آشنایی با خواص گیاه شاه تره یا شاتره
نشاه تره یا شاتره گیاهی است با نام علمی Fumaria officinalis و یا گونه‌های دیگری از جمله f.Vaillantii که از خانواده شاه‌تره است و نام عمومی آن در جهان Fumitory است. گونه اول که گیاه اصلی دارویی آن است بومی اروپا و آسیاست. شاتره، گياهي است علفي و يكساله با برگ‌هاي داراي بريدگي‌هاي بسيار؛ گل‌آذين در اين گياه، خوشه يا گَرزَن است كه شامل دو كاسبرگ زود افت و چهار گلبرگ جدا به رنگ‌هاي سفيد تا صورتي يا ارغواني مي‌باشد كه يكي از دو گلبرگ بيروني، به مهميز تبديل شده است.
شاتره داراي تركيبات غيرآلكالوئيدي پنتاترياكونتان، گلوكوزيد، تانن، اسيد فوماريك و آلكالوئيد فومارين است.طبع شاه‌تره از نظر حكماي طب سنتي، مركب‌القوي است يعني در حرارت، معتدل و خيلي خشك است. برخي آن را گرم و خشك انگاشته‌اند، اما ابوعلي‌سينا آن را كمي سرد دانسته است.
خواص گیاه شاتره
- این گیاه، مُقوّی کبد و طحال و بازکننده گرفتگی‌های این دو عضو است.
- مسهل تلخی صفرا و سودای سوخته است.
- تب‌بُر و مُعرّق است.
- این گیاه، رافع امراض پوستی، جذام و برخی تومورهای سرطانی نیز میباشد.
- استعمال آن برای تقویت معده، بُن دندان‌ها و بیماری‌های سوداوی توصیه شده است.
- صاف کننده خون، سم‌زدا، ضد صفرا و ادرارآور است.
- خارش را برطرف میکند.
- مواد زائد موجود در خون و بدن یا اصطلاحاً اخلاط سوخته (صفرا و یا سودای غیرطبیعی) یعنی موادی که به دنبال حرارت بیش از حد در بدن تشکیل میشود را دفع میکند.
- می‌توان آن را خشک کرد (و همچنین کاسنی را) و در دوغ و ماست ریخته که این کار باعث میشود خنکی ماست و دوغ افزایش پیدا کند (از نظر مزاج) و برای جوش صورت و التهاب‌های پوستی بسیار مفید است.
- می‌توان آن را در آب ریخته و یا از آن شربت تهیه کرد که ملین خوبی است.
- برای افرادی که دچار سنگ‌های ادراری و التهابات و بزرگی پروستات هستند چون مدر است مفید است.
- می‌توان برگ سبز آن یا محلول آن را به بن دندان‌ها مالید که باعث محکم شدن لثه‌ها شده است.
- برای آفت و زخم‌های لثه نیز مفید است.
- از نظر اثرات جهاز هاضمه، باز کننده انسدادهای مجاری کبد بوده و تقویت کننده و دباغی کننده معده است.
- می‌توان آن را در سرکه ریخته، مدتی بماند و صاف و خشک و مصرف کرد که برای رفع تهوع و استفراغ خوب خواهد بود.
- می‌توان خیسانده و یا آب آن را بر موها و ریش ریخته که برای دفع شپش مناسب و مفید است با توجه به این که امروزه نیز میزان شپش در مدارس زیاد شده است.
- درمان گزیدگی ناشی از نیش زنبور از دیگر خواص شاتره است.
- این گیاه به عنوان یک تونیک برای افزایش اشتها و افزایش وزن استفاده میشود.
عرق شاتره مفید برای غلظت خون
اگر غلظت خون دارید حتما عرق شاتره بخورید. این عرق گیاهی خونتان را رقیق میکند و آلودگی های ان را پاک می نماید. همچنین روشن کننده پوست است و پوست شما را روشن و شفاف می کند. عرق شاتره برای نشاط و آرامش اعصاب مناسب است. اگر عرق شاتره را با عرق کاسنی ترکیب کنید تاثیر ان دو چندان می شود.
