در این مطلب از سایت پی جو به بررسی 23 تأثیر شگفت انگیز گل ماهور یا خرگوشک برای سلامتی و همچنین هر آنچه نیاز هست در خصوص این گیاه دارویی بدانید می پردازیم.
23 تأثیر شگفت انگیز گل ماهور یا خرگوشک برای سلامتی
مجله سلامت پی جو - گل ماهور Verbascum speciocum یا خرگوشک با نامهای دُرماهى و زرماهى نیز شناخته میشود و گیاهی با گلهای طلایی است که به تیرهی خرگوشک تعلق دارد. این گیاه به عنوان درمانی برای سرماخوردگی، آنژین، برونشیت و حالتهای عصبی شناخته میشود. تأثیر آرامشبخش آن باعث استفاده در تسکین حالتهای عصبی، اضطراب، اختلالات ضربان قلب و ناراحتیهای معده شده است. این گیاه همچنین بهطور خارجی در کمپرس برای رفع درد مفصلها و بهعنوان پانسمان در بهبود زخمها و سوختگیها مورد استفاده قرار میگیرد.
گل ماهور بومی قارههای اروپا و آسیا است و در ایران، دامغان از زیستگاههای طبیعی آن است. این گیاه در مناطق استپی، دامنههای کوهستانی و بیشهزارها و علفزارهای شهرستان دامغان رشد میکند. دوره گلدهی و زمان برداشت این گیاه از خرداد تا شهریور است و بخشهای مورد استفاده شامل گلها، برگها و گاهی ریشهها میشوند. این گیاه که در هر شرایط آب و هوایی رشد میکند، حداقل دارای 200 گونه مختلف است و نوع معمولی آن با گلهای زرد، خواص درمانی متعددی دارد.
مکانیسم اثر گل ماهور
مطالعات نشان داده است که ترکیبات استروئیدی موجود در گل ماهور در موش های صحرایی به شکل سیستمیک یا موضعی باعث بهبود فرایند ترمیم زخم و رگ زایی می شود. همچنین مشخص شده است گل های این گیاه اثر نرم کنندگی داشته و دارای خواص آنتی اکسیدانی و آنتی باکتریال می باشد. پلی ساکاریدها و ساپونین های موجود در گل ماهور نقش عمده ای در فعالیت های ایمنی و ضدالتهابی دارد. در یک مطالعه در دو گروه پماد گل ماهور و گروه کنترل مشخص شد که این گیاه فعالیت قابل توجه و معنی داری در ترمیم زخم، کاهش درد و خواص ضدالتهاب دارد.
ترکیبات موجود در گل ماهور در رشد مجدد مو تأثیر دارد. به طوری که در زمان های قدیم، مردم رم باستان از گل های این گیاه جهت تقویت و رنگ کردن موی خود استفاده می کردند. فلاونوئیدهای موجود در این گیاه در روند ترمیم زخم به عنوان عامل مؤثری در از بین بردن رادیکال های آزاد به واسطه مهار سنتز نیتریک اکساید محسوب می شود. مشخص شده است که تمام گونه های گل ماهور دارای خواص فارماکولوژیک بوده و فقط میزان اثر آن با توجه به درصد ترکیبات مؤثر آن در گونه های مختلف متفاوت است.
ترکیبات فعال گل ماهور
همچنین اگر شما به حوزه طب سنتی علاقه دارید، شما می توانید در سایت پی جو در بخش "دانستنی های طب سنتی" در خصوص انواع داروهای گیاهی و کاربردهای آنها اطلاعات کامل و جامعی کسب کنید.
گل ماهور حاوی ترکیبات مختلفی است که به خواص درمانی آن کمک می کنند. از جمله مهم ترین ترکیبات این گیاه می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- اسید گاما-لینولنیک (GLA): GLA یک اسید چرب ضروری است که برای سلامت پوست، مو و مفاصل ضروری است.
- اسیدهای چرب امگا 3: اسیدهای چرب امگا 3 برای سلامت قلب، مغز و سیستم ایمنی ضروری هستند.
- آنتوسیانین ها: آنتوسیانین ها ترکیبات گیاهی هستند که خواص آنتی اکسیدانی و ضد التهابی دارند.
- فلاونوئیدها: فلاونوئیدها ترکیبات گیاهی هستند که خواص آنتی اکسیدانی و ضد التهابی دارند.
خواص درمانی گل ماهور
گل ماهور یک گیاه با خصوصیات درمانی فراوان است که از آن به عنوان یک خلط آور و ضد سرفه استفاده میشود؛ که از مهم ترین خواص این گیاه دارویی به شرح زیر است:
- سالهاست که از گل ماهور برای درمان بیماریهای مرتبط با سیستم تنفسی استفاده میشود.
- دم کرده گل این گیاه ناراحتی تنفسی مانند آسم، سرفه های مزمن و ذاتالریه را درمان میکند و خلط آور است.
- علایم بیماریهایی مانند اسهال، بواسیر و عفونت مثانه را بهبود میدهد و با انگلها مقابله میکند.
- دم کرده آن استرس و کم خونی را برطرف میکند.
- خاصیت ضداسپاسمی آن گرفتگی معده را رفع میکند.
- این گل برای نرم شدن پوست آسیب دیده مفید است.
- سرشار از کلسیم، کرومیم، کبالت، منیزیم، نیاسین، فسفر، سیلیکون، سدیم، ویتامین A و C است.
- دم کرده گلهای این گیاه تسکین دهنده قوی است و برای درمان میگرن از آن استفاده میشود.
- آب این گیاه و پودر تهیه شده از ریشه های خشک آن زگیل را از بین میبرد.
