در این مطلب از سایت پی جو به بررسی گیاه دارویی شاهتره و هر آنچه نیاز هست در خصوص این گیاه دارویی باید می پردازیم.
فواید درمانی گیاه دارویی شاهتره (شاتره) برای بیماری ها
مجله سلامت پی جو - شاهتره یا شاتره Fumaria parviflora Lam گیاهی علفی یکساله یا دوساله از تیره کاسنی است که بومی مناطق مدیترانه‌ای است. این گیاه دارای گل‌های بنفش یا صورتی و میوه‌هایی کروی شکل است. شاهتره از دیرباز در طب سنتی ایران و سایر نقاط جهان مورد استفاده قرار می‌گرفته است.
گیاه شاهتره با نام علمی Fumaria officinalis و گونه‌های دیگری مانند Fumaria Indica، F. cucullaria، F. fungosa، F. mobilis و F. sempervirens شناخته می‌شود. در طب سنتی، این گیاه به عنوان مدر و ملین و در رفع اختلالات پوستی مورد استفاده قرار می‌گیرد. شاهتره خصوصیاتی از قبیل مقوی بودن، تصفیه کننده خون، اشتها‌آور بودن و دارا بودن خواص خلط‌آور را داراست.
موارد مصرف گیاه دارویی شاهتره
از گیاه دارویی شاهتره در درمان مشکلات کبدی، کیسه صفرا و دستگاه گوارش نیز بهره گرفته می‌شود. همچنین، درمان آترواسکلروز، روماتیسم، آرتریت، هیپوگلیسمی و عفونت‌ها نیز جزو موارد استفاده این گیاه است. شاهتره به عنوان درمان سنتی در التهاب ملتحمه چشم نیز به کار می‌رود. در طب هومیوپاتی، این گیاه برای درمان اگزمای مزمن با خارش ناشی از بیماری‌های کبدی نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. گیاه شاهتره دارای اثرات متعددی از جمله آنتی‌کلینرژیک، ضد ورم، ضد اسپاسم، تقویت‌کننده قوای جنسی، کاهنده صفرا، ادرارآور و آرام‌بخش هست.
مکانیسم اثر گیاه دارویی شاهتره
همچنین اگر شما به حوزه طب سنتی علاقه دارید، شما می توانید در سایت پی جو در بخش "دانستنی های طب سنتی" در خصوص انواع داروهای گیاهی و کاربردهای آن‌ها اطلاعات کامل و جامعی کسب کنید.
گیاه دارویی شاهتره (Fumaria officinalis) با مکانیسم‌های گوناگونی در بهبود و مراقبت از سلامتی مؤثر است. عصاره این گیاه به رفع اگزمای مزمن پوستی و پسوریازیس کمک می‌کند. به علاوه، تحقیقات نشان داده است که این گیاه می‌تواند جلوگیری از تشکیل سنگ‌های کلیه و صفرا را فراهم آورد و از دفع فلزات سنگین و مواد مضر از دستگاه ادراری جلوگیری نماید.
آلکالوئید پروتوپین، به عنوان یک اجزای اصلی گیاه شاهتره، در دوزهای پایین تأثیرات آنتی هیستامینی و کاهنده فشار خون دارد. این گیاه نقش مؤثری در کاهش میزان گلوکز، کلسترول و کراتنین ایفا می‌کند و بنابراین ممکن است در درمان بیماران دیابتی مؤثر باشد.
همچنین، تحقیقات حاکی از این است که عصاره آبی-متانولی گیاه شاهتره دارای اثرات محافظتی بر روی سمیت کبدی هست. این گیاه دارای ترکیبات فلاونوئیدی و فوماریک اسید است که به عنوان عوامل آنتی اکسیدانی شناخته شده‌اند.
در مطالعات دیگر، مشخص شده است که گیاه شاهتره و گونه‌های مختلف آن دارای اثرات آنتی کولین استرازی هستند و به صورت قوی می‌توانند آنزیم‌های استیل کولین استراز و بوتیریل کولین استراز را مهار کنند. همچنین، گیاه شاهتره دارای اثرات آنتی اکسیدانی است که می‌تواند رادیکال‌های آزاد را کنترل کند و عملکرد مویرگی را بهبود بخشد.
فارماکوکینتیک گیاه دارویی شاهتره
فارماکوکینتیک گیاه شاهتره (Fumaria officinalis) مرتبط با جذب، توزیع، متابولیسم و دفع ترکیبات فعال آن است. مهمترین ترکیبات دارویی این گیاه شامل آلکالوئیدهای ایزوکینولینی هستند که شامل پروتوپین، فوماریسین، فوماریلین، فوماریتین و اسکولرین می‌شوند.
