معمولا علت خارش بدن (به انگلیسی: Rash) نوعی جوش یا حساسیت پوستی است که ممکن است روی پوست تیره یا روشن متفاوت به نظر برسد. با این که اغلب جوش ها قرمز هستند ممکن است بثورات پوستی روی پوست تیره به رنگ قهوه ای، سفید یا مایل به سیاه باشند.
علائم و عکس های انواع حساسیت پوستی شایع در بزرگسالان یا کودکان را ببینید تا بدانید کدام بیماری پوستی را دارید و سریع تر بتوانید آن را درمان کنید.
علت خارش و قرمز شدن پوست می تواند در اثر عوامل زیر صورت بگیرد:
- حساسیت پوستی (به انگلیسی: Skin condition) یعنی اگزما و کهیر که برخی از آن ها به دلیل بیماری های خود ایمنی پوست هستند
- بیماری ویروسی مانند آبله مرغان یا عفونت قارچ و باکتری
- گزیدگی یا نیش حشرات و انگلها - کک، کنه، پشه یا عنکبوت
- عوارض خطرناک حساسیت دارویی
در صورتی که درمان های خانگی خارش بدن تاثیر مناسب ندارند یا علائمی مانند تب و سرگیجه دارید فورا به پزشک یا متخصص پوست مراجعه کنید.
شما می توانید برای گرفتن نوبت به لیست نزدیکترین و بهترین دکتر متخصص پوست و مو در شیراز مراجعه کنید.
علت خارش بدن: عکس انواع حساسیت و جوش پوستی
عوامل زیادی می توانند باعث قرمز شدن یا جوش پوستی شوند. در ادامه ۲۲ مورد از شایع ترین بیماری ها و علت خارش بدن را با عکس به شما معرفی می کنیم:
نیش کک (Fleabites)
- معمولا گزیدگی کک به شکل تعداد زیادی جوش پوستی در قسمت های پایین پا بروز می کند.
- علامت بارز این علت خارش بدن، جوش های قرمز ریز که نزدیک به هم هستند می باشد.
- علائم بلافاصله بعد از نیش انگل کک قابل مشاهده هستند.
بیماری پوستی کودکان: بیماری پنجم یا اریتما اینفکتیوزوم (Fifth disease)
بیماری پنجم یا پوست سرخی ناشی از نوعی ویروس عفونی است که باعث قرمز شدن پوست صورت مخصوصا روی گونه ها می شود.
- علائم بیماری پنجم شامل: سردرد، خستگی عمومی، گلو درد، آبریزش بینی، اسهال و استفراغ می شوند.
- معمولا بیماری پنجم در کودکان بیشتر از بزرگسالان باعث خارش بدن می شود.
- این بیماری پوستی با لکه های پوستی قرمز و گرد صورت مخصوصا روی لپ ها مشخص است.
بعد از مرحله خارش صورت احتمالا لکه های قرمز پوستی روی سایر نقاط بدن یا دست و پاها بروز می کنند که:
- بعد از دوش یا حمام آبگرم قرمز و بزرگتر می شوند.
- الگو و پراکندگی شبیه به تور دارند.
ما برای راحتی شما لیستی از بهترین پزشکان متخصص اطفال در شیراز فراهم کردیم.
بیماری روزاسه (Rosacea)
روزاسه از انواع بیماری خود ایمنی پوست است که مزمن (طولانی) است و چرخه های بهبود و تشدید (عود) دارد. یعنی علائم روزاسه گاهی کم یا ناپدید می شوند اما دوباره باز می گردند.
- غذاهای تند، مصرف الکل و نور آفتاب می توانند باعث بازگشت علائم یا علت خارش بدن شوند.
- این بیماری خود ایمنی پوست ۴ زیر شاخه و انواع روزاسه طیف بزرگی از علائم را در بر می گیرد.
- شایع ترین علائم روزاسه سرخ شدن صورت، جوش های قرمز برجسته، حساسیت و خشکی پوست هستند.
- برای افرادی که پوست تیره دارند ممکن است لکه ها قهوه ای یا زرد تیره به نظر برسند و لکه های پوستی کمی تیره تر باشند.
بیماری خود ایمنی پوستی چیست؟ انواع، علائم و درمان آنها را با کمک عکس بشناسید.
کهیر (Hives)
- یکی از شایع تریم انواع حساسیت پوستی حاد، کهیر (به انگلیسی: Urticaria) است که معمولا بخاطر واکنش آلرژی (حساسیت به غذا، دارو یا تماس با ماده یا جانوران) رخ می دهد.
