نقد کتاب چگونه نیچه بخوانيم؟
کتاب چگونه نیچه بخوانیم یکی از کتابهای مجموعهی «چگونه بخوانیم؟» است. این مجموعه توسط نشر نی منتشر میشود تا با زبانی ساده، تفکرات اندیشمندان بزرگ را به علاقهمندان بیاموزد. مؤلف در هر فصل از کتاب «چگونه نیچه بخوانیم» بخشی از تفکر نیچه را مطرح کرده و جملاتی مرتبط از آثار مختلف او را انتخاب میکند. او در ادامه به تفسیر تفکر نیچه میپردازد و دریچهای نو بهسوی اندیشههای نیچه میگشاید. مخاطب اصلی کتاب چگونه نیچه بخوانیم افرادی با ذهنیتی ابتدایی در مورد آثار نیچه هستند. اما این کتاب برای مخاطبان حرفهای هم میتواند بسیار مفید واقع شود.
دربارهی کتابِ چگونه نیچه بخوانیم؟
یکی از معضلات نیچه خوانی در جامعهی امروز ایران، تقلیل تفکرات و اندیشههای او در قالب جملات ادبی است. نه تنها در ایران بلکه در زادگاه نیچه یعنی آلمان برداشتهایی نادرست از آثار او صورت گرفته است. اوج کجفهمیها را میتوان در دوران به قدرت رسیدن فاشیسم مشاهده نمود. سخنان استعاری و سبک نگارش نیچه، بیشتر از او یک ادیب ساخته است تا یک فیلسوف.
نویسنده کتاب «چگونه نیچه بخوانیم» را در ده فصل نوشته است. او در فصول مختلف پرسشهای متداول خوانندگان مطرح کرده و به آنها پاسخ میدهد. میتوان گفت فلسفهی نیچه از طرح همین مسائل شکل میگیرد و مخاطب را برای سوالات بیشتر تشنهتر میکند. پیرسون در دو فصل اول کتاب به روی آوردن نیچه به فلسفه و پیشرفت او در این مقوله میپردازد. فصل سوم به یکی از مشهورترین جملات او اشاره دارد. «خدا مرده است! ما او را کشته ایم» او در این فصل توضیح میدهد منظور از کشتن خدا از بین بردن مفاهیم انتزاعی و پوچ است. او انسانها را به تفکر مستقل و اراده تشویق میکند.
فصل چهارم به تلاش نیچه دربارهی حقیقت و شناخت آن اختصاص یافته و به سوالات تازهی او در این باب اشاره میکند. نویسنده در فصل پنجم به مباحث حافظه و فراموشی در فلسفهی نیچه میپردازد. فصلهای ششم و هفتم به طور مفصل به گزیدههایی از نیچه توجه دارد. در فصل هشتم مفهوم ابر انسان و بلوغ فکری در کتاب «چنین گفت زرتشت» مطرح میشود . فصل نهم برداشت نیچه درباره نیهیلیسم و بازگشت است. فصل آخر نویسنده به نگاه پختهی نیچه به فلسفه و بلوغ آن میپردازد.
فلسفهی نیچه فلسفهای برای زندگی کردن است. نیچه با ناسزا گفتن به ارزشها و زیر سوال بردن آنها مخاطب را شوکه میکند. به عقیدهی نیچه انسانها نباید همرنگ باشند. از دید او توجه به سنتهای جامعه، توجه بیش از اندازه به مادیات و هنجارها انسان را از تعالی و شکوفایی استعدادهایش دور میکند.
دربارهی نیچه شناس معاصر، کیت انسل پیرسون
کیت انسل پیرسون در 11 نوامبر سال 1960 به دنیا آمد. او فیلسوف انگلیسی است و درتفسیر و توضیح آثار فیلسوفانی چون فردریش نیچه، آنری برگسون و ژیل دلوز تخصص دارد.
پیرسون دانش آموخته دانشگاه ساسکس در انگلستان است. او در سال 1993 به گروه فلسفه دانشگاه واوریک پیوست و تا سال 1998 کرسی استادی خود را حفظ نمود. او عضو هیئت تحریریهی مطالعات نیچه، مطالعات دلوز، تاریخ و مجموعه کتابهای نیچه است. پیرسون سخنران برجستهای است و در کشورهایی مانند استرالیا ، برزیل ، کانادا ، فرانسه ، آلمان ، هلند ، نیوزلند ، سوئیس و ایالات متحده در باب فلسفه سخنرانی کرده است. او علاوه بر نویسندگی و تدریس به عنوان پژوهشگر ارشد در دانشکده علوم انسانی در دانشگاه رایس به تحقیق و پژوهش اشتغال داشته است. پیرسون در اغلب آثار خود به فلسفه و اندیشههای نیچه، دلوز و برگسن پرداخته است. کتابهای او با عنوان «چگونه نیچه بخوانیم» و «فلسفه برگسن» به زبان فارسی ترجمه شده است.
در بخشی از کتاب چگونه نیچه بخوانیم، میخوانیم
زندگی زن است یا والاترین زیباییها
زندگی زن است. برای مشاهدهی والاترین زیباییهای یک اثر هیچ علم و حسن نیتی کافی نیست. برای آنکه پردهی ابرها را از قلل مرتفع کنار بزنیم و آفتاب را بر روی آنها بتابانیم به شادترین اتفاقات و نادرترین تصادفات نیاز هست؛ و برای درک این تابلو قرارگرفتن درجایی مناسب کافی نیست. بلکه خود روح باید حجاب از مقامات رفیع خود برگیرد و نیاز به نوعی بیان و نوعی قیاس بیرونی را احساس کند تا بتواند بر خود متکی و بر خود مسلط شود. اما همهی اینها آنقدر به ندرت با یکدیگر مقارن میشوند که من به راحتی باور میکنم که مرتفعترین قلهی هر چیز خوب، خواه یک اثر عمل, انسان یا طبیعت، تاکنون از نظر اکثر مردم، حتا از نظر بهترین مردم؛ به صورت چیزی پنهان و پوشیده باقی مانده است و آنچه خود را به ما مینمایاند فقط یک بار مینمایاند! درواقع یونانیان در نیایش خود میخواستند که: «هر چیز زیبا دو یا سه بار بازگردد» آنها درخواستهی چنین چیزی از خدایان دلیل خوبی داشتند زیرا واقعیت غیرالهی زیبایی را هرگز به ما نمیدهد یا فقط یک بار به ما نشان میدهد. منظور من آن است که جهان گرچه مملو از چیزهای زیباست اما در ارائهی لحظات زیبا و پردهبرداری از چیزهای زیبا بسیار ممسک است. شاید همین امساک بزرگترین لطف زندگی باشد. زندگی بر روی خود پردهای مطلاء نویدبخش, مقاوم. دورکننده ریشخندآمیز فریبنده و مهربان کشیده است. آری» زندگی زن است!
مطالب مرتبط:
معرفی رمان آذرخش ، رمان ایرانی
نقد و بررسی کتاب پزشک نازنین
کتاب انگیزه راهکاری نو برای خلق دنیایی نو
معرفی کتاب زندگی نامه کفش باز
منبع: فیدیبو