مجله سلامت پی جو-اولین علت مرگ و میر در دنیا بیماریهای قلبی عروقی هستند. به بیان دیگر، انسانها در سرتاسر جهان بیشتر از هر علت دیگری به دلیل بیماریهای قلبی عروقی جان خود را از دست میدهند. حدود سه چهارم مرگومیرهای ناشی از بیماری های قلبی عروقی در کشورهایی با سطح اقتصادی پایین یا متوسط اتفاق میافتند. اغلب بیماری های قلبی عروقی قابل پیشگیری هستند و با توجه به عوامل خطری مانند مصرف دخانیات، رژیم غذایی نامناسب، چاقی و اضافه وزن، بیتحرکی و مصرف الکل میتوان میزان مرگومیر ناشی از این بیماریها را کاهش داد. در ادامه با مت در پی جو همراه باشید تا با شایع ترین بیماری های قلبی عروقی بیشتر آشنا شویم.
شایع ترین بیماری های قلبی عروقی کدام ها هستند؟
بیماری های قلبی عروقی که به اختصار به آنها «بیماری قلبی» نیز گفته میشود، به دستهای از مشکلات اطلاق میشود که اغلب آنها به پروسه ای با عنوان «آترواسکلروزیس» مرتبطند.
آترواسکلروزیس موقعی ایجاد میشود که کانونهای تجمع چربی (پلاک) در دیواره سرخرگها ایجاد شود. ایجاد این پلاکها باعث تنگ شدن عروق شده و موجب میگردد که خون به سختی در آنها جریان یابد. با تشکیل لخته خون در نقطه تنگشده، جریان خون بهطور کامل قطع میشود. به این حالت سکته میگوییم که ممکن است در مغز یا قلب اتفاق بیفتد.
سکته قلبی:
سکته قلب یکی از وضعیتهای اورژانسی قلبی است که در نتیجه قطع یا کاهش ناگهانی جریان خون به یک بخش از عضله قلب، باعث مرگ این بخش از عضله میشود. این وضعیت معمولاً ناشی از گرفتگی یک عروق کرونر است که عمدتاً به دلیل تشکیل لایه چربی (پلاک) در دیوار عروق رخ میدهد.
اغلب کسانی که برای بار اول سکته قلبی میکنند، به دنبال آن به زندگی طبیعی خود برمیگردند و سالها از زندگی موثر لذت خواهند برد. ولی تجربه یک حمله قلبی بدان معناست که ما نیاز به ایجاد تغییراتی در سبک زندگی خود داریم.
نارسایی قلبی:
نارسایی قلب که گاه به آن نارسایی احتقانی قلب نیز گفته میشود، بدان معناست که قلب، خون را آنگونه که باید پمپ نمیکند. نارسایی قلب به معنای کم شدن توان انقباضی قلب است. در این شرایط هم قلب به کار خود ادامه میدهد، ولی نمیتواند نیاز اکسیژن بدن را تامین کند.
نارسایی قلب در صورت عدم درمان به مرور زمان وخیمتر میشود. در صورتی که شخصی از بستگان ما به نارسایی قلب مبتلاست، خوب است که او را به رعایت دقیق توصیههای پزشک تشویق کنیم. عمل کردن به این توصیهها، نقشی تعیینکننده در جلوگیری از پیشرفت بیماری دارد.
آریتمی (اختلالات ریتم قلب):
آریتمی به اختلالات در نظام ریتم قلب اشاره دارد. این مشکل ممکن است با تناوب ناقص ضربان قلب یا ضربانهای نامنظم همراه باشد و میتواند برای افراد منجر به علائم ناراحتکننده و حتی خطرات جدی شود. آریتمی ممکن است در ناحیه دیگر قلب، جلوگیری از انتقال ایمپالسهای الکتریکی یا افزایش تعداد ضربانهای قلب رخ دهد. برخی از انواع آریتمیها بیشتر خطرناک هستند و نیاز به درمان جدی دارند. با ضربان قلب نامنظم، قلب ما ممکن است توانایی کافی برای پمپ خون جهت برطرف کردن نیازهای بدن را نداشته باشد.
انواع آریتمی
آریتمی سینوسی:
در این نوع، ضربان قلب بهطور نرمال از گره سینوسی خود قلب نشأت میگیرد. این نوع معمولاً بیخطر است.
