در این مطلب از سایت پی جو به بررسی گیاه عاقرقرحا و کاربردهای آن در طب سنتی و همچنین هر آنچه نیاز هست در خصوص این گیاه دارویی بدانید می پردازیم.
خواص دارویی گیاه عاقرقرحا و کاربردهای آن در طب سنتی
مجله سلامت پی جو - عاقرقرحا با نام علمی Anacyclus Pyrethrum گیاهی از خانواده Compositae و تیره فرعی Radiae است. این گیاه چندساله و علفی است و شبیه به گل بابونه میباشد. در طب سنتی، این گیاه در اقوام مختلف در سراسر جهان، به ویژه در هند، با نام آیورودا شناخته شده و به عنوان یک منبع درمانی به کار میرود.
عاقرقرحا همچنین با نامهای دیگری مانند آکرکره، آککرا، آکارکارا، تاغندست، عود القره، فوریون، اکر، بابونه اسپانیایی، عود القریح و اصل الطرخون الجبلی نیز شناخته میشود. این گیاه در تاریخچه پزشکی مختلف به عنوان یک منبع با ارزش برای درمان استفاده شده است.
ترکیبات شیمیایی گیاه عاقرقرحا
عاقرقرحا حاوی ترکیبات شیمیایی مختلفی است که به آن خواص دارویی فراوان می بخشند. مهم ترین ترکیبات شیمیایی موجود در عاقرقرحا عبارتند از:
برخی اطلاعات نشان میدهد که ریشه این گیاه حاوی آلکالوئید پلیتورین (پایرتین) و آلکیل آمیدها است. آلکالوئید پلیتورین یا پایرتین یک ماده آلکالوئیدی است که در برخی گیاهان، به ویژه گونههای مرتبط با آقایان (Pyrethrum)، یافت میشود و برای ویژگیهای حشرهکش استفاده میشود.
آلکیل آمیدها که از آمیدهای تیرامین و ایزوبوتیلآمیدها تشکیل شدهاند، به عنوان ترکیبات مهم در ریشه عاقرقرحا ذکر شدهاند. این آلکیل آمیدها خواص محرک میل جنسی و محافظتی عصبی دارند.
همچنین، اندام هوایی گیاه عاقرقرحا حاوی مادهای به نام آناسیکلین (Anacyclin) میباشد. علاوه بر این، ترکیبات دیگری نیز در گیاه گزارش شدهاند که شامل اینولین (Inulin)، سسامین (Sesamin) و هیدروکارولین (Hydrocarolin) هستند.
تأکید میشود که اطلاعات بیشتر و دقیقتر در مورد ترکیبات شیمیایی گیاه عاقرقرحا نیازمند تحقیقات بیشتر و تحلیلهای علمی هستند.
مشخصات گیاه عاقرقرحا
عاقرقرحا، گیاهی علفی و کوتاه است که ارتفاع آن به حدود ۲۰ سانتیمتر میرسد. این گیاه چندساله و بسیار شبیه به بابونه است. برگهای تحتانی گیاه گسترده و بریدگیهای عمیق دارد، برگهای فوقانی آن قائم و پوشیده از کرک است و به رنگ سبز مایل به آبی جلوه میکنند.
ریشه عاقرقرحا به طول ۲۵–۲۰ سانتیمتر و ضخامت یک انگشت با انشعابات زیادی است. این ریشه دارای طعم سوزنی و تند تیز است. قسمت مورد استفاده این گیاه، ریشه آن است که به صورت تقطیع شده به بازار عرضه میشود. بوی آن معطر و محرک مخاط بینی و طعم آن تند و سوزنده است.
ساقههای گیاه نسبتاً ضخیم و سبز مایل به صورتی هستند و سطح مقطع آنها دایرهای شکل است. هر کدام دارای یک گل بزرگ هستند که صفحه آن زرد و پرتوهای آن سفید و زیر آن به رنگ بنفش است.
