در این مطلب از سایت پی جو به بررسی گیاه مرزه تابستانه و هر آنچه نیاز هست در خصوص این گیاه دارویی بدانید می پردازیم.
خواص درمانی شگفت انگیز گیاه مرزه تابستانه
مجله سلامت پی جو - مرزه گیاهی یکساله است که از مناطق مدیترانه به عنوان خاستگاه اصلی خود شناخته می‌شود. این گیاه با نام فارسی "مرزه" شناخته می‌شود و در غذاهای ایرانی به صورت خام و پخته مصرف می‌شود. برگ‌های بسیار خوشمزه و دارای طعم قوی این گیاه گاهی به صورت خشک شده نیز در تهیه غذاها و یا به عنوان چاشنی استفاده می‌شود. از مرزه برای معطر کردن چای و حتی صابون نیز استفاده می‌شود.
در خانواده گیاهان نعناعیان قرار گرفته و نام علمی آن Satureia hortensis هست. این گیاه رشد کمی دارد و بوته‌ای با ارتفاع 30 تا 60 سانتیمتر ایجاد می‌کند. ساقه‌های مرزه از گره‌هایی شروع می‌شود که ساقه‌های جدید از آنها منشعب می‌شوند، سپس این ساقه‌ها نیز انشعابات جدید خود را ایجاد می‌کنند. این ساقه‌های فراوان باعث ایجاد یک بوته پرشاخه و پرپشت به نظر می‌رسد.
برگ‌های مرزه باریک، دراز، نرم و با نوک تیز هستند و از تارهای کوتاه پوشیده شده‌اند که ظاهری مات و کدر دارند. گل‌های مرزه کوچک، لوله‌ای شکل و به رنگ سفید یا سفید مایل به گلی یا روشن قهوه‌ای هستند. این گل‌ها به صورت فشرده در طول ساقه قرار دارند و در فصل تابستان مشاهده می‌شوند.
ترکیبات شیمیایی گیاه مرزه تابستانه
همچنین اگر شما به حوزه طب سنتی علاقه دارید، شما می توانید در سایت پی جو در بخش "دانستنی های طب سنتی" در خصوص انواع داروهای گیاهی و کاربردهای آنها اطلاعات کامل و جامعی کسب کنید.
مرزه تابستانه گیاهی غنی از ترکیبات مفید برای سلامتی است. این گیاه حاوی ویتامین‌های A، C، B6، تیامین و نیاسین است. عناصر معدنی نیز از جمله آهن، کلسیم، سدیم، فسفر، پتاسیم، روی، منیزیم، مس، منگنز و سلنیوم در آن یافت می‌شود. همچنین، مرزه تابستانه فیتواسترولها را نیز در خود جای داده است. این ترکیبات به سلامتی چشم، پوست، استخوان‌ها و سلامت عمومی بدن کمک می‌کنند. مصرف متعادل مرزه تابستانه می‌تواند به بهبود و حفظ سلامتی افراد کمک کند.
خواص درمانی گیاه مرزه تابستانه چیست؟
بر اساس مطالعات انجام شده، مرزۀ تابستانه دارای خواص درمانی فراوانی از جمله موارد زیر است:
درمان سرماخوردگی و آنفولانزا (گلو درد)
مرزه تابستانه به دلیل داشتن خواص ضدالتهابی و ضد ویروسی، می‌تواند به درمان سرماخوردگی و آنفولانزا کمک کند. این گیاه می‌تواند به کاهش علائم سرماخوردگی و آنفولانزا مانند تب، گلودرد، سرفه و بدن درد کمک کند. مرزه تابستانه به عنوان یک منبع غنی از فنل‌های اساسی مانند تیمول و کارواکرول شناخته می‌شود. تیمول به عنوان یک ترکیب ضدعفونی کننده و ضدقارچ شناخته می‌شود، در حالی که کارواکرول خاصیت ضدباکتریایی دارد و می‌تواند در مهار رشد بسیاری از انواع باکتری، از جمله باکتری‌های اشرشیا، مؤثر باشد.
