در این مطلب از سایت پی جو به بررسی به دانه و هر آنچه نیاز هست در خصوص این منبع ارزشمند دارویی بدانید می پردازیم.
به دانه : گنجینه ای کوچک با خواص بزرگ
مجله سلامت پی جو - در دنیای پر رمز و راز گیاهان دارویی، دانه های ریز و درشت زیادی وجود دارند که هر کدامشان گنجینه ای از خواص پنهان هستند. یکی از این گنجینه های کوچک، به دانه نام دارد. این دانه های معطر که از میوه خوش عطر و بوی به استخراج می شوند، شاید کوچک به نظر برسند، اما فهرستی بلند بالا از خواص درمانی را در دل خود جایداده اند.
میوه به دارای هستههای کوچک و قهوهای می باشد، این هستههای سرد و تر، نه تنها دارای طعمی گرم و دلپذیر هستند بلکه آنتیاکسیدانهای قوی را در خود جای دادهاند. این گیاه با خاصیت ضد باکتریایی و ضد التهابی، به یک انتخاب هوشمندانه در جهت بهبود سلامت تبدیل شده است.
در طب سنتی، از "به دانه" به عنوان یک راه حل چندکاره در درمان بسیاری از مشکلات استفاده میشود. این شامل سوختگی، گلو درد، آفت دهان، سرفه، آسم، رفع التهاب مخاط، حتی در مواردی از جمله کمک به درمان برخی نوعهای سرطان و زخم معده نیز میشود. از این دانه گرانبها همچنین در مشکلات معده، اسهال، یبوست و بهبود قلبی نیز بهرهمند است. فراوانی خواص آن، آن را به یک گزینه مطمئن برای درمان مشکلات گوناگون سلامتی تبدیل کرده است.
از دید دیگر، هسته میوه به در صنایع آرایشی و بهداشتی و نساجی نیز کاربرد دارد. استفاده از این دانهها در ساخت محصولات آرایشی، مجعد کردن موها و استفاده در صنایع نساجی برای آهار داده پارچههای گرانقیمت از جمله کاربردهای متنوع این هسته میوه است. این چرخه کاربردی، از ارزش اقتصادی و تولیدی "به دانه" در صنایع مختلف گفته میشود. در ادامه با خواص دارویی به دانه بیشتر آشنا می شویم، اما قبل از اینکه به سراغ کشف این خواص برویم، بیایید کمی بیشتر با خود به دانه آشنا شویم.
مشخصات گیاه به و به دانه چیست؟
Quince، با نام علمی Cydonia Vulgaris، از خانواده گل سرخ (Rosaceae) و جنس Cydonia است. این گیاه تنها دارای یک گونه است که با نام علمی Vulgaris شناخته میشود و بومی مناطق ایران و ترکمنستان هست.
درخت به، یک درخت کوچک با ارتفاع حداکثر تا ۵ متر و عمر حدوداً تا ۵۰ سال است. این درخت از سن ۴ تا ۵ سالگی شروع به تولید میوه میکند. پوست ساقه و تنه درخت به رنگ قهوهای مشخص میشود.
شاخههای جوان، برگها و پشت میوه به درخت به با کرکهای نرم، به رنگ سفید یا خاکستری مایل به قهوهای پوشیده شدهاند. برگهای این گیاه به صورت تخممرغی و تقریباً گرد یا بیضی نوکدار با قاعده گرد هستند.
گلها یا شکوفههای درخت به اندازه درشتی دارند و به رنگ صورتی مایل به سفید مشاهده میشوند. گلبرگها تخممرغی شکل دارند و دارای ۵ کاسبرگ، ۵ گلبرگ و گلهای خودبارور هستند. این گلها در انتهای شاخههای نازک برگدار میرویند. شکل میوه به، متناسب با نوع آن میتواند گرد، تخممرغی و گلابی باشد.
نکته: داخل این میوه، دانههای یا هستههای به رنگ قهوهای یا قهوهای تیره وجود دارد که خاصیت درمانی فراوانی دارد. میوه به در حالت نارس به رنگ سبز است، اما پس از رسیدن، به رنگ زرد طلایی و یا زرد مایل به سبز تبدیل میشود.
اما به دانه، همانطور که از اسمش پیداست، دانه های میوه به است. این دانه ها کوچک، گرد و به رنگ قهوه ای روشن هستند. طعم و بوی به دانه کمی تند و گرم است و همین ویژگی، آن را به یک چاشنی محبوب در آشپزی تبدیل کرده است؛ اما به دانه فراتر از یک چاشنی خوشمزه است. این دانه های کوچک، سرشار از مواد مغذی و ترکیبات گیاهی مفیدی هستند که فواید بی شماری برای سلامتی ما دارند.
