در این مطلب از سایت پی جو به بررسی گیاه دارویی دم گیلاس و فواید آن برای سلامتی می پردازیم.
فواید دم گیلاس برای سلامتی
مجله سلامت پی جو - دم گیلاس با نام علمی Cerasus avium L به ساقه نازک پشت میوه گیلاس شناخته میشود که از خواص دارویی فراوانی برخوردار است. این ساقه نازک به صورت مدور و تک شاخه با رنگ قهوهای روشن ظاهر میشود و در دو طرف دارای برجستگی است.
این ساقه نازک نقش مهمی در تغذیه و اتصال شکوفه و سپس میوه گیلاس به درخت دارد. در زمان برداشت میوه، این ساقه به همراه میوه از درخت جدا میشود.
دم گیلاس حاوی پروتئین، ترکیبات کربوهیدرات، مواد معدنی و ویتامینهای A و C است. به همین دلیل، این میوه خواص ضد التهابی دارد و در طب سنتی برای درمان ورم مفاصل، نقرس، کبد چرب، پسوریازیس، کاهش فشار خون، کاهش وزن، افزایش ادرار، دفع سنگ های مجاری ادراری و ... به کار میرود.
دم گیلاس، همچون برگهای درخت گیلاس، از طبیعت سرد و خشک بهره میبرد. برای بهرهمندی از خواص درمانی دم گیلاس، میتوان آن را به صورت جوشانده یا دمنوش مصرف نمود. این خصوصیات منحصر به فرد آن، آن را به یک منبع مهم در زمینه سلامت و درمان امرهای مختلف تبدیل کرده است. در ادامه، به بررسی فواید دم گیلاس برای سلامتی میپردازیم با ما همراه باشید.
مشخصات ظاهری گیاه گیلاس چیست
گیلاس یا آلوکک با نام علمی Prunus avium به سرده پرونوس تعلق دارد و از میوههای دارای هسته و بافت گوشت دار است. این میوه متنوع بوده و گونههای مختلفی از جمله گیلاس شیرین و گیلاس ترش را شامل میشود. درخت گیلاس بدون خار و دارای میوهای گوشتدار و یک هسته است که معمولاً در زمان چیدن به رنگ قرمز یا سیاه تغییر میکند. این میوه، به غیر از مصرف خام، به صورت مربا و کمپوت نیز مورد استفاده قرار میگیرد. برگ آن نیز در تهیه دمنوش برای درمان بیماریهای کلیه و کبد به کار میرود. گیلاس به دلیل مزه ملین و خواص مفید برای سلامت چشم، پوست، جلوگیری از پیری و کاهش وزن، به عنوان یک میوه متنوع و مفید شناخته میشود.
پراکندگی جغرافیایی درخت گیلاس
همچنین اگر شما به حوزه طب سنتی علاقه دارید، شما می توانید در سایت پی جو در بخش "دانستنی های طب سنتی" در خصوص انواع داروهای گیاهی و کاربردهای آنها اطلاعات کامل و جامعی کسب کنید.
گیلاس یک گیاه با پراکندگی جغرافیایی وسیع است و به عنوان یک گیاه بومی در مناطقی میان دریای سیاه و دریای خزر شناخته میشود. محققان به این باورند که این گیاه ابتدا در این منطقه متکی بوده و در طول زمان به سایر نقاط جهان منتقل شده است. این مهاجرت ممکن است به وسیله مسافران و تاجران در زمانهای قدیم صورت گرفته باشد.
در حال حاضر، کشورهایی نظیر ترکیه، ایالات متحده آمریکا، ایران، ایتالیا و اسپانیا به عنوان عمده تولیدکنندگان میوه گیلاس در جهان شناخته میشوند. این نشان میدهد که گیلاس به خوبی در مناطق گوناگون جهان رشد کرده و با محیطهای مختلف سازگاری دارد. این پراکندگی جغرافیایی گونههای مختلف گیلاس نشاندهنده توانایی آن در تطبیق با شرایط آب و هوایی و خاکی مختلف می باشد.
