"فانوس خیال" برگمان چیست؟
شاید افرادی باشند که در هنگام مطالعه و خوانش آثار اینگمار برگمان با واژه "فانوس خیال" مواجه شوند اما معناعی دقیق آن را ندانند.
فانوس خیال، زندگینامه یک انسان عادی است به قلم خودش، که در کودکی شیطنت، در نوجوانی طغیان، در جوانی خطاهای بسیار، در میانسالی احساس گناه و در سالخوردگی آرزوی جبران گذشتهها را دارد.
او مردی است که در هفتاد سالگی، از خودش، خانوادهاش، تجربههایش، احساساتش و ضعفهایش، صریح و بیپرده و گاه گزنده و نقادانه سخن میگوید، بیآنکه ادعای حل مسائل هستی را داشته باشد. حتی ادعای حل مسئله یک انسان معمولی دیگر را هم ندارد.
هر چند که چراهای بیپاسخ بسیار برای خودش دارد، چراهایی در باب زندگی، مرگ، عشق و ...این مرد سوئدی پرکار و خلاق که اکنون بیش از هفتاد سال زندگی و دهها فیلم و نمایشنامه پشت سر دارد، اینگمار برگمان کارگردان بزرگ و پرآوازه سینمای جهان و تئاتر سوئد است.
این کتاب با مهوش تابش و مسعود فراستی به چاپ رسیده است.
توضیح دیگر اینکه؛
فانوس جادویی, شکلی ابتدایی از پروژکتور تصویری است و در واقع از یک آینه ی مقعر تشکیل یافته است که در مقابل یک منبع نور قرار می گیرد و نور را بر روی اسلایدی متمرکز می سازد که تصویری بر روی آن نقش بسته است. شعاع های نور از روزنه ای که در جلوی دستگاه قرار دارد عبور کرده و به یک عدسی می رسند. عدسی تصویر بزرگ نمایی شده از تصویر اولیه ی منقوش بر روی اسلاید را روی پرده ای می اندازد. عمده ی منابع نوری که در زمان ابداع این بازیچه در اواخر قرن شانزدهم مورد استفاده قرار می گرفت, شمع یا چراغ های نفتی بود. استاد بهرام بیضایی در فیلم نامه ی پرده ی نئی به این بازیچه اشاره ای دارد و از آن با نام فانوس خیال یاد می کند.
شاید با این توضیح تاثیر شگرف این دستگاه را بر کودکی برگمان و نقشی که در آتیه ی حرفه ای او داشت, بهتر درک کنیم.