تشخیص و علائم لخته خون و درمان آن
سلول های خونی دارای خاصیت منحصر به فردی هستند که به هم چسبیده و لخته تشکیل می دهند. لخته شدن خون به سرعت خونریزی را در هنگام جراحات متوقف می کند و از از دست دادن خون جلوگیری می کند. اما اگر لخته های خون به خودی خود حل نشوند، این نعمت می تواند به یک تهدید جدی برای سلامتی تبدیل شود. از آنجایی که آنها رگ های خونی را مسدود می کنند، این امر باعث ایجاد عوارض جدی برای سلامتی می شود. برای دانستن بیشتر در مورد لخته شدن خون و علائم لخته خون، ادامه مطلب را بخوانید.
لخته خون مجموعه ای ژل مانند از سلول های خونی است که شکل خون را از حالت مایع به حالت نیمه جامد تغییر می دهد. در شرایط عادی، لخته خون مکانیسم پاسخ بدن به آسیب یک رگ خونی است - هم شریان ها و هم سیاهرگ ها. لخته خون مخلوطی از پلاکت ها، نوعی سلول خونی و فیبرین، ترکیبی رشته مانند است. وقتی این مواد با هم مخلوط می شوند، لایه ای به نام پلاکت پلاکتی تشکیل می دهند تا محل آسیب را بپوشاند. این کار از خونریزی بیش از حد بدن جلوگیری می کند.
وقتی لخته های خون خطرناک می شوند - ترومبوز
لخته های خون زمانی که خارج از سیستم پاسخ بدن تشکیل شوند می توانند خطرناک باشند. لخته ای که بدون دلیل ایجاد می شود و خود به خود حل نمی شود، ترومبوز نامیده می شود. در حالی که لخته خونی که در یک نقطه ثابت می ماند ترومبوز نامیده می شود، لخته ای که در بدن حرکت می کند آمبولی یا ترومبوآمبولی نامیده می شود.
لخته های خون (ترومبوز) می توانند دو نوع باشند:
- لخته های شریانی - لخته های خونی که در رگ ها تشکیل می شوند
- لخته های وریدی - لخته های خونی که در رگ ها تشکیل می شوند
کدام لخته خون بیشترین خطر را برای سلامتی دارد؟
بسته به اندازه لخته خون و محل تشکیل آن در بدن، میزان آسیب متفاوت است - تعدادی از آنها می توانند بالقوه تهدید کننده زندگی باشند. لختههای خونی متحرک خطرناک هستند و خطر سلامتی بیشتری نسبت به لختههای خون ساکن دارند.
لختههای شریانی در مغز باعث سکته مغزی میشوند، در حالی که لختههایی که در شریانهای قلب ایجاد میشوند باعث حمله قلبی میشوند. لخته شدن خون در رگ های خونی شکمی باعث درد، حالت تهوع و استفراغ می شود.
علائم لخته خونعلائم لخته خون به محلی که لخته خون در آن تشکیل شده است بستگی دارد. در حالی که برخی از لخته های خون هیچ علامتی ندارند، برخی دیگر طیف وسیعی از علائم را نشان می دهند. این شامل:
1. پاها و بازوهالخته های خونی که در یکی از وریدهای عمقی بازوها یا پاها ایجاد می شوند، ترومبوز ورید عمقی (
DVT) نامیده می شوند. این لخته های خون می توانند خطرناک باشند زیرا می توانند به قلب و ریه ها بروند. علائم لخته شدن خون در پا عبارتند از:
- تورم - نقطه دقیقی که لخته خون در آن تشکیل می شود یا کل پا یا بازو می تواند متورم شود.
- تغییر رنگ - تغییر در رنگ پوست بازو یا پا وجود دارد. کمی متمایل به آبی متمایل به قرمز می شود و می تواند خارش داشته باشد.
- تغییر دما – یکی از علائم اصلی ترومبوز ورید عمقی این است که ناحیه آسیب دیده کمی گرمتر می شود.
- درد - با پیر شدن لخته ها و افزایش اندازه، شروع به درد می کنند. این احساس از یک درد خفیف و مبهم تا درد شدید در بازو یا پا متغیر است. شدت درد در لمس افزایش می یابد.
- مشکل در تنفس - اگر لخته خون از پا یا بازو به سمت ریه ها حرکت کند، باعث مشکل در تنفس می شود. این علامت ترومبوز ورید عمقی یک اورژانس پزشکی است.
- گرفتگی در ساق پا – اگر لخته خون در ناحیه ساق پا یا ساق پا باشد، یکی از علائم dvt شامل گرفتگی حاد عضلانی است.
