در این مطلب از سایت پی جو به بررسی انواع داروهای ضد پارکینسون و نحوه عملکرد آنها می پردازیم.
داروهای ضد پارکینسون : انواع و نحوه عملکرد آنها
بیماری پارکینسون (Parkinson's Disease) نوعی بیماری سیستم عصبی به شمار میرود که بهدلیل تخریب سلولهای موجود در بخش میانی مغز ایجاد میشود. این سلولها وظیفه تولید هورمون دوپامین را دارند. این هورمون در حفظ و کنترل تعادل بدن و فعالیتهای حرکتی، نقش مهمی دارد؛ بنابراین، هرگونه کاهش یا افزایش در میزان ترشح دوپامین در بدن، روی عملکرد سیستم حرکتی بدن انسان اثر میگذارد. لرزش دست یا پا، عدمتعادل هنگام راه رفتن یا ایستادن، اختلال در خواب، مشکل در بلع غذا و اختلال در حس بویایی و شنوایی از اصلیترین علائم ابتلا به پارکینسون محسوب میشود.
از مهمترین روشهای درمانی پارکینسون، دارودرمانی است. استفاده از داروهای شیمیایی به کنترل این بیماری کمک میکند و سرعت رشد علائم را کاهش میدهد. در کنار دارودرمانی راهکارهای دیگر مثل انجام ورزش، فیزیوتراپی، حمایت اطرافیان و اعضا خانواده و همچنین آموزشهای پزشکی و مراقبتی لازم برای بیماران میتواند در فرایند درمان مؤثر باشد. در حال حاضر به دلیل ناشناخته بودن دلیل بروز پارکینسون، بهترین راه درمان استفاده از داروها است. این داروها با تأثیر روی گیرندههای هورمون دوپامین و کمک به تولید این هورمون در بدن، میزان شدت علائم را کاهش میدهند.
پیشنهاد می دهیم در سایت پی جو این مقاله را " نشانه های اولیه ابتلا به بیماری پارکینسون" نیز مطالعه نمایید.
علائم اصلی بیماری پارکینسون
- لرزش
- کندی حرکت
- سفتی عضلات
- مشکلات تعادل و هماهنگی
هیچ درمانی برای بیماری پارکینسون وجود ندارد، اما داروها و درمان های دیگری می توانند به کنترل علائم کمک کنند.
انواع داروهای ضد پارکینسون
داروهای ضد پارکینسون به طور کلی به دو دسته تقسیم می شوند:
- داروهای ضد پارکینسون مستقیم: داروهای ضد پارکینسون مستقیم با هدف افزایش سطح دوپامین در مغز کار می کنند. آنها این کار را با افزایش تولید دوپامین، افزایش طول عمر دوپامین یا جلوگیری از تجزیه دوپامین انجام می دهند.
- داروهای ضد پارکینسون غیرمستقیم: داروهای ضد پارکینسون غیرمستقیم با هدف افزایش اثرات دوپامین کار می کنند. آنها این کار را با افزایش حساسیت گیرنده های دوپامین یا کاهش تجزیه دوپامین انجام می دهند.
نحوه عملکرد داروهای ضد پارکینسون
داروهای ضد پارکینسون با افزایش سطح دوپامین در مغز کار می کنند. دوپامین یک ماده شیمیایی است که در کنترل حرکت نقش دارد. بیماری پارکینسون ناشی از کاهش سطح دوپامین در مغز است.
بهترین داروهای ضد پارکینسون
همچنین شما در سایت پی جو می توانید در خصوص داروهای ضد پارکینسون این مقاله را "انواع پارکینسون" نیز مطالعه نمایید.
داروی بنزتروپین Benztropine چیست؟
بنزتروپین همراه با سایر داروها برای درمان علائم بیماری پارکینسون و لرزش ناشی از سایر مشکلات پزشکی یا داروها استفاده می شود. بنزتروپین در دسته ای از داروها به نام آنتی کولینرژیک قرار دارد. این دارو با مسدود کردن یک ماده طبیعی خاص (استیل کولین) به کاهش علائم در افراد مبتلا به بیماری پارکینسون کمک می کند. این دارو با انسداد نسبی گیرنده های سیستم کولینرژیک مرکزی به بر قراری تبادل فعالیت سیستم های کولینرژیک و دوپامینرژیک در عقده های بازرال کمک می نماید. به علاوه تا حدودی دارای اثرات بی حس کنندگی موضعی و ضد هیستامین نیز می باشد.