عرق شاتره سرد است و برای درمان گرمی پیشنهاد می شود. همچنین اگر جوش و بیماری های پوستی دارید عرق شاتره میل کنید. اسید فوماریک آن برای التیام اگزما موثر است و آلکالوییدهای آن در بهبود بیماری‌های کبدی و صفراوی نافع است و به کبد در نقش سم‌زدایی کمک کرده وخون را تصفیه میکند.
مزیت های شاتره برای کمک به هضم غذا
یکی دیگر از خواص شاتره کمک به بهبود عملکرد دستگاه گوارش و هضم غذا می باشد. عرق شاتره به ترشح آنزیم های گوارشی کمک می کند و موجب می شود تا غذا به راحتی هضم شود. همچنین برای اینکه بخواهید اشتهای شما باز شود یک لیوان از آن را میل نمایید زیرا این عرق با خواص خوبی که بر روی دستگاه گوارش می گذارد، اشتها آور بسیار خوبی است.
خواص عرق شاتره
- مهم‌ترین خاصیت عرق شاتره تقویت قوه بینایی و پاکسازی چشم است.
- این گیاه به دلیل آنکه به ترشح آنزیم‌های گوارشی کمک میکند، غذا را به راحتی هضم کرده و اشتهاآور خوبی است.
- عرق شاتره در رفع تمام اختلالات کبدی، یرقان، تهوع، انسداد طحال، سودازدگی و بیماری‌های صفراوی مفید است.
- عرق شاتره، ضداسهال است و برای بیماری‌های صفراوی، سوداوی و غلظت خون، نیکوست.
- مضمضه آن برای بهبود جراحت‌های کام دهان، زبان و استحکام لثه‌ها سفارش شده است.
روش مصرف عرق شاتره
قبل از هر وعده غذا یک فنجان میل شود. ترکیب عرق شاه تره و عرق کاسنی به نسبت مساوی مخلوط و به جای آب میل شود که اثری به نسبت بیشتر از عرق شاتره به تنهایی دارد.
کاربرد آب یا شربت شاتره
- در کاربرد آب شاتره یا شربت شاتره برای درمان بیماری‌های طحال، معمولاً همراه آب، خیس کرده هلیله زرد و شکر نیز استفاده می‌کنند و در صورت مصرف برای درمان بیماری‌های کبدی و تصفیه خون، به‌جای شکر، سکنجبین و عناب را همراه آن می‌خورند.
- افرادی که کبد چرب دارند بهتر است ۱۰ گرم تخم کاسنی، ۱۰ گرم تخم خرفه، ۱۵ گرم تخم خربزه به‌اضافه ۱۰ گرم تخم خیار را با هم نیمکوب کرده و کمی از آن را از شب در عرق کاسنی و شاتره خیسانده و صاف کنند و صبح آن را مصرف کنند.
- به طور کلی بهتر است افراد مبتلا به کبد چرب روزانه یک لیوان مخلوط عرق کاسنی و شاه‌تره بنوشند و از مصرف غذاهای سرخ‌کرده، غذاهای آماده و غلیظ مانند ماکارونی، سالاد الویه؛ گوشت گاو و گوساله و کله‌پاچه پرهیز کنند.
مقدار و نحوه استفاده از گیاه شاتره برای بهره بردن از خواص آن
طرز تهیه چای شاتره :
1 یا 2 قاشق چای خوری از خشک شده این گیاه را به یک فنجان آب جوش بیفزایید،اجازه دهید 15 دقیقه بماند و بعد بجوشید.
این روند را 3 بار در روز تکرار کنید.
میزان مصرف عرق شاتره در بزرگسالان: روزی سه بار یک استکان عرق شاه تره قبل از غذا میل شود.
میزان مصرف عرق شاتره در کودکان: روزی سه بار نصف استکان عرق شاه تره قبل از غذا میل شود.
