اگر زمان زیادی با کفش نامناسب میایستید یا راه میروید احتمالا دچار میخچه کف یا انگشتان پا شده باشید. میخچه می تواند ضمن عوارض زیبایی ظاهری، دردناک و ازاردهنده باشد. در این مقاله مجله سلامت پی جو درباره انواع سخت و نرم، روش خانگی و پزشکی درمان میخچه پا و چگونگی پیشگیری از آن می خوانید.
میخچه چیست؟
میخچه نوعی عارضه پوستی دردناک است که در نواحی بدن مانند کف پا یا روی انگشتان پا و دست بروز می کند. علت ایجاد این عارضه فشار یا سایش مداوم در یک نقطه خاص است. بدن با ایجاد پوست مرده و ضخیم اضافی در یک ناحیه (پینه) سعی می کند که از فشار و آسیب به دست و پا حفاظت کند. زمانی که پینه درمان نشود، پوست مرده سفت و درنتیجه میخچههای دردناک ایجاد می شوند.
در بیشتر موارد درمان خانگی یا از حذف منبع فیزیکی فشار یا اصطکاک، باعث درمان میخچه پا یا پینه دست می شود. اما انواع دیگر نیازمند درمان پزشکی مانند جراحی یا فیریز میخچه هستند.
قبل از هر چیز توصیه می کنیم به پزشک متخصص پوست در شیراز مراجعه کنید تا وضعیت شما بررسی شود.
انواع میخچه
بهطور کلی دو نوع میخچه وجود دارد:
- میخچه سخت
- میخچه نرم
اما خصوصیات هر کدام چیست و چطور آنها را از هم تشخیص دهیم؟
۱. میخچه سخت
برای شناسایی بهتر و درمان سریعتر، لازم است علائم میخچه سخت را بشناسید:
- کوچک و دردناک هستند.
- ناحیه وسطی آنها سفت است و پوست اطراف آن متورم است.
- همچنین زمانی که میخچه را لمس کنید یا فشار دهید درد بیشتری احساس می کنید.
- در اغلب موارد انواع میخچه سخت رو یا زیر انگشتان پا یا دست و در لبه انگشت کوچک بروز کنند.
در صورتی که میخچه های نرم بیشتر بین انگشتان دست و پا ایجاد می شوند.
۲. میخچه نرم
در طرف مقابل میخچه نرم (پینه) دست و پا علائم زیر را دارد:
- به ندرت دردناک است.
- در نقاطی که تحت فشار زیادی هستند مانند پاشنه یا سینه پا (زیر پنجه ها)، کف دست و کشکک زانو بهوجود می آیند.
- علاوه بر این انواع نرم میخچه از نظر شکل و اندازه با هم فرق دارند و معمولا از نوع سخت بزرگتر هستند.
زگیل کف پا
یکی دیگر از شایعترین عارضههای پوستی پا، زگیل ها هستند که علت ویروسی دارند. به همین دلیل روش درمان آنها با انواع میخچه متفاوت است بهتر است به پزشک متخصص پوست مراجعه کنید تا تشخیص و درمان مناسب را دریافت کنید.
علت ایجاد میخچه پا یا دست
اصلی ترین علت بروز پینه و میخچه پا، سایش و فشار ناشی از کار مداوم و تجهیزات یا کفش غیر استاندارد هستند. شایع ترین علت های میخچه پا در اثر فشار و اصطکاک:
- ایستادن یا راه رفتن طولانی
- کفش غیراستاندارد و جوراب نامناسب
- جوراب گشاد، یا نپوشیدن جوراب
- استفاده مداوم از ابزار کار بدون دستکش
- زدن ساز موسیقی با انگشتان دست
- عوامل ژنتیکی
چرا برخی دائم دچار میخچه پا می شوند؟
اگر دائما کف پا و انگشتانتان میخچه میزند یا کامل درمان نمی شود، احتمالا علت آن یکی از موارد زیر باشد:
۱. کفش غیراستاندارد و جوراب نامناسب
(بیش از حد گشاد یا تنگ) بهطور مثال کفش های تنگ یا پاشنه بلند باعث فشار در ناحیه خاصی از پا می شوند. از طرف مقابل اگر کفشهایتان گشاد باشند پایتان لیز میخورد و دائما بخاطر تماس به سطح داخلی کفش ساییده می شود. همانطور که میدانید سایش علت اصلی میخچه زدن کف یا انگشتان پا است.
۲. جوراب گشاد، یا نپوشیدن جوراب
اگر بدون جوراب کفش یا صندل بپوشید پوششی از انگشتان پای شما محافظت نمی کند. بنابراین پوست به دلیل فشار و اصطکاک مداوم ضخیم و نهایتا دچار میخچه می شود.