- معمولا علائم بثورات پوستی کهیر با گستردگی و پخش دانه های ریز صورتی یا قرمز، خارش شدید، تاول و جوش هایی است که سریع خوب می شوند ظاهر می شود.
- در اغلب موارد کهیر در یک ناحیه بدن بروز می کند و در کمتر از ۲۴ ساعت خود به خود خوب می شود.
- انواعی از کهیر که معمولا ویروسی هستند ممکن است حتی با گذشت ۶ هفته هم بهتر نشوند که به آنها کهیر حاد می گویند.
خارش کف دست یا خارش کبدی (liver pruritus)
معمولا یکی از علائم بیماری کبد در پوست خارش کف دست بدلیل تجمع نمک صفراوی در اثر کلستاز (انسداد مجرای صفرا) است.
اگر به دنبال علت خارش بدن در شب یا خارش کف دست هستید توصیه می کنیم حتما مقاله مجله سلامت پی جو درباره علائم بیماری کبد در پوست را بخوانید.
حساسیت پوستی کودکان: درماتیت عفونی یا زرد زخم (Impetigo)
بیماری درماتیت عفونی نوعی حساسیت پوستی است که در کودکان ۲ تا ۵ ساله بسیار شایع تر است، اما محدودیت سنی ندارد و در بزرگسالان نیز رخ می دهد.
- یکی از بارزترین علائم درماتیت عفونی جای بروز آن هاست یعنی جوش های پوستی آبدار (شبیه تاول) که دور دهان، بینی و چانه بوجود می آیند.
- زمانی که علت خارش پوست درماتیت عفونی باشد، جوش یا تاول ها پر از مایع هستند و به راحتی می ترکند و جای زخم و پوسته ای به رنگ زرد یا قهوه ای به جا می گذارند.
- جوش پوستی ناشی از زرد زخم روی پوست های تیره قهوه ای یا خاکستری به نظر می رسد.
خارش قارچ پوستی یا کرم حلقوی (Ringworm)
قارچ پوستی که به نام درماتوفیت نیز شناخته می شود از بثورات پوستی شایع پوست سر و گاهی دلیل ریزش مو است.
- علائم درماتوفیت شامل خارش قارچ پوست و لکه های دایره ای است که زبر هستند و لبه های برجسته دارند.
- لکه ها روی پوست سفید یا روشن تر صورتی یا قرمز به نظر می رسند اما لکه قارچ درماتوفیت برای افراد با پوست تیره، خاکستری و قهوه ای می باشند.
- پوست وسط لکه گرد کرم حلقوی شفاف تر است و لبه های دایره برآمده و رو به بیرون اند.
درماتیت یا اگزمای تماسی (Contact dermatitis)
علت خارش بدن ناشی از درماتیت تماسی (اگزمای تماسی)، نوعی حساسیت پوستی ناشی از تماس با ماده آلرژی زا طی چند ساعت یا چند روز بعد است.
- لبه های برجسته جوش پوستی درماتیت تماسی که بیشتر با ماده حساسیت زا در تماس بوده اند به وضوح مشخص هستند.
- جوش پوستی اگزمای تماسی در افراد با پوست روشن، قرمز و برجسته است اما جوش پوست های تیره برآمده اما همرنگ بدن است.
- ممکن است درماتیت تماسی باعث تاول هایی شود که ترشح یا پوسته سفت دارند.
- معمولا لکه یا جوش این نوع اگزما باعث خارش بدن یا پوست پوست شدن می شوند.
درماتیت آتوپیک یا اگزمای حساسیتی (Atopic dermatitis)
لکه پوستی درماتیت آتوپیک بسیار شبیه سوختگی است و اغلب روی پوست دست و ساعد بروز می کنند.
بیماری درماتیک آتوپیک نوعی بیماری مزمن پوست است که می تواند علت خارش بدن و پوست پوست شدن باشد.
علاوه بر این در مواردی ممکن است تاول های اگزمای حساسیتی بزنید که ترشح یا پوسته سفت دارند.
بیماری پوستی کودکان: دست پا دهان (Hand, foot, and mouth disease)
یکی دیگر از بیماری های پوستی در کودکان بیماری دست پا دهان است که معمولا کودکان زیر ۵ سال را مبتلا و درگیر حساسیت پوستی می کند.
