در این مطلب از سایت پی جو به بررسی گیاه دارویی گل بنفشه و خواص و کارکرد آن در طب سنتی می پردازیم.
بررسی خواص دارویی گل بنفشه در طب سنتی

مجله سلامت پی جو - گل بنفشه از دیرباز در فرهنگهای مختلف جهان مورد استفاده قرار گرفته است. در مصر باستان، گل بنفشه را نماد جاودانگی میدانستند. در روم باستان، گل بنفشه را برای تزئین مو و لباس استفاده میکردند. در ایران، گل بنفشه را برای درمان سرماخوردگی، آنفولانزا و بیماریهای پوستی استفاده میکردند.
گل بنفشه، با نام علمی Viola odorata، گیاهی است که اصلیترین مناطق رشد آن در آمریکا و اروپا واقع شده است. با این وجود، این گیاه امروزه در سراسر جهان کشت میشود و به صورت خودرو در جنگلها، مراتع و چمنزارهای مرطوب یافت میشود. در فصل بهار، گلهای این گیاه شکوفا میشوند. این گلها، با پنج گلبرگ کوچک به رنگ بنفش تیره و همچنین ممکن است در رنگهای متنوعی از بنفش روشن، آبی مایل به زرد، یا سفید نیز ظاهر شوند.
برگهای گل بنفشه، با شکل قلب و رنگ سبز تیره، زیبایی و ویژگی خاصی به این گیاه القا می کنند. ریشههای این گیاه به صورت رونده است و از این طریق گیاه به گسترش میپردازد. گلهای بنفشه، معطر و دارای رایحه دلانگیزی می باشد که در گذشته به عنوان نماد سادگی، فروتنی و وفاداری شناخته میشدند.
اطلاعات تغذیه ای گل بنفشه
همچنین اگر شما به حوزه طب سنتی علاقه دارید، شما می توانید در سایت پی جو در بخش "دانستنی های طب سنتی" در خصوص انواع داروهای گیاهی و کاربردهای آنها اطلاعات کامل و جامعی کسب کنید.
برگهای گل بنفشه که اغلب به صورت دمنوش مصرف میشوند، دارای مزایای سلامتی بسیاری هستند و این مزایا به دلیل حاوی بودن مواد غذایی متنوع و مفید است. این برگها به طور عمده شامل ویتامینها و مواد معدنی زیر میشوند:
- گلیکوزیدهای و فنلی
- فلاوونوئیدها
- ساپونین
- زتین
- آلکالوئیدها
- مو کیلاژ
- تانین ها
- ویتامین C
- ویتامین A
ترکیبات فعال و خواص دارویی گل بنفشه در طب سنتی

گل بنفشه دارای ترکیبات فعالی مانند فلاونوئیدها، ساپونینها، کومارینها، آنتوسیانینها و اسید سالیسیلیک است. این ترکیبات اثرات زیر را دارند:
کاهش فشار خون با دم نوش گل بنفشه
برگهای گل بنفشه به دلیل حاوی بودن آلکالوئیدها و فلاوونوئیدها ممکن است به حفظ فشار خون طبیعی کمک کنند. آلکالوئیدها ممکن است اثرات آرامبخشی را به ویژه بر روی رگهای خونی داشته باشند که میتواند منجر به افزایش جریان خون و کاهش فشار خون شود. همچنین، فلاوونوئیدها به عنوان آنتیاکسیدانها و دیورتیکها عمل کرده و میتوانند در کنترل فشار خون مؤثر باشند.
به همین دلیل، مصرف برگهای گل بنفشه به عنوان یکی از عوامل مؤثر در حفظ فشار خون طبیعی و بهبود سلامت قلب مطرح شده است. با این حال، مهم است که هرگونه تغییر در رژیم غذایی یا استفاده از گیاهان دارویی را با پزشک یا متخصص سلامت مشاوره کرده و نظر آنها را دریافت کنید، به ویژه اگر شما مشکلات سلامت خاصی دارید یا داروهای دیگر مصرف میکنید.
ضد التهابی
فلاونوئیدها و ساپونینهای موجود در این گیاه دارای اثرات ضد التهابی هستند. این اثرات میتواند به درمان بیماریهای التهابی مانند آرتریت، آسم و اگزما کمک کند.
ضد باکتریایی
فلاونوئیدها و آنتوسیانینهای موجود در گل بنفشه دارای اثرات ضد باکتریایی هستند. این اثرات میتواند به درمان عفونتهای باکتریایی مانند عفونتهای دستگاه تنفسی، عفونتهای دستگاه گوارش و عفونتهای پوستی کمک کند.
ضد قارچی
فلاونوئیدها و آنتوسیانینهای موجود در این گیاه دارای اثرات ضد قارچی هستند. این اثرات میتواند به درمان عفونتهای قارچی مانند عفونتهای قارچی پوست و ناخن کمک کند.
- همچنین برای جست و جو در خصوص پزشکان متخصص پوست و مو در جهت درمان عفونت های قارچی پوست و همینطور مراکز مرتبط با آن در اهواز می توانید به این لینک رجوع کنید: پزشکان متخصص پوست و مو در اهواز
کمک به هضم
دمنوش این گیاه، با فیبر و موکیلاژ، به بهبود هضم کمک میکند و میتواند سطح کلسترول بد را کاهش دهد. این گیاه همچنین به فعالیت بهتر فلور روده کمک کرده و مشکلات هضمی مانند یبوست را کاهش میدهد.
درمان مشکلات پوستی
برگهای این گیاه به عنوان درمان موضعی برای مشکلات پوستی مانند اگزما، پسوریازیس و آکنه مورد استفاده قرار میگیرد. مصرف این برگها به صورت کمپرس یا موضعی میتواند مفید باشد. این گیاه همچنین به خوبی میتواند خارش و التهاب پوست را کاهش داده و درمان کند.
ضد ویروسی
فلاونوئیدها و آنتوسیانینهای موجود در گل بنفشه دارای اثرات ضد ویروسی هستند. این اثرات میتواند به درمان عفونتهای ویروسی مانند سرماخوردگی، آنفولانزا و تبخال کمک کند.
ضد درد
فلاونوئیدها و ساپونینهای موجود در گل بنفشه دارای اثرات ضد درد هستند. این اثرات میتواند به درمان دردهای خفیف تا متوسط مانند سردرد، دندان درد و درد عضلانی کمک کند. دمنوش بنفشه، با دارا بودن اسیدهای سالیسیلیک، دارای خصوصیات کشندهی عالی برای دردهای التهابی است. این اسیدها به عنوان ترکیباتی مشابه آسپرین عمل میکنند که میتوانند در کاهش دردهای مرتبط با سردرد، آرتریت و سایر دردهای ناشی از التهاب مؤثر باشند. این ویژگیها باعث میشود دمنوش بنفشه به عنوان یک راه حل طبیعی برای مدیریت دردهای التهابی در نظر گرفته شود.
ضد اسپاسم
فلاونوئیدها و ساپونینهای موجود در این گیاه دارای اثرات ضد اسپاسم هستند. این اثرات میتواند به درمان اسپاسمهای دستگاه گوارش، دستگاه تنفسی و دستگاه ادراری کمک کند.
نحوه استفاده از گل بنفشه برای درمان بیماریها