گلهای این گیاه در تابستان ظاهر میشوند و شامل دو نوع گل است: گل لولهای زرد و گل زبانهای که در سطح فوقانی سفید و در سطح تحتانی ارغوانی مایل به بنفش است.
میوهاش به شکل فندقه است، میوه خشک ناشکوفا که دانه آن آزاد است و به انساج میوه اتصالی ندارد. محتویات دانه شامل مواد اندوخته فراوانی است.
زیست بوم گیاه عاقرقرحا
خاستگاه اصلی این گیاه آفریقای شمالی و الجزایر هست و در مناطق گرم و معتدل زمین از جمله هند، سوریه، مراکش، جنوب اروپا، آسیا و آفریقا یافت میشود.
همچنین اگر شما به حوزه طب سنتی علاقه دارید، شما می توانید در سایت پی جو در بخش "دانستنی های طب سنتی" در خصوص انواع داروهای گیاهی و کاربردهای آنها اطلاعات کامل و جامعی کسب کنید.
خواص دارویی عاقرقرحا
عاقرقرحا گیاهی دارویی با خواص درمانی فراوان است که در طب سنتی ایران و سایر کشورهای جهان از دیرباز مورد استفاده قرار می گرفته است. این گیاه دارای خواص ضد سرطان، ضد التهاب، ضد دیابت، ضد اسهال، ضد نفخ، ضد کرم، تقویت کننده سیستم ایمنی و آرام بخش است.
در ادامه به بررسی خواص دارویی عاقرقرحا در زمینه های مختلف پرداخته شده است:
خواص عاقرقرحا برای زیبایی
مصرف عاقرقرحا برای حفظ زیبایی پوست به شدت مورد توجه قرار گرفته است. روزانه نوشیدن یک لیوان از دمنوش عاقرقرحا به عنوان یک عادت سلامتی میتواند به تقویت و ترمیم پوست کمک نماید. این گیاه به عنوان یک منبع طبیعی از مواد مفید برای پوست شناخته میشود و مصرف منظم آن ممکن است باعث افزایش الاستیسیته پوست و تحریک فرآیندهای بازسازی سلولی شود. علاوه بر این، خواص روشنکنندگی عاقرقرحا باعث افزایش توهج و براقی پوست میشود، ایجاد یک ظاهر جوان و سالم. به طور کلی، تداوم در نوشیدن دمنوش عاقرقرحا به عنوان یک جزء از روال مراقبت از پوست میتواند به دستیابی به زیبایی طبیعی و سلامت پوست کمک کند و آن را از آسیبهای خارجی محافظت نماید.
درمان خارپاشنه
استفاده از شربت عاقرقرحا به عنوان درمان خارپاشنه میتواند از اثرات مثبت این گیاه برای تسکین این عارضه مزاحم بهرهمندی فراهم کند. عاقرقرحا با خواص آنتیالتهابی و آرامبخشی که دارد، ممکن است به کاهش التهاب و درد مرتبط با خارپاشنه کمک کند. استفاده موضعی یا خوردن شربت عاقرقرحا میتواند به عنوان یک راهکار طبیعی برای رفع خارپاشنه در مواردی که بیماران به دنبال راه حلهای گیاهی هستند، مورد استفاده قرار گیرد.
عاقرقرحا برای لکنت زبان
عاقرقرحا به عنوان یک درمان طبیعی برای لکنت زبان مورد استفاده قرار میگیرد. یکی از روشها، ترکیب 25 گرم عاقرقرحا و 100 گرم نبات است که آسیاب شده و روزانه یک قاشق چایخوری از آن با آب گرم میل میشود. روش دیگر شامل آسیاب 10 گرم عاقرقرحا، 10 گرم تخم خرفه، 5 گرم زبان گنجشک و 75 مویز سیاه بدون هسته است. این ترکیب به شکل قرصهای کوچک درست میشود و روزانه یک عدد از آن مصرف میشود.
