در این مطلب از سایت پی جو به بررسی داروهای آنتی موسکارینیک و همچنین معرفی و کاربرد آنها می پردازیم.
داروهای آنتی موسکارینیک : معرفی و کاربردها
داروهای آنتی موسکارینیک گروهی از داروها هستند که بر گیرنده های موسکارینیک عمل می کنند. این گیرنده ها به انتقال پیام های عصبی از اعصاب پاراسمپاتیک به اندام های مختلف بدن کمک می کنند. داروهای آنتی موسکارینیک با مسدود کردن این گیرنده ها، عملکرد اعصاب پاراسمپاتیک را کاهش می دهند. به طور دقیق تر اين داروها ممانعت كننده هاي رقابتي اعمال استيل كولين در ناحيه گيرنده هاي موسكارينيك كه بوسيله پارا سمپاتيك عصب داده شده اند مي باشند. همچنين ممانعت كننده اثر استيل كولين روي عضلات صافي كه توسط سيستم كولينرژيك عصب نگرفته اند نيز مي باشند.
اين داروهارا همچنين به عنوان داروهاي پاراسمپاتوليتيك و يا آنتي كولينرژيك مي نامند. توليد ترشحات بزاق، برونش، غدد عرق را كاهش مي دهند. مردمك ها را گشاد مي كند و تطابق را فلج مي نمايند. ضربان قلب را افزايش داده، از ادرار كردن جلوگيري نموده، تونوس دستگاه گوارش را كاهش ميدهند و از ترشح اسيد معده ممانعت مي كنند. چون باعث شلي عضله اسفنكترمري ميشوند. در افرادي كه ريفلاكس معده به مري دارند (GER) نبايد تجويز شوند.
موارد مصرف داروهای آنتی موسکارینیک
- آسم
- برونشیت
- بیماری پارکینسون
- اختلالات حرکتی
- سندرم روده تحریک پذیر
- احتباس ادرار
- پروستاتیت
انواع داروهای آنتی موسکارینیک
داروهای آنتی موسکارینیک به دو دسته تقسیم می شوند که به شرح زیر است:
- داروهای آنتی کولینرژیک مرکزی: این داروها بر گیرنده های موسکارینیک در مغز عمل می کنند. از این داروها برای درمان بیماری پارکینسون و اختلالات حرکتی استفاده می شود.
- داروهای آنتی کولینرژیک محیطی: این داروها بر گیرنده های موسکارینیک در اندام های مختلف بدن عمل می کنند. از این داروها برای درمان آسم، برونشیت، سندرم روده تحریک پذیر، احتباس ادرار و پروستاتیت استفاده می شود.
بهترین داروهای آنتی موسکارینیک
همچنین شما در پی جو در خصوص داروهای آنتی موسکارینیک این مقاله را "آنچه باید درباره آسم و 8 نوع آن بدانید" نیز می توانید مطالعه نمایید.
داروی اتروپین Atropine چیست؟
آتروپین در درمان اسپاسم دریچه پیلور، اسپاسم مجرای گوارشی، همراه با مرفین در درمان اختلالات اسپاسم مجاری صفراوی، در درد کلیه، در درمان قاعدگی دردناک و شب ادراری کودکان، برای کاهش انقباض عضلات روده به هنگام عکسبرداری، برای کاهش ترشحات بزاق و ترشحات دستگاه تنفسی پیش از بیهوشی، برای جلوگیری از برادیکاردی و ایست سینوسی و کمی فشار خون ناشی از سوکسینیل کولین، به عنوان پادزهر در درمان مسمومیت با مهار کننده های کولین استراز از جمله سموم ارگانو فسفره‘ همراه با نئوستیگمین یا پیریدوستیگمین در رفع آثار مسدود کننده های عصبی-عضلانی و در بیماری پارکینسون مصرف می شود.