تفاوت به دانه و تخم به
همچنین اگر شما به حوزه طب سنتی علاقه دارید، شما می توانید در سایت پی جو در بخش "دانستنی های طب سنتی" در خصوص انواع داروهای گیاهی و کاربردهای آنها اطلاعات کامل و جامعی کسب کنید.
بعضی وقت ها ممکن است به دانه را با تخم به اشتباه بگیرید. هرچند هر دو از میوه به به دست می آیند، اما تفاوت هایی با هم دارند. به دانه، همان دانه هایی هستند که در داخل میوه به قرار دارند و شما می توانید آن ها را جدا کنید و به صورت خام یا آسیاب شده استفاده کنید. تخم به، در واقع همان هسته های چوبی میوه به هستند که دانه ها را در خود جای داده اند. تخم به، به طور کلی خوراکی نیست و بیشتر برای مصارف دارویی خاص یا تهیه روغن به استفاده می شود.
ترکیبات به دانه و فرآورده های آن
هسته میوه به، مانند دمنوش، جوشانده، لعاب و ماسک، دارای ترکیبات غنی از ویتامینها و مواد مغذی است. این ترکیبات شامل ویتامین A، آمیگدالین یا ویتامین B17، ویتامینهای گروه B، ویتامین C، تانن، شکر، پکتین، مالیک اسید و املاح معدنی نظیر پتاسیم، سدیم، روی، فسفر، کلسیم، آهن، منیزیم و سلانیوم هستند. این مواد مغذی میتوانند به حفظ سلامت چشمها، پوست، سیستم ایمنی و کنترل قند خون کمک کرده و خواص ضدآنتیاکسیدانی داشته باشند. هسته به همراه فرآوردههای مختلف آن، به دلیل خواص متعدد در طب سنتی و صنایع آرایشی- بهداشتی استفاده میشود.
خواص به دانه برای سلامتی
حالا که با به دانه و تفاوتش با تخم به آشنا شدیم، وقت آن است که به سراغ گنجینه ی خواص آن برویم. به دانه، یک داروی گیاهی طبیعی است که می تواند به بهبود بخش های مختلف سلامتی شما کمک کند. در ادامه، به برخی از مهم ترین خواص به دانه اشاره می کنیم:
تسکین دهنده معده و روده
به دانه به طور سنتی برای درمان مشکلات گوارشی مختلف مورد استفاده قرار می گرفته است. این دانه ها حاوی ترکیباتی هستند که به رفع نفخ، سوء هاضمه و اسپاسم های معده کمک می کنند. همچنین، به دانه به تنظیم حرکات روده کمک کرده و می تواند یبوست و اسهال را درمان کند.
محافظ قلب و عروق
به دانه حاوی ترکیباتی است که به محافظت از قلب و عروق کمک می کنند. این دانه ها می توانند به کاهش کلسترول بد (LDL)، افزایش کلسترول خوب (HDL) و کاهش فشار خون کمک کنند. همچنین، به دانه می تواند خطر ابتلا به بیماری های قلبی عروقی مانند سکته مغزی و حمله قلبی را کاهش دهد.
تقویت کننده سیستم ایمنی
به دانه سرشار از آنتی اکسیدان ها است که به تقویت سیستم ایمنی کمک می کنند. این آنتی اکسیدان ها می توانند به مبارزه با رادیکال های آزاد مضر کمک کرده و از بدن در برابر بیماری ها محافظت کنند. همچنین، به دانه می تواند به بهبود زخم ها و عفونت ها کمک کند.
خواص درمانی هسته به برای سرفه و سرماخوردگی
هسته میوه به، دارای خاصیت ضد التهابی می باشد که مصرف آن در درمان گلودرد و تسکین سرفه بسیار مؤثر است. این خواص ضد التهابی آن باعث تسکین علائم سرماخوردگی میشود. یکی از راههای استفاده از این خواص این است که دانهها را در آب خیسانده و از لعاب آن به عنوان یک داروی طبیعی برای سرفه استفاده شود. این روش به ویژه برای کودکان بسیار مؤثر است. برای آنان توصیه میشود که از ترکیب عسل و لعاب هسته به بهرهمند شوند.
علاوه بر این خاصیتها، هسته به در درمان بیماریهای تنفسی مانند پنومونی، سرماخوردگی و آسم نیز بسیار مؤثر است. برای این منظور، دانهها را در آب جوشانده و سپس مصرف کردن توصیه میشود. این روش ساده و طبیعی میتواند به بهبود و تسریع در درمان این بیماریها کمک کند.
