در این مطلب از سایت پی جو به بررسی گیاه تاجریزی و هر آنچه نیاز دارید در خصوص این گیاه دارویی بدانید می پردازیم.
گیاه تاجریزی چیست و چه خواصی دارد؟
مجله سلامت پی جو - گیاه تاج ریزی، یک گیاه با دوام، جنگلی و پیچکی شکل است که در مناطق مرطوب، اطراف منازل و جاده‌ها رشد می‌کند. ساقه‌های این گیاه گاهی به ارتفاع دو متر نیز می‌رسد و برگهای آن سبز تیره، متناوب و با شکل‌های متغیر از جمله نیزه‌ای و لوزی با سر تیز می‌باشند. گل‌های تاج ریزی شکل ستاره‌ای دارند و میوه‌های آن تاک آویزان با رنگ مخملی قرمز به خاطر تلخی در طعم آن شناخته می‌شود. این میوه‌ها پس از ریزش برگ‌ها هنوز درخت باقی می‌مانند.
گیاه تاج ریزی با نام‌های دیگری همچون سگ انگور، انگور روباه، انگور توره، خرس انگور، قوش ازومی (ترکی)، انکورک، انگیرک، روباه تربک، روباه تورک و شکر انگور نیز شناخته می‌شود. این گیاه در کتب قدیمی طب سنتی به عنوان عنب الثعلب (انگور روباه) نیز ذکر شده است. گیاهی که ارتفاع آن ۱-۲ متر است و با شاخه‌های پایدار به بالا رشد می‌کند.
برگهای این گیاه به صورت متناوب قرار گرفته‌اند و در قسمت پایه شبیه قلب هستند، اما در بخش‌های بالایی به سه لوب تقسیم می‌شوند. گل‌های کوچک و بنفش با ظاهری مجتمع به شکل چتر در ماههای خرداد تا شهریور بر روی گیاه ظاهر می‌شوند. میوه این گیاه به شکل بیضوی با رنگ قرمز (در صورت رسیده بودن) و دانه‌های کوچک می‌باشد. برگ و ساقه این گیاه از قسمت‌های مورد استفاده به شمار می‌آیند.
اندام‌های دارویی گیاه تاجریزی
اندام‌های دارویی تاج ریزی شامل پوست، ریشه و شاخه‌های کوچک همراه با گل می‌شوند. به دلیل کمی سمی بودن، توصیه می‌شود که از دم‌کرده آن برای مصرف داخلی پرهیز شود؛ اما می‌توان برای دردهای موضعی از ضماد تاج ریزی استفاده کرد.
ضماد تاج ریزی به عنوان یک راه حل مؤثر برای بیماری نقرس، لک‌ها و پیس‌های صورت و دست‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. همچنین، برای محل‌هایی که پوست بدن حالت دو رنگ یا بافت‌های پیسی نمایان دارد، ممکن است ضماد تاج ریزی خاصیت شفا‌بخش داشته باشد.
همچنین اگر شما به حوزه طب سنتی علاقه دارید، شما می توانید در سایت پی جو در بخش "دانستنی های طب سنتی" در خصوص انواع داروهای گیاهی و کاربردهای آن‌ها اطلاعات کامل و جامعی کسب کنید.
محل رویش گیاه تاجریزی
گیاه تاجریزی در مناطق جنگلی، زیستگاه‌های متروکه و اطراف جاده‌ها رشد می‌کند. این گیاه به صورت خودرو در کشور هند و برخی نقاط آمریکای شمالی یافت می‌شود. در ایران نیز، این گیاه در مناطق مختلف از جمله گرگان، خراسان جنوبی، مازندران، بندر گز، دره هراز، تمیشان، بابل، آمل، لاهیجان، هشتپر آذربایجان، حسن‌آباد فارس، اطراف شیراز و سیستان و بلوچستان یافت می‌شود.
ترکیبات شیمیایی تاجریزی
تاجریزی حاوی ترکیبات متنوعی است که شامل آلکالوئید سولانین (Solanin)، ساپونین و مواد تلخ می‌شود. وجود آلکالوئید سولانین در ترکیبات آن باعث دارایی خاصیت مخدر می‌شود. علاوه بر این، عصاره الکلی این گیاه در درمان تبخال به کار می‌رود. تاجریزی همچنین دارای اثرات ملایم مدر، بادشکن و ملین است.
خواص گیاه تاجریزی
خواص آنتی‌اکسیدانی تاجریزی
فلاونوئیدها و پلی‌فنل‌های موجود در تاجریزی، آنتی‌اکسیدان‌های قوی هستند که می‌توانند به خنثی‌سازی رادیکال‌های آزاد کمک کنند. رادیکال‌های آزاد مولکول‌های ناپایداری هستند که می‌توانند به سلول‌های بدن آسیب برسانند و منجر به بروز بیماری‌های مختلف شوند.
