چه چیزی سبب بی اشتهایی میشود؟
چه چیزی سبب بی اشتهایی میشود؟
اشتها به معنی میل به خوردن غذا و احساس گرسنگی است. هر کسی میتواند بی اشتهایی را به دلایل مختلفی تجربه کند. افراد ممکن است تمایل کمی به غذا خوردن داشته باشند، علاقهای به غذا نداشته باشند، یا اینکه موقع غذا خوردن، احساس حالت تهوع داشته باشند.
افراد در کنار بی اشتهایی ممکن است بدلیل عدم خوردن غذای کافی جهت حفظ بدن خود، احساس خستگی داشته و وزن کم کنند.
در این مقاله به علل از دست دادن اشتها، معنای آن، عوارض آن، و نحوه درمان آن نگاهی میکنیم.
بی اشتهایی میتواند فیزیکی یا روانی باشد. بی اشتهایی اغلب بدلیل عواملی نظیر عفونتها یا مشکلات هاضمه، موقتی است، که در چنین صورتی اشتهاء بعد از احیاء فرد از بیماری برمیگردد.
برخی افراد ممکن است اشتهای خود را به عنوان نشانهای از یک شرایط پزشکی بلندمدت نظیر مراحل پایانی یک بیماری جدی شامل سرطان، از دست بدهند. این بخشی از شرایط پزشکی است که پزشکان آن را سوءهاضمه مینامند. واژه پزشکی برای از دست دادن اشتهاء کامل در طی دوره طولانی مدت، بی اشتهایی است. این واژه با اختلال تغذیه، یعنی بی اشتهایی عصبی متفاوت است، که نوعی مشکل عصبی محسوب میشود.
در زیر به علل محتمل بی اشتهایی اشاره میکنیم.
علل متداول بی اشتهایی
مشکلات هاضمه ممکن است سبب از دست دادن اشتهای فرد گردد. عفونت ویروسی یا باکتریایی نظیر آنفولانزا یا گاستروانتریت که اغلب مسبب بی اشتهایی هستند. اشتهای فرد معمولا بعد از احیاء وی برمیگردد.
علل کوتاه مدت متداول احساس بی اشتهایی شامل موارد زیر است:
- سرما
- آنفولانزا
- عفونتهای تنفسی
- عفونت ویروسی یا باکتریایی
- یبوست
- ناراحتی معده
- مشکلات هاضمه
- رفلاکس اسیدی
- مسمومیت غذایی
- آلرژیها
- سوء هاضمه
- اشکال معده یا گاستروانتریت
- بارداری
- عدم تعادل هورمونی
- استرس
- اثرات جانبی دارو
- الکل یا استفاده از دارو
افرادی که در دهان خود احساس درد دارند، مثل آفت دهان، ممکن است بی اشتهایی را تجربه کنند، چرا که این درد مانع غذا خوردن آنها میشود.
بی اشتهایی و مشکلات پزشکی
مشکلات پزشکی طولانی مدت میتواند به دلایلی سبب بی اشتهایی شود، که بر اساس علت، متفاوت هستند. بی اشتهایی میتواند به کارکرد سیستم ایمنی ضعیف ، احساس ناراحتی، و داشتن ناراحتی معده مرتبط باشد.
مشکلات پزشکی که سبب بی اشتهایی میشوند شامل موارد زیر هستند:
مشکلات هاضمه، نظیر سندرم روده تحریکپذیر و بیماری کرون
- آسم
- دیابت
- بیماری مزمن کبد یا کلیه
- سطوح بالای کلسیم در خون
- HIV و AIDS
- کم کاری تیروئید
- پرکاری تیروئید
- بیماری مزمن انسدادی ریه
- سکته قلبی
- سرطان معده یا روده
اثرات جانبی داروها بر روی بی اشتهایی
بی اشتهایی در کنار سایر مسائل هاضمه، نظیر یبوست یا اسهال، اثر جانبی متداول بسیاری از داروها است. بی اشتهایی در زمانی که دارو از مسیر دستگاه گوارش و معده فرد عبور میکند، متداول است.