داروی بی پریدین Biperiden چیست؟
قرص بی پریدین (Biperiden) به تنهایی یا همراه با سایر داروها (به عنوان مثال، لوودوپا) برای درمان بیماری پارکینسون استفاده می شود. این دارو با بهبود علائم بیماری، کنترل عضلانی، کاهش سفتی و همچنین حرکات طبیعی بدن را افزایش می دهد. بی پریدن همچنین برای کنترل واکنشهای شدید عضلانی و سایر عوارض جانبی ناشی از داروهای خاص و برای درمان حالت تهوع شدید یا شرایط عصبی، ذهنی یا احساسی استفاده میشود. این دارو فقط با تجویز پزشک در دسترس است.
داروی اورفنادرین Orphenadrine چیست؟
اورفنادرين كه با دي فيندرامين متجانس است و اثر خوابآوري آن را ندارد، يك آنتي موسكارين داراي آمين نوع 3 با فعاليتها و كاربردهاي مشابه با تري هگزی فنیديل ميباشد. همچنين خصوصيات ضعيف آنتي هيستاميني و بي حسي موضعي را دارد. اورفنادرين به فرمهاي هيدروكلريد و سيترات مصرف ميشود. صد ميلي گرم سيترات اورفنادرين تقريباً معادل 66 ميلي گرم هيدروكلريد اورفنادرين هست. فرم هيدروكلريد اورفنادرين در درمان علامتي پاركينسون كاربرد دارد شامل فرونشاندن سندرم خارج هرمي القا شده با داروهايي نظير فنوتيازينها ولي همچون ديگر آنتي موسكارينها عليه حركات پرشي ديررس (ديسكنزي تأخيري) هيچ ارزشي ندارد.
داروی پروسیکلیدین Procyclidine چیست؟
از این دارو براي درمان علامتي پاركينسون استفاده ميشود. شامل فرونشاندن سندرم خارج هرمي القا شده توسط داروهايي نظير فنوتيازينها ولي همچون ديگر آنتي موسكارينها عليه حركات پرشي ديررس هيچ ارزشي ندارد. دوز آغازين آن 5/2 ميلي گرم خوراكي 3 بار در روز است كه ميتواند تدريجاً هر 2 يا 3 روز 5/2 تا 5 ميلي گرم افزوده شود. هيدروكلريد پروسيكليدين يك آنتي موسكارين داراي آمين نوع 3 با فعاليتها و كاربردهاي مشابه با تري هگزي فنيديل ميباشد.
داروی یسترادفیلین یا نوریانز Istradefylline چیست؟
ایسترادفیلین یا نوریانز همراه با ترکیب لوودوپا و کاربیدوپا برای درمان دوره های خاموش» (زمانی که اثر دوز قبلی داروها از بین رفته است) در افراد مبتلا به بیماری پارکینسون استفاده می شود. ایسترادفیلین در دسته ای از داروها به نام آنتاگونیست های گیرنده آدنوزین قرار دارد که با تغییر فعالیت برخی از مواد طبیعی در مغز عمل می کند.
داروی تری هگزی فنیدیل یا آرتان Trihexyphenidyl چیست؟
تری هگزی فنیدیل یا آرتان همراه با سایر داروها برای درمان علائم بیماری پارکینسون و برای کنترل علائم (لرزش، تکلم) ناشی از برخی داروها استفاده می شود. تری هگزی فنیدیل در دسته ای از داروها به نام آنتی موسکارینی است که با شل کردن عضلات و تکانه های عصبی که عملکرد ماهیچه ها را کنترل می کنند، عمل می کند.
داروی آپومورفین (Apomorphine) چیست؟
آپومورفین (Apomorphine) برای درمان دوره های خاموش (زمانی که اثر دارو از بین رفته است) در افراد مبتلا به بیماری پارکینسون پیشرفته استفاده می شود. آپومورفین در دسته ای از داروها به نام آگونیست های دوپامین قرار دارد. این ماده به جای دوپامین که یک ماده طبیعی تولید شده در مغز برای کنترل حرکات لازم است، عمل می کند. داروی آپومورفین به دو نوع تزریقی و زیرزبانی تقسیم می شود.
