در این مطلب از سایت پی جو به بررسی گیاه دارویی گزنه و هر آنچه نیاز هست در خصوص این گیاه دارویی بدانید می پردازیم.
فواید گیاه دارویی گزنه که نمی دانید!

مجله سلامت پی جو - گیاه گزنه، با نام علمی Urtica urens و نامهای انگلیسی از جمله "annual nettle"، "dwarf nettle"، "small nettle"، "dog nettle" و "burning nettle"، از بخشهای مختلف خود از جمله ریشه، ساقه، برگها و گلها به عنوان یک منبع درمانی بهره میبرد. در طب سنتی، از گیاه گزنه به عنوان یک ضد آماس استفاده میشود و برگهای تازه یا خشک آن در درمان بیماریهای آرتروز و عفونی مجاری ادراری کاربرد دارد. این گیاه به عنوان درمانی مؤثر برای شکم درد، سرماخوردگی، سرفه، تورم پروستات و درمان بیماریهایی همچون آرتروز شناخته میشود.
گزنه، به عنوان یک منبع غنی از آنتیاکسیدانها، دارای خصوصیات ضد التهابی و توانمندی در کاهش سطوح چربی و قند خون است. از برگهای گزنه میتوان در درمان مشکلاتی چون ریزش مو، اگزما، نقرس، کهیر، روماتیسم و از ریشهاش نیز در درمان هیپرتروفی خوشخیم پروستات بهره برد. این گیاه با ترکیبات مختلف خود گزینهای مفید برای حفظ سلامتی و درمان برخی از بیماریها هست. در ادامه بطور دقیق تری به خواص و کارکرد های این گیاه دارویی خواهیم پرداخت، با ما همراه باشید.
مکانیسم اثر گیاه دارویی گزنه
همچنین اگر شما به حوزه طب سنتی علاقه دارید، شما می توانید در سایت پی جو در بخش "دانستنی های طب سنتی" در خصوص انواع داروهای گیاهی و کاربردهای آنها اطلاعات کامل و جامعی کسب کنید.
مکانیسم اثر گزنه مبتنی بر تحقیقات فارماکولوژیک نشان میدهد که عصاره هیدروالکلی گزنه تأثیر مثبتی بر سطوح قند خون ناشتا و هموگلوبین گلیکوزیله بیماران دیابتی دارد. این گیاه دارای ترکیباتی همچون لیکوپن است که خاصیت آنتیاکسیدانی قوی دارد. تحقیقات نشان داده است که لیکوپن میتواند به دفع اثرات آسیبزای جنتامایسین و جلوگیری از نکروز سلولهای لولهای با به دام انداختن رادیکالهای آزاد مؤثر باشد.
بررسیها نشان میدهد که عصاره گزنه میتواند فعالیت آنزیمهای سیستم دفاع آنتیاکسیدانی مانند کاتالاز، سوپراکسید دیسموتاز و کاتالاز را در اندامهای مختلفی از جمله کبد، کلیه و ریه افزایش دهد. این گیاه همچنین به کاهش تکثیر سلولهای سرطانی پروستات افترا میشود و با مهار آنزیم 5-آلفا ردوکتاز، به عنوان درمانی مؤثر برای هیپرپلازی پروستات معرفی میشود. همچنین، عصاره گزنه به مهار آنزیمهای 5-آلفاردوکتاز و آروماتاز نیز منجر به کاهش وابستگی به غلظت این آنزیمها میشود.
فواید گیاه دارویی گزنه

گزنه حاوی مقادیر زیادی ویتامین، مواد معدنی و آنتی اکسیدان است که برای سلامتی انسان بسیار مفید هستند. برخی از مهم ترین فواید گیاه دارویی گزنه عبارتاند از:
خواص گزنه در طب سنتی
گیاه دارویی گزنه به عنوان یک گیاه دارویی در طب سنتی از خواص فراوانی برخوردار است. این گیاه به عنوان یک ضد التهاب مؤثر شناخته میشود و در کاهش التهابها در بدن نقش دارد. همچنین، خواص گزنه شامل تأثیرات مثبت بر سلامت پروستات است که میتواند به درمان مشکلات مرتبط با آن کمک کند. این گیاه دارای خواص ضد باکتریایی و ضد عفونی است و میتواند در مبارزه با عفونتهای مختلف مؤثر باشد. مصرف گزنه میتواند به بهبود سلامت مجاری ادراری کمک کند و به عنوان یک ضد التهاب طبیعی برای این منطقه شناخته میشود. خواص گزنه شامل کاهش علائم آلرژی فصلی و حفظ سلامت رحم نیز میشود. این گیاه همچنین مورد استفاده در درمان سرماخوردگی، تقویت مو و جلوگیری از ریزش و درخشندگی موها قرار میگیرد.