خواص گیاه عاقرقرحا برای دندان
عاقرقرحا به عنوان یک گیاه دارویی به مراقبت از دندانها و لثهها کمک میکند. این گیاه میتواند پیشگیری از پوسیدگی دندان را تسهیل کند و به استحکام و مراقبت از دندانها کمک نماید. یکی از روشهای استفاده از عاقرقرحا، خردل کردن آن و مالیدن به لثهها است که ممکن است به بهبود سلامت لثه و پیشگیری از پیشرفت پوسیدگی دندانها کمک کند. همچنین، استفاده از گیاه عاقرقرحا به صورت کوبیده در سرکه و مالیدن به دندانهای پوسیده نیز میتواند به تسهیل در فرآیند درمانی و جلوگیری از تخریب دندانها منجر شود.
عاقرقرحا برای تسکین دردها
افراد مبتلا به دردهای عضلانی میتوانند از خواص روغن عاقرقرحا برای تسکین دردها و کاهش بی حسی عضلات خود بهرهمند شوند. ماساژ ناحیههای متأثر با استفاده از این روغن میتواند به شدت مؤثر باشد و خاصیتهای درمانی آن در تسکین دردهای عضلانی را تقویت کند. این روغن معمولاً در تمام فصول سال قابل استفاده است و میتواند به عنوان یک راهکار طبیعی و مؤثر برای مدیریت دردهای عضلانی مورد استفاده قرار گیرد.
خواص ضد سرطان
مطالعات نشان داده اند که ترکیبات شیمیایی موجود در عاقرقرحا، به ویژه آلکالوئیدهای آرکائین و آرکولین، دارای خواص ضد سرطان هستند. این ترکیبات می توانند از رشد و تکثیر سلول های سرطانی جلوگیری کنند.
خواص ضد التهاب
ترکیبات شیمیایی موجود در عاقرقرحا، به ویژه فلاونوئیدها و آنتی اکسیدان ها، دارای خواص ضد التهاب هستند. این ترکیبات می توانند به کاهش التهاب در بدن کمک کنند.
خواص ضد دیابت
مطالعات نشان داده اند که ترکیبات شیمیایی موجود در عاقرقرحا، به ویژه تانن ها، می توانند به کنترل قند خون کمک کنند. این ترکیبات می توانند از جذب قند در روده کوچک جلوگیری کنند.
خواص ضد اسهال
ترکیبات شیمیایی موجود در عاقرقرحا، به ویژه تانن ها، می توانند به درمان اسهال کمک کنند. این ترکیبات می توانند باعث انقباض ماهیچه های روده شده و از دفع آب از بدن جلوگیری کنند.
خواص ضد نفخ
ترکیبات شیمیایی موجود در عاقرقرحا، به ویژه تانن ها، می توانند به درمان نفخ شکم کمک کنند. این ترکیبات می توانند باعث کاهش تولید گاز در روده شوند.
خواص تقویت کننده سیستم ایمنی
ترکیبات شیمیایی موجود در عاقرقرحا، به ویژه آنتی اکسیدان ها، می توانند به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک کنند. این ترکیبات می توانند از بدن در برابر عوامل بیماری زا محافظت کنند.
خواص آرام بخش
ترکیبات شیمیایی موجود در عاقرقرحا، به ویژه آلکالوئیدهای آرکائین و آرکولین، دارای خواص آرام بخش هستند. این ترکیبات می توانند به کاهش استرس و اضطراب کمک کنند.
