در این مطلب از سایت پی جو به بررسی گیاه دارویی سپستان و هر آنچه نیاز هست در خصوص این میوه دارویی بدانید می پردازیم.
همه چیز درباره گیاه دارویی سپستان : از خواص تا طرز استفاده
مجله سلامت پی جو - سپستان، گیاهی با قدمت دیرینه در طب سنتی، به واسطه خواص درمانی و فواید بی‌شمارش، جایگاهی ویژه در بین مردم یافته است. این گیاه که در مناطق مختلف ایران به وفور یافت می‌شود، به عنوان یک داروی طبیعی برای درمان بیماری‌های مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این مقاله به بررسی جامع گیاه سپستان، از خواص و فواید آن تا طرز استفاده و موارد احتیاط، خواهیم پرداخت.
گیاه دارویی سپستان چیست؟
میوه‌ی سپستان، یک درخت گرمسیری است که در آمریکای جنوبی و مرکزی رشد می‌کند. این درخت میوه‌هایی شبیه به مانگو تولید می‌کند، اما در اندازه کوچکتر و با شکلی دیگر. پوست میوه‌ی سپستان سبز روشن است و پس از رسیدن به شکل کامل، به رنگ زرد تغییر می‌کند. اصلی‌ترین قسمت مصرفی این میوه پوست و میوه‌ی داخلی آن است که طعمی ملس و ترش-شیرین دارد. هسته‌ی بزرگ و تقریباً بی‌ارزش این میوه توسط بسیاری از متخصصان تغذیه منع شده است، اما پوست و میوه اصلی سپستان برای تهیه‌ی آبمیوه و کمپوت مورد استفاده قرار می‌گیرد. این میوه خواص متعددی دارد که شامل ویتامین‌های مختلف و مواد مغذی است.
خواص و فواید سپستان
سپستان یا میوه سپستان خواص درمانی بسیاری دارد که می‌تواند برای بهبود برخی از مشکلات سلامتی مفید باشد. این میوه نسبتاً معتدل یا کمی سرد است و مصرف پنجاه گرم یا حدود سی عدد از آن می‌تواند در تسکین حدت صفرا، عطش و تب مؤثر باشد. همچنین می‌تواند کرم معده را خارج کرده و خشکی و خشنی ریه را برطرف کند. این میوه قابض و در عین حال ملین است، همچنین مدر و خنک‌کننده بوده و می‌تواند ناراحتی‌های مجاری ادرار و برخی بیماری‌های ریه و طحال را درمان کند. مصرف میوه سپستان می‌تواند فشار خون را کاهش داده و موسیلاژ آن در صنایع قرص‌سازی استفاده شود.
برای استفاده از خواص درمانی این میوه، می‌توان آن را در طول روز زیر زبان قرار داده و آب آن را فرو برد. پس از آنکه میوه نرم شد، می‌توان آن را خورد و این فرآیند را تکرار کرد. این کار می‌تواند صدا را صاف کرده و گرفتگی صدا را برطرف سازد، همچنین می‌تواند سینه را نرم کرده و سرفه‌های خشک و سرفه‌های ناشی از غلبه خون و صفرا را تسکین دهد. این میوه همچنین می‌تواند آسم یا تنگی نفس را درمان کرده و ورم تارهای صوتی و سوزاک را تسکین دهد.
برای ناراحتی‌های حلق، می‌توان پنج تا سی دانه از این میوه را تنها یا همراه با میوه‌های لعاب‌دار دیگر مصرف کرد. همچنین می‌توان آن را در دوشاب انگور (شیره انگور) بپزید و به عنوان ضماد برای رساندن و سر باز کردن دمل استفاده کرد. گونه‌های لیتوسپرموم این میوه، فعالیت هورمونی دارند و همچنین برای رنگ‌دهی مواد غذایی نیز استفاده می‌شوند.
همچنین اگر شما به حوزه طب سنتی علاقه دارید، شما می توانید در سایت پی جو در بخش "دانستنی های طب سنتی" در خصوص انواع داروهای گیاهی و کاربردهای آن‌ها اطلاعات کامل و جامعی کسب کنید.