خواص ضدالتهابی تاجریزی
ترکیبات ساپونین و ترپنوئید موجود در تاجریزی، دارای خواص ضدالتهابی هستند. التهاب یکی از عوامل اصلی بروز بسیاری از بیماری‌ها از جمله بیماری‌های قلبی، دیابت، آسم و سرطان است.
خواص ضدمیکروبی تاجریزی
تاجریزی دارای خواص ضدمیکروبی قوی است که می‌تواند به درمان عفونت‌های ناشی از باکتری‌ها، ویروس‌ها و قارچ‌ها کمک کند.
بهبود سلامت قلب و عروق
تاجریزی می‌تواند به کاهش فشار خون، کلسترول بد (LDL) و تری‌گلیسیرید کمک کند. همچنین، می‌تواند جریان خون به قلب را بهبود بخشد و از تشکیل لخته‌های خونی جلوگیری کند.
کاهش خطر ابتلا به سرطان
تاجریزی دارای خواص آنتی‌اکسیدانی قوی است که می‌تواند به محافظت از سلول‌ها در برابر آسیب‌های ناشی از رادیکال‌های آزاد کمک کند. این امر می‌تواند به کاهش خطر ابتلا به سرطان کمک کند.
بهبود سلامت گوارش
تاجریزی می‌تواند به کاهش التهاب روده و بهبود حرکات روده کمک کند. همچنین، می‌تواند به درمان زخم معده و روده کمک کند.
درمان عفونت‌ها
تاجریزی دارای خواص ضدمیکروبی قوی است که می‌تواند به درمان عفونت‌های ناشی از باکتری‌ها، ویروس‌ها و قارچ‌ها کمک کند.
درمان بیماری های مزمن جلدی
برای درمان بیماری‌های مزمن جلدی مانند تبخال، سودا، اگزما و خارش، می‌توانید از خواص درمانی گیاه تاجریزی بهره‌مند شوید. این گیاه نقش مهمی در بهبود این نوع بیماری‌های پوستی ایفا می‌کند. با این حال، همواره توصیه می‌شود که قبل از هر گونه استفاده، مشورت با پزشک یا متخصص پوست صورت گیرد، زیرا استفاده نادرست ممکن است عوارض جانبی داشته باشد و درمان‌های مختلف نیازمند راهنمایی حرفه‌ای هستند.
درمان جوش
بروز جوش و آکنه مشکلات متداول پوست در دوران جوانی می‌باشند. استفاده از میوه تاجریزی ممکن است به عنوان یک راهکار طبیعی برای کنترل جوش‌ها و حفظ پوست باشد. این میوه ممکن است خواص ضد التهابی و ضد باکتریایی داشته باشد که می‌تواند به کاهش التهاب پوست و کنترل ترشح چربی کمک کند.
درمان پسوریازیس
استفاده از میوه تاجریزی ممکن است در مراحل مختلف این بیماری به عنوان یک راهکار تکمیلی درمانی در نظر گرفته شود، اما مهمترین موضوع همچنان مشاوره و دستورات پزشک می‌باشد. به عنوان یک روش مکمل، ممکن است میوه تاجریزی خواص ضد التهابی و ضد باکتریایی داشته باشد که ممکن است در کاهش التهابات و تسکین علائم پسوریازیس مؤثر باشد؛ اما مصرف آن باید با دقت و توسط پزشک یا متخصص پوست تعیین شود.
- همچنین برای جست و جو در خصوص درمان درمان پسوریازیس و مراکز مرتبط به آن در شیراز می توانید به این لینک رجوع کنید: درمان پسوریازیس در شیراز
دیگر خواص گیاه تاجریزی
تاجریزی گیاهی است که به‌طور سنتی در طب مردمی برخی مناطق به عنوان داروی گیاهی مورد استفاده قرار می‌گیرد. در زیر فواید احتمالی این گیاه ذکر شده است:
- تقویت عمومی بدن: به عنوان یک ملین و مدر طبیعی، تاجریزی به بدن قوت می‌دهد.
- تصفیه‌کننده خون: معرق و تصفیه‌کننده خون بودن این گیاه ممکن است در بهبود سلامت عمومی پوست و سیستم خونی نقش داشته باشد.
- درمان بیماری‌های پوستی: مصرف تاجریزی برای درمان بیماری‌های پوستی مانند اگزما، خارش، تبخال، داءالصدف، پسوریازیس و سودا مؤثر باشد.
- کاهش درد استخوان: ممکن است به عنوان یک مسکن دردهای استخوانی عمل کند.
- تنظیم ترشحات زنانگی: در برخی موارد، مصرف این گیاه ممکن است به تنظیم ترشحات زنانگی کمک کند.
- درمان برونشیت مزمن: در ترکیب با سایر گیاهان، ممکن است در درمان برونشیت مزمن نافع باشد.
- مهار لختگی خون: مصرف میوه تاجریزی می تواند از لختگی خون جلوگیری کند.
