داروهای ضد دیابت چیست؟
دیابت یک بیماری مزمن است که در آن بدن نمی تواند قند خون را به طور مؤثر کنترل کند. دیابت نوعی بیماری متابولیکی است که قند خون بالا می تواند منجر به عوارض جدی سلامتی مانند بیماری قلبی، سکته مغزی، بیماری کلیوی و نوروپاتی شود. راهحل کنترل سطح قند خون، از طریق تجویز دارو است. با مصرف داروهای دیابت، فرد میتواند قند خون خود را کنترل کند. به دلیل عملکرد این داروها، نام آنها بهعنوان قرص قند نیز شناخته میشود. داروهای ضد دیابت برای کمک به کاهش قند خون در افراد مبتلا به دیابت استفاده می شوند. انواع مختلفی از داروهای ضد دیابت وجود دارد که هر کدام به روشی متفاوت عمل می کنند. داروهای دیابت بر اساس نوع بیماری به دودسته دیابت نوع ۱ و دیابت نوع ۲ تقسیم شده است.
انواع داروهای ضد دیابت
- داروهای کاهنده قند خون خوراکی: این داروها از طریق دهان مصرف می شوند و به کاهش قند خون در روده کوچک کمک می کنند.
- انسولین: این دارو به صورت تزریقی یا از طریق پمپ انسولین وارد بدن می شود. انسولین هورمونی است که به بدن کمک می کند از قند خون استفاده کند.
- داروهای کمکی: این داروها به همراه داروهای دیگر برای کمک به کنترل قند خون استفاده می شوند.
نحوه عملکرد داروهای ضد دیابت
داروهای ضد دیابت به روش های مختلفی عمل می کنند. برخی از داروها تولید انسولین را افزایش می دهند، برخی دیگر حساسیت بدن به انسولین را افزایش می دهند و برخی دیگر جذب قند خون از روده کوچک را کاهش می دهند.
بهترین داروهای ضد دیابت Antidiabetics
همچنین شما در پی جو میتوانید در خصوص داروهای ضد دیابت این مقاله را "علائم دیابت نوع دو چیست : عوارض و درمان دیابت نوع 2" نیز مطالعه بفرمایید.
داروی آکاربوز Acarbose چیست؟
آکاربوز جذب نشاسته در دستگاه گوارش را کاهش می دهد و از این طریق قند خون را کاهش می دهد. برای جذب نشاسته آنزیم آمیلاز لازم است. این آنزیم باعث شکسته شدن مولکول های نشاسته به گلوکز می گردد. آکاربوز آنزیم آلفا آمیلاز را مهار می کند و مانع از جذب کامل نشاسته می گردد. آکاربوز تأثیری بر مقدار انسولین خون ندارد و همچنین بر حساسیت سلول ها نسبت به انسولین نیز بیتأثیر است. قند خون کنترل نشده می تواند بر روی کلیه، چشم، اندام های جنسی و کلیه نقاط بدن آسیب های جدی ایجاد کند و آکاربوز به عنوان یک داروی کمکی می تواند به کاهش قند خون کمک قابل توجهی کند.
داروی کلرپروپامید Chlorpropamide چیست؟
كلرپروپاميد یک داروی کمکی جهت کاهش قندخون در درمان ديابت مليتوس تیپ ۲ و ديابت بي مزه هيپوفيزي نسبي (به عنوان درمان خط دوم وبدون برچسب) میباشد. این دارو با نامهای تجاری دیابینس، گلوکامید، استابینول معروف است و به صورت قرص خوراکی ۱۰۰و ۲۵۰میلیگرمی تولید میشود. کلرپروپامید با تحريك مستقيم ترشح انسولين از سلول هاي بتاي پانکراس، گلوكز خون را كاهش مي دهد. در طولاني مدت مصرف کلرپروپامید حساسيت به انسولين را در بافتهاي محيطي مانند كبد، عضله، چربي و سلولهاي ديگر مانند مونوسيت ها و اريتروسيت ها افزايش مي دهد كه نتيجه آن كاهش گليكوژنوليز و گلوكونئوژنز دركبد است. كلرپروپاميد اثر مقادير جزئي هورمون آنتي ديورتيك را در بيماران مبتلا به ديابت بي مزه هيپوفيزي تقويت مي كند.
