جراحی فک عدم تعادل صورت را اصلاح می کند و باعث میشود استخوان های فک به درستی روی هم قرار گیرند. اگر فک به درستی ردیف نشود، ممکن است منجر به درد هنگام جویدن و مشکل در صحبت کردن یا حتی تنفس شود. خیلی از افراد ممکن است ظاهر فک خود را دوست نداشته باشند و باعث مشکلات عزت نفس شود. جراحی فک، که می تواند باعث تسکین و کیفیت زندگی بهتر شود، ممکن است فک بالا یا پایین یا هر دو را درگیر کند.
جراحی فک چیست؟
فک دارای چند بخش است:
فک بالا : باعث شکل دادن به وسط صورت میشود و مرزی بین سقف دهان و ناحیه بینی ایجاد می کند.
فک پایین : استخوانی است که با باز و بسته شدن دهان شما برای صحبت کردن یا غذا خوردن حرکت می کند. باعث نگه داشتن دندان های پایین و زبان شما میشود. به چانه و پایین صورت شما شکل می دهد.
هنگام مشاوره با یک متخصص برای جراحی فک، ممکن است برخی اصطلاحات پزشکی را بشنوید. آنها ممکن است شامل ارتوگناتیک باشند که به علل و درمان استخوان های فک که در موقعیت مناسبی قرار ندارند (هم تراز نیستند) اشاره دارد. استئوتومی، اصطلاح دیگری است که شاید بشنوید که به جراحی روی استخوان های فک اشاره دارد.
سه نوع استئوتومی وجود دارد:
استئوتومی فک بالا (قسمت بالای فک): جراح استخوان بالای دندان ها را برش می دهد و فک و دندان های بالا را به جلو حرکت می دهد تا جایی که به طور مناسب با دندان های پایین تناسب پیدا کنند.
استئوتومی فک پایین (قسمت پایین فک): جراح پشت دندان های آسیاب و استخوان فک را برش می دهد و فک را به سمت عقب یا جلو حرکت می دهد تا موقعیت جدیدی داخل دهان ایجاد کند.
استئوتومی دو فک بالا (هر دو قسمت فک): جراح دو روش را برای اصلاح مسائل پیچیده صورت که هم فک بالا و هم فک پایین را درگیر می کند انجام می دهد.
نوع استئوتومی که ممکن است به آن نیاز داشته باشید به بسیاری از جنبههای ناحیه فک شما بستگی دارد، از جمله اینکه دندانهای شما در هنگام بستن دهان چقدر به هم می رسند، فک شما چقدر جلو می آید یا اینکه آیا فک شما خیلی عقب است.
جنیوپلاستی: گاهی اوقات جراحی فک شامل جراحی ارتوگناتیک به همراه ژنیوپلاستی می شود، مثلاً اگر چانه شما خیلی عقب باشد این مورد کاربردی است. این نوع جراحی استخوان چانه را به موقعیت بهتری حرکت میدهد و ممکن است نیاز به کاشت چانه داشته باشد که ظاهری متعادلتر و طبیعیتر را فراهم کند.
جراحی مفصل گیجگاهی فکی: این نوع از جراحی روی مفاصل فک، جراحی های سرپایی با حداقل تهاجم تا جراحی های مفصل باز پیچیده تر که نیاز به بستری شدن در بیمارستان دارند را شامل می شود.
ترمیم شکاف کام: کودکان، نوجوانان و بزرگسالان بسته به شدت بیماری ممکن است به این نوع جراحی نیاز داشته باشند. برای برخی از نوجوانان و بزرگسالان، متخصصان توصیه میکنند قبل از جراحیهای دیگری که بیشتر زیبایی محسوب میشوند، مشکلات فک را اصلاح کنند. اصلاح شکاف کام می تواند شامل چندین عمل جراحی در ناحیه فک، لب ها و بینی باشد.
جراحی فک توسط چه کسی انجام میشود؟
در بیشتر موارد، یک متخصص دندانپزشکی یا جراح فک و صورت جراحی شما را انجام می دهد. این متخصصان دندانپزشکی برای تشخیص و درمان هر گونه بیماری مربوط به سر، گردن، صورت و فک ها یا زبان، گونه ها، لثه ها و لب ها (بافت های نرم دهان) آموزش دیده اند.
