در این مطلب از سایت پی جو به بررسی گیاه دارویی کاکوتی و هر آنچه نیاز هست در خصوص این گیاه دارویی بدانید می پردازیم.
گیاه دارویی کاکوتی : معرفی، مکانیسم اثر و نحوه مصرف
مجله سلامت پی جو - کاکوتی Ziziphora tenuiour L گیاهی علفی و چند ساله از خانواده کاسنیان (Asteraceae) است. این گیاه بومی اروپا، آسیا و آمریکای شمالی است و در ایران نیز در مناطق مختلف از جمله دامنه های البرز، دشت های شمالی و مناطق کوهستانی مرکزی می روید. کاکوتی دارای ساقه ای راست و منشعب، برگ هایی به شکل شانه ای و گل هایی به رنگ سفید یا صورتی است. این گیاه در ماه های خرداد و تیر گل می دهد. گیاه کاکوتی بیشتر در ارتفاعات شهرستان جاجرم و بجنورد میروید و در بین مردمان خراسان شمالی با نام آنخ شناخته میشود. چوپانها و کوهنوردان این گیاه را چیده و به صورت دمنوش گوارایی میل میکنند.
طبع گرم و خشک گیاه کاکوتی با توجه به محل رویش آن که مناطق کوهستانی و سرد است، برای مردمان آن منطقه مفید است. همچنین با گذر زمان، طبع بسیاری از مردم رو به سردی رفته، از این رو این گیاه میتواند برای اکثر مردم بسیار مفید به شمار بیاید. بوتههای کاکوتی دارای چند شاخه پرپشت میباشند و ارتفاعی از 20 تا 50 سانتیمتر دارند. برای مصرف مفید، گیاه کاکوتی باید چند ساله باشد. این گیاه با نام کهلیک اُتی که به معنی علف کبک است نیز شناخته میشود. گیاه کاکوتی دارای گلهایی به رنگ بنفش است و از خشک شده گلهای کاکوتی برای طعم دهندگی ماست و دوغ استفاده میشود.
برگهای این گیاه به عنوان طعم دهنده و ادویه نیز مورد استفاده قرار میگیرد، زیرا طعم و عطری مشابه آویشن و نعنا دارد. قسمتهایی از این گیاه با ارزش شامل گل و برگ آن هستند. گیاه کاکوتی خواص شگفتانگیزی دارد و به همین دلیل در غذاهای مختلف و به صورت دم کرده و همچنین به عنوان دارو میتوان از آن استفاده کرد. کاکوتی از دیرباز به عنوان یک گیاه دارویی استفاده می شده است. خواص دارویی این گیاه شامل ضد التهابی، ضد میکروبی، ضد ویروسی، ضد قارچی، آنتی اکسیدانی و ضد سرطانی است. در ادامه بیشتر با خواص و کارکرد این گیاه دارویی آشنا می شویم با ما همراه باشید.
خواص و کاربردهای گیاه دارویی کاکوتی
کاکوتی در درمان بیماری های مختلفی از جمله سرماخوردگی، آنفولانزا، زخم معده، التهاب روده، عفونت های پوستی و سرطان کاربرد دارد. از جمله مهم ترین خواص این گیاه دارویی می توان به موارد زیر اشاره کرد:
درمان اختلالات گوارشی با کاکوتی
از آن جا که گیاه دارویی کاکوتی خاصیت ضد میکروبی دارد، میتواند به کاهش هلیکوباکترپیلوری و در نتیجه، کاهش خطر ابتلا به زخم معده منجر شود. این گیاه همچنین به عنوان یک داروی ضد نفخ و ضد دلپیچه شناخته شده و میتواند برای درمان معده درد نیز مؤثر باشد.
پاکسازی روده با کاکوتی
با توجه به خاصیت ضد عفونیکنندگی این گیاه، میتواند در درمان مشکلات روده، از جمله اسهال، مؤثر باشد و روده را تمیز کند.
کاهش دردهای قاعدگی با کاکوتی
گیاه دارویی کاکوتی به عنوان یک گیاه ضد نفخ، ضد درد و قاعدهآور در طب سنتی مشخص شده است. مصرف این گیاه به منظور نظمدهی به قاعدگی، همچنین برای کاهش درد دل و کمر درد ناشی از قاعدگی، بسیار مفید است.
تقویت قوای جنسی با کاکوتی
کاکوتی به عنوان یکی از بهترین درمانها برای مشکلات جنسی، به ویژه در آقایان، اعلام شده است. این گیاه به عنوان یک درمان مؤثر برای ناتوانی جنسی شناخته میشود.
ضدسرماخوردگی با کاکوتی
با توجه به خاصیت ضدباکتریایی گیاه دارویی کاکوتی، مصرف آن میتواند از ابتلا به آنفولانزا و سرماخوردگی جلوگیری نماید.
پوستی عاری از آلودگی با کاکوتی
روغن کاکوتی به عنوان یک پاککننده مؤثر برای پوست شناخته میشود. این روغن با حذف آلودگیها از روی پوست، به روشنسازی و شفافیت پوست کمک میکند.
قطع کننده خونریزی بینی با کاکوتی
با آغشته کردن پنبهای به دمکرده کاکوتی و قرار دادن آن در بینی، میتوان از خونریزی بینی جلوگیری نمود.
کاهش قند خون با کاکوتی
عصاره کاکوتی با تحریک ترشح انسولین در بدن، باعث کاهش قند خون در افراد دیابتی مبتلا به دیابت نوع 2 میشود.
کاکوتی، گیاهی ضدسرطان
کاکوتی به عنوان یک گیاه مفید برای دستگاه گوارش و پیشگیری از سرطان معده شناخته میشود. تحقیقات نشان میدهد که کاکوتی میتواند رشد تومورهای سرطانی را به میزان قابل توجهی کاهش دهد.