داروی رازاگیلین | راساژیلین (Rasagiline) چیست؟
راساژیلین یا رازاگیلین (Rasagiline) به تنهایی یا همراه با داروهای دیگری برای درمان علائم بیماری پارکینسون استفاده می شود. راساژیلین در دسته ای از داروها به نام مهارکننده های مونوآمین اکسیداز (MAO) نوع B قرار دارد که با افزایش مقدار برخی از مواد طبیعی در مغز باعث بهبود عملکرد مغز می شود.
داروی روپینیرول (Ropinirole) چیست؟
روپینیرول (Ropinirole) به تنهایی یا همراه با سایر داروها برای درمان علائم بیماری پارکینسون، از جمله لرزش بدن، سفتی عضلات، کندی حرکات و مشکل در تعادل استفاده می شود. روپینیرول در دسته ای از داروها به نام آگونیست های دوپامین قرار دارد. این ماده به جای دوپامین که یک ماده طبیعی در مغز و برای کنترل حرکات بدن لازم است، عمل می کند.
داروی آمانتادین (Amantadine) چیست؟
آمانتادین برای درمان علائم بیماری پارکینسون و سایر شرایط مشابه استفاده می شود. همچنین برای کنترل مشکلات حرکتی که از عوارض جانبی داروهای خاصی است که برای درمان بیماری پارکینسون استفاده می شود، استفاده می شود. آمانتادین در دسته ای از داروها به نام آدامانتان قرار دارد. تصور می شود که با افزایش مقدار دوپامین در قسمت های خاصی از بدن، مشکلات حرکتی را کنترل می کند؛ یا با جلوگیری از انتشار ویروس در بدن، علیه ویروس آنفولانزای A عمل می کند.
داروی سلژیلین (Selegiline) چیست؟
سلژیلین (سلجیلین) برای کمک به کنترل علائم بیماری پارکینسون (اختلالی در سیستم عصبی که باعث مشکلاتی در حرکت، کنترل عضلات و تعادل می شود) در افرادی که ترکیب لوودوپا و کاربیدوپا مصرف می کنند، استفاده میشود. سلژیلین می تواند در زمان کاهش تأثیر دوز لوودوپا به افراد مبتلا به بیماری پارکینسون کمک کند.
داروی ریواستیگمین (Rivastigmine) چیست؟
ریواستیگمین (Rivastigmine) برای درمان زوال عقل (اختلال مغزی که بر توانایی به خاطر سپردن، تفکر واضح، برقراری ارتباط و انجام فعالیت های روزانه تأثیر می گذارد و ممکن است باعث تغییر در خلق و خو شود) در افراد مبتلا به بیماری آلزایمر استفاده می شود. ریواستیگمین همچنین برای درمان زوال عقل در افراد مبتلا به بیماری پارکینسون استفاده می شود. این دارو عملکرد ذهنی (مانند حافظه و تفکر) را با افزایش مقدار یک ماده طبیعی خاص در مغز بهبود می بخشد.
داروی قرص تولکاپون (Tolcapone) چیست؟
تولکاپون (Tolcapone) در ترکیب با لوودوپا و کاربیدوپا برای درمان علائم و نشانه های بیماری پارکینسون استفاده می شود. تولکاپون (Tolcapone) به عنوان یک قرص برای مصرف خوراکی عرضه می شود. معمولاً سه بار در روز مصرف می شود. پزشک به احتمال زیاد این دارو را علاوه بر لوودوپا و کاربیدوپا (Sinemet) تجویز خواهد کرد. تولکاپون علائم بیماری پارکینسون را کنترل می کند اما آن را درمان نمی کند.
داروی انتاکاپون (Entacapone) چیست؟
انتاکاپون (Entacapone) یک مهارکننده COMT است. این دارو در ترکیب با لوودوپا و کاربیدوپا (Sinemet) برای درمان علائم از بین رفتن اثر دارو در انتهای دوز مصرفی استفاده می شود. انتاکاپون به لوودوپا و کاربیدوپا کمک می کند تا عملکرد بهتری در مغز داشته باشند.
داروی کپسول اپیکاپون (Opicapone) چیست؟
اپیکاپون (Opicapone) همراه با لوودوپا و کاربیدوپا (Sinemet، Rytary) برای درمان علائم "دوره خاموش" زمانی که اثر دارو از بین رفته است – بیماری پارکینسون استفاده می شود. اوپیکاپون یک مهارکننده COMT است. اوپیکاپون به لوودوپا و کاربیدوپا کمک میکند تا بیشتر به مغز برسند، جایی که در آن تأثیر دارند.