این دارو اثر استیل کولین بر گیرنده های موسکارینی را مهار می کند و بنابراین می تواند روی عضلات صاف، گیرند های پس عقده ای میوکارد، گره سینوسی-دهلیزی و دهلیزی -بطنی، غدد مترشحه برون ریز، حرکت دستگاه گوارش و تنوس میزنای و مثانه تأثیرگذار باشد و به عنوان پادزهر به کار می رود. اثر ضد سرگیجه حقیقی و پارکینسون آتروپین نیز به دلیل همین اثر در مغز می باشد. در مجموع، مقادیر کم اتروپین موجب مهار ترشحات بزاق و برونش و تعریق می شود در حالی که تجمع دارو باعث گشاد شدن مردمکها و افزایش سرعت ضربانات قلب می گردد.
داروی بلادونا پی بی Belladonna pb چیست؟
این دارو ترکیبی از آلكالوئيدهاي بلادونا (هيوسين، هيوسيامين و آتروپين) و فنوباربیتال می باشد که برای تسکین دردهای پیچشی (کرامپ) مانند دلپیچه ناشی از سندرم روده تحریک پذیر و یا اسپاسم کولون کاربرد دارد. همچنین این دارو در کنار داروهای دیگر در درمان زخم های گوارشی نیز کاربرد دارد. این دارو حرکات معده و روده و ترشح اسید معده را کاهش می دهد. این دارو گاهی برای موارد دیگری نیز با نظر پزشک تجویز می شود. بلادونا بر روی گرفتگی عضلات موثر است و فنوباربیتال آرامبخش عصبی می باشد.
داروی دیسیکلومین Dicyclomine چیست؟
دی سیکلومین یک داروی ضد اسپاسم است که برای تسکین کرامپ (دل پیچه) بکار می رود. همچنین به کاهش نفخ و دردهای شکمی ناشی از گرفتگی عضلات روده در سندرم روده ی تحریک پذیر نیز کمک بسزایی می کند. شما می توانید این دارو را در صورت نیاز بدون نسخه ی پزشک نیز از داروخانه دریافت نمایید. این دارو همچنین در کولیک شیرخواران بالای ۶ ماه طبق نظر پزشک استفاده می شود.
داروی گلیکوپیرونیوم Glycopyrronium چیست؟
برميد گليكوپيرونيوم يك آنتي موسكارين داراي آمين نوع چهار با آثار محيطي مشابه با آتروپين است. بعد از تجويز عضلاني شروع اثر طي 15 تا 30 دقيقه ظاهر ميشود و آثار مهار عصب واگ 2 تا 3 ساعت دوام دارند و آثار ضد ترشح بزاق تا 7 ساعت وجود دارند. در صورت تجويز وريدي شروع فعاليت طي يك دقيقه حاصل ميشود. برميدگليكوپيرونيوم همانند آتروپين در اقدامات بيهوشي كاربرد دارد، همچنين در درمان هایپرهيدروزيس (تعريق بيش از اندازه) به شيوه يون بري وارد ساختن يونهاي نمكهاي محلول به درون بدن به كمك جريان الكتريكي «iontophoretic» و در درمان كمكي بيماري زخم معده كاربرد دارد.
گليكوپيرونيوم از مسير گوارشي جذب كمي دارد و گفته شده است كه بعد از يك دوز خوراكي حدود 10 تا 20 درصد آن جذب شده است. برميد گليكوپيرونيوم بسيار كم به سد خوني مغزي نفوذ ميكند. گليكوپيرونيوم از طريق صفرا و ادرار دفع ميشود.
داروی هیوسین ان بوتیل بروماید Hyoscine چیست؟
هیوسین ان بوتیل بروماید یک داروی ضد اسپاسم می باشد که برای تسکین دل پیچه و درکل کرامپ های دستگاه گوارش یا مثانه مؤثر می باشد. خصوصاً این دارو به کاهش نفخ و درد های ناشی از گرفتگی عضلات دستگاه گوارش در اختلالاتی مانند سندرم روده ی تحریک پذیر بسیار کمک می کند. همچنین با شل کردن عضلات صاف دستگاه گوارشی و مجاری ادراری تناسلی