تقویت قلب با کاکوتی
گیاه دارویی کاکوتی ، داروی مناسبی برای بیماران قلبی است و با تقویت قلب، خطر ابتلا به سکته قلبی را نیز کاهش میدهد.
مکانیسم اثر گیاه دارویی کاکوتی
همچنین اگر شما به حوزه طب سنتی علاقه دارید، شما می توانید در سایت پی جو در بخش "دانستنی های طب سنتی" در خصوص انواع داروهای گیاهی و کاربردهای آنها اطلاعات کامل و جامعی کسب کنید.
خواص دارویی کاکوتی به ترکیبات شیمیایی موجود در این گیاه نسبت داده می شود. ترکیبات اصلی کاکوتی شامل ترکیبات فنولی، ترپنوئیدها و اسیدهای چرب است.
ترکیبات فنولی مانند فلاونوئیدها و اسیدهای فنولیک دارای خواص ضد التهابی، ضد میکروبی و ضد ویروسی هستند. ترپنوئیدها مانند تیمول و کارواکرول دارای خواص ضد میکروبی، ضد ویروسی و ضد قارچی هستند. اسیدهای چرب مانند اسید لینولئیک دارای خواص ضد التهابی و ضد سرطانی هستند.
نحوه مصرف گیاه دارویی کاکوتی
کاکوتی به عنوان طعم دهنده نوشیدنی
گیاه کاکوتی را میتوان خشک نمود و پودر آن را روی نوشیدنیهای مانند دوغ استفاده کرد. این گیاه با عطری مشابه آویشن و نعنا شناخته میشود.
جوشانده کاکوتی
مصرف جوشانده گیاه دارویی کاکوتی در دو وعده در روز خاصیت فراوانی به بدن میرساند. این گیاه صفرا بر است و مصرف سه وعده از آن در روز خاصیت قاعدهآوری دارد. برای تقویت قلب میتوان 2 گرم از کاکوتی را در 150 سیسی آب جوش بعد از غذا میل نمود.
استفاده از کاکوتی به عنوان داروی گیاهی
اگر 100 گرم کاکوتی را در 3 لیتر آب جوشیده در وان بریزیم، نشستن در این وان موجب التیام بیماریهایی همچون طب مالت و روماتیسم میشود.
دمکرده کاکوتی
کاکوتی را اگر بعد از غذا به صورت دمکرده مورد استفاده قرار بدهیم، موجب هضم بهتر غذا میشود.
حمام کاکوتی
پزشکان یکی از توصیههایی که برای درمان دیسک کمر و سیاتیک و بیماریهایی مثل روماتیسم دارند، استفاده از حمام کاکوتی هست.
شربت کاکوتی
در فصل تابستان، نوشیدنی خنک کاکوتی مورد استقبال بوده و شربت کاکوتی دارای ویتامینهایی مانند A، E و C میباشد. این آنتیاکسیدان قوی، قدرت سیستم ایمنی بدن را نیز بالا میبرد. برای تهیه شربت کاکوتی، میتوان 1.5 لیتر عرق کاکوتی و 40 گرم گیاه کاکوتی را با گیاهان نیم کوب شدهای مانند زیره، بابونه، آویشن و رازیانه ترکیب کرد و پس از جوشاندن و سرد شدن، 500 گرم عسل به آن افزود.
عرق کاکوتی
عرق کاکوتی برای دستگاه گوارش بسیار مفید است و دارای خاصیت ضدنفخ هست. همچنین، خواص ضدعفونیکننده را نیز دارا هست.
عوارض جانبی گیاه دارویی کاکوتی
همانطور که اطلاع دارید، هر گیاهی علاوه بر خواص و فواید زیاد، ممکن است عوارضی نیز به دنبال داشته باشد. عوارض ممکن است به دلیل مصرف بیش از حد یا در شرایط خاصی بروز کند و بر این اساس، استفاده از گیاه کاکوتی نیز مستثنی نیست.
یکی از موارد ویژهای که موجب افزایش هشدار در مورد مصرف زیاد کاکوتی میشود، شرایط بارداری است؛ زیرا خاصیت قاعده آوری این گیاه ممکن است باعث سقط جنین شود. از سوی دیگر، مصرف متعادل کاکوتی میتواند به جذب آهن بیشتر غذا و تقویت فرآیند ساخت خون کمک کرده و برای جنین و مادر مفید باشد.
در کل، در مصرف کاکوتی باید به اعتدال توجه شود و این گیاه نباید به صورت مداوم مصرف گردد. بر این اساس، پس از هر سه هفته مصرف، باید به مدت یک هفته از مصرف کاکوتی خودداری کرد. همچنین، پس از ۶ روز مداومت، باید یک روز استراحت از مصرف این گیاه در نظر گرفت. این روشها به حفظ تعادل و جلوگیری از عوارض ناشی از مصرف زیاد کاکوتی کمک خواهد کرد.
سخن آخر
کاکوتی گیاهی دارویی با خواص متعدد است که در درمان بیماری های مختلفی کاربرد دارد. این گیاه در اکثر افراد عوارض جانبی خاصی ایجاد نمی کند. با این حال، زنان باردار و شیرده، افراد مبتلا به آسم و افراد مبتلا به بیماری های قلبی باید از مصرف کاکوتی خودداری کنند. با این حال پیش از مصرف هرگونه گیاه دارویی در جهت بهبود و درمان لازم است با پزشک و یا متخصص حوزه طب سنتی خود مشورت کنید.
همچنین شما در سایت پی جو می توانید در خصوص گیاه کاکوتی و کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه این مقاله را "گیاه کاکوتی چیست و چه خواصی دارد؟" نیز مطالعه نمایید.