علائم بیماری دست پا دهان در نقاط بدن به شکل زیر مشخص می شوند:
- تاول های قرمز و دردناک در داخل دهان، لثه و روی زبان (یا اطراف دهان)
- لکه های صاف یا جوش برجسته روی روی کف دست یا کف پا
- همچنین ممکن است لکه های بیماری دست پا دهان روی باسن یا اطراف شرمگاه کودک نیز مشاهده شوند.
حساسیت پوستی کودکان: ادرار سوختگی (Diaper rash)
ادرار سوختگی نوزاد به علت تاخیر در عوض کردن بچه بعد از ادرار یا مدفوع و در نواحی که در تماس با پوشک هستند رخ می دهد.
- از شایع ترین علائم ادرار سوختگی، بثورات پوستی است که قرمز، تیره یا روشن از نواحی اطراف است و ظاهر مرطوب (و براق) دارد.
- همچنین گاهی پوست دچار سوختگی ادرار گرم تر از بقیه بدن است.
اگزما (Eczema)
خشکی پوست، التهاب، حساسیت و زبر شدن پوست ازعلائم اگزما هستند که گاهی با پوست پوست شدن همراه هستند.
- علاوه بر این، معمولا حساسیت پوستی اگزما باعث قرمزی و خارش پوست در یک ناحیه خاص می شود.
- در مواردی، ناحیه مبتلا به این بیماری پوستی دچار ریزش مو می شود.
- افرادی که پوست تیره دارند در صورت اگزما بجای قرمزی ممکن است پوستشان دچار لک قهوه ای تیره یا خاکستری شود.
صدفک یا پسوریازیس (Psoriasis)
پسیورازیس نوعی بیماری التهابی پوست است که باعث ایجاد پلاک های خشک و زبر روی بدن می شود. صدفک (پسیورازیس) از انواع بیماری های خود ایمنی پوست است و احتمالا عوامل ژنتیکی و ارثی نقش تاثیرگذاری در آن دارند.
- معمولا اصلی ترین علائم پسیورازیس بثورات پوستی زبر و نوک تیز هستند که رنگ مایل به نقره ای دارند و به تشخیص این حساسیت پوستی کمک می کنند.
- شایع ترین نواحی که دچار این حساسیت پوستی می شوند: پوست سر، آرنج، زانو و پایین کمر هستند.
- همچنین ممکن است پسیورازیس علت خارش بدن یا پوست سر باشد یا اصلا باعث خارش پوست نشود.
- صدفک پوست های تیره نسبت به نواحی اطراف رنگی تیره تر و گاهی نزدیک به بنفش دارد.
آبله مرغان (Chickenpox)
شاخص ترین راه تشخیص و علائم آبله مرغان جوش های قرمزی هستند که:
- بصورت گروهی ظاهر می شوند
- گاهی جوش ها شبیه تاول پر از مایع هستند
- باعث خارش شدید بدن می شوند
- جوش و لکه های ناگهانی روی پوست که هر کدام در مرحله بهبود مستقلی هستند. (بعضی تازه بوجود آمده و بعضی در آستانه خوب شدن هستند)
- علائم آبله مرغان علاوه بر خارش بدن و جوش های قرمز اغلب شامل تب، بدن درد، گلو درد، کاهش اشتها و میل به غذا می شوند.
- دقت کنید که آبله مرغان از انواع بیماری ویروسی است و تا زمانی که همه تاول و جوش های پوستی خوب نشده باشند به شدت مسری خواهد بود.
لوپوس منتشر یا لوپوس اریتماتوس سیستمیک (SLE)
یکی از انواع بیماری های خود ایمنی پوست، لوپوس است که نشانه های زیادی دارد و بسیاری از اعضای داخلی و اندام خارجی بدن را تحت تاثیر قرار می دهد.
علائم لوپوس (SLE):
- لوپوس منتشر طیف بزرگی از حساسیت های پوستی و مخاطی که از خارش و لکه، تا ضایعه پوستی و آسیب و التهاب مخاطی را در بر می گیرد.
- یکی از راه های تشخیص لوپوس لکه پوستی و قرمز شدن اطراف بینی (گونه تا گونه) به شکل یک پروانه است که به آن راش پروانه ای می گویند.
- روی پوست روشن، بیماری SLE قرمز پررنگ به نظر می رسد.
- در پوست های تیره رنگ لکه ها می تواند سرخ، قهوه ای یا تیره تر از پوست بیمار باشد.
- خارش و قرمزی لکه های پوستی لوپوس با برخورد نور خورشید با حضور طولانی زیر آفتاب شدیدتر می شوند.
