آموزش تنفس مصنوعی
تنفس مصنوعی به کلیه اعمالی گفته میشود که باعث رساندن اکسیژن به مصدوم میشود تا تنفس طبیعی وی دوباره برقرار گردد.
بدن میتواند مدت 6-4 دقیقه بدون اکسیژن بماند. بنابراین اگر قلب بایستد، یعنی خونی که حامل اکسیژن برای سلولهاست از جریان بیافتد، امدادگر برای برگرداندن ضربان قلب بطور متوسط 5 دقیقه فرضت دارد و حدود 60 ثانیه بعد از ایست قلب، تنفس نیز قطع میشود. اگر قلب کار کند ولی تنفس قطع شده باشد در اینجا هم 5 دقیقه فرصت برای نجات بیمار است.
موارد لزوم دادن تنفس مصنوعی
علائمی که نشان میدهد مصدوم یا بیمار به تنفس مصنوعی احتیاج دارد عبارتند از:
- هیچگونه حرکتی در قفسه سینه بیمار دیده نمی شود و حرکت هوا را از دهان بینی نمیتوان شنید. با گرفتن تکه کاغذ یا پنبه در برابر دهان و بینی بیمار (و حرکت آنها) و یا گرفتن آینه جلوی دهان و بینی (و ظهور بخار روی آن) هم میتوانیم به ایست قلبی پی ببریم.
- بیمار برای وارد و خارج نمودن هوا به ریههای خود تلاش میکند و عضلات جلوی گردن و برجسته میشوند ولی ورود و خروج هوا انجام نمیشود یا خیلی غیر موثر است و تنفس را نمیتوان حس کرد.
- بیمار دچار سیانوز میگردد یعنی پوست و مخاط اطراف لبها، ناخنها، بینی و گاهی تمام بدن و صورت به رنگ خاکستری متمایل به آبی (کبود) در میآیند.
بدن میتواند مدت 6-4 دقیقه بدون اکسیژن بماند
چگونگی دادن تنفس مصنوعی از طریق تنفس دهان به دهان
1) راه هوايي را باز كنيد: در حالتي كه مصدوم صاف و به پشت قرار گرفته است، دو انگشت يك دست خود را زير چانه مصدوم و دست ديگرتان را روي پيشاني وي قرار داده و به آرامي قدري سر وي را به عقب متمايل كنيد (در صورت اطمينان از عدم وجود صدمه نخاع گردني)
2) در صورت مشاهده انسداد واضح، آنرا برطرف كنيد.
چانه مصدوم را با انگشتان خود نگه داشته و انگشت شست همان دست را به درون دهان وي فرو كنيد تا بتوانيد زبان او را نگه داريد.
در حالي كه زبان و آرواره مصدوم را محكم و ثابت نگه داشته ايد، چانه را با دست ديگر خود مقداري بالا ببريد. از انگشت اشاره خود به حالت قلاب ماهيگيري براي بيرون آوردن جسم خارجي استفاده كنيد، البته به شرطي كه آن را به طور واضح ببينيد.
مانند دندان ها و پروتزهاي شكسته يا جا به جا شده را از دهان خارج كنيد. اگر دندانهاي مصنوعي به خوبي در محل خود قرار دارند با آنها كاري نداشته باشيد (هرگز انگشتان خود را براي جستجوي كوركورانه درون گلوي مصدوم فرو نكنيد.
3) در تنفس دهان به دهان، بيني مصدوم را با فشردن انگشت شست و نشانه خود روي آن، مسدود سازيد. سپس يك دم عميق انجام داده لبهاي خود را در اطراف دهان وي قرار دهيد، به نحوي كه حين انجام تنفس حتي المقدور هوايي به بيرون نشت نكند.
4) تا زماني كه بالا آمدن سينه وي را ببينيد، هواي بازدمي خود را درون ريه هايش فوت كنيد (حدود 2 ثانيه طول مي كشد تا قفسه سينه به اندازه كافي بالا بيايد)
5) لبهايتان را برداشته و اجازه دهيد كه قفسه سينه به طور كامل پائين بيايد كه اين مرحله حدود چهار ثانيه زمان لازم دارد. يكبار ديگر هم تنفس دادن را تكرار كرده و سپس گردش خون را بررسي كنيد.
اگر نشانه اي از بهبود وضعيت مثل برگشتن رنگ پوست به حالت طبيعي و يا انجام هر حركتي مثل نفس كشيدن و سرفه و يا عمل بلع در مصدوم ديده نشد، بلا فاصله شروع به انجام عمليات احياي قلبي - ريوي نمائيد.
اگر نبض مصدوم حس شود، تنفس مصنوعي را تقريبا در هر 5 ثانيه يكبار ادامه داده و پس از 10 بار تنفس دادن، نبض وي را مجدداً باز بيني كنيد. در صورت بازگشت تنفس، بدن مصدوم را به وضعيت ريكاوري در آوريد.
هر گاه انجام تنفس دهان به دهان ممکن نبود میتوان از تنفس دهان به بینی استفاده کرد
اگر پس از دو بار تلاش براي انجام تنفس مصنوعي سينه مصدوم بالا نيامد، موارد زير را بررسي نماييد :
- آيا سر به اندازه كافي به پشت متمايل شده است ؟
- آيا سوراخ هاي بيني مصدوم را كاملاً مسدود كرده ايد ؟
- آيا لبهايتان كاملاً به دور دهان مصدوم چسبانده شده بودند ؟
- آيا مسير هوايي وي توسط خون، استفراغ و يا جسم خارجي مسدود شده است يا نه ؟
توجه : در صورتي كه ماسك و يا پوشش ويژه محافظ به همراه داريد از آن استفاده كنيد.