مصرف مرزه تابستانه می‌تواند به بهبود گلو درد و کمک به درمان عفونت‌های برونش کمک کند. ویژگی‌های محرکی این گیاه می‌تواند به پاک شدن بیشتر مخاط از عفونت‌ها کمک نماید. از این رو، استفاده از مرزه تابستانه به عنوان یک راهکار طبیعی در درمان مشکلات گلودرد می‌تواند مؤثر باشد.
تسکین نیش و گزیدگی ها
مرزه تابستانه به دلیل خاصیت ضدعفونی کننده، ضد التهابی و سرد کنندگی که دارد، می‌تواند در تسکین نیش و گزیدگی‌ها مؤثر باشد. طبیعت سرد این گیاه باعث کاهش التهاب، خروج رطوبت از محل گزیدگی و کاهش سوزش ناشی از نیش می‌شود. از طریق استفاده از برگ مرزه بر روی محل گزیدگی، می‌توان بهبود سریعتر و کاهش سوزش را تجربه کرد. همچنین، خاصیت ضد باکتریایی این گیاه می‌تواند در پیشگیری از عفونت‌های مرتبط با نیش پشه و سایر حشرات کمک کند. به عنوان یک راهکار طبیعی، پرورش مرزه در نزدیکی مناطقی که مستعد به نیش پشه هستند، توصیه می‌شود.
تقویت سیستم ایمنی بدن
مرزه تابستانه به دلیل داشتن خواص آنتی‌اکسیدانی، می‌تواند به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک کند. این گیاه می‌تواند به بدن در مبارزه با عفونت‌ها کمک کند.
درمان بی‌خوابی و افسردگی
مرزه تابستانه به دلیل داشتن خواص آرام‌بخش، می‌تواند به درمان بی‌خوابی و افسردگی کمک کند. این گیاه می‌تواند به بهبود کیفیت خواب و کاهش علائم افسردگی کمک کند
تقویت پوست و مو بخصوص آکنه
مرزه تابستانه به دلیل داشتن خواص آنتی‌اکسیدانی، می‌تواند به تقویت مو و پوست کمک کند. این گیاه می‌تواند به کاهش ریزش مو، بهبود سلامت پوست و کاهش چین و چروک کمک کند. همچنین مرزه تابستانه به عنوان یک قابض شناخته می‌شود و مصرف آن باعث تقویت بافت‌های بدن و منقبض کردن آن می‌شود.
این گیاه به عنوان یک درمان طبیعی برای آکنه نیز شناخته می‌شود. ترکیبات قابض موجود در مرزه تابستانه باعث سفت شدن منافذ پوست می‌شوند و در بهبود زخم‌ها، مقابله با باکتری‌ها و متعادل سازی pH پوست نقش دارند. استفاده معقولانه از این گیاه در مراقبت از پوست می‌تواند به بهبود وضعیت پوست و جلوگیری از آکنه کمک کند.
دیگر خواص گیاه مرزه تابستانه
- درد مفاصل و نقرس: دم کرده مرزه برای کسانی که با مشکلات مفصلی مانند نقرس روبه‌رو هستند، مفید است.
- درد دل و مشکلات معده: این گیاه به عنوان یک درمان طبیعی برای درد دل و مشکلات معده ناشی از مصرف غذاها مفید هست.
- پیشگیری از سرطان مجاری تنفسی: مرزه به عنوان یک ماده محافظتی مؤثر می‌تواند ریه‌ها را حفاظت کرده و از سرطان مجاری تنفسی جلوگیری کند.
- درمان تشنگی و خشکی دهان در دیابتی: مصرف مرزه می‌تواند در درمان تشنگی و خشکی دهان ناشی از دیابت مفید باشد.
- خواص دیورتیک و تأثیر بر کبد: این گیاه با خواص دیورتیک خود به پاکسازی کبد و سم زدایی کمک کرده و در درمان بیماری‌های کبد نیز مؤثر است.
- کاهش خطر بیماری‌های قلبی و عروقی: مصرف مرزه می‌تواند خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی را کاهش دهد.