- درمان جوش‌های دوران بلوغ: میوه تاجریزی در کنترل جوش‌های دوران بلوغ مؤثر باشد.
- برطرف کردن عوارض سفلیس: ممکن است در کمک به برطرف کردن عوارض سفلیس مؤثر باشد.
- نرم‌کننده پوست: برای نرم کردن پوست مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- کاهش فشارخون: مصرف تاجریزی به کاهش فشارخون کمک کند.
- تسکین دندان‌درد: خاکستر تاجریزی در تسکین دندان‌درد مؤثر باشد.
- درمان سوختگی: ضماد برگ تاجریزی در التیام سوختگی‌ها مؤثر باشد.
- کمک به تسکین التهابات: در محل ضرب‌دیدگی و کوفتگی به کاهش التهابات کمک کند.
- درمان یبوست: میوه این گیاه در درمان یبوست نیز مؤثر باشد.
- کاهش التهابات محل ضرب‌دیدگی: ممکن است در کاهش التهابات محل ضرب‌دیدگی و کوفتگی مؤثر باشد.
روش‌های مصرف گیاه تاجریزی
برای مصرف داخلی تاجریزی، می‌توانید ۸ تا ۳۰ گرم پودر گیاه را در یک لیتر آب جوشانده و این محلول را سه بار در روز مصرف کنید. از طریق این مصرف داخلی، ممکن است اثرات ملایم مدر، بادشکن و ملین را تجربه کنید.
برای استفاده خارجی و تهیه لوسیون، می‌توانید ۱۰۰ تا ۲۰۰ گرم جوانه و برگهای تازه تاجریزی را در یک لیتر آب جوشانده و از این محلول برای مسائل پوستی مانند اگزما، خارش و تبخال استفاده کنید.
توجه داشته باشید که مصرف بیش از حد تاجریزی به دلیل وجود آلکالوئید سمی ممکن است منجر به فلج دستگاه اعصاب مرکزی شود، بنابراین توصیه می‌شود که از مصرف خانگی آن پرهیز کنید و تنها زیر نظر متخصصین بهداشت و درمان استفاده کنید.
مقدار مصرف تاجریزی
مقدار مصرف تاجریزی به سن، سلامت و وضعیت پزشکی فرد بستگی دارد. در صورت مصرف تاجریزی به عنوان مکمل، بهتر است با پزشک یا متخصص گیاهان دارویی مشورت کنید.
موارد منع مصرف و عوارض جانبی تاجریزی
مصرف نادرست و بیش از حد گیاه تاجریزی به دلیل حاوی سولانین می‌تواند منجر به مسمومیت شود و عوارض جدی برای سلامت افراد داشته باشد. برخی از مضرات احتمالی این گیاه عبارت‌اند از:
- علائم مسمومیت: مصرف بیش از حد می‌تواند منجر به احساس خستگی بیش از حد، تب، تعریق، سردرد، اسهال، استفراغ، گیجی، خواب‌آلودگی، خارش و درد معده شود. این علائم ممکن است در مدت ۶ تا ۱۲ ساعت پس از مصرف مشاهده شوند.
- آریتمی قلبی: بلعیدن مقدار زیادی از این گیاه می‌تواند باعث آریتمی قلبی شود که ممکن است با نارسایی تنفسی همراه باشد.
- مسمومیت دام: گاو، گوسفند، مرغ و خوک نیز ممکن است به دلیل چرای برگهای تاجریزی مسموم شوند.
- مسمومیت در کودکان: میوه نارس این گیاه حاوی نیترات است که می‌تواند مسمومیت و خطر مرگ در کودکان را افزایش دهد.
- آسیب به سیستم عصبی مرکزی: سولانین موجود در گیاه ممکن است باعث فلج دستگاه عصبی مرکزی شود.
- درد شکمی و اسهال: مصرف میوه‌های نارس ممکن است باعث درد شکمی، اسهال و استفراغ شود.
در نتیجه، هرگز نباید بی‌توجه به اثرات جانبی و مضرات احتمالی این گیاه باشید و همواره قبل از مصرف هر گونه گیاه دارویی یا تغذیه‌ای، نظر پزشک یا متخصص مربوطه را جویا شوید.
سخن آخر
تاجریزی گیاهی با خواص دارویی فراوان است که می‌تواند به بهبود سلامت قلب و عروق، کاهش خطر ابتلا به سرطان، بهبود سلامت گوارش و درمان عفونت‌ها کمک کند. با این حال، مصرف این گیاه در دوران بارداری و شیردهی توصیه نمی‌شود. همچنین، در صورت مصرف سایر داروها، قبل از مصرف تاجریزی با پزشک یا متخصص گیاهان دارویی مشورت کنید.
همچنین شما در سایت پی جو می توانید در خصوص گیاه سرخه ولیک و همچنین کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه این مقاله را "فواید سرخه ولیک یا زالزالک برگ ریز برای سلامتی" نیز مطالعه نمایید.
بانک مشاغل برتر