تقویت سیستم ایمنی بدن
گزنه حاوی مقادیر زیادی ویتامین C و E است که برای تقویت سیستم ایمنی بدن بسیار مفید هستند. این ویتامین ها به بدن کمک می کنند تا با عفونت ها و بیماری ها مبارزه کند.
درمان کم خونی
گیاه دارویی گزنه حاوی مقادیر زیادی آهن است که برای درمان کم خونی بسیار مفید است. آهن برای تولید گلبول های قرمز خون ضروری است.
خواص گزنه برای پروستات
گزنه به عنوان یک گیاه دارویی ممکن است در جلوگیری از بزرگ شدن پروستات تأثیرگذار باشد. این خاصیت میتواند به حفظ سلامت پروستات کمک کرده و از ایجاد مشکلات مرتبط با بزرگ شدن پروستات، از جمله سرطان پروستات، جلوگیری نماید. با این حال، مهم است توجه داشته باشید که گزنه فقط میتواند از بزرگ شدن پروستات جلوگیری کند و تا حدودی در حفظ سلامت آن کمک کند، اما قابلیت بازگرداندن یا کوچک کردن پروستات به حالت قبلی را ندارد.
کاهش التهاب
گزنه دارای خواص ضد التهابی است که می تواند به کاهش التهاب در بدن کمک کند. التهاب می تواند باعث بروز بیماری های مختلف از جمله آرتروز، بیماری قلبی و سرطان شود.
درمان مشکلات گوارشی
گزنه دارای خواص ضد التهابی و آنتی اکسیدانی است که می تواند به درمان مشکلات گوارشی مانند زخم معده، سندرم روده تحریک پذیر و یبوست کمک کند.
خواص گزنه برای ریزش مو
گیاه دارویی گزنه به عنوان یک منبع غنی از ویتامین B و منیزیم شناخته میشود که میتواند به تقویت موها کمک کند و از ریزش آنها جلوگیری نماید. ویتامین B و منیزیم در فرآوردههای گزنه میتوانند مواد مغذی حیاتی برای موها فراهم کنند. همچنین، ویتامین C که در گزنه حاضر است، میتواند به تنظیم چربی کف سر کمک کرده و از ریزش موها جلوگیری نماید.
برای بهرهمندی از خواص گزنه برای ریزش مو، میتوانید جوشانده گزنه را دور از نور خورشید قرار داده و سپس آن را به عنوان یک محلول بر روی کف سر خود بریزید. همچنین، میتوانید گزنه را با خاک رس مخلوط کنید و این ترکیب را به موهای خود زده و پس از مدتی آبکشی نمایید.
درمان مشکلات پوستی
گزنه دارای خواص ضد التهابی و آنتی اکسیدانی است که می تواند به درمان مشکلات پوستی مانند اگزما، پسوریازیس و آکنه کمک کند.
درمان بیماری های قلبی و عروقی
گزنه دارای خواص ضد التهابی و آنتی اکسیدانی است که می تواند به کاهش خطر ابتلا به بیماری های قلبی و عروقی کمک کند.
درمان دیابت
گیاه دارویی گزنه دارای خواص ضد التهابی و آنتی اکسیدانی است که می تواند به کنترل سطح قند خون در افراد مبتلا به دیابت کمک کند. گیاه گزنه دارای یک حلقهی پیچیده است که میتواند به کاهش قند خون کمک کند. این خاصیت گزنه آن را به یک گزینه مؤثر برای مدیریت دیابت تبدیل کرده است. مصرف دمنوش گزنه، به ویژه ترکیباتی که در آن وجود دارد، میتواند باعث کنترل بهتر قند خون شود. سه فنجان از دمنوش گزنه به عنوان یک راهکار طبیعی ممکن است در مدیریت و کاهش قند خون مؤثر باشد.