- خواص ضدقارچی و درمان عفونت‌های قارچی: روغن مرزه به درمان عفونت‌های قارچی ناخن دست و پا کمک می‌کند.
- کمک به درمان کم‌خونی: مرزه حاوی آهن است که با افزایش تولید گلبول‌های قرمز خون، به درمان کم‌خونی کمک می‌کند.
همچنین برای جست و جو در خصوص متخصص بیماری های داخلی و درمان کم خونی در شیراز می توانید به این لینک رجوع کنید: دکتر یوسف شاهسونی - متخصص بیماری های داخلی
نحوه مصرف گیاه مرزه تابستانه
مرزه تابستانه را می‌توان به صورت زیر مصرف کرد:
درست کردن چای مرزه تابستانه
یک قاشق چایخوری از گیاه تازه یا خشک مرزه تابستانه را در یک فنجان آب جوش می‌ریزید.
آن را می‌جوشانید و به مدت 10-15 دقیقه دم می‌دهید.
پس از دم کردن، می‌توانید آن را با عسل یا نعناع مزه دهی و میل کنید.
استفاده در آشپزی
این گیاه را می‌توانید به غذاها اضافه کنید. مثلاً به کالباس یا مرغ افزوده و از طعم و مزه خوب آن بهره‌مند شوید.
تهیه عرق مرزه تابستانه
می‌توانید مرزه تازه یا خشک شده را در آب بجوشانید و سپس عرق آن را به دست آورید.
این عرق را می‌توانید برای مصرف داخلی یا به عنوان مواد افزودنی در سبزیجات و مواد غذایی مورد استفاده قرار دهید.
افزودن به سالاد
مرزه تابستانه را می‌توانید به سالادها اضافه کنید تا عطر و طعم خوبی به آنها ببخشد.
مراقبت کنید که در هر مورد از مرزه تابستانه به میزان معقول و تحت نظر متخصصان مصرف کنید.
موارد منع مصرف
- بارداری و شیردهی: مصرف مرزۀ تابستانه در دوران بارداری و شیردهی توصیه نمی‌شود؛ زیرا ممکن است باعث سقط جنین یا عوارض جانبی در مادر یا نوزاد شود.
- حساسیت به گیاهان خانواده نعناع: افرادی که به گیاهان خانواده نعناع مانند ریحان، اسطوخودوس، نعنا و مرزه حساسیت دارند، نباید از مرزۀ تابستانه استفاده کنند؛ زیرا ممکن است باعث واکنش‌های آلرژیک مانند خارش، قرمزی و تورم شود. همچنین مصرف زیاد آن ممکن است باعث التهاب مخاط دهان شده و در موارد نادر، مشکلاتی برای ریه ایجاد کند.
- مشکلات کبدی و کلیوی: مصرف مرزۀ تابستانه در افراد مبتلا به مشکلات کبدی و کلیوی باید با احتیاط انجام شود؛ زیرا ممکن است باعث تشدید این مشکلات شود.
- داروهای ضدانعقاد خون: مصرف مرزۀ تابستانه می‌تواند خطر خونریزی را در افرادی که داروهای ضدانعقاد خون مصرف می‌کنند، افزایش دهد. همچنین قبل از عمل جراحی، توصیه می‌شود مصرف این گیاه متوقف شود تا هرگونه خطر احتمالی جلوگیری گردد.
سخن آخر
مرزۀ تابستانه، گیاهی دارویی با خواص درمانی فراوان است که می‌تواند در درمان بسیاری از بیماری‌ها مفید باشد. با این حال، قبل از مصرف این گیاه، بهتر است با پزشک یا متخصص حوزه طب سنتی خود مشورت کنید تا از بروز هرگونه عوارض جانبی جلوگیری شود.
همچنین شما در سایت پی جو می توانید در خصوص گیاه مرزه تابستانه و سایر گیاهان دارویی با کارکرد مشابه و کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه این مقاله را "معرفی گیاه بید : خواص، موارد استفاده و تاریخچه" نیز مطالعه نمایید.
بانک مشاغل برتر