- دم کرده آن خواب آور است.
- مالیدن دم کرده برگ آن روی زخم باعث بهبود عفونت میشود.
- معروفیت درمانی این گیاه، بیشتر مربوط به تأثیر آن در معالجهء سرماخوردگی، آنژین و برونشیت است.
- به علت تأثیر آرامشبخش این گیاه، جهت تسکین حالتهای عصبی، اضطراب، اختلالهای ضربان قلب و ناراحتیهای معده نیز استفاده میشود
- عملکرد غده تیروئید را بهبود میبخشد، بیمارانی که در مرحله درمان هستند قبل از مصرف این گیاه با پزشک خود مشورت کنند.
- خاصیت خلط آور دارد.
- التهاب نای را درمان میکند.
- مصرف آن به افرادی که از ناراحتی گوارشی مانند بواسیر، یبوست، اسهال و عفونت مثانه رنج میبرند، توصیه شده است.
- در از بین بردن کرمهای روده ای مؤثر است.
- گزش حشرات و تاول را درمان میکند.
- روغن آن عفونتهای میکروبی و بیماریها را از بین میبرد.
- عفونت ادراری را برطرف میکند.
- در معالجه تب یونجه مؤثر است.
- ترکیبی از روغن زیتون و دم کرده آن، گوش درد را درمان می کند.
همچنین برای جست و جو در خصوص بیماری های گوش و مراکز مرتبط با آن در شیراز می توانید به این لینک رجوع کنید: درمان عفونت گوش در شیراز
نحوه مصرف گل ماهور
گل ماهور یک گیاه با ویژگیهای درمانی متنوع است که میتوان آن را به روشهای مختلف به صورت خوراکی و غیرخوراکی مصرف کرد. برای مصرف خوراکی این گیاه، دمنوش، جوشانده و شربت میتوانند تهیه شوند.
دمنوش گل ماهور
در روش تهیه دمنوش، برگهای خشک شده گل ماهور به مقدار معینی (مثلاً ۲ قاشق چایخوری یا یک چایکیسه) با یک فنجان آب جوش مخلوط میشوند. پس از ۱۵ تا ۳۰ دقیقه، عصارهی گیاه در آب جوش جذب میشود. سپس، محتویات فنجان از صافی عبور داده شده و دمنوش آماده به مصرف میشود. برای افزودن به طعم دلخواه، میتوان به دمنوش عسل، دارچین یا آب لیمو تازه افزود. این دمنوش را میتوان به صورت گرم یا سرد مصرف نمود.
شربت گل ماهور
روش تهیه شربت گل ماهور بسیار ساده است. برای تهیه این شربت، ۲۵ گرم از گل ماهور را به همراه ۵۰ گرم شکر در ۱ لیتر شیر میجوشانند تا مخلوط به صورت صاف شود. این مرحله باعث استخراج مواد مؤثر گل ماهور در شیر میشود. شربت حاصل پس از صاف کردن آماده به مصرف است. برای درمان سرفه مزمن، مشکلات ریوی یا سینهای، توصیه میشود روزانه ۶ قاشق از این شربت مصرف شود.
ضماد گل ماهور
همچنین، برای تهیه ضماد گل ماهور، چند برگ از گل ماهور را در شیر جوشانده تا له شوند. پس از رسیدن به غلظت مناسب، این مخلوط به عنوان مرهم بر روی کورک، زخمهای جلدی و بخشهای خشک و شکننده پوست قرار میگیرد. این ضماد همچنین برای درمان اولسرها و بواسیر بسیار مفید است.
عوارض جانبی گل ماهور
گل ماهور به طور کلی یک گیاه دارویی ایمن است. اگرچه گل ماهور با خواص درمانی متعددی همراه است، اما مصرف آن نیز به دقت و با مشورت متخصصان توصیه میشود، زیرا زیادهروی در مصرف ممکن است با برخی عوارض و مشکلات همراه باشد. در این زمینه، مهمترین عوارض جانبی به شرح زیر است:
- آلرژی و حساسیت پوستی: مصرف گل ماهور ممکن است در برخی افراد باعث بروز آلرژی و تحریک پوست شود. افرادی که به طور عمومی به گیاهان خانواده یکدیگر، مانند گل شاه پسند، حساسیت دارند، باید از مصرف این گیاه پرهیز کنند.
- تحریک گلو: کرکهای ریز موجود در گل ماهور ممکن است گلو را تحریک کرده و مشکلاتی نظیر تحریک و التهاب گلو ایجاد کند. به همین دلیل، توصیه میشود چای حاصل از این گل قبل از مصرف از صافی عبور داده شود.
- توصیه به زنان باردار و شیرده: به زنانی که در دوران بارداری یا شیردهگی هستند، توصیه میشود از مصرف گل ماهور پرهیز کنند. اطلاعات کافی در مورد تأثیرات این گیاه بر باروری یا سلامت کودکان نیست، بنابراین بهتر است در این موارد از مصرف آن اجتناب کرد.
سخن آخر
گل ماهور گیاهی با خواص درمانی متعدد است که می تواند به درمان بیماری های مختلف کمک کند. با این حال، لازم است توجه داشته باشید که گل ماهور یک دارو نیست و مصرف آن باید تحت نظر پزشک یا متخصص حوزه طب سنتی انجام شود.
همچنین شما در سایت پی جو می توانید در خصوص گیاه گل ماهور و سایر گیاهان دارویی با کارکرد مشابه و کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه این مقاله را "هر آنچه نیاز هست در خصوص گیاه آویشن بدانیم!" نیز مطالعه نمایید.