زونا (Shingles)
حساسیت پوستی، بثورات و جوش های ناشی از زونا بسیار دردناک هستند و ممکن است باعث سوزش، مورمور شدن یا خارش بدن شوند حتی اگر تاول وجود نداشته باشد.
علائم زونا که به تشخیص این بیماری کمک می کنند:
- جوش های پر از مایع (شبیه تاول) که به راحتی پاره می شوند و ترشحات آن بیرون می ریزد.
- خارش پوست و لکه هایی که به شکل نوار اغلب در ناحیه شکم و کمر بروز می کنند اما ممکن است در نواحی دیگر مانند صورت نیز دیده شوند.
- ممکن است زونا همراه با علائم دیگر مانند تب خفیف، لرز، سردرد و خستگی نیز باشد.
سلولیت عفونی (Cellulitis)
عفونت پوستی سلولیت (بافت نرم) یک عارضه و خارش بدن خطرناک است. بیماری پوستی ناشی از عفونت قارچی یا باکتری و ورود عامل بیماری زا از طریق منافذ یا زخم به بدن است.
در صورتی که علائم سلولیت عفونی یا حالت مشابه به آن را دارید فورا به پزشک یا متخصص پوست مراجعه کنید:
- رنگ بثورات و لکه های پوستی سلولیت عفونی صورتی مایل به قرمز است.
- ورم و درد پوست که ممکن است فارغ از وجود ترشحات، لکه ها و خارش آن به سرعت در سطح بدن پراکنده شود.
- زمانی که به پوست نواحی درگیر سلولیت عفونی دست می زنید درد آن بیشتر و شدید می شود.
- همچنین هنگام تماس حرارت و گرما در نوک انگشتتان حس می کنید.
- در پوست های تیره کمتر قابل مشاهده است و ممکن است قهوه ای یا خاکستری به نظر برسد.
عفونت بافت نرم سلولیت یک فوریت پزشکی است و فورا باید درمان شود.
حساسیت دارویی یا عوارض مصرف دارو (Drug Allergy)
واکنش آلرژی بدن به دارو (حساسیت دارویی) از انواع خارش بدن خطرناک است و باید سریعا به پزشک یا متخصص پوست مراجعه کنید.
علائم حساسیت دارویی ممکن است چند روز یا چند هفته بعد از شروع مصرف دارو رخ دهند و علت خارش خفیف تا شدید بدن و قرمز شدن پوست باشند.
واکنش حاد حساسیت به بعضی از دارو ها می تواند فوقالعاده خطرناک و حتی کشنده باشد.
علائم حساسیت دارویی به شرح زیر است:
- خارش بدن، کهیر زدن، ورم، تاول یا قرمز شدن پوست و همچنین تپش قلب (افزایش ضربان قلب) و در موارد خطرناک تنگی نفس.
- دیگر علائم آلرژی به دارو شامل تب، مشکلات گوارش و شکم درد یا تعداد زیادی جوش (دانه) ریز و نقطه نقطه قرمز یا بنفش روی کل سطح پوست بدن هستند.
گال – بیماری جرب یا گری (Scabies)
علت خارش بدن در عارضه پوستی گال آلوده شدن یا حمله نوعی کنه به نام هیره (هیره خارشی) است. نام دیگر این عارضه پوستی بیماری گری، جرب، خارشک یا خارشتک است.
معمولا بروز علائم بیماری گال (جرب) ۲ تا ۵ هفته طول می کشد:
- خارش شدید بدن
- ایجاد لک خطوط صورتی یا سفید یا جوش برجسته روی پوست
- جوش و برآمدگی های ریز و سفید (بثورات) که ممکن است پوست پوست نیز بشوند.
سرخک یا سرخچه (Measles)
سرخچه یا سرخک یک بیماری ویروسی و شدیدا مسری است پس فاصله خود را از بیمار حفظ کنید. همان طور که تا حدودی از اسم این بیماری پوستی مشخص است علائم سرخک شامل:
- دانه ها و جوش های قرمز ریز که در مواردی همرنگ پوست بدن هستند.
- تب، سرفه و گلو درد، قرمز شدن چشم، آبریزش چشم یا بینی و کاهش اشتها و میل به غذا.
- از شاخص ترین علائم سرخک سرایت خارش و بثورات ۳ تا ۵ روز بعد از شروع بیماری از سمت صورت به نواحی پایین بدن است.
- همچنین ممکن است بخاطر سرخچه (سرخک) جوش های کوچک قرمز نوک آبی یا سر سفید در داخل دهان بزند.