در موارد زیر تنفس دهان به دهان نباید انجام شود.
- وجود زخم روی صورت، دهان و فک یا شکستگی فک
- آغشته بودن اطراف دهان مصدوم به سم
- استفراغ شدید و مکرر
- انقباض شدید عضلات فک (در تشنج)
تنفس دهان به بینی
هر گاه انجام تنفس دهان به دهان ممکن نبود میتوان از این روش استفاده کرد. بعد از باز کردن راه هوایی و پاک کردن دهان، با انگشت شصت دستی که روی چانه قرار دارد لبهای مصدوم را به هم فشار دهید تا دهانش بسته شود.
نفس عمیق بکشید، دهانتان را روی بینی مصدوم قرار دهید و داخل بینی بدمید تا قفسه سینه بالا بیاید. سپس دهانتان را از روی بینی بردارید و در صورت امکان او را باز کنید تا هوا از طریق دهان و بینی خارج شود.
بلافاصله بعد از تنفس نبض کاروتید را جهت بررسی وضعیت قلبی بررسی کنید. اگر قلب ضربان ندارد همزمان ماساژ قلبی بدهید.
تعداد تنفس مصنوعی را با سرعت 15-12 بار در دقیقه در بزرگسالان و 20 بار در دقیقه در اطفال ادامه میدهید.
تنفس دهان به دهان و بینی
از این روش معمولا در کودکان و نوزادان استفاده میشود. بعد از قرار دادن سر بیمار در وضعیت مناسب از نظر راههای هوایی دهان خود را روی دهان و بینی طفل گذاشته و فقط با هوایی که در دهان دارید یا به آرامی فوت کنید (از بکار بردن هوای زیاد و با فشار زیاد خودداری شود) و به حرکات قفسه سینه نیز توجه کنید. سپس سر خود را کنار ببرید تا هوا زا ریهها (ششها) خارج شود. و دوباره ... .
دادن تنفس به طریقه سیلوستر
این روش تنفس مصنوعی در برق گرفتگی و از کار افتادن ماهیچههای تنفسی در اثر عوامل دیگری مانند کزاز مورد استفاده قرار میگیرد. در این روش با باز کردن دستها به صورت دایرهای تا بالای سر و بعد جمع کردن دستها روی قفسه سینه و فشار روی قفسه سینه ورود و خروج هوا.
از تنفس مصنوعی سریع و محکم خودداری کنید
تنفس مصنوعي براي شيرخواران و كودكان
- در مورد كودكان زير يكسال فقط از قرار دادن يك انگشت در زير چانه استفاده كنيد و گردن را بيش از حد به عقب نبريد.
- دهان مصدوم را نگاه كنيد و بدقت هرگونه انسداد و جسم خارجي را كه بطور واضح مي بينيد خارج كنيد.
- لب هاي خود را محكم در اطراف دهان و بيني شيرخوار و يا فقط در اطراف دهان در مورد كودكان 7-1 ساله بچسبانيد.
- تا زمان بالا آمدن سينه به درون ريه ها بدميد.
- پنج بار تنفس بدهيد، به طوري كه هر بار تنفس حدود سه ثانيه طول بكشد.
- علايم گردش خون (تنفس طبيعي، سرفه و يا حركت) را جستجو كنيد و به دنبال ساير نشانه هاي بهبود وضعيت نيز بگرديد.
- اگر علايم گردش خون وجود ندارد، احيا را شروع كنيد (CPR)
- اگر علايم گردش خون وجود دارد، ابتدا تنفس مصنوعي را به مدت يك دقيقه ادامه داده، سپس با اورژانس تماس بگيريد.
نکات لازم در تنفس مصنوعی
- از تنفس مصنوعی سریع و محکم خودداری کنید.
- از باز بودن راه هوایی مطمئن شوید تا هوا به جای نای وارد معده نشود. ورود هوا به مری و معده باعث اتساع آن خواهد شد که باعث تحریک استفراغ شده و مواد استفراغی میتواند وارد مجاری هوایی شده و باعث خفگی شود و اتساع معده همچنین به علت فشار روی عضله دیافراگم، تنفس و باز شدن ریه را با اشکال روبرو میکند. در این صورت مراقب استفراغ کردن بیمار باشید و در صورت استفراغ او را به سرعت به پهلو بچرخانید تا مواد استفراغی از دهانش خارج شود و پس از آن دهان او را تمیز کنید و به دادن تنفس و احیا ادامه دهید.
- قرار نگرفتن کامل دهان امدادگر روی دهان بیمار، قرار نگرفتن کامل سر در وضعیت مناسب، بسته نشدن کامل بینی موقع دادن تنفس و کافی نبودن قدرت تنفسی مصنوعی عامل موثر نبودن تنفس مصنوعی خواهد شد.
مطالب دیگر:
از کوآنزیم Q10 چه میدانید؟
چه کسانی حتما باید بر علیه هپاتیت B واکسینه شوند
بیماری آمپیم ؛ علل، علائم و درمان آن
بیماری ویلسون و راه های درمان آن
خواص گیاه آروگولا یا شابانک برای سلامتی
گیاه خرنوب چیست و چه خواصی دارد؟
علل ایجاد خار پاشنه و درمان آن