوع کنید: درمان ورم معده در شیراز
سخن آخر
بلوط درختی است کهن و ارزشمند است که خواص دارویی و درمانی بسیاری دارد. این درخت می‌تواند برای درمان بیماری‌های مختلف مورد استفاده قرار گیرد. با این حال، قبل از مصرف بلوط به صورت خوراکی یا موضعی، بهتر است با پزشک یا متخصص حوزه طب سنتی مشورت کنید.
در صورت مصرف این میوه به عنوان درمان و بهبودی در اینجا چند نکته برای استفاده ایمن از بلوط آورده شده است:
- اگر باردار هستید، شیرده هستید، یا بیماری خاصی دارید، قبل از مصرف با پزشک خود مشورت کنید.
- از مصرف بیش از حد خودداری کنید، زیرا ممکن است عوارض جانبی مانند ناراحتی معده، اسهال و سردرد ایجاد کند.
- اگر به بلوط حساسیت دارید، از مصرف آن خودداری کنید.
همچنین شما در سایت پی جو می توانید در خصوص گیاه دارویی بلوط و سایر گیاهان دارویی با کارکرد مشابه و کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه این مقاله را "ترب وحشی ، گیاهی با خواص درمانی شگفت‌انگیز" نیز مطالعه نمایید.
بانک مشاغل برتر