گزش کنه (Tick Bite)
دیگر علت خارش بدن نیش یا گزش موجودات ریز کنه است که معمولا در ابتدا بدون درد است یا عوارض خفیفی دارد.
علائم گزش کنه:
- تغییر رنگ پوست، ورم یا عارضه پوستی دردناک است.
- علاوه بر این ممکن است کنه باعث خارش بدن، احساس سوزش یا تاول هم بشود.
- در صورتی که بعد از گزش کنه دچار تنگی نفس شدید سریعا به اورژانس یا پزشک مراجعه کنید.
- در اغلب موارد جای نیش انگل تکی است و گاهی خود انگل کنه تا مدت طولانی روی پوست متصل (آویزان) می ماند.
ممکن است جای گزش کنه به شکل هدف تیراندازی گرد باشد که دایره قرمز آن به تدریج بزرگتر می شود. حدود ۷۰ تا ۸۰ درصد از مبتلایان به بیماری لایم (Lyme Disease) این نوع علائم و خارش ها را دارند.
اگزما یا درماتیت سبورهای (Seborrheic eczema)
در حساسیت پوستی درماتیت سبورئیک که با التهاب همراه است پوست قرمز می شود و جوش و لکه های زرد یا سفید که پوست پوست می شوند و می ریزند بوجود می آیند.
- علائم اگزما یا درماتیت سبورهای قرمزی و خارش بدن، بثورات زرد و سفید که ظاهر چرب دارند است.
- ممکن است در نواحی که دچار التهاب و حساسیت هستند ریزش مو نیز صورت بگیرد.
تب سرخ یا مخملک (Scarlet Fever)
در بیشتر مواقع علائم سرخک همزمان یا بلافاصله بعد از عفونت گلودرد میکروبی (استرپتوکوکی) رخ می دهد.
بثورات پوستی ناشی از مخملک برآمدگی و جوش های بسیار ریز و نزدیک به هم هستند که بخاطر زبری زیاد حس دست کشیدن روی سمباده می دهند.
دیگر علائم مخملک (تب سرخ):
- قرمز شدن شدید زبان
- معمولا این بیماری باعث ایجاد خارش یا رد قرمز پررنگ روی تمام پوست بدن (بجز کف دست و پا) می شود.
- شاید راش پوستی و قرمز شدن در افرادی که پوست تیره دارند بروز نکند اما پوست همچنان مانند کاغذ سمباده زبر و ناهموار می شود.
بیماری پوستی کودکان و نوزادان: سندروم کاوازاکی (Kawasaki disease)
یکی از انواع بیماری های پوستی مخصوص کودکان بیماری کاوازاکی است که فقط در نوزادان و کودکان زیر ۵ سال شیوع دارد. این سندروم به شدت خطرناک و نیازمند مراجعه فوری به پزشک است چون ممکن است باعث مرگ بیمار شود.
اصلی ترین علائم سندروم یا بیماری کاوازاکی:
- قرمز شدن لب ها، ورم زبان یا دانه دانه شدن زبان (زبان توت فرنگی)
- تب شدید، ورم و قرمز شدن کف دست و پا ها
- سرخ شدن چشم ها
- تورم غدد لنفاوی هستند.
به این دلیل به این بیماری زبان توت فرنگی می گویند که زبان کودک یا نوزاد به شدت قرمز و دانه دانه می شود.
تشخیص این بیماری پوستی در کودکان با پوست تیره کمی دشوار تر است پس به علائم هرچند خفیف بیماری کاوازاکی دقت کنید.
از آنجا که بیماری کاوازاکی باعث التهاب و گشاد شدن رگ ها می شود ممکن است عوارض شدید برای قلب و عروق داشته باشد.
در صورت مشاهده هر کدام از علائم بالا فوری برای درمان بیماری کاوازاکی کودکان در شیراز اقدام کنید.
علت خارش بدن چیست؟ شایع ترین انواع حساسیت پوستی
دلایل زیادی برای ایجاد حساسیت و خارش پوست وجود دارند که در ادامه به معرفی بعضی از شایع ترین ها می پردازیم:
درماتیت تماسی (Contact dermatitis)
یکی از شایع ترین علت خارش بدن درماتیت تماسی است که نام دیگر آن اگزمای تماسی است. این نوع از حساسیت زمانی که پوست با جسم یا ماده خارجی در تماس باشد و آسیب ببیند اتفاق می افتد. در نتیجه ممکن است این ناحیه از بدن دچار علائمی مانند قرمزی و خارش شود و ورم (التهاب) کند.