داروی گلی بنکلامید Glibenclamide چیست؟
قرص گلی بن کلامید ساختاری شبیه بعضی از آنتی بیوتیک ها دارد. این دارو از گروه سولفونیل اوره است که در سال ۱۹۶۶ برای اولین بار تولید شد. نام دیگر این دارو گلی بوراید است ولی در ایران به نام گلی بن کلامید شناخته می شود. این دارو با تحریک سلول های بتا لوزالمعده بدن را وادار می کند تا انسولین بیشتری تولید کند سایر داروهای این گروه کلروپروپامید – گلی میپراید – گلی پیزاید – تولازامید – تولبوتامید و گلی کلازید هستند. گلی بن کلامید در دیابت نوع ۲ کاربرد دارد و در دیابت نوع ۱ بی تاثیر است. مصرف طولانی مدت گلی بن کلامید مقاومت به انسولین را کاهش می دهد و به همین دلیل در بسیاری از مواقع گلی بن کلامید همراه با متفورمین استفاده می شود. ترکیب این دو دارو به دلیل تحریک هم زمان لوزالمعده برای تولید انسولین بیشتر و کاهش حساسیت سلول های بدن نسبت به انسولین است.
داروی انسولین Insulin چیست؟
انسولین نوعی هورمون است که به صورت طبیعی در بدن انسان در پانکراس تولید شده و وارد خون می شود. این هورمون مسئول تنظیم قند خون است. اگر بدن شما به هر دلیلی نتواند به اندازه کافی انسولین تولید کند و یا انسولین تولید شده در بدن کارآیی لازم را نداشته باشد ،قند خون افزایش پیدا می کند.به این اختلال بیماری دیابت می گویند. افراد مبتلا به دیابت نیاز به درمان جهت کنترل قند خون دارند زیرا افزایش قند خون می تواند عوارض جبران ناپذیری به سلول ها و بخش های مختلف بدن وارد سازد.
انسولین در کارخانه های دارویی با شبیه سازی انسولین انسانی ساخته می شود .همچنین در گذشته برای تهیه این هورمون از انسولین حیوانی (موجود در خون گاو) استفاده می شده است که امروزه ساخت انسولین از منشأ حیوانی به ندرت اتفاق می افتد. انسولین را نمی توان از راه خوراکی مصرف کرد زیرا توسط آنزیم های گوارشی تخریب می شود .لذا در افراد نیازمند به انسولین ،حتماً باید با تزریق زیر پوستی وارد بدن شود. تزریق انسولین با یک سوزن کوچک و سرسوزن مخصوص صورت می گیرد و البته امروزه فرم های جدید آماده ی تزریق انسولین به صورت قلم تزریقی به بازار عرضه شده اند.
داروی اگزناتید Exenatide چیست؟
اگزناتاید یک داروی ضد دیابت از دستهی آگونیستهای GLP-1هست که در درمان دیابت نوع دو به صورت تک دارویی یا در کنار سایر داروهای ضد دیابت قابل تجویز است. تجویز این دارو در بیمارانی که نیاز به کاهش اضافه وزن خود دارند و یا در بیمارانی که HbA1c آنها نسبتاً از اهداف درمانی فاصله دارد (HbA1c۹و۱۰ یا بالاتر) و دیابت آنها از نوع یک نمیباشد و کسانی که مصرف این دارو با افزایش ایجاد یا تشدید مشکلات قلبی عروقی در آنها همراه نیست، اولویت دارد. این دارو با نام تجاری Byetta معروف شد و به صورت قلم تزریقی ۵و۱۰ میکروگرمی جهت تزریق زیر جلدی در دو نوع سریع رهش و آهسته رهش عرضه میشود. اگزناتاید با فعالسازی گیرندههای پپتید-۱ شبهگلوکاگونی (GLP-1)، منجر به افزایش ترشح انسولین، کاهش ترشح گلوکاگون و به تأخیر انداختن تخلیهی معده (تقلید اثرات اینکرتین)میشود.