قبل از جراحی فک حتما برای مشاوره به متخصص ارتودنسی مراجعه کنید شاید مشکل با استفاده از بریس رفع شود. یا در برخی موارد قبل از جراحی، متخصص ارتودنسی ممکن است سعی کند از بریسها استفاده کند تا دندانهای شما را در موقعیتی قرار دهد که دندانهای شما پس از اتمام جراحی راحت تر به هم برسند. جراح معمولاً از ابتدای برنامه ریزی برای عمل تا مرحله نهایی جراحی، از نزدیک با متخصص ارتودنسی شما همکاری خواهد کرد.
سایت پی جو مرجع معتبر پزشکان و متخصصان در شیراز است. شما میتوانید برای پیدا کردن پزشک جراح فک یا متخصص ارتودنسی به این سایت مراجعه کنید
هدف از جراحی فک چیست
در صورت تجربه هر یک از موارد زیر ممکن است جراحی فک برای شما در نظر گرفته شود:
مشکل در بستن لب ها
دندان های جلو و عقب به درستی روی هم قرار نمی گیرند و توسط متخصص ارتودنسی قابل اصلاح نیستند
مشکل در صحبت کردن
مشکل در بلع
درد هنگام جویدن یا گاز گرفتن
دندان ها خیلی سریع یا خیلی زیاد فرسوده می شوند
درد در مفصل دو طرف فک شما (مفصل گیجگاهی فکی)
چهره شما نامتعادل به نظر می رسد
فک شما راه هوایی شما را محدود می کند و باعث اختلال خواب مانند آپنه انسدادی خواب می شود
وضعیتی به نام شکاف کام (زمانی که کودک با سوراخ یا شکاف در سقف دهان متولد می شود)
جراحی فک برای چه افرادی مناسب نیست؟
به جز در موارد اورژانسی، اکثر جراحی های فک از 14 یا 16 سالگی به بعد برای خانم ها و 17 تا 21 سالگی برای آقایان انجام میشود. در آن زمان، رشد فک معمولا به پایان می رسد.
کودکان کوچکتر که مشکل فک دارند و خوردن یا صحبت کردن برای آنها دشوار است نیز باید توسط متخصص فک و صورت کودکان ارزیابی شوند.
خطرات احتمالی جراحی فک
مانند هر جراحی دیگری، خطراتی برای جراحی فک وجود دارد، از جمله خطرات جراحی فک میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
از دست دادن خون
آسیب عصبی
عفونت
شکستگی فک
نیاز به کانال ریشه روی دندان های خاص
از دست دادن بخشی از فک
هنگام صحبت با پزشک قبل از جراحی، مطمئن شوید که در مورد هر موضوعی که می تواند بر جراحی تأثیر بگذارد، مانند داروهایی که به طور منظم مصرف می کنید و هرگونه آلرژی که دارید، صحبت کنید. از جراح بپرسید که آیا باید داروهای معمولی خود را قبل از جراحی مصرف کنید یا خیر.
مایعاتی که ممکن است نیاز داشته باشید، مانند نوشیدنیهای مغذی و سوپ و همچنین غذاهایی که به راحتی پوره میشوند، تهیه کنید. مطمئن شوید که به مخلوط کن دسترسی دارید.
پروسه جراحی فک چگونه طی میشود؟
عمل جراحی ممکن است از یک تا چند ساعت طول بکشد و تحت بیهوشی عمومی انجام میشود. اما در برخی موارد، استئوتومی فک پایین ممکن است با آرامبخشی IV و بیحسی موضعی انجام شود. در طول جراحی، جراح برش هایی را در داخل دهان ایجاد می کند تا بسته به اینکه چه تغییراتی در فک نیاز است، استخوان را اضافه، حذف یا شکل دهد. گاهی اوقات نیاز به برش های کوچک در خارج از دهان است که در این صورت جراح بسیار مراقب خواهد بود تا هرگونه جای زخم را به حداقل برساند. در داخل دهان، ممکن است از پیچهای بسیار کوچک، سیمها، باندهای لاستیکی مخصوص یا صفحات جراحی برای نگه داشتن استخوان فک بعد از عمل استفاده شود. هر استخوان اضافی مورد نیاز را می توان از سایر نقاط بدن مانند لگن، ساق پا یا دنده تامین کرد.