احتمال دارد علت درماتیت تماسی یکی از موارد زیر باشد:
- محصولات آرایشی و زیبایی
- صابون و محصولات بهداشتی مانند مایع ماشین لباسشویی
- رنگ های استفاده شده در تولید لباس
- مواد شیمیایی موجود در لاستیک، کش و لاتکس
- گیاهان سمی مانند بلوط سمی، پیچک سمی یا سماق سمی یا گل ارکیده، سانسوریا و فیکوس
علت خارش خطرناک بدن: عوارض دارو یا حساسیت به دارو
گاهی دلیل راش و حساسیت پوستی مصرف دارو و واکنش آلرژی به آن است. در این دسته موارد بثورات و جوش پوستی به دلایل زیر بروز می کند:
- واکنش حساسیت به دارو (آلرژی)
- عوارض دارو
- حساسیت پوست به نور در اثر دارو (فتوسنسیتیویتی)
دیگر علت های خارش پوست: بیماری های پوستی شایع
همچنین ممکن است به دلایل دیگری پوست ما دچار حساسیت و خارش شود. مثلا ممکن است علت خارش بدن (راش پوستی):
کک و کنه از شایع ترین انگل هایی هستند که انسان را نیش می زنند. به این علت که گزش جانوران ریز (مخصوصا کنه) ممکن است باعث انتقال بیماری عفونی شود باید بیشتر مراقب آنها بود.
- درماتیت آتوپیک (اگزمای حساسیتی)
درماتیت آتوپیک شایع ترین نوع حساسیت پوستی است که در بیماران مبتلا به آسم و آلرژی فراگیری بیشتری دارد. معمولا بثورات و راش پوستی اگزمای حساسیتی قرمز یا مایل به رنگ بدن هستند، خارش شدید ایجاد می کنند و زبر و برآمده می باشند.
- التهاب پوست درماتیت سبورهای (سبورئیک)
درماتیت سبورهای نیز نوعی اگزما است که بیشتر باعث خارش پوست سر، قرمز شدن و شوره سر می شود. درماتیت سبورئیک همچنین می تواند علاوه بر پوست سر باعث شود گوش، ابرو و بینی درگیر التهاب و حساسیت شوند. اگزمای سبورئیک که از انواع بیماری پوستی کودکان است، اصطلاحا در نوزادان به نام کلاه گهواره هم شناخته می شود.
قارچ پوستی سر
یکی از بیماری های قارچی پوست است که بخاطر لکه های دایرهای آن به نام کرم حلقوی پوست نیز شناخته می شود. عفونت قارچی کرم حلقوی که بیشتر پوست سر را درگیر می کند همچنین می تواند علت خارش نواحی دیگر بدن یعنی کشاله ران و بیماری قارچی پای ورزشکاران نیز باشد.
ادرار سوختگی یکی از شایع ترین حساسیت پوستی کودکان و نوزادان است که معمولا به علت خیس بودن پوشک یا دیر عوض کردن پوشک رخ می دهد.
گری (گال یا جرب) ناشی از حمله کنه و زندگی آنها زیر پوست بدن است که باعث ایجاد جوش های برجسته ای می شود که می توانند علت خارش بدن باشند.
- بیماری عفونت بافت نرم سلولیت
سلولیت عفونی نیز که عامل آن باکتری است، می تواند علت قرمز شدن و ورم قسمتی از پوست شود که با لمس یا فشار درد می گیرد. در صورتی که این بیماری پوستی به سرعت درمان نشود احتمال سرایت و انتشار آن وجود دارد و حتی ممکن است مهلک باشد.
برخی از انواع بیماری خود ایمنی پوست
- بیماری التهاب پوست پسوریازیس نیز یک عارضه شایع است که بیشتر در نواحی پوست سر، آرنج و مفصل ها رخ می دهد و باعث خارش، جوش قرمز و پوست پوست شدن می شوند.
- روزاسه یکی از حساسیت های پوستی مزمن و از انواع بیماری خود ایمنی پوست است که هنوز علت مشخص ندارد. چندین نوع بیماری روزاسه وجود دارد اما علائم شاخص همه آن ها قرمزی و خارش پوست صورت است.
- بیماری پوستی خود ایمنی لوپوس (SLE) می تواند علت قرمزی و خارش لپ (گونه) و بینی باشد. که اصطلاحا بخاطر الگوی لکه های قرمز پوست، به بثورات آن راش پروانه ای می گویند.