- ادم حفره دار DVT می تواند باعث تجمع مایع در ناحیه آسیب دیده شود. پس از لمس، ایجاد یک گودال مانند ایجاد می کند که در عرض چند ثانیه دوباره پر می شود
2. مغز
لخته شدن خون در مغز علت سکته مغزی است. این به دلیل تجمع رسوبات چربی در پوشش داخلی دیواره رگ های خونی است که خون را به مغز می رسانند. لخته خون در مغز نیز ممکن است به دلیل ضربه مغزی ایجاد شود. از طرف دیگر، لخته خونی که در هر قسمت دیگری از بدن تشکیل می شود نیز می تواند از طریق جریان خون به مغز برسد. علائم اصلی لخته شدن خون عبارتند از:
- لکنت زبان
- تاری دید
- تشنج
- ضعف
- گیجی
- سبکی سر
3. قلبلخته های خونی که در داخل و اطراف قلب تشکیل می شوند مسئول حمله قلبی هستند. علائم اصلی لخته شدن خون عبارتند از:
- درد قفسه سینه
- درد و سنگینی در بازوی چپ
- ناراحتی در ناحیه پشت، گردن و فک
- تعریق
- ضربان قلب سریع
- مشکل تنفس و تنگی نفس
4. ریه هالخته خون در ریه ها به طور معمول لخته ای است که در ورید عمیق دست یا پا ایجاد می شود. همانطور که جدا می شود، حرکت می کند و به ریه ها می رسد. این وضعیت از نظر پزشکی آمبولی ریه نامیده می شود و بسیار خطرناک است. علائم اصلی لخته شدن خون در صورت وجود لخته در ریه عبارتند از:
- مشکل تنفس
- ضربان قلب سریع یا نامنظم
- نفس نفس زدن
- هنگام نفس کشیدن یا سرفه درد در قفسه سینه احساس کنید
- تعرق مفرط
- سرگیجه
- تغییر رنگ پوست
- درد یا تورم در پاها
5. شکم
لخته های خون می توانند در سیاهرگ هایی که خون را از روده ها حمل می کنند تشکیل شود. لخته شدن خون در شکم به دلیل شرایطی مانند دیورتیکولیت (برآمدگی های ناخواسته که در دستگاه گوارش ایجاد می شود)، بیماری کبدی یا استفاده زیاد و طولانی از قرص های ضد بارداری ایجاد می شود.
علائم لخته خون زیر می تواند نشان دهنده لخته شدن خون در شکم باشد. اینها هستند:
- حالت تهوع
- استفراغ
- درد شکمی که بعد از غذا بدتر می شود.
- اسهال
- وجود خون در مدفوع
- شکم نفخ شده
- احتباس مایعات شکمی
6. کلیه هالخته شدن خون در کلیه ها یک اختلال غیر معمول است. این لختهها رگهای خونی به این اندام را مسدود میکنند و مانع از عملکرد صحیح آن میشوند. از آنجایی که کلیه ها نمی توانند مواد زائد را به طور کامل از بدن خارج کنند، منجر به سایر عوارض سلامتی می شود. علاوه بر این، لخته شدن خون در کلیه ها می تواند باعث فشار خون بالا شود و همچنین ممکن است منجر به نارسایی کلیه شود.
علائم اصلی عبارتند از:
- درد در پهلوی شکم
- درد در ساق پا و ران
- درد در قسمت پایین کمر
- خون در ادرار
- تب
- حالت تهوع
- استفراغ
- فشار خون بالا
- تورم ناگهانی و شدید در پاها
- احتباس مایعات در پا و مچ پا
- مشکل تنفس
- ضربان قلب نامنظم
- کاهش خروجی ادرار
درمان لخته های خون
درمان لخته های خون در درجه اول بر جلوگیری از بزرگتر شدن لخته خون و شکستن یا حل شدن آن متمرکز است. این درمان به طور خودکار خطر ایجاد لخته های خون بیشتری را در آینده کاهش می دهد.
درمان لخته خون به اندازه لخته و محل لخته بستگی دارد. گزینه های درمانی موجود عبارتند از:
1. دارورقیق کننده های خون که در پزشکی به عنوان ضد انعقاد شناخته می شوند، ضخامت خون را کاهش داده و از لخته شدن آن جلوگیری می کنند. ترومبولیتیک ها، دسته ای از داروهایی که به شکستن و حل شدن لخته کمک می کنند، در صورت بروز لخته های خونی که زندگی را تهدید می کند، تجویز می شود.
2. جوراب های فشرده
اگر فردی علائم لخته شدن خون در پا را نشان دهد، پزشک ممکن است استفاده از جورابهای تنگ را توصیه کند. این کار باعث ایجاد فشار و کاهش تورم در پاها می شود. همچنین حرکت لخته خون را محدود می کند.
3. جراحیاین یک روش تهاجمی است که ترومبولیتیک ها را مستقیماً در محل لخته از طریق قرار دادن کاتتر تحویل می دهد. برای انجام جراحی ترومبکتومی به تیمی از جراحان خبره و ابزار ویژه نیاز است. همچنین ممکن است یک استنت در محل لخته خون کاشته شود که می تواند رگ خونی را باز نگه دارد.
4. فیلترهای Vena Cavaبرای بیمارانی که به دلیل سایر نگرانیهای سلامتی نمیتوان رقیقکنندههای خون تجویز کرد، فیلترهای ورید اجوف تعبیه شده است. این یک فیلتر کوچک است که در ورید اجوف تحتانی، بزرگترین سیاهرگ بدن، کاشته می شود. لخته های خون را فیلتر می کند و از حرکت آنها به ریه ها جلوگیری می کند.
نتیجه گیری تشخیص و علائم لخته خون و درمان آن
لخته شدن خون مکانیسم طبیعی بدن است. در هنگام جراحات بسیار مفید است زیرا از از دست دادن بیش از حد خون جلوگیری می کند. اما لخته های خونی که به خودی خود حل نمی شوند، می توانند نگرانی های جدی برای سلامتی ایجاد کنند. علائم لخته خون بسته به محل تشکیل لخته متفاوت است. در حالی که لخته شدن خون در مغز، قلب و ریه ها می تواند تهدید کننده زندگی باشد، علائم لخته شدن خون در پا نیز نباید نادیده گرفته شود. لخته خون در یکی از وریدهای عمقی بازو یا پا می تواند به قلب و ریه ها برود. این بیماری ترومبوز ورید عمقی نامیده می شود و بالقوه کشنده است. بنابراین، ارزیابی دقیق علائم لخته خون، تشخیص و درمان الزامی است
همچنین برای درمان لخته خون می توانید به پزشکان درمان لخته شدن خون در رگ در شیراز مراجعه نمایید