درمان سرطان
گزنه دارای خواص ضد التهابی و آنتی اکسیدانی است که می تواند به کاهش خطر ابتلا به سرطان کمک کند.
نحوه مصرف گزنه
گیاه گزنه با امکان خرد کردن برگ، ساقه، یا ریشه به صورت پودر، تنتور، کرم و چای و غیره، قابل استفاده است. استفاده از این گیاه به عنوان یک داروی گیاهی در طول تاریخ به دلیل خواص درمانی آن معمول بوده و تحقیقات مدرن نیز از برخی از مزایای سلامتی چای گزنه حمایت میکند. قسمتهای بالایی و ریشهای این گیاه به عنوان دارو مورد استفاده قرار میگیرند.
طرز تهیه چای گزنه:
میتوانید چای یا دمنوش گیاه دارویی گزنه را خشک یا به صورت چای کیسه ای تهیه کنید. همچنین، میتوانید برگهای گیاه را خود پرورش داده و جهت تهیه چای، مراحل زیر را دنبال کنید:
برای هر فنجان از برگهای تازه گیاه گزنه، دو فنجان آب را مورد استفاده قرار دهید.
برگها را به آب اضافه کرده و به جوش آورید.
اجاق گاز را خاموش کنید و مخلوط را حدود پنج دقیقه در قوری بماند.
مخلوط را از طریق یک صافی جدا کنید.
در صورت تمایل، میتوانید به چای عسل یا دارچین افزوده و میزان تأثیر آن را بررسی کنید.
در ابتدا، مقداری از چای گزنه را نوشیده و از واکنش بدن خود نسبت به آن اطمینان حاصل کنید.
این چای به صورت خشک شده یا به صورت چای کیسهای نیز در بازارها موجود است. گزنه همچنین در انواع غذاها به عنوان سبزی پخته مصرف میشود و در تهیه سوپ، آش، خورشت و نوشیدنیهای خنک نیز کاربرد دارد. همچنین، عصاره گیاه گزنه در محصولات بهداشتی و کرمهای پوستی نیز به کار میرود.
عوارض جانبی و موارد منع مصرف گیاه دارویی گزنه

گیاه گزنه به دلیل حاوی ترکیبات محرک، ممکن است در افراد آلرژی ایجاد کند. استفاده موضعی یا خوراکی از این گیاه به شکل تازه ممکن است باعث ظهور علائمی نظیر التهاب، تاول و درماتیت شود. این عوارض جانبی به خصوص در کودکان ممکن است بیشتر باشد؛ بنابراین، مصرف مستقیم گیاه گزنه بر روی پوست یا مصرف آن به صورت خوراکی در مقدار زیاد، توصیه نمیشود و باید با احتیاط و با توجه به واکنشهای حساسیتی احتمالی مصرف شود. در صورت هر گونه علائم آلرژی یا سوءتحمل، به متخصص پزشک مراجعه شود.
تداخلات دارویی
مصرف همزمان گیاه گزنه با داروهای ضد التهاب میتواند منجر به کاهش اثربخشی این داروها شود. همچنین، مصرف عصاره برگ گیاه گزنه ممکن است اثر ضد التهابی داروهایی مانند دیکلوفناک را افزایش دهد.
هشدارها
در هشدارها، باید توجه داشت که استفاده از گیاه گزنه در دوران بارداری به دلیل اثرات قاعده آور و سقط آور آن که به دلیل وجود ترکیبات سروتونینی و محرک رحم است، منع مصرف دارد.
همچنین، افراد با آلرژی شدید و به ویژه در شرایط شوک آنافیلاکسی، باید از مصرف گزنه خودداری کنند.
در ضمن، مصرف مقادیر زیاد گیاه گزنه با داروهای کاهنده قند خون، افزایش دهنده قند خون، ضد دیابت و داروهای خوابآور ممکن است منجر به تداخلات دارویی شود.
سخن آخر
گزنه، گیاهی پرخاصیت است که می تواند به بهبود سلامتی انسان کمک کند. با این حال، قبل از مصرف گزنه، بهتر است با پزشک یا متخصص حوزه طب سنتی خود مشورت کنید.
همچنین شما در سایت پی جو می توانید در خصوص گیاه دارویی گزنه و سایر گیاهان دارویی با کارکرد مشابه و کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه این مقاله را "فواید و خواص عرق گزنه چیست؟" نیز مطالعه نمایید.