عرق شاتره عملکرد کبد را تنظیم میکند و درنتیجه زردی پوست رفع، سموم بدن دفع، هورمون‌ها تنظیم، تب و سرفه ناشی از گرمی‌ها رفع التهاب بدن التیام و آشفتگی‌های روحی کم و سلامتی و ارامش وجود شما را فرا می گیرد
جالب است بدانید که دم کرده شاتره نسبت به عرق شاتره خواص بیشتری دارد. اما بدلیل در دسترس بودن میتوانید همان عرق شاتره را استفاده کنید. محققان به این نتیجه رسیده اند که شاتره علاوه بر این خواص درمانی، ضدعفونی‌کننده، آنتی‌هیستامین. ضد اسپاسم، کاهنده تپش قلب، معرق، مسهل، مدر. آرام‌بخش و مقوی معده است و عصاره آن در بهبود بیماری‌های قلبی ـ عروقی موثر است. از جوشانده شاتره برای درمان بیماری های مربوط به کبد و صفرا استفاده کنید.
روش تهیه دمنوش شاتره
به ۲ تا ۴ گرم خشک شده گیاه (مخلوط برگ، گل و ساقه) یک لیوان آب جوش افزوده و ۱۵ دقیقه می‌گذاریم بماند. سپس آن را صاف نموده و به‌صورت گرم قبل از غذا میل می‌کنیم.
می‌توان روزانه تا سه نوبت (صبح، ظهر و شب) این مقدار را تکرار کرد. جمعاً می‌توان ۶ تا ۱۲ گرم گیاه خشک شده را که سه لیوان محصول صاف شده ایجاد میکند، در طول روز مصرف کرد.
فواید عرق شاتره برای سلامت پوست
یکی از بهترین خواص عرق شاتره کمک به سلامت و روشن شدن سطح پوست می باشد. علاوه بر این عرق شاتره با مزیت های فراوانی که دارد موجب بهبود و درمان آکنه و جوش های چرکی سر سفید می شود و همچنین از بین بردن لک ناشی از آن و ایجاد یک پوست شفاف، صاف و زیبا. همچنین علاوه بر این به افراد جوانی که جوش های غرور جوانی و زیر پوستی دارند مصرف عرق شاتره بسیار توصیه می شود. بنابراین برای داشتن پوست سالم و درخشان روزی سه لیوان عرق شاتره قبل از مصرف غذا میل نمایید
جوش را درمان، و پوست را پاکسازی میکند و در نتیجه باعث زیبایی و درخشندگی پوست میشود.
درمان بثورات پوستی (دانه‌ها و جوش‌های پوستی که خارش دارند).
درمان جوش و آکنه و همچنین از بین بردن لک ناشی از آن و ایجاد یک پوست شفاف، صاف و زیبا.
تذکر :
اثرات و عوارض جانبی گیاه شاتره :
شاتره از دسته گیاهان سمّی است، لذا مصرف زیاد آن باعث اسهال شدید ، فلج عضلات صاف و دستگاه تنفس میشود.
مقدار مجاز مصرف خوراک خشک آن ۱۲ تا ۲۰ گرم، برای تهیه دم‌کرده یا جوشانده، و آب شاتره ۱۵۰ تا ۲۰۰ گرم است.
استفاده از عرق‌های گیاهی در دوران بارداری بایستی با احتیاط همراه باشد، به طورکلی پزشکان طب سنتی معتقدند، مصرف شاتره در دوران بارداری و شیردهی بایستی بسیار کم بوده، این مسئله به علت وجود ترکیبات آلکالوئیدی سمی موجود در این گیاه است.
همچنین مصرف بیش از اندازه این گیاه برای ریه مضر بوده، بهتر است در زمان استفاده همراه با کاسنی که مصلح آن میباشد، مصرف شود.
موضوع : آشنایی با خواص گیاه شاه تره
مطالب مرتبط :
عرق کاسنی و فواید مصرف آن
فواید آب کرفس برای سلامتی
خواص درمانی شربت کلپوره
خواص درمانی عرق فراسیون
خواص دمنوش سماق و کاهش وزن
بانک مشاغل برتر