نقد و بررسی کتاب اسطوره سیزیف
احساس پوچی در جهان امروز مسئلهای فراگیر است. به محض اینکه به یکی از هدفهایی میرسیم که برایش بسیار تلاش کردهایم از خودمان میپرسیم ارزشش را داشت؟ وارد دانشگاه میشویم، صاحبخانه و خانواده میشویم یا به شغل دلخواهمان میرسیم و به خود میگوییم بعدش چه؟ این سوالات آنچنان روح و روانمان را آزار میدهد که برای ادامهی زندگی کم میآوریم و دچار بحران بیهودگی و حس پوچی میشویم. راهحل خروج از این وضعیت چیست؟ چطور میتوانیم از دست پوچی خلاص شویم و معنای اصلی حیات را بیابیم. آلبر کامو یکی از اندیشمندانی است که به این سوالها فکر کرده و پاسخ خود را در کتاب اسطوره سیزیف در اختیار خوانندگانش قرار داده است.

خلاصه کتاب اسطوره سیزیف
اسطوره سیزیف The Myth of Sisyphus را مهمترین اثر فلسفی آلبر کامو albert camus میدانند. او در این جستار، از اندیشهها و ایدئولوژیهای فلسفی خود دربارهی پوچی، معناباختگی و شیوهی مواجهه با آنها نوشته است. به باور کامو، خودکشی جدیترین مسئلهی فلسفه است و درواقع پاسخ به این سوال است که آیا زندگی ارزش زیستن دارد؟ دوقطبی زندگی و خودکشی، درونمایهی بخشی از آثار کاموست که با عنوان سهگانهی پوچي شناخته میشوند و عبارتند از: «بیگانه» به صورت رمان، «کالیگولا» در قالب نمایشنامه و اسطوره سیزیف که نشاندهندهی عقاید کامو دربارهی پوچی و معناست.
دغدغهی کامو در جستار اسطوره سیزیف این است که اگر زندگی ارزش زیستن ندارد، پس تنها راه برای آدمی خاتمه دادن به آن است. ولی اگر زندگی، ارزش تجربه کردن دارد پس دیگر نیازی به خودکشی نیست.
در این کتاب کامو نظر خود دربارهی پوچی و بیمعنایی را شرح میدهد. او معتقد است نیاز و خواستهی اصلی بشریت در طول تاریخ، طلب معنای زندگی بوده است. تمام آثار ادبی و فلسفی نیز نشان از جستجوی نویسندگان و اندیشمندان دربارهی معنای زندگی دارد.
کامو در اسطوره سیزیف فقدان ارزش و معنا در زندگی انسان غربی و ناتوانی او در باور خدا را توصیف میکند. از اینرو، او با تردید به کلیهی روایتهای مذهبی و فلسفی پیش از خود و زمانهاش نگاه میکند و به منتقدی مارکسیست که از گرایشهای رایج زمانهاش بود، تبدیل میشود. از نظر او مارکسیست نیز اسطورهای بیش نیست که تلاش میکند تا جای مسیحیت را بگیرد؛ در حالی که با ایجاد یک گسست از ریشههای معنابخش به زندگی آدمی، ناکارآمد و بیثمر عمل خواهد کرد.
در بخشی از کتاب اسطوره سیزیف میخوانیم
اگر بخواهید باید بگویم که دلهای پاک میتوانند محل دقیق برخورد انسان و غیرانسانی را در همه جا ببینند. اگر فاوست و دنکیشوت آفریدگان برجسته هنرند، برای بزرگی بیحد و حصری است که با دستهای زمینیشان به ما نشان میدهند. با وجود این، همیشه لحظهای فرامیرسد که ذهن آدمی به انکار حقایقی بپردازد که این دستها میتوانند لمس کنند. لحظهای فرا میرسد که آفرینش دیگر درگیر امر تراژیک نیست بلکه تنها گرفتار مسائل جدی است. آنگاه آدمی امید پیشه میکند و بدان سرگرم میشود. اما کار او این نیست. کار او این است که از ترفندها رویگردان شود. با وجود این، در پایان اقامهی دعوای پرشور کافکا بر ضد کل جهان، باز با او روبهرو میشویم. رای باورنکردنیاش سرانجام جهان نفرتانگیز و اندوهباری را که در آن موشهای کور هم به امید روی میآورند، تبرئه میکند.
مطالب مرتبط:
رمان طاعون اثر آلبر کامو
کتاب سقوط اثر آلبر کامو (صوتی)
معرفی کتاب نوادگان خورشید - آلبر کامو
معرفی رمان خارجی سوء تفاهم - آلبر کامو
درباره کتاب بیگانه نوشته آلبر کامو
بررسی نمایشنامه حکومت نظامی اثر آلبر کامو
منبع: فیدیبو