دیگر خواص سپستان
مغز هسته این میوه را می‌توان پودر کرده و به عنوان ضماد خارجی برای درمان بیماری‌های قارچی پوست، مانند حلقه‌های قارچی، استفاده کرد. همچنین عصاره برگ‌های سپستان خنک‌کننده و مبرد است و استفاده از ضماد له کرده از برگ‌های تازه آن می‌تواند در تسکین سردرد، التیام جراحات و تحلیل ورم مؤثر باشد.
خواص پوست درخت سپستان
پوست درخت سپستان نیز دارای خواص فراوانی است؛ این پوست قابض، تونیک و مقوی است و می‌تواند برای تسکین دردهای قولنج یا کولیک روده‌ها مفید باشد. همچنین می‌توان از آن برای رفع سوهاضمه، کاهش تب و سردرد و قطع اسهال با استفاده از آب جوشانده آن استفاده نمود. برای رفع التهابات و جوش‌های داخل دهان نیز می‌توان از پوست درخت سپستان به صورت گرد (پودر شده) یا قرقره‌ی پودر شده استفاده نمود. همچنین برای تحلیل و درمان ورم‌ها، جوش‌ها و کورک‌ها می‌توان پوست درخت سپستان را خیس کرده، له کرده و بکوبیده و روی محل مورد نیاز قرار داد.
همچنین برای جست و جو درمان کولیک و مراکز مرتبط به آن در شیراز می توانید به این لینک رجوع کنید: درمان کولیک نوزاد در شیراز
طرز استفاده از سپستان
برای استفاده از میوه سپستان، می‌توانید به دو روش آماده‌سازی و استفاده‌ی آن پرداخته و از خواص آن بهره‌مند شوید:
- آماده کردن ترشی: از میوه‌های کال و نارس سپستان می‌توان برای آماده کردن ترشی استفاده کرد. برای این کار، میوه‌های کال و نارس را بشورید و درون آن‌ها را با چند تیغه ببرید تا بهتر بتوانید ادویه‌ها و طعم‌دهنده‌ها را درون آن قرار دهید. سپس میوه‌ها را درون مخلوطی از ادویه‌ها و غلات، مانند سیر، زردچوبه، نمک و سایر ادویه‌های مورد علاقه شما بگذارید. در نهایت، آبگوشت یا سرکه را بریزید تا ترشی آماده شود.
- مصرف میوه رسیده به صورت دم‌کرده: برای مصرف میوه سپستان به صورت دم‌کرده، می‌توانید از ۵ تا ۳۰ عدد میوه استفاده کنید که بسته به نیاز دارویی شما متغیر است. برای آماده‌سازی دم‌کرده، میوه‌ها را بشورید و در آب جوش قرار دهید تا نرم شوند و عطر و طعم خود را تحول دهند. سپس آب آن را می‌توانید به عنوان نوشیدنی گرم یا سرد مصرف کنید.
استفاده از میوه سپستان می‌تواند به عنوان یک داروی طبیعی بسیار مفید باشد، اما همچنان توصیه می‌شود قبل از استفاده، نکات بهداشتی و مصرف مناسب آن را با یک متخصص یا پزشک مشاوره کنید.
موارد احتیاط و منع مصرف
مصرف زیاد سپستان می‌تواند مضر برای معده باشد و می‌تواند باعث ضعف کبد شود؛ بنابراین، افرادی که ممکن است به مشکلات معده یا کبدی رنج ببرند، باید مصرف آن را محدود کنند یا با کمیت کمتری مصرف کنند. افراد با سردمزاجی باید با احتیاط از مصرف زیاد آن پرهیز کنند و می‌توانند به جای آن از دیگر گیاهان دارویی مطابق با مزاج خود استفاده کنند، مانند برگ گل سرخ.
جمع بندی
سپستان گیاهی با قدمت دیرینه در طب سنتی است که به واسطه خواص و فواید بی‌شمارش، جایگاهی ویژه در بین مردم یافته است. این گیاه برای درمان بیماری‌های مختلف، از جمله التهاب، عفونت، یبوست، اضطراب و افسردگی، فشار خون بالا و کم‌خونی مفید است. سپستان به صورت‌های مختلف دمنوش، جوشانده، شربت و پودر قابل استفاده است. زنان باردار و شیرده و افراد دارای مزاج سرد باید در مصرف سپستان احتیاط کنند.
همچنین شما در سایت پی جو می توانید در خصوص گیاه سلمک و کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه این مقاله را "معرفی گیاه سلمک و خواص آن" نیز مطالعه نمایید.
بانک مشاغل برتر