۳. استفاده مداوم از ابزار یا ساز موسیقی با انگشتان دست
کسانی که بهطور مداوم از ابزار دستی - مانند چکش یا حتی قلم - استفاده می کنند در معرض پینه پوستی یا میخچه قرار می گیرند. این موضوع برای افرادی که بدون استفاده از پیک گیتار می زنند
۴. عوامل ژنتیکی میخچه کف دست و پا
برخی عوامل ارثی نیز باعث می شوند مستعد میخچه زدن باشید. این نوع از میخچهها بیشتر در نواحی که وزن یا فشاری تحمل نمی کنند مانند کف دست و پا که به آن شاخی شدن پوست (Keratosis) می گویند.
میخچه از عوارض کدام بیماری هاست؟
اگر مبتلا به دیابت یا بیماری دیگری مانند کلسترول بالا هستید که باعث کاهش گردش جریان خون به سمت پا ها میشود، بیشتر مستعد عوارضی مانند میخچه کف پا یا انگشتان هستید.
علائم میخچه پا
از نظر ظاهری انواع میخچه سخت و نرم شبیه هم هستند. بهطور کلی علائم میخچه پا شامل:
- ضخیم و زبر شدن قسمتی از پوست بدن (معمولا سینه پا یا زیر انگشتان پا)
- ایجاد برآمدگی سفت
- درد یا حساسیت به فشار که در زیر پوست حس می شود
- خشک یا پوست پوست شدن قسمتی از بدن
انواع روش درمان خانگی و پزشکی میخچه پا
درمان انواع میخچه نرم و سخت بسیار شبیه به هم است. در اغلب موارد درمان میخچه در خانه و بدون نیاز به مراجعه به پزشک امکانپذیر است. اما اگر درمان خانگی جواب نداد یا دچار درد غیرقابل تحمل شدید، درمان پزشکی میخچه پا بسیار سریع و موثر است و تقریبا هیچ دردی ندارد. در ادامه هرکدام از روش های درمان خانگی و پزشکی را میخوانید:
۱. درمان خانگی میخچه پا
مهمترین قسمت درمان خانگی میخچه، پیشگیری و عدم تکرار کارهایی است که علت اصلی بروز این عارضه پوستی شدند. یعنی اجتناب از فشار زیاد یا سایش (اصطکاک) مداوم انگشتان و کف دست و پا. بنابراین بهتر است کفش اندازه پا بپوشید و پد یا پوشش های محافظ بکار ببرید. همچنین می توانید میخچه خود را در خانه با روشهای زیر درمان کنید:
استفاده از سنگ پا
برای درمان میخچه (مخصوصا نوع نرم) می توانید پاهایتان را برای چند دقیقه در آب ولرم شست و شو دهید تا پوست به خوبی نرم شود. سپس باید سنگ پا را به آرامی و بدون فشار روی پوست اضافی بکشید تا سلول های مرده جدا شوند. این کار را به مدت چند روز تکرار کنید تا میخچه پا بهطور کامل خوب شود.
درمان خانگی با چسب میخچه پا
برای درمان میخچه کف یا زیر انگشت پا میتوانید از چسب هایی که حاوی اسید سالیسیلیک با درصد بالا (مثلا ۴۰٪) هستند استفاده کنید. چسب میخچه را می توانید بدون نیاز به نسخه و تجویز پزشک از داروخانه ها تهیه کنید. البته بهتر است درباره مدت زمان استفاده و عوض کردن چسب ها با پزشک یا داروساز مشورت کنید. بهتر است ثبل از تعویض چسب میخچه، پوست مرده و ضخیم اطراف آن را با سنگ پا تمیز کنید.
برای درمان میخچه نرم و رفع عارضه های پوستی بزرگتر امکان استفاده از ژل یا محلول سالیسیلیک اسید نیز وجود دارد. اما بهتر است در این مورد با پزشک مشورت کنید. شما همچنین می توانید با دیگر مقاله مجله سلامت پی جو، انواع حساسیت و بیماری پوستی را تشخیص دهید و درمان کنید.
محلول سالیسیک اسید
هنگام استفاده از چسب یا محلول رفع میخچه بدون نسخه باید دقت کافی داشته باشید. از آنجا که ترکیب فعال اغلب این روشها سالیسیلیک اسید غلیظ است، احتمال ایجاد حساسیت، زخم و عفونت پوستی در اثر بی احتیاطی یا مصرف زیاد وجود دارد. مخصوصا اگر بیمار به دیابت یا اختلال گردش خون دچار باشد. در صورت لزوم می توانید برای محافظت از بافت سالم و جلوگیری از آسیب پوستی آن را با وازلین چرب کنید.
برای این روش خانگی می توانید:
از نزدیکترین داروخانه در شیراز یا بهترین داروخانههای آنلاین شیراز چسب و محلول اسید سالیسیلیک تهیه کنید.
درمان خانگی میخچه کف پا با تغییر سبک زندگی
در صورتی که دیابت یا مشکلات گردش خون دارید حتما قبل از شروع انواع روش درمان خانگی یا پزشکی میخچه سخت یا نرم پا، موضوع را به دکتر اطلاع دهید.