انواع حساسیت پوستی در کودکان - علت خارش بدن کودکان
کودکان به طور ویژه در مستعد خارش و حساسیت پوستی ناشی از بیماری هستند؛ مانند:
بیشتر ما در دوران مدرسه به آبله مرغان دچار شده ایم. آبله مرغان از انواع بیماری پوستی کودکان با عامل ویروسی و بسیار مسری است. شاخص ترین علائم آبله مرغان جوش و تاول های ریز قرمز و خارش کل بدن است.
سرخک نوعی بیماری ویروسی (تنفسی) شایع در کودکان است که ممکن است علت بثورات و جوش پوستی قرمز و خارش همه بدن باشد.
بیماری مخملک نوعی بیماری عفونی با عامل باکتری شایع کودکان است که سم آن باعث قرمز شدن شدید، جوش های برجسته (زبر) و خارش پوستی می شود.
دست پا دهان یک عفونت ویروسی است که باعث ایجاد زخم و بثورات قرمز اطراف یا داخل دهان - جوش و خارش دست و پا شود.
از انواع ویروسی حساسیت پوستی کودکان است و علت ایجاد لکه ناگهانی (جوش صاف) و خارش بدن (شکم، کمر، دست و پا) است.
کاوازاکی یک بیماری مخصوص کودکان است که هرچند نادر، اما بسیار خطرناک است. علائم مراحل ابتدایی سندروم کاواساکی تب و خارش است که ممکن است منجر به مشکلات قلبی شود.
زرد زخم یک بیماری باکتریایی و مسری است. این نوع درماتیت باعث تاول ها و جوش های سفت زرد در نواحی پوست صورت، گردن و دست ها که با میکروب در تماس بوده اند می شود.
تقریبا همه جوش ها و حساسیت های تماسی پوست امکان پذیر است اما این موضوع مستلزم تشخیص نوع بیماری و علت خارش بدن است.
درمان خانگی حساسیت پوستی
شما می توانید با رعایت موارد زیر تا حد زیادی خارش بدن را برطرف و درمان حساسیت پوستی را تسریع کنید:
- از شوینده های ملایم بجای انواع خوشبو و دارای رایحه استفاده کنید.
- پوست صورت و موی سر حود را با آب ولرم (نه داغ) شست و شو دهید.
- ناحیه دچار بثورات و جوش پوستی را با ضربات آرام حوله یا دستمال خشک کنید. یعنی حوله یا پارچه را با فشار روی محل خارش نکشید.
- روی التهاب و حساسیت پوستی را نپوشانید تا هوا بخورد.
- برای درمان خانگی حساسیت پوستی ناشی از شوینده یا محصولات آرایشی بهتر است استفاده از محصول جدید را متوقف کنید تا خارش و قرمزی پوست برطرف شود.
- به نواحی دچار اگزما یا التهاب پماد مرطوب کننده بدون رایحه (بی بو) بزنید.
- جوش و لکه پوستی را نخارانید چون ممکن است باعث تشدید آن، عفونت یا سرایت به نواحی دیگر بشود.
- برای درمان خانگی خارش شدید پوست می توانید از انواع پماد هیدروکورتیزون که نیازی به نسخه ندارد استفاده کنید تا التهاب و درد تسکین پیدا کند. پماد کالامین بهترین دارو برای خارش بدن ناشی از آبله مرغان و گیاهان سمی (پیچک یا بلوط) است.
- دوش ولرم با بلغور جو دوسر (اوتمیل) شاید بهترین درمان خانگی اگزما یا پسوریازیس که باعث حساسیت پوستی، خارش و بثورات قرمز می شوند باشد.
- برای درمان خانگی خارش قارچ پوستی یا انواع درماتیت پوست سر را روزانه با شامپوی ضد شوره بشویید. مخصوصا اگر علاوه بر التهاب و خارش سر دچار پوست پوست شدن یا شوره هستید. اگر شامپو های معمولی تاثیر مطلوب را ندارند می توانید از متخصص پوست و مو درخواست تجویز شامپوی ضد شوره قوی کنید.
بهترین دارو برای خارش بدن (درمان های بدون نیاز به نسخه)
بهتر است برای درمان فوری حساسیت پوستی به پزشک یا متخصص پوست مراجعه کنید. اما برای رفع خارش خفیف بدن می توانید تا زمان مراجعه از قرص مسکن بدون نسخه استامینوفن یا ایبوپروفن استفاده کنید.
برای جلوگیری از ایجاد عوارض، توصیه می شود از مصرف طولانی مدت مسکن خودداری کنید. همچنین بهتر است از این داروها برای درمان خارش بدن استفاده نکنید مخصوصا اگر سابقه بیماری کبد، کلیه یا زخم معده دارید.
چه زمانی خارش بدن خطرناک است؟
در صورتی که درمان خانگی حساسیت پوستی موثر نبود یا خارش شدیدتر شد، در اولین فرصت به پزشک متخصص پوست مراجعه کنید. بهتر است بروز علائم غیر طبیعی یا جدید که ممکن است ناشی از نوعی بیماری باشد را به پزشک خود اطلاع دهید.
همچنین اگر علاوه بر علائم حساسیت پوستی (التهاب، جوش، خارش و قرمزی) نشانه های خطرناک بیماری پوستی دارید فورا جهت درمان به اورژانس بیمارستان مراجعه کنید:
- تغییر رنگ جوش یا رنگ ناحیه حساسیت
- تشدید خارش یا بروز درد
- احساس خارش یا تنگی گلو
- تنگی تنفس
- ورم صورت یا دست و پا
- تب ۳۸ درجه یا شدیدتر
- گیجی و حواس پرتی یا سرگیجه
- گردن درد یا سردرد شدید
- اسهال یا استفراغ
علائم عمومی خطرناک بیماری پوستی
در صورتی که ضمن خارش بدن علائم عمومی زیر را دارید هرچه سریعتر به پزشک مراجعه کنید.
- درد مفاصل
- گلودرد
- لکه یا رگه های قرمز و درد یا حساسیت به لمس اطراف ناحیه خارش
- به تازگی دچار گزیدگی حیوان یا نیش حشرات (انگل) شدید.
هنگام مراجعه به پزشک یا متخصص پوست چه اتفاقاتی می افتد؟
پزشک یا متخصص پوست معاینه بدنی انجام می دهد و علائم بیماری یا علت خارش بدن را بررسی می کند. بهتر است برای جواب به سوال درباره موضوعات زیر آماده باشید:
- دانه و جوش پوستی یا خارش بدن
- سابقه بیماری
- رژیم غذایی
- تغییر در مصرف محصولات آرایشی بهداشتی یا شوینده
- عادات استحمام و بهداشت
همچنین ممکن است پزشک معاینات زیر را انجام دهید:
- دمای بدن شما را بگیرد
- تجویز آزمایش خون (برای تشخیص آلرژی یا شمار گلبول های خون CBC)
- از جوش یا لکه پوستی شما نمونه گیری کند
- شما را به متخصص پوست و مو ارجاع دهد
- همچنین ممکن است دکتر پماد ضد خارش پوست یا قرص ضد حساسیت پوستی برای شما تجویز کند.
اغلب افراد به راحتی می توانند با روش های پزشکی یا درمان خانگی حساسیت پوستی خود را درمان می کنند.
سخن پایانی و توصیه مجله سلامت پی جو برای رفع خارش پوست
اگر دچار جوش و بثورات پوستی شده اید و هنوز علت خارش بدن را تشخیص نداده اید، این توصیه های کلی به درمان شما کمک می کنند:
- معمولا برای درمان حساسیت پوستی تماسی یا خفیف روش های خانگی مفید هستند. اما برای اطمینان بهتر است به دکتر پوست مراجعه کنید.
- به کمک عکس و علائم انواع حساسیت پوستی محرک ها را تشخیص دهید و تا جای ممکن از تماس با آن ها دوری کنید.
- اگر نتیجه مطلوب از درمان خانگی و پزشک عمومی نگرفتید به متخصص پوست مراجعه کنید در صورتی که علائم دیگر دارید و علت خارش بدن نوعی بیماری است فوری به بیمارستان مراجعه کنید.
- به دقت دستورالعمل دکتر عمومی یا متخصص پوست را رعایت و پماد و قرص را تا پایان درمان مصرف کنید.
- چنانچه با وجود درمان خانگی یا پزشکی علائم بدتر یا شدید شدند با پزشک متخصص مشورت کنید.
- اولین قدم درمان بیماری یا حساسیت پوستی تشخیص علت خارش بدن با توجه به علائمی مانند جوش و بثورات است.
ترجمه اختصاصی مجله سلامت پی جو از مقالات پزشکی
منابع:
دانشکده آسم، آلرژی و ایمنولوژی آمریکا
ACAAIمقالات سلامتی
HealthLineانجمن درماتولوژی آمریکا
AAD