آریتمی اجتنابپذیر:
در این حالت، ناحیه دیگری از قلب به عنوان منبع ایمپالسهای الکتریکی عمل میکند.
آریتمیهای ریتمیک:
این نوع شامل تغییرات در نحوه تولید ضربان قلب است که ممکن است باعث افزایش یا کاهش ناگهانی ضربان قلب شود.
آریتمی فیبریلاسیون دِلتا :
در این حالت، عضله دیلت (پایین قلب) به طور نامنظم و با سرعت بالا انقباض میکند. این ممکن است باعث ایجاد لختههای خونی شود که به سایر اندامها منتقل شده و سکته ایجاد کند.
بیماریهای دریچهای قلب:
بیماریهای دریچهای قلب ناشی از نقص در عملکرد و ساختار دریچههای قلبی هستند. این مشکلات میتوانند باعث ناهنجاری در جریان خون و فشار خون شوند.
بیماریهای دریچه قلب وضعیتی هستند که به علت نقص یا عدم کارکرد صحیح دریچههای قلبی ایجاد میشوند. دریچهها در قلب وظیفه باز و بسته شدن برای کنترل جریان خون را دارند. اگر دریچهها به درستی کار نکنند، ممکن است خون به نحو صحیح جریان پیدا نکند و مشکلات قلبی ایجاد شود.
اگر به حوزه پزشکی علاقه مندید، پی جو در بخش مجله سلامت ، مقالات مفیدی برای شما در زمینه بیماری های قلب و عروق قرار داده است. برای اطلاعات بیشتر درباره بیماری ها و دانستنی های پزشکی و... به این بخش مراجعه فرمایید
انواع بیماریهای دریچه قلب:
تنگی دریچه:
در این حالت، دریچه تنگ شده و جلوگیری از جریان خون صحیح میکند. این مشکل میتواند دریچههای مختلف قلب را درگیر کند، از جمله دریچه آئورت و دریچه میترال.
نقص دریچه :
در این حالت، دریچه باز شده و جلوگیری از باز شدن کامل و یا انبساط قلب را محدود میکند. این باعث بازگشت خون به عقب به جای جلو رفتن به سمت بخشهای دیگر قلب میشود.
ترکیبی از تنگی و نقص درییچه:
در برخی موارد، هر دو وضعیت تنگی و نقص در یک دریچه وجود دارد.
درمانهای معمول قلب:
درمان بیماریهای قلبی عروقی شامل تغییرات در سبک زندگی، داروها، و در موارد پیشرفتهتر، جراحی قلب میشود. تغییرات در سبک زندگی شامل تغییرات در رژیم غذایی، ورزش منظم و مدیریت استرس است.
درمان مشکلات دریچهای قلب:
درمان بیماریهای دریچهای قلب شامل داروها یا در صورت لزوم جراحی دریچههای قلب میشود. جراحی میتواند شامل تعمیر دریچه، جایگزینی دریچه با دریچه مصنوعی، یا جراحی باز قلب باشد.
گرچه داروها نقش بسیار مهمی در درمان بیماریهای دریچهای دارند، ولی هیچ دارویی تاکنون تولید نشده است که بتواند از نشت یک دریچه جلوگیری کند. به دلیل مشابه، دارویی وجود ندارد که دریچهای که دچار تنگی شده است را به اندازه طبیعی باز کند. با وجود این، درمان دارویی در بعضی از بیماران بهترین گزینه است. بهطور مثال برای بیمارانی که مشکلات دریچهای بسیار خفیف دارند و یا بیمارانی که به دلایلی امکان انجام عمل جراحی در آنها وجود ندارد.
درمان آریتمی:
گر جهت کنترل آریتمی داروهای مناسب تجویز و دقیقا طبق توصیه پزشک مصرف شوند، میتوانند معجزه کنند. داروها میتوانند از سکته قلبی یا سکته مغزی جلوگیری کنند. همچنین میتوانند موجب پیشگیری از عوارض بیماریهای قلبی شوند و پیشرفت بیماریهای عروق خونرسان قلب را کند کنند.
بعضی از داروهایی که در کنترل آریتمی مورد استفاده قرار میگیرند شامل بلوککنندههای کانالهای کلسیمی، بتا بلوکرها و داروهای ضد انعقاد هستند.