کاربردهای گیاه عاقرقرحا در طب سنتی
در زیر خلاصهای از خواص عاقرقرحا در طب سنتی آورده شده است:
- تنقیه مغز
- ضد انعقاد خون
- شل کننده عضلات
- ضد التهاب و کاهنده درد مفاصل
- نضج بلغم
- مفتح سدد (بازکننده گرفتگی ها)
- مدر بول
- درمان درد سینه
- آنتی اکسیدانی
- قاعده آور
- کاهنده درد عرق النساء (سیاتیک)
- زیاد کننده عرق
- تقویت کننده حافظه و درمان کننده فراموشی
- رافع انسداد بینی
- کاهش دندان درد و درمان پیوره
- تب بر
- مضمضه و قرقره درمانی
- درمان سردرد بلغمی
- تمریخ برای درمان کزاز و خدر
- تسکین دهنده سوء هاضمه و زیاد کننده بزاق دهان
- ضد میکروبی و ضد باکتریایی
- درمان کمر درد
- درمان گلو درد
همچنین برای جست و جو در خصوص پزشکان عمومی و مراکز مرتبط با آن در بوشهر می توانید به این لینک رجوع کنید: پزشکان عمومی بوشهر
نحوه مصرف عاقرقرحا
طرز مصرف عاقرقرحا برای برخی خواص خاص به شرح زیر است:
برای خاصیت ضد بلغم:
نيم گرم عاقرقرحا را دم کنید و به مدت 3 روز میل کنید. این مصرف ممکن است به تسکین مشکلات بلغمی کمک کند.
برای خاصیت مدر:
نيم گرم عاقرقرحا را در 200 سیسی آب جوش دم کنید و به مدت 3 روز مصرف کنید. این روش به خاصیت مدر و افزایش ادرار کمک میکند.
برای زیاد کردن بزاق:
ریشه عاقرقرحا را بجوید. این روش ممکن است به افزایش ترشحات دهان و بزاق کمک کند.
برای رفع بی حسی و فلج:
ریشه عاقرقرحا را در روغن کنجد جوشانده و با آن ماساژ دهید. این مصرف به تسکین بی حسی و فلج اعضای بدن کمک میکند.
برای تقویت نیروی جنسی:
مقداری از روغن عاقرقرحا را بر آلت ماساژ دهید. این مصرف ممکن است به تقویت نیروی جنسی و افزایش لذت جنسی کمک نماید.
موارد منع مصرف و عوارض جانبی عاقرقرحا
گیاه عاقرقرحا، با تمام خواص مفیدی که دارد، ممکن است مضراتی نیز داشته باشد که باید به آنها توجه شود.
این گیاه برای ریه ممکن است مضر باشد و به منظور رفع احتمالی عوارض آن، توصیه میشود که مصرف آن همراه با دیگر مواد مثل کتیرا و مویز صورت گیرد.
همچنین، مصرف بیش از حد ۱۸/۳ گرم از شربت عاقرقرحا ممنوع است و حداقل مقدار مصرفی باید رعایت گردد تا از مشکلات جانبی جلوگیری شود.
قبل از استفاده از روغن عاقرقرحا، ضروری است یک آزمایش حساسیت در نقطه کوچکی از پوست انجام داده شود تا از وجود علائمی مانند قرمزی، خارش و التهاب پوست پیشگیری گردد. در صورت وقوع این علائم، استفاده از عاقرقرحا باید متوقف شود.
همچنین، برای خانمهای باردار و کودکان، مصرف این گیاه باید با مشورت پزشک صورت گیرد، زیرا این گروه افراد به دلیل ویژگیهای خاص نیاز به راهنمایی پزشکی دارند.
سخن آخر
عاقرقرحا گیاهی دارویی با خواص درمانی فراوان است که در طب سنتی ایران و سایر کشورهای جهان از دیرباز مورد استفاده قرار می گرفته است. مصرف عاقرقرحا معمولاً بی خطر است. با این حال، مصرف این گیاه در موارد خاصی توصیه نمی شود. همچنین، مصرف بیش از حد عاقرقرحا می تواند عوارض جانبی ایجاد کند. در صورت استفاده از عاقرقرحا به عنوان یک گیاه دارویی، بهتر است قبل از مصرف با پزشک یا متخصص طب سنتی مشورت کنید.
همچنین شما در سایت پی جو می توانید در خصوص گیاه درمانی عاقرقرحا و سایر گیاهان دارویی با کارکرد مشابه و کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه این مقاله را "فواید و خواص میوه فوفل برای سلامتی" نیز مطالعه نمایید.