ترکیبات شیمیایی دم گیلاس
این ترکیبات شامل پروتئین، کربوهیدرات، فیبر، عناصر معدنی نظیر کلسیم، منگنز، منیزیم، فسفر، پتاسیم، ویتامینها از جمله A و C و ترکیبات مختلفی نظیر کاتشین، تاننها، گلیکوزیدهای سیانوژنیک، فلاونوئیدها و پورینها هست. این ترکیبات به سلامت عمومی بدن، از جمله سیستم گوارش، استخوانها، عضلات و سلولها کمک میکنند و خصوصیات آنتیاکسیدانی و ضد التهابی دارند.
فواید دم گیلاس
کمک به درمان بی خوابی
تأثیر دم گیلاس در بهبود خواب به دلیل حاوی ترکیب ملاتونین است که معروف به "هورمون خواب" است. ملاتونین در تنظیم ساعت داخلی بدن و چرخه خواب و بیداری نقش دارد. مصرف یک فنجان دمنوش یا جوشانده دم گیلاس در روز میتواند به بهبود خواب شبانه کمک کند. توصیه میشود این دمنوش یا جوشانده را حدود ۳۰ دقیقه بعد از بیدار شدن از خواب و ۳۰ دقیقه قبل از وعده غذایی عصر میل کنید. این زمانبندی ممکن است به تنظیم ساعت داخلی بدن و تقویت چرخه خواب و بیداری کمک کند.
بهبود و درمان بیماری نقرس
تحقیقات نشان دادهاند که مصرف بخش های مختلف گیلاس میتواند به بهبود و کاهش حملات نقرس کمک کند. نقرس یک حالت التهابی است که ناشی از افزایش میزان اسید اوریک در خون و تشکیل کریستالهای اسید اوریک در مفاصل میشود. اسید اوریک در بیماران نقرس بالا بوده و به کریستالهای دردآور در مفاصل منجر میشود.
دم گیلاس، به خصوص گونههای شیرین، به عنوان یک منبع مهم آنتوسیانینها و فلاونوئیدها شناخته شده است که میتواند به کاهش میزان اسید اوریک و کنترل التهابات در بدن کمک کند. همچنین، ممکن است با اثرات ضدالتهابی و ضداکسیدانی خود به بهبود علائم نقرس کمک کند.
بهبود قوای جنسی مردان
اطلاعاتی که ارائه دادهشده است، به نظر میرسد که دم گیلاس به دلیل حاوی ویتامینهای A و C، میتواند به بهبود عملکرد جنسی مردان کمک کند. این ویتامینها با افزایش میل جنسی مرتبط بوده و ممکن است در درمان مشکلات ناباروری مردان مؤثر باشند. همچنین، ذکر شده است که این ویتامینها میتوانند سطح تستوسترون را افزایش داده و در افزایش حجم اسپرم نقش داشته باشند.
کمک به تقویت بینایی
آنتیاکسیدانهای موجود در دم گیلاس میتوانند به تقویت بینایی کمک کنند. آنتیاکسیدانها موادی هستند که از اکسایش سلولها و بافتها جلوگیری میکنند و میتوانند در مقابل عوامل مختلفی نظیر التهابها، عفونتها و خشکی چشم محافظت کنند.
ویتامینها و مواد مغذی موجود در گیلاس، از جمله ویتامینهای A و C که اشاره شده است، نقش مهمی در حفظ سلامت چشم دارند. ویتامین A برای سلامتی شبکیه بسیار حائز اهمیت است و ویتامین C نیز به عنوان یک آنتیاکسیدان مؤثر در جلوگیری از آسیبهای ناشی از اکسایش بافتهای چشمی عمل میکند.
دیگر خواص دم گیلاس
دم گیلاس خواص دارویی زیر را داراست:
- مجاری ادراری و لوله گوارش را ضد عفونی میکند.
- دم گیلاس طبعاً سرد و خشک است.
- جوشانده دم گیلاس و دم آلبالو برای کسانی که در دفع ادرار اختلال دارند، بسیار مفید است و خاصیت ادرارآوری خوبی دارد.
- دم گیلاس دارای خاصیت سنگشکنی است و همچنین در مواردی مانند یرقان، اسید اوریک، ورم پروستات، ورم طحال و نقرس مؤثر است.
- می توان دم آلبالو و دم گیلاس را همراه با کاکل ذرت جوشاند و مصرف کرد؛ زیرا این ترکیب باعث افزایش خاصیت ادرارآوری میشود و تأثیر بهتری خواهد داشت.