گل بنفشه به اشکال مختلف از جمله دمنوش، روغن، عصاره و کپسول استفاده میشود.
طرز تهیه دمنوش گیاهی گل بنفشه
مواد مورد نیاز:
۲-۳ قاشق چایخوری گل و برگ گیاه گل بنفشه تازه یا خشک شده که به قطعات کوچکتر خرد شدهاند.
۲ لیوان آب جوش
عسل یا نبات به مقدار لازم
مرحله ۱:
برای هر دمنوش، آب مورد نیاز را به مقدار لازم درون کتری ریخته و بر روی شعله گاز قرار دهید تا به جوش بیافتد. زمانی که آب به جوش آمد، به مرحله بعدی بروید.
مرحله ۲:
مقداری از گل بنفشه را درون قوری بریزید و به آن آب جوش اضافه کنید. درب قوری را قرار داده و قوری را بر روی شعله گاز قرار دهید. به مدت حدود ۲۰ دقیقه دمنوش را بپزید. پس از آماده شدن، دمنوش را از روی شعله بردارید.
مرحله ۳:
دمنوش را با یک صافی صاف کنید تا ذرات گیاهی اضافی حذف شوند. برای افزودن طعم مختلف، میتوانید عناب، دارچین یا هر مورد دیگری که دوست دارید، به دمنوش اضافه کنید. همچنین، برای افزودن طعم شیرین میتوانید عسل یا نبات را به دلخواه اضافه کنید.
نکته: اجتناب از جوشاندن دمنوش بنفشه مهم است تا خواص درمانی آن کاهش نیابد. بعد از آماده شدن، دمنوش را باید فوراً میل کنید و باقیمانده را نگه ندارید.
سخن آخر
گل بنفشه گیاهی با خواص دارویی و درمانی فراوان است که میتواند به درمان طیف وسیعی از بیماریها کمک کند. با این حال، قبل از مصرف گل بنفشه برای درمان بیماریها، بهتر است با پزشک یا متخصص طب سنتی مشورت کنید.
در اینجا چند نکته برای استفاده ایمن از گل بنفشه آورده شده است:
- زنان باردار و شیرده باید قبل از مصرف گل بنفشه با پزشک خود مشورت کنند.
- افرادی که به گیاهان خانواده کاسنی حساسیت دارند، ممکن است به گل بنفشه نیز حساسیت داشته باشند.
- مصرف بیش از حد گل بنفشه ممکن است باعث عوارض جانبی مانند حالت تهوع، استفراغ و اسهال شود.
- با رعایت این نکات میتوانید از خواص دارویی گل بنفشه به طور ایمن و مؤثر استفاده کنید.
همچنین شما در سایت پی جو می توانید در خصوص گل بنفشه و سایر گیاهان دارویی با کارکرد مشابه و کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه این مقاله را "قدومه شیرازی و کارکرد آن در طب سنتی" نیز مطالعه نمایید.