روند بهبود جراحی فک
جراحی فک توسط جراح مجرب دهان و فک و صورت معمولاً بی خطر است و عفونت های بعد از جراحی نسبتاً نادر است. برای جلوگیری از عفونت در حین عمل، احتمالاً آنتی بیوتیک داخل وریدی دریافت خواهید کرد. جراح شما احتمالاً برای حدود 7 تا 10 روز پس از جراحی آنتی بیوتیک های خوراکی تجویز می کند.
بسته به جراح، ممکن است یک مسکن خفیف همراه با یک داروی ضد التهابی غیر استروئیدی مانند ایبوپروفن تجویز شود. برای جراحی فک بالا، برخی از ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی همچنین یک ضد احتقان بینی را برای کاهش تورم در ناحیه بینی تجویز می کنند.
بهبودی ناشی از جراحی فک بسته به روش ممکن است از شش هفته تا 12 هفته طول بکشد. پس از بهبودی، ممکن است لازم باشد به متخصص ارتودنسی مراجعه کنید تا مطمئن شوید که دندانهای بالا و پایین به درستی روی هم قرار میگیرند یا درباره براکت هایی که دندان ها را در موقعیت نهایی خود قرار میدهند، صحبت کنید. اکثر بیماران می توانند انتظار داشته باشند که ظرف 14-10 روز پس از جراحی فک به روال عادی زندگی خود بازگردند. تورم صورت احتمالا تا سه هفته پس از جراحی به میزان قابل توجهی کاهش می یابد.
خوردن و آشامیدن بعد از جراحی برای ادامه روند بهبود مهم است. ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی احتمالاً یک رژیم غذایی مایع یا یک رژیم غذایی پوره را برای حدود چهار تا شش هفته توصیه می کند.
می توانید غذای خود را در مخلوط کن، غذاساز یا آسیاب غذا به صورت پوره درآورید. اگر میخواهید راحتتر تهیه کنید، میتوانید از نوشیدنیهای تغذیهای بزرگسالان یا غذاهای کودک از قبل آماده شده استفاده کنید و با چاشنی طعم بیشتری به آن اضافه کنید.
نوشیدنی های مکمل غذایی کالری و ویتامین های بیشتری را فراهم می کنند. پزشک ممکن است از شما بخواهد که پس از صرف غذا دهان خود را با آب بشویید تا از تمیز ماندن ناحیه جراحی اطمینان حاصل کنید.
سخن پایانی
اگر مشکل فک دارید که تنها با ارتودنسی قابل حل نیست، ممکن است جراحی فک توصیه شود. متخصص ارتودنسی و جراح دهان شما با یکدیگر همکاری خواهند کرد تا به ایجاد یک برنامه درمانی مناسب با شرایط شما کمک کنند.
بایت تنظیم میشود، به این معنی زمانی که دهان بسته است، دندان های شما به هم متصل می شوند. شرایطی که بر تقارن صورت شما تاثیر می گذارد را اصلاح کند. کمک به کاهش درد ناشی از اختلال مفصل گیجگاهی فکی (TMJ).
از ساییدگی بیشتر دندان های شما جلوگیری میکند. فعالیت هایی مانند گاز گرفتن، جویدن یا بلعیدن را آسان تر کرده و باعث رفع مشکلات تنفسی، مانند تنفس دهانی و آپنه انسدادی خواب میشود
سوالات متداول
بهترین زمان جراحی فک چه زمانی است؟
بهترین زمان برای جراحی فک پس از توقف رشد فک است، معمولاً در اواخر نوجوانی یا اوایل دهه 20.
بلافاصله بعد از جراحی فک می توانم صحبت کنم؟
خیر. احتمالاً بین دندانهای بالا و پایین خود الاستیک خواهید داشت. صحبت کردن ممکن است برای شما سخت و دردناک، به خصوص با استفاده از کش ها. با صحبت کردن به فک شما آسیب نخواهد رسید اما بهتر است که این کار را انجام ندهید تا ورم کمتر شود.