داروها و درمانی که اغلب سبب بی اشتهایی میشوند، عبارتند از:
- مسکنها
- برخی آنتیبیوتیکها
- ایمونوتراپی
- شیمیدرمانی
- رادیو درمانی ناحیه معده
اگر افراد اخیرا جراحی بزرگی را گذرانده باشند، ممکن است بی اشتهایی را بعد از عمل تجربه کنند. این احساس میتواند مربوط به داروهای بیهوشی باشد.
استفاده تفریحی از داروهایی نظیر کوکائین، حشیش، و آمفتامینها میتواند سبب بی اشتهایی گردد.
علل فیزیولوزیکی بی اشتهایی
فاکتورهای فیزیولوژیکی و حالات سالامت روانی میتواند تاثیر مهمی بر اشتهای فرد داشته باشد. اینها میتواند شامل موارد زیر باشد:
- افسردگی
- اضطراب
- حملات ترس
- استرس
- ناراحتی
- اختلالات غذا خوردن، نظیر بولیمیا یا بی اشتهایی عصبی
- تاثیر سن بر بی اشتهایی
بی اشتهایی میتواند در افراد مسن متداولتر باشد. این مسئله میتواند بدلیل استفاده از داروها و تغییرات در بدن، همزمان با سپری شدن عمر باشد. این تغییرات میتواند موارد زیر را تغییر دهد:
- سیستم هاضمه
- هورمونها
- حس مزه یا بو
- بی اشتهایی و سرطان
- بی اشتهایی یا وزن کم کردن میتواند نشانهای از برخی سرطانها باشد، نظیر سرطان لوزالمعده، تخمدان، یا معده.
افراد ممکن است در کنار از دست دادن اشتهاء، موار زیر را نیز تجربه کنند:
- درد معده
- سوزش قلب
- احساس سریع سیری
- زردی پوست یا چشمها
- خون در مدفوع
اگر افراد هر یک از این علائم را تجربه کنند، باید به پزشک مراجعه کنند، کسی که قادر به یافتن علل مربوطه باشد.
از دست دادن اشتها و بیماریهای جدی
یک فرد در صورتیکه بیش از یک روز استفراغ کند و بی اشتهایی کامل داشته باشد، باید به پزشک مراجعه کند.
افرادی که دچار بیماریهای جدی هستند، ممکن است بی اشتهایی را تجربه کنند که میتواند بدلیل خود بیماری و یا اثرات جانبی درمانها باشد، نظیر شیمی درمانی برای سرطان.
برخی افراد در مراحل پایانی بیماریهای جدی ممکن است سوءهاضمه را تجربه کنند.
سوءهاضمه واژهای است که برای کاهش وزن، تحلیل عضله، و حالات بیمارگونه که با بیماریهای مزمن و خطرناک ایجاد میشوند.
افرادی که مبتلا به سوءهاضمه هستند میتوانند رژیم غذایی را از پزشک خود دریافت کنند، پزشکی که به برنامهریزی غذایی کمک میکند تا اطمانان حاصل کند که کالریها و مواد غذایی لازم را دریافت میکنند.
یک فرد مبتلا به یک بیماری مزمن و جدی باید در صورتی که دچار بی اشتهایی کامل شد، به مدت یک روز یا بیشتر و یا داشتن یکی از شرایط زیر، به پزشک مراجعه کند:
-
- استفراغ به مدت یک روز و یا بیشتر
- ناتوانی در نگهداشتن مایعات در شکم.
- درد در زمان غذا خوردن
- دفع ادرار نامنظم
- درمان بی اشتهایی
ممکن است پزشک داروهایی را برای افزایش اشتهاء و یا کاهش سایر علائم، نظیر حالت تهوع تجویز کند.
اگر افسردگی و یا اضطراب سبب بی اشتهایی فرد شود، گفتاردرمانی و گاهی داروهای ضدافسردگی میتواند کمک کننده باشد.
اگر پزشک فکر کند که داروی خاصی دلیل از دست دادن اشتهای شما باشد، ممکن است بتواند دز یا داروی شما را تغییر دهد.