در مورد جذب، اطلاعات دقیقی در دسترس نیست، اما مطالعات نشان داده‌اند که ترکیبات فعال شاهتره از دستگاه گوارش جذب می‌شوند و وارد مراحل بیوشیمیایی در بدن می‌شوند. توزیع این ترکیبات به اندازهٔ کافی در اندام‌ها و بافت‌ها انجام می‌شود.
ترکیبات فعال شاهتره به عنوان پیش مواد در متابولیسم داخلی جای می‌گیرند. این متابولیسم ممکن است توسط آنزیم‌های کبدی صورت گیرد و به تشکیل ترکیبات متابولیت باشد که در دفع نهایی نقش دارند.
در مرحله دفع، متابولیت‌های ترکیبات فعال از طریق کلیه و دستگاه گوارش از بدن حذف می‌شوند. اطلاعات دقیق‌تر در مورد فارماکوکینتیک شاهتره نیازمند تحقیقات بیشتر در این زمینه است.
ترکیبات دیگر مانند فومارین، کریپتوکاوین، تتراهیدروکوپتیسین، املاح معدنی از جمله پتاسیم، فوماریک اسید، سینامیک اسید، فومارامین، پارفومین، بیکوکولین، کافئیک اسید و ترکیبات فلاونوئیدی از جمله روتین نیز در تشکیل ترکیبات شاهتره نقش دارند. همچنین، حضور مواد رزینی و موسیلاژ نیز به عنوان عناصر تشکیل‌دهنده این گیاه ذکر شده است.
خواص درمانی گیاه دارویی شاهتره
بر اساس مطالعات علمی، شاهتره دارای خواص درمانی زیر است:
درمان بیماری‌های کبدی
گیاه دارویی شاهتره به دلیل داشتن سیلیکون و سیلیمارین، به عنوان یک داروی گیاهی مؤثر برای درمان بیماری‌های کبدی مانند کبد چرب، سیروز کبدی و هپاتیت کاربرد دارد. یکی از خصوصیات برجسته عرق شاهتره، توانایی در پاکسازی و دفع سموم بدن است. کبد به عنوان یکی از اندام‌های حیاتی بدن، نقش مهمی در دفع مواد سمی و اضافی که از فعالیت‌های سوخت و ساز ناشی می‌شوند، ایفا می‌کند. عرق شاهتره با دارا بودن خواص آنتی‌اکسیدانی و ضد التهابی، می‌تواند به بهبود وضعیت کبد و مقابله با بیماری‌ها و مشکلات مرتبط با کیسه صفرا و التهابات کبدی کمک کند. این گیاه نه تنها به درمان التهابات کبدی کمک می‌کند بلکه در بهبود بیماری‌هایی همچون کبد چرب نیز نقش مؤثری ایفا می‌نماید. استفاده مداوم از عرق شاهتره می‌تواند به بهبود عملکرد کبد و دفع سموم از بدن کمک کرده و سلامت عمومی را تقویت نماید.
درمان بیماری‌های و کلیوی
همچنین یکی از ویژگی‌های مهم عرق شاهتره، خاصیت دیورتیک (ادرارآوری) آن است. این به این معناست که مصرف این گیاه می‌تواند تولید ادرار را در بدن افزایش داده و از این طریق به حذف مواد زائد، سموم و مایعات اضافی بدن کمک کند. این ویژگی بهبود عملکرد کلیه‌ها را تسهیل می‌دهد و به دفع مواد زائد از بدن کمک می‌نماید.
علاوه بر این، خواص ضد التهابی عرق شاهتره می‌تواند به بهبود وضعیت کلیه‌ها و کاهش التهابات ناشی از بیماری‌های کلیوی کمک کند. این خاصیت می‌تواند به کاهش علائم و حمایت از سلامت کلیه‌ها منجر شود. از این رو، مصرف مداوم عرق شاهتره ممکن است در حفظ سلامت عملکرد کلیه و کاهش خطر بروز مشکلات کلیوی مؤثر باشد.