پیس میکر (pace maker) چیست؟
پیس میکر یک دستگاه کوچک است که با باتری کار میکند و به قلب کمک میکند که ریتم منظمی داشته باشد. پیس میکر معمولا در بیمارانی توصیه میشود که ضربان قلب بسیار پایین یا نامنظم دارند، یا اینکه در آنها ضربان قلب با وجود طبیعی بودن، گاهی خیلی تند و گاهی خیلی کند میشود.
درمان سکته قلبی:
درمان سکته قلبی نیازمند تداوم مراقبت پزشکی فوری است. کسانی که دچار سکته قلبی میشوند، احتمالا به صورت مادامالعمر باید از یک سری از داروها استفاده کنند. طیف وسیعی از داروها بعد از سکته قلبی مورد استفاده قرار میگیرند که معمولا بهصورت درمان چند دارویی، بسته به وضعیت بیمار در نظر گرفته میشوند.
آنژیوپلاستی عروق کرونر:
در این روش، یک لوله مخصوص که یک بادکنک بادنشده در سر آن قرار دارد از طریق عروق محیطی به عروق قلب فرستاده میشود. بادکنک در محلی که دچار تنگی یا انسداد شده است، باد میشود و باعث باز شدن گرفتگی و برگشت جریان خون میگردد.
این روش معمولا همراه با قراردادن یک استنت انجام میشود که باعث استحکام منطقهی ترمیمشده و جلوگیری از گرفتگی مجدد میشود. استنت که به «فنر قلب» هم معروف است، در اصل یک استوانه فلزی است که دارای سوراخ های متعدد به اشکال گوناگون بوده و جهت درمان تنگیهای داخل عروق کرونر قلب، در داخل آنها قرار داده میشود. این روش نسبت به جراحی قلب باز، روشی کمتهاجمیتر است. این عمل باعث میشود که:
- جریان خون در شریان مسدودشده افزایش یابد.
- درد سینه (آنژین) کاسته شود.
- توانایی فعالیتهای فیزیکی بیمار افزایش یابد.
جراحی قلب باز:(bypass)
در موارد پیشرفتهتر، جراحی قلب باز ممکن است ضروری باشد. این جراحی شامل تعمیر عروق قلبی، جایگزینی عروق، یا جراحی اصلاحی قلب میشود.در این روش، جریان خون در قسمتی از شریان قلب که مسدود شده است، توسط تکهای از شریان یا وریدی که از قسمتهای دیگر بدن برداشته شده، مجددا برقرار میشود. در بعضی از بیماران بسته به تعداد نقاط قلب که دچار گرفتگی شدهاند ممکن است نیاز به بیش از یک بای پس باشد.
درمانهای دارویی مشکلات قلبی
داروهایی که بهدنبال مشکلات قلبی تجویز میشوند، برای از بین بردن علائم بیماری و همچنین جلوگیری از بروز مجدد سکته قلبی یا مغزی هستند.
اگر از یک بیمار قلبی مراقبت میکنیم، خود را موظف بدانیم که به بیمار کمک کنیم تا داروهای خود را همانگونه که پزشک توصیه کرده است، مصرف کند. در مورد داروهایی که بیمارِ ما مصرف میکند، مطالعه کنیم. بهتر است ما از علت تجویز این داروها توسط پزشک آگاه باشیم.
بسیار مهم است توصیههای پزشک را به دقت دنبال کنیم. پس از پزشک سوال کنیم و در صورت لزوم یادداشت برداریم.
علائم و نشانهها:
- درد یا فشار در ناحیه سینه، معمولاً در ناحیه وسط یا سمت چپ
- تنگی نفس، غش یا عرق سرد
- تهوع یا استفراغ
- دلپیچه
- ضربان قلب نامنظم یا ناتوانی در حرکت دادن انگشتان
- تورم ( عمدتا در پاها)
خلاصه:
بیماری های قلبی عروقی یک چالش جدی در حوزه بهداشت جهانی هستند و نیاز به توجه ویژه به ارائه مراقبتهای پزشکی، تغییر سبک زندگی، و درمانهای موثر دارند. شناخت دقیق از انواع بیماریها و ابزارهای درمانی متنوع، به جلوگیری از اثرات جدی این بیماریها کمک خواهد کرد.