درمانهای خانگی
افراد ممکن است خوردن چند وعده غذایی سبک و مختصر را در یک روز به سه وعده سنگین غذایی ترجیح دهند.
بر پر کالری کردن و پروتئیندار کردن این وعدههای غذایی متمرکز شوید تا مطمئن باشید که بدن مقدار زیادی انرژی و مواد غذایی را دریافت میکند. افراد ممکن است وعدههای غذایی مایعات را هم داشته باشند، نظیر اسموتی و نوشیدنی پروتئینی که هضم آنها نیز آسانتر است.
افزودن سبزیجات، ادویهجات، یا سایر طعمدهندهها ممکن است افراد را به خوردن آسان غذا تشویق کند. غذا خوردن در زمان استراحت یا موقعیتهای اجتماعی ممکن است بسیار لذتبخش باشد.
افراد میتوانند مقدار زیادی آب جهت جلوگیری از کمآبی مصرف کنند. ورزهای سبک نظیر پیادهروی کوتاه مدت ممکن است گاهی اشتهاء را نیز افزایش دهد.
تشخیص بی اشتهایی
پزشک تمام علائم یک فرد را بررسی کرده و از آنها برای تشخیص علت محتمل کاهش اشتهای وی استفاده میکند.
پزشک ممکن است شکم فرد را از طریق حس دست معاینه کند تا هر نوع نفخ، برآمدگی، یا سفتی غیرعادی را حس نماید. این کار میتواند به آنها کمک کند تا تشخیص دهند که آیا اختلال دستگاه گوارش سبب کاهش اشتهاء شده است.درمان بی اشتهایی
پزشک ممکن است تستهای زیر را برای یافتن علت بی اشتهایی انجام دهد:
- تستهای خونی
- تصویربرداری شکمی با اشعه ایکس
- آندوسکوپی، که در آن یک دوربین پزشک را قادر میسازد تا داخل بدن را ببیند.
کی باید به پزشک مراجعه کرد؟
مهم است تا به دلیل بی اشتهایی پی ببرید، زیرا عدم درمان میتواند سبب عوارش شود.
بی اشتهایی مدام میتواند سبب کاهش وزن و سوءتغذیه گردد. مهم اس تا افراد به دلیل بی اشتهایی خود پی ببرند، زیرا عدم درمان آن میتواند جدی باشد. افراد میتوانند در صورتی که به مدت طولانی دچار بی اشتهایی شوند، با پزشک خود مشورت کنند. اگر متوجه هر نوع کاهش وزن سریع شوند، باید به پزشک مراجعه کنند.
افراد باید در صورتی که متوجه هر نوع نشانهای در کنار بی اشتهایی شوند، باید به پزشک مراجعه کنند. این علائم عبارتند از:
- درد شکم
- تب
- تنگی نفس
- سرفه کردن
- ضربان قلب تند و نامنظم
خلاصه
افراد به دلایل مختلف میتوانند بی اشتهایی را تجربه کنند. برخی از این دلایل، کوتاهمدت هستند، شامل شرماخوردگی، مسمومیت غذایی، سایر عفونتها، با اینکه اثرات جانبی داروها هستند. ساید دلایل، مربوط به مشکلات پزشکی بلنددت هستند، نظیر دیابت، سرطان، یا بیماریهای تهدیدکننده جان فرد.
بی اشتهایی میتواند همراه با احساس خستگی یا حالت تهوع باشد. اگر یک فرد درباره بی اشتهایی نگرانی داشته باشد، باید این مورد را به پزشک خود اطلاع دهد و سایر علائم را نیز بازگو نماید.
درمان بی اشتهایی به علت آن بستگی دارد. افراد ممکن است از وعدههای غذایی سبک به جای سه وعده غذایی سنگین بیشتر بهره ببرند، و وعدههای شامل مایعات نیز اغلب دلپذیر هستند.
بیشتر بخوانید :
علائم ، دلیل و روش های درمان بی اشتـهایی عصبی