۲. درمان پزشکی میخچه انگشت پا
اگر با وجود درمان خانگی موفق به درمان میخچه سخت یا نرم پا نشدید، پزشک به روش های زیر درد و عارضه پوستی را از بین می برد.
برداشتن میخچه با دستگاه لیزر
شاید راحتترین و متداولترین روش برداشتن میخچه، با دستگاه لیزر است. برای این روش باید چند ساعت قبل از عمل پای خود را به خوبی بشویید و پماد بیحسی به پای خود بکشید. عمل لیزر بسیار سریع و موثر است و چون با استفاده از بی حسی موضعی انجام می شود هیچ دردی ندارد.
برای درمان پزشکی از بهترین مراکز برداشتن میخچه و ضایعات پوستی در شیراز نوبت غیرحضوری بگیرید.
کرایوتراپی یا فریز میخچه پا
احتمالا رایجترین و آسانترین روش بیرون آوردن و درمان میخچه پا فریز کردن آن (کرایوتراپی) با استفاده از محلول نیتروژن مایع است. این روش که نوعی عمل سرپایی است تنها چند دقیق طول می کشد و بسیار غیر تهاجمی است.
جراحی و برش پوست مرده اضافی
پزشک قسمت هایی از پوست مرده که ضخیم هستند و درد نمیگیرند را با تیغ جراحی می برد. همچنین با استفاده از بی حسی موضعی امکان جراحی میخچه های بزرگ پا نیز وجود دارد. همه این موارد در یک نوبت مراجعه انجام می شوند.
لطفا سعی نکنید این درمان را در خانه انجام دهید چون احتمال خونریزی و عفونت پا وجود دارد. مخصوصا اگر مبتلا به دیابت هستید زخمهایتان دیر خوب می شوند و مستعد عفونت خطرناک هستید.
کفش یا کفی طبی
اگر مشکلات استخوانی پا مانند انحراف شست دارید می توانید از پزشک بخواهید کفی یا کفش طبی سفارشی برای شما تجویز کند تا از شر میخچه های مکرر پا در امان بمانید. همچنین می توانید به گزینه هایی مانند پد فاصله دهنده انگشت پا یا عمل جراحی فکر کنید.
عمل جراحی استخوان پا
به تشخیص بهترین پزشک ارتوپد شیراز، ممکن است برای درمان یا جلوگیری از بازگشت دوباره میخچه کف پا نیاز به جراحی برای اصلاح وضعیت استخوان انگشتان که باعث سایش می شوند پیدا کنید. این عمل جراحی معمولا سرپایی است و نیازی به بستری نخواهید داشت.
تشخیص و درمان میخچه انگشت پا
معمولا برای تشخیص میخچه سخت یا نرم نیاز به آزمایش خاص و نمونه برداری نیست. پزشک متخصص پوست برای تشخیص میخچه و روش درمان آن فقط کف یا انگشتان پای شما را معاینه میکند. معاینه همچنین کمک می کند علت های احتمالی ضخیم شدن پوست ناشی از کیست یا زگیل بررسی شوند.
البته در موارد خاص تشخیص دقیق نیازمند نمونه برداری از پوست مرده در ناحیه میخچه است. در صورتی که قسمتی از پوست مرده که پینه بسته نقاط یا مرکز سیاه رنگ داشته باشند احتمالا عارضه پوستی زگیل باشد.
پیشگیری و درمان میخچه کف پا
پزشکان برای پیشگیری از ایجاد یا درمان میخچه سخت یا نرم توصیه می کنند:
- کفشی بپوشید که نوک انگشتان پا در آن راحت هستند و فضای کافی دارند.
اگر نمیتوانید انگشت پا را تکان دهید کفشتان بیش از اندازه تنگ است و بیشتر در معرض میخچه انگشت پا هستید.
- جلوگیری و درمان میخچه پا با خرید کفش مناسب:
برای خرید کفش بهتر است عصر یا شب که پاها در بزرگترین و متورمترین حالت ممکن هستند اقدام کنید. اگر از کفی طبی کفش استفاده میکنید هنگام خرید کفش آنها را همراه داشته باشید و قبل از خرید کفش استفاده کنید.
- از پوشش محافظتی پا استفاده کنید
برای پیشگیری میتوانید قسمت هایی از پا که کفش سایش میزند را با جوراب ضخیم یا چسب معمولی بپوشانید. همچنین برای درمان یا پیشگیری از میخچه نرم بین انگشتان پا می توانید از پدهای فاصله دهنده انگشت یا تکهای پشم استفاده کنید.
- هنگام استفاده از ابزار دستی از دستکش استفاده کنید.
ابزار کار (چکش و ...) ارگونومیک که دسته هایی با پوشش نرم دارند تهیه کنید یا با چسب و پارچه دور دسته آنها پد محافظ درست کنید.