داروی پچ پوستی روتیگوتین (Rotigotine) چیست؟
پچ پوستی روتیگوتین برای درمان علائم و نشانه های بیماری پارکینسون از جمله لرزش قسمت هایی از بدن، سفتی عضلات، کندی حرکات و دیگر مشکلات استفاده می شود. روتیگوتین در دسته ای از داروها به نام آگونیست های دوپامین قرار دارد. این ماده به جای دوپامین که یک ماده طبیعی تولید شده در مغز برای کنترل حرکات بدن است عمل می کند.
داروی مادوپار (Madopar) یا کو بنل دوپا چیست؟
قرص مادوپار (Madopar) یا کو بنل دوپا (Co-beneldopa) برای درمان علائم اصلی بیماری پارکینسون استفاده می شود که به کاهش لرزش بدن، لرزش دست، کندی و سفتی عضلات کمک می کند. این نشانه ها، علائم حرکتی نامیده می شوند زیرا بر نحوه حرکت تأثیر می گذارند. قرص مادوپار ترکیبی از لوودوپا و بنسرازید است که هر دو برای بهبود علائم بیماری پارکینسون استفاده می شوند. مادوپار (Madopar) فقط با نسخه پزشک در دسترس است و به صورت قرص حل شونده و کپسول عرضه می شود.
داروی لوودوپا (Levodopa) / کاربیدوپا (Carbidopa) چیست؟
قوی ترین و بهترین قرص برای بیماری پارکینسون، لوودوپا است. توسعه آن در اواخر دهه ۱۹۶۰ نشان دهنده یکی از مهم ترین پیشرفت ها در تاریخ پزشکی است. لوودوپا ساده باعث تهوع و استفراغ می شود. برای جلوگیری از این عارضه با کاربیدوپا ترکیب می شود. کاربیدوپا بهترین مکمل لوودوپا است. لوودوپا زمانی عمل می کند که سلول های مغز شما آن را به دوپامین تبدیل کنند. دوپامین یک ماده شیمیایی است که مغز از آن برای ارسال سیگنال هایی استفاده می کند که به شما کمک می کند بدن خود را حرکت دهید. افراد مبتلا به پارکینسون، دوپامین کافی در مغز خود برای کنترل حرکات ندارند.
داروی پرامیپکسول (Mirapex) چیست؟
قرص پرامیپکسول به تنهایی یا همراه با سایر داروها برای درمان علائم بیماری پارکینسون، از جمله درمان لرزش (ترمور) بدن، سفتی و خشکی عضلات، کندی حرکات و مشکل تعادل استفاده میشود. پرامیپکسول در دسته ای از داروها به نام آگونیست های دوپامین قرار دارد. این ماده به جای دوپامین، یک ماده طبیعی در مغز که برای کنترل حرکت لازم است، عمل می کند.
عوارض جانبی داروهای ضد پارکینسون
داروهای ضد پارکینسون می توانند عوارض جانبی ایجاد کنند. برخی از عوارض جانبی شایع داروهای ضد پارکینسون عبارتند از:
- لرزش
- حرکات غیرارادی
- استفراغ
- اسهال
- خواب آلودگی
- سردرد
انتخاب داروی ضد پارکینسون مناسب به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله:
- سن
- جنسیت
- وضعیت سلامتی
- شدت علائم
پزشک شما می تواند به شما کمک کند تا داروی ضد پارکینسون مناسب را برای شرایط خاص خود انتخاب کنید.
سخن آخر
پژوهشگران در حال توسعه داروهای ضد پارکینسون جدید و موثرتری هستند. این داروهای جدید ممکن است عوارض جانبی کمتری داشته باشند و برای درمان طیف وسیعی از علائم پارکینسون موثرتر باشند. داروهای ضد پارکینسون ابزار مهمی برای درمان بیماری پارکینسون هستند. آنها می توانند به کنترل علائم پارکینسون کمک کنند و کیفیت زندگی بیماران مبتلا به پارکینسون را بهبود بخشند. همچنین به شما در سایت پی جو پیشنهاد می دهیم این مقاله را "درمان پارکینسون در شیراز" نیز مطالعه نمایید.
نکته: توجه داشته باشید این مقاله صرفا جهت آگاهی و اطلاعات دارویی شما می باشد.