- برای افراد دیابتی مضر نیست؛ زیرا قند آن از نوع سوربیتول است که بدون تبدیل به گلوکز، انرژی تولید میشود.
- گیلاس شیرین ملین خوبی است و یبوست را رفع میکند.
- دم گیلاس اعصاب را آرام میکند و معده را ضدعفونی میکند.
- جوشانده دم گیلاس و آلبالو، ادرارآور خوبی است که میتواند برای مبتلایان به نقرس مفید باشد.
- دم گیلاس سموم بدن را دفع کرده و خون را تصفیه میکند.
- گیلاس شیرین برای رفع یبوست و آلبالوی ترش برای رفع اسهال مفید است.
- خوردن گیلاس برای افرادی که تصلب شرایین، ناراحتی کبد و مشکل جمع شدن گاز در رودهها را دارند، مؤثر و مفید است.
- گیلاس بهتر است به خوبی جویده شود تا به راحتی هضم شود.
- دارای خاصیت کاهش فشار خون است.
همچنین برای جست و جو در خصوص کاهش فشارخون و همینطور مراکز مرتبط با آن در شیراز می توانید به این لینک رجوع کنید: هولتر مانیتورینگ فشارخون در شیراز
نحوه مصرف دم گیلاس
دم گیلاس به عنوان یک گیاه دارویی معمولاً به صورت دمنوش یا جوشانده مورد استفاده قرار میگیرد. در زیر به نحوه تهیه دمنوش و جوشانده دم گیلاس پرداخته میشود.
طرز تهیه دمنوش دم گیلاس:
- دم گیلاس را با دقت شستشو دهید و خشک کنید.
- مقدار مورد نیاز از دم گیلاس را در یک قوری قرار دهید.
- آب جوش را به مقدار معقولی به دم گیلاس اضافه کنید.
- قوری را روی حرارت قرار داده و با حرارت ملایم، دمنوش را بگذارید به خوبی دم بکشد.
نحوه مصرف دمنوش دم گیلاس:
- برای مورد استفاده قرار دادن این دمنوش توصیه می شود سه نوبت در روز و در هر نوبت، به اندازه سه انگشت دم گیلاس را به مدت ۴۰ دقیقه در یک قوری چینی دم کرده و بعد از وعده غذایی خود ميل نمایید.
طرز تهیه جوشانده دم گیلاس:
- دم گیلاس را جمع آوری کنید و به دقت شستشو دهید.
- دم گیلاس خشک شده را درون قوری قرار دهید.
- قوری را روی حرارت ملایم قرار دهید تا به جوش بیافتد (حدود ۲۰ دقیقه).
- جوشانده دم گیلاس، به دلیل حاوی فلاونوئیدها، خاصیت ضدالتهابی قوی دارد؛ بنابراین، مصرف آن در درمان بیماری نقرس و کاهش ورم مفاصل بسیار مفید است.
سخن آخر
اگرچه دم گیلاس خواص بسیاری دارد، اما همواره ممکن است مصرف آن با عوارض جانبی همراه باشد. تاکنون تحقیقات علمی جامعی درباره عوارض جانبی دم گیلاس وجود ندارد؛ اما با توجه به مواردی که ممکن است در مصرف گیاهان دارویی به وجود آید، توصیه میشود که مصرف دم گیلاس و مشتقات آن با مشورت افراد متخصص در زمینه طب سنتی انجام شود.
در حالت عمومی، مصرف متعدد یا افراط در مصرف هر نوع گیاه دارویی ممکن است منجر به عوارض جانبی شود. به خصوص در مواردی که افراد دارای حساسیت به گیاهان خاصی هستند یا در دورههای بارداری و شیردهی، توصیه میشود از مصرف آن پرهیز کنند. همچنین، همواره بهتر است پیش از مصرف هر گونه گیاه دارویی با پزشک یا متخصص حوزه طب سنتی مشورت کنید.
همچنین شما در سایت پی جو می توانید در خصوص گیاه دم گیلاس و سایر گیاهان دارویی با کارکرد مشابه و کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه این مقاله را "خاکشیر، فواید و مضرات آن در طب سنتی" نیز مطالعه نمایید.