نقد و بررسی کتاب مهمانی تلخ
حکایت کینههای قدیمی از زمانهای خیلی دور باعث اتفاقات جبرانناپذیری در مقیاسهای بزرگ و کوچک بوده است. کینههایی که حتی به جنگ ملتها ختم شدند و یا باعث فروپاشی خانواده، دولتها و روابط انسانی شدند. اگر به عمق و ریشهی موضوعاتی که بذر کینه را در دل افراد کاشته نگاه کنیم گاهی مواردی را پیدا میکنیم که از سادهترین چیزها ناشی شدهاند و به اتفاقات اسفناکی ختم شدهاند. سیامک گلشیری در کتاب مهمانی تلخ داستانی رازآلود از کینهای قدیمی را روایت میکند.
خلاصه داستان مهمانی تلخ
تورج بعد از سالها یکی از اساتید قدیمیاش استاد رامین ارژنگ را در اتوبان میبیند. رامین ارژنگ که قبلاً باعث اخراج شدن تورج از دانشگاه شده سوار ماشین تورج میشود و صحبت میان آنها شروع میشود. تورج به استاد میگوید که گذشتهها را فراموش کرده است و حالا ازدواج کرده و زندگی مرفهی دارد. تورج با اصرار از استاد دعوت میکند تا آن شب به همراه همسرش به باغ آنها بیایند؛ اما این مهمانی که ابتدا ظاهر شیرینی دارد تبدیل به ضیافتی تلخ و هولناک میشود.
درباره کتاب مهمانی تلخ
مهمانی تلخ رمان کوتاهی است از سیامک گلشیری که در ژانر رازآلود نوشتهشده است. این رمان در سالهای مختلف از سوی ناشران متفاوت منتشرشده است. در سال 1395 از سوی نشر چشمه منتشر شد و از آن به بعد با این چاپ در بازار موجود است. مهمانی تلخ همچنین نامزد دریافت جایزه بهترین رمان جشنواره مهرگان در سال 1380 بوده است. سیامک گلشیری قلم شناختهشدهای در داستاننویسی دارد. او معمولاً رمانها و داستانهای خود را به شکلی مینویسد که حس تعلیق و اضطراب به خواننده القا شود. در این رمان هم همان حس دلهره تا پایان داستان خواننده را رها نمیکند. گلشیری با توصیفات دقیق و نویسنده شبیه یک فیلم رازآلود هالیوودی خواننده را از میان صفحات کتاب به مهمانی تلخی دعوت میکند. یکی از ویژگیهایی که این رمان را مثل یک فیلم سینمایی هیجانانگیز میکند استفاده از فرمول «تعادل اولیه- برهم خوردن تعادل- تعادل ثانویه» است که نویسنده باظرافت آن را به کار گرفته است. گلشیری ابتدا جریان طبیعی از زندگی را روایت میکند اما رفتهرفته خواننده شاهد برهم خوردن این نظم و تعادل است. بهطوری که میتوان درگیری مسائل پیشبینیشده و پیشبینینشده را که باعث برهم خوردن این وضعیت شده در فصلهای میانی دید. در حقیقت نویسنده نه تنها از بعد روانشناختی بلکه از بعد اجتماعی هم داستانی پرفراز و نشیب نوشته است. میتوان کل داستان را به دریای آرامی تشبیه کرد که موجی در دل آن بلند میشود و در پایان دوباره آرام میشود. مسعود بُربُر، داستاننویس و پژوهشگر ادبی، درباره ویژگیهای آثار سیامک گلشیری گفت: سیامک گلشیری در داستانهای خود دچار برخی از آسیبهای جدی باستانشناسی معاصر نیست؛ بسیاری از نویسندگان ما تفاوت ماهوی داستان کوتاه و رمان را در نظر نمیگیرند و تصور میکنند تفاوت این دو تنها در کوتاهی و بلندی اثر است. همین باعث شده در بسیاری از آثار فارسی شاهد رمان فشرده به جای داستان کوتاه باشیم.
سیامک گلشیری؛ ادبیات نوجوان
بیشتر داستانهای گلشیری در قالب ژانر وحشت هستند. او برای کودک و نوجوان هم در ژانر وحشت نوشته است. او دربارهی گرایش کودکان و نوجوانان به ژانر وحشت کدام میگوید: «اگر قصه ما جذاب باشد، خواننده پیدا میکند و این یه سبک و گونه آن بداستان، ارتباط ندارد؛ بنابراین اگر نوجوانان، ژانر وحشت را بیش از گونههای دیگر دوست دارند به این خاطر است که داستانهای وحشتناک، جذاب و پرتعلیقاند؛ برای مثال، آنچه «فرانکنشتاین» اثر مری شلی را خواندنی میکند، همین است. قصه، آنقدر پرکشش است که خواننده، نمیتواند رهایش کند و تا پایان کتاب، یکنفس، ماجراها را دنبال میکند». از رمانهای گلشیری برای نوجوانان میتوان به «اولین روز تابستان»، «آرش و تهمینه»، «بردیا و ملکه سرزمین عاج»، «خانهای در تاریکی»، «داستان انتقام» و «رمانهای پنجگانهی خونآشام» هستند.
مطالب مرتبط:
نقد و بررسی کتاب وداع با ملکه
نقد و بررسی کتاب سوگ مادر
نقد و بررسی کتاب غریبهای در خانه
منبع: فیدیبو