درمان مشکلات گوارشی
گیاه دارویی شاهتره به دلیل داشتن خواص ضدالتهابی و ضدنفخ، به درمان مشکلات گوارشی مانند سوءهاضمه، نفخ، اسهال و یبوست کمک می‌کند. شاهتره به عنوان یک گیاه ملین و ادرارآور مفید برای حل مشکلات گوارشی اثبات شده است. این گیاه قابلیت رفع سوء هاضمه، کاهش نفخ و مقابله با اسهال و یبوست را داراست. با فعال‌سازی دستگاه گوارش، شاهتره به بهترین شکل تحریکات مورد نیاز را فراهم می‌کند که این امر به بهبود عملکرد گوارش و تسهیل در هضم غذاها کمک می‌کند. توصیه می‌شود قبل از استفاده از این گیاه یا هر تغییر در رژیم غذایی، با متخصص یا پزشک مشورت کنید تا مقدار و روش استفاده مناسب برای شرایط شما مشخص شود.
درمان التهابات پوستی
شاهتره به دلیل داشتن خواص ضدالتهابی، به درمان التهابات پوستی مانند اگزما، پسوریازیس و آکنه کمک می‌کند. شاهتره در طب سنتی به عنوان یکی از موثرترین درمان‌ها برای بهبود و زیبایی پوست شناخته می‌شود، به خصوص در درمان آکنه. این گیاه با توانایی در از بین بردن آکنه‌ها و تقویت پوست، باعث پاکسازی و درخشندگی پوست می‌شود. خاصیت ضد التهابی شاهتره نیز در بهبود تورم، قرمزی، زخم‌ها و درد پوست نقش مهمی ایفا می‌کند. این گیاه همچنین در درمان پسوریازیس و رفع خارش پوست مؤثر است. با داشتن خواص ضد پیری، شاهتره حاوی آنتی‌اکسیدان‌هایی است که از ایجاد چین و چروک پوست جلوگیری می‌کند. استفاده مداوم از شاهتره می‌تواند به پوست جوانانه و سالم تر کمک کرده و آن را از زیبایی بخشیده به آن نگهداری کند.
سلامت قلب و عروق
فشار خون بالا یکی از عوامل مهم بروز بیماری‌های قلبی است. تحقیقات نشان می‌دهد که خواص عرق شاهتره می‌تواند در تنظیم فشار خون مؤثر باشد و سطح کلسترول بد (LDL) را در بدن کاهش دهد. علاوه بر این، ویژگی‌های آنتی‌اکسیدانی این گیاه به محافظت از سلول‌های بدن در برابر اثرات منفی ناشی از رادیکال‌های آزاد - اتم‌های ناپایدار که ممکن است باعث تخریب سلول‌ها شوند - کمک می‌کند. این اطلاعات نشان می‌دهد که مصرف عرق شاهتره ممکن است یکی از راهکارهای طبیعی در مدیریت فشار خون و کنترل کلسترول باشد.
نحوه مصرف گیاه دارویی شاهتره
گیاه دارویی شاهتره را می‌توان به صورت دمنوش، عرق، کپسول و قرص مصرف کرد.
- دمنوش شاهتره: برای تهیه دمنوش شاهتره، یک قاشق چایخوری از گیاه شاهتره را در یک فنجان آب جوش ریخته و به مدت 10 دقیقه دم کنید.
- عرق شاهتره: عرق شاهتره را می‌توان از عطاری‌ها تهیه کرد.
- کپسول و قرص شاهتره: کپسول و قرص شاهتره را می‌توان از داروخانه‌ها تهیه کرد.
توجه داشته باشید پیش از مصرف با پزشک و یا متخصص حوزه طب سنتی خود مشورت کنید.
همچنین برای جست و جو در خصوص داروخانه ها و مراکز مرتبط با آن در شیراز می توانید به این لینک رجوع کنید: داروخانه آنلاین در شیراز
عوارض جانبی گیاه دارویی شاهتره
شاهتره به طور کلی گیاهی بی‌خطر است، اما مصرف بیش از حد آن ممکن است باعث بروز عوارض جانبی زیر شود:
- اسهال
- حالت تهوع
- سرگیجه
- سردرد
نکته: زنان باردار و شیرده باید قبل از مصرف شاهتره با پزشک خود مشورت کنند.
سخن آخر
شاهتره گیاهی دارویی با خواص درمانی فراوان است که از دیرباز در طب سنتی ایران و سایر نقاط جهان مورد استفاده قرار می گیرد. با این حال توجه داشته باشید پیش از مصرف هرگونه گیاه دارویی در جهت بهبودی و درمان با پزشک و یا متخصص حوزه طب سنتی خود مشورت کنید.
همچنین شما در سایت پی جو می توانید در خصوص گیاه دارویی شاهتره و کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه این مقاله را "آشنایی با خواص گیاه شاه تره یا شاتره" نیز مطالعه نمایید.
بانک مشاغل برتر