در این مطلب از سایت پی جو به بررسی خواص درمانی گیاه دارویی خارمریم و همچنین مکانیسم اثر، نحوه مصرف و عوارض جانبی آن می پردازیم.
خارمریم : خواص، مکانیسم اثر و عوارض جانبی
مجله سلامت پی جو - خارمریم، با نام علمی Silybum marianum، یک گیاه گلدار با گلهای قرمز مایل به بنفش است. این گلها دارای گلبرگهای بنفش با رگههای سفید میباشند. خارمریم با نامهای مختلفی همچون خار اسکاتلندی، خار شیری و مدیترانه نیز شناخته میشود. دانههای خارمریم دارای مواد فعالی هستند، از جمله مهمترین آنها سیلیمارین است که از عصاره دانههای خارمریم به دست میآید.
خارمریم گیاهی دارویی است که از دیرباز در طب سنتی برای درمان بیماریهای مختلفی مانند کبد، پوست و سیستم ایمنی استفاده میشده است. این گیاه ۳۰ تا ۲۰۰ سانتی متر میتواند قد بکشد. ایران، سواحل جنوب شرقی انگلستان، آمریکای شمالی و استرالیا کشورهایی هستند که این گیاه بیشتر از هر مکانی در آنجا رشد دارد. در ادامه به خواص درمانی و استفاده آن در طب سنتی، نحوه مصرف و عوارض جانبی این گیاه دارویی می پردازیم.
خواص درمانی خارمریم
گیاه خارمریم گیاهی است گلدار، دارای خواص درمانی و دارویی متعدد که از مهمترین و معروفترین خواص خار مریم میتوان به تأثیر آن در حفظ سلامت کبد و درمان اختلالات کبد اشاره کرد. خارمریم دارای خواص درمانی متعددی است که به شرح زیر است:
همچنین اگر شما به حوزه طب سنتی علاقه دارید، شما می توانید در سایت پی جو در بخش "دانستنی های طب سنتی" در خصوص انواع داروهای گیاهی و کاربردهای آنها اطلاعات کامل و جامعی کسب کنید.
محافظت از کبد
خواص درمانی خار مریم از مهمترین نقاط قوت این گیاه است. از میان این خواص، حفظ سلامت کبد و جلوگیری از مخاطرات مختلف کبدی یکی از مهمترین موارد است. این گیاه دارای یک فلانوئید معروف به نام سیلیمارین میباشد که به بهبود سلامت کبد کمک میکند و سمزدایی کبد را تسریع میکند. خار مریم به عنوان یکی از راههای سریع و مؤثر برای تسکین آسیبهای کبدی، اعم از سیروز کبدی تا کبد چرب و حتی پیشگیری از بیماریهای خطرناک مانند سرطان کبد شناخته میشود. این گیاه میتواند کبد را در مقابل عوامل آسیبزا مثل آماتوکسین حفاظت کرده و از عوارضی همچون التهاب و تخریب کبد پیشگیری نماید.
خواص خار مریم به عنوان ضد سرطان
خار مریم به عنوان یک گیاه دارویی معروف خواصی در پیشگیری از برخی انواع سرطانها دارد. این گیاه دارای مواد مختلفی است که در مقابل تومورها و سلولهای سرطانی اثر مهاری دارند. خار مریم به خصوص در مورد سرطانهای کبد، پروستات و سینه مورد توجه قرار گرفته است. یکی از عواملی که در پیشرفت سرطان نقش دارد، وجود رادیکالهای آزاد در بدن است. خار مریم، با دارا بودن مقادیر بالایی از آنتیاکسیدانها و مخصوصاً ماده سیلیمارین، این رادیکالهای آزاد را کاهش داده و از بدن دفع میکند.
تقویت سیستم ایمنی
خار مریم به عنوان یک گیاه دارویی ممکن است توانایی تقویت سیستم ایمنی بدن را داشته باشد. این اثر به خاطر حاوی بودن ماده سیلیمارین در خار مریم اتفاق میافتد. سیلیمارین به نظر میآید با مهار التهابها و تقویت پاسخ سیستم ایمنی به عوامل بیماریزا، بدن را در مقابل عفونتها و بیماریها مقاومت بیشتری میدهد. این خاصیت ممکن است در درمان برخی بیماریها مانند آسم و آلرژی مؤثر باشد. با این حال، همیشه توصیه میشود که قبل از مصرف خار مریم و تداخل آن با داروهای دیگر، از نظر پزشک متخصص مشورت گرفته شود.
خار مریم و بهبود پوست
یکی از خواص خار مریم، تأثیر مثبت آن بر روی پوست است. این گیاه دارای آنتیاکسیدانها و خصوصیات ضد التهابی است که میتواند به رفع مشکلات پوستی مانند آکنه کمک کند. همچنین، خار مریم با داشتن آنتیاکسیدانها میتواند از چین و چروک پوست جلوگیری کرده و پوست را جوانتر و درخشانتر نماید. همچنین خارمریم میتواند به درمان بیماریهای پوستی مانند اگزما و پسوریازیس کمک کند.
خار مریم و افزایش شیر مادران شیرده
یکی از خواص مهم خار مریم، افزایش تولید شیر در مادران شیرده است. این خواص به واسطه افزایش هورمون پرولاکتین به وجود میآید که به تولید شیر کمک میکند. با این حال، برای مادران شیرده، مشورت با پزشک متخصص قبل از مصرف خار مریم یا دمنوش آن امری ضروری است. این اقدام بهترین نتیجه را برای مادران و نوزادانشان تضمین میکند.
خار مریم و بهبود سلامت قلب
یکی دیگر از خواص خار مریم این است که به بهبود سلامت قلب کمک میکند. این گیاه دارای اسیدهای چرب مفید و امگا-3 است که برای سلامت قلب بسیار حائز اهمیت هستند. مصرف دمنوش خار مریم باعث افزایش مقدار آنتیاکسیدانها و مواد مغذی مفید میشود که میتوانند به کاهش کلسترول خون و کنترل فشار خون کمک کنند. این اقدام میتواند به کاهش خطر ابتلا به بیماریهای قلبی عروقی و حتی سکته قلبی کمک کند.
مکانیسم اثر خارمریم
ترکیبات فعال خارمریم به شرح زیر هستند:
- سیلیمارین: سیلیکیرین ترکیب اصلی خارمریم است که دارای خواص درمانی متعددی است. این ترکیب میتواند به محافظت از سلولهای کبد در برابر آسیبهای ناشی از رادیکالهای آزاد کمک کند.
- سیلیبین: سیلینبین یکی از ترکیبات تشکیلدهنده سیلیکیرین است که دارای خواص آنتیاکسیدانی و ضدالتهابی قوی است.
- سیلیدین: سیلیندین یکی دیگر از ترکیبات تشکیلدهنده سیلیکیرین است که دارای خواص ضدالتهابی و ضدباکتریایی است.
عوارض جانبی خارمریم
استفاده از خار مریم به طور عمومی ایمن به نظر میآید و عوارض جانبی جدی گزارش نشدهاند؛ اما ممکن است در برخی افراد عوارض کمتر مهمی مانند اسهال، نفخ شکم تخت و حالت تهوع ایجاد شود. از افراد حساس به گیاهان خانواده کاسنی توصیه میشود که از خار مریم استفاده نکنند زیرا ممکن است باعث آلرژی شوند.
همچنین، زنان باردار نباید از خار مریم استفاده کنند، زیرا اثرات ضداستروژنی آن ممکن است به طور غیرمطلوبی بر روی باروری تأثیر بگذارد و مشکلاتی بوجود آورد. افراد مبتلا به دیابت نیز باید با متخصص خود مشورت کنند، زیرا مصرف خار مریم ممکن است با داروهای دیابت تداخل داشته باشد و منجر به افت شدید قند خون شود.
آگاه باشید که خار مریم دارای خواص استروژنی است و ممکن است در برخی از افراد موجب تحریک بیماریهای وابسته به هورمون مثل سرطان سینه شود. همچنین، برخی از عوارض کمتر مهم ممکن است شامل سردرد، درد مفاصل، آلرژی پوست، خارش و اگزما باشند. برای هر گونه استفاده از خار مریم، بهتر است با یک متخصص طب سنتی یا پزشک مشورت نمایید.
همچنین برای جست و جو در خصوص راه های درمان مرتبط با آلرژی و ایمن شناسی در تهران می توانید به این لینک رجوع کنید: پزشکان متخصص آسم، آلرژی و ایمن شناسی بالینی در تهران
نحوه مصرف خارمریم
خارمریم به صورت کپسول، قرص و عصاره مایع در دسترس است. مقدار مصرف خارمریم به نوع محصول و شرایط بیمار بستگی دارد. خار مریم اغلب به صورت دمنوش مصرف میشود. توصیه میشود که در روز بیشتر از ۴ فنجان دمنوش خار مریم مصرف ننمایید. علاوه بر دمنوش، خار مریم در قالب کپسول، قرص و عرق نیز در دسترس هست. اگر قصد مصرف مکملهای خار مریم دارید، بهتر است با پزشک و یا متخصص حوزه طب سنتی مشورت نمایید.
سخن آخر
خارمریم گیاهی دارویی با خواص درمانی متعدد است. این گیاه میتواند به درمان بیماریهای مختلفی مانند کبد، پوست و سیستم ایمنی کمک کند. با این حال، قبل از مصرف خارمریم، بهتر است با پزشک یا متخصص حوزه طب سنتی مشورت کنید. همچنین موارد زیر می تواند کمک کننده باشد:
- خارمریم را با احتیاط مصرف کنید، زیرا ممکن است با برخی داروها تداخل داشته باشد.
- اگر باردار یا شیرده هستید، قبل از مصرف خارمریم با پزشک خود مشورت کنید.
- در صورت بروز هرگونه عوارض جانبی، مصرف خارمریم را قطع کرده و با پزشک خود مشورت کنید.
همچنین شما در سایت پی جو می توانید در خصوص گیاه دارویی خارمریم و کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه این مقاله را "۹ درمان خانگی فوق العاده برای سنگ کیسه صفرا" نیز مطالعه نمایید.