- همچنین برای جست و جو در خصوص پزشکان عمومی و همینطور مراکز مرتبط با آن در کازرون می توانید به این لینک رجوع کنید: پزشکان عمومی کازرون
کنترل بوی بد و آفت های دهان با هسته به
هسته به با داشتن خاصیت ضد باکتریایی قوی، میتواند به عنوان یک راه حل طبیعی برای کنترل بوی بد و آفتهای دهان مؤثر باشد. بلعیدن این دانهها باعث مهار فعالیت باکتریهای دهان میشود و از ایجاد بوی نامطبوع و آفتهای دهان جلوگیری میکند. این خاصیت ضد باکتریایی به دلیل ترکیبات موجود در هسته به، یکی از مزایای به که در حفظ بهداشت دهانی و جلوگیری از مشکلات دهانی مختلف تأثیرگذار است.
خواص دیگر به دانه
به دانه دارای خواص درمانی دیگری نیز هست که عبارتاند از:
- تسکین دهنده گلو درد
- تقویت کننده قوای جنسی
- بهبود سلامت پوست و مو
طرز استفاده از به دانه
به دانه را می توان به صورت خام، آسیاب شده یا دمنوش استفاده کرد.
به دانه آسیاب شده برای تهیه دمنوش به
به دانه آسیاب شده را می توان به عنوان چاشنی در غذاها استفاده کرد. همچنین، می توان از آن برای تهیه دمنوش نیز استفاده کرد. میتوانید چند قاشق چایخوری از دانه به را در یک فنجان آب داغ حل کرده و به عنوان دمنوش مصرف کنید. این دمنوش میتواند به بهبود سیستم تنفسی و درمان سرماخوردگی و آفتهای دهان کمک کند.
به دانه کامل
به دانه کامل را می توان به ماست، سالاد یا ترشی اضافه کرد. همچنین، می توان از آن برای تهیه مربا نیز استفاده کرد.
استفاده از به دانه به عنوان داروی سرفه
برای مصرف به دانه، میتوانید یک قاشق چایخوری از دانههای آن را در آب خیس کرده و سپس از لعاب آن به عنوان داروی سرفه استفاده کنید. این روش به ویژه برای کودکان بسیار مؤثر است.
لعاب به برای کنترل بوی دهان
برای جلوگیری از بوی بد و آفتهای دهان، چند دانه به را روی زبان قرار دهید و لعاب آن را به مدت چند دقیقه بمکید. این کار به تهویه دهان کمک کرده و فعالیت باکتریهای دهان را کاهش میدهد.
جوشاندهی دانه به
برای تهیه ژله به دانه، 30 گرم از دانه به را در یک لیتر آب جوش ریخته و آنقدر بجوشانید تا به صورت ژله درآید. این ژله را میتوانید به عنوان یک محصول آرایشی یا برای مراقبت از پوست استفاده کنید.
به دانه را چگونه می توان تهیه کرد؟
برای تهیه به دانه، می توانید میوه به را به دو نیم تقسیم کرده و دانه ها را جدا کنید. سپس، دانه ها را به مدت چند دقیقه در آب بجوشانید تا نرم شوند. بعد از خنک شدن، دانه ها را آسیاب کرده و از آن ها استفاده کنید. همچنین می توانید به دانه را از عطاری ها، فروشگاه های گیاهان دارویی یا فروشگاه های اینترنتی تهیه کنید.
عوارض جانبی و احتیاط ها
خوردن به، به صورت خام به هیچ وجه خوب نیست و مضر می باشد زیرا به خام، رگ های بدن را مسدود می کند و چون گرم است برای کسانی که گرم مزاج هستند نیز مضر می باشد.
مصرف به دانه در دوران بارداری و شیردهی باید با احتیاط انجام شود.
سخن پایانی
به دانه، یک گیاه دارویی ارزشمند است که می تواند به بهبود بخش های مختلف سلامتی شما کمک کند. این دانه های کوچک، سرشار از مواد مغذی و ترکیبات گیاهی مفید هستند که فواید بی شماری برای سلامتی ما دارند. با این حال لازم است پیش از مصرف هر گونه گیاه دارویی در جهت بهبودی و درمان، با پزشک و یا متخصص حوزه طب سنتی خود مشورت نمایید.
همچنین شما در سایت پی جو می توانید در خصوص گیاه به دانه و سایر گیاهان دارویی با کارکرد مشابه و کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه این مقاله را "استفاده های متنوع گیاه گشنیز در آشپزی و طب سنتی" نیز مطالعه نمایید.
بانک مشاغل برتر