داروی سماگلوتاید Semaglutide چیست؟
سماگلوتاید آگونیست انتخابی گیرنده پپتیدی 1 (GLP-1) گلوکاگون است.این دارو با اثر بر روی گیرنده هورمون های درون زا عمل کرده و ترشح انسولین وابسته به گلوکز را افزایش می دهد و ترشح نامناسب گلوکاگون را کاهش می دهد. این دارو همراه با رژیم غذایی و ورزش برای بهبود کنترل قند خون در بزرگسالان مبتلا به دیابت نوع 2 به کار میرود.
داروی لیراگلوتاید Liraglutide چیست؟
لیراگلوتاید دارویی است که برای درمان دیابت نوع 2 استفاده می شود. این دارو به دسته ای از داروها به نام آگونیست های گیرنده پپتید-1 شبه گلوکاگون (آگونیست های GLP-1) تعلق دارد. لیراگلوتاید با تقلید از عملکرد GLP-1، هورمونی که سطح قند خون را تنظیم می کند، عمل می کند. این به کاهش سطح گلوکز خون کمک می کند، باعث کاهش وزن می شود و همچنین ممکن است فواید قلبی عروقی داشته باشد. لیراگلوتاید معمولاً همراه با رژیم غذایی و ورزش برای بهبود کنترل قند خون در بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 تجویز می شود.
داروی پراملینتاید Pramlintide چیست؟
پراملینتاید داروی کمکی نسبتاً جدید برای دیابت است (هر دو نوع 1 و 2). از آمیلین، هورمونی که پس از غذا با الگوی مشابه انسولین در جریان خون آزاد می شود، مشتق شده است. مانند انسولین، افراد مبتلا به دیابت فاقد آمیلین هستند. پراملینتاید مقلد آمیلین ، یک آنالوگ عملکردی از هورمون آمیلین پانکراسی است. آمیلین در تعدادی از سیستم های دستگاه گوارش و گلوکودینامیک فعال است و پراملینتاید با تقلید از فعالیت آن از طریق تنظیم سرعت تخلیه معده، جلوگیری از افزایش گلوکاگون بعد از غذا و افزایش حساسیت سیری برای بهبود کنترل قند عمل می کند. در نتیجه مصرف کالری را کاهش می دهد و کاهش وزن را تقویت می کند.
عوارض جانبی داروهای ضد دیابت
داروهای ضد دیابت می توانند عوارض جانبی ایجاد کنند. برخی از عوارض جانبی رایج عبارتاند از:
- قند خون پایین (هیپوگلیسمی): این یک عارضه جدی است که می تواند منجر به بیهوشی یا حتی مرگ شود.
- افزایش وزن
- اسهال
- حالت تهوع
نحوه مصرف داروهای ضد دیابت
داروهای ضد دیابت باید طبق دستور پزشک مصرف شوند. مهم است که سطح قند خون خود را به طور منظم بررسی کنید تا مطمئن شوید که داروها به درستی عمل می کنند. شما در پی جو در خصوص داروهای ضد دیابت و مشکلات مرتبط با آن می توانید این مقاله را "لیست کلینیک های دیابت در شیراز" را نیز مطالعه نمایید.
سخن آخر
داروهای ضد دیابت ابزاری مهم برای کمک به افراد مبتلا به دیابت در کنترل قند خون خود هستند. با این حال، مهم است که عوارض جانبی احتمالی داروها را در نظر بگیرید و قبل از مصرف هرگونه دارو با پزشک خود مشورت کنید. با این حال رعایت این توصیه ها می تواند کمک کننده باشد.
- اگر مبتلا به دیابت هستید، مهم است که رژیم غذایی سالم و فعالیت بدنی منظم داشته باشید. این اقدامات می تواند به کنترل قند خون کمک کند و نیاز به دارو را کاهش دهد.
- اگر داروهای ضد دیابت مصرف می کنید، مهم است که سطح قند خون خود را به طور منظم بررسی کنید. این به شما کمک می کند تا مطمئن شوید که داروها به درستی عمل می کنند و از عوارض جانبی احتمالی جلوگیری می کنید.
- اگر عوارض جانبی ناشی از داروهای ضد دیابت را تجربه می کنید، با پزشک خود صحبت کنید. آنها ممکن است بتوانند داروی دیگری را برای شما تجویز کنند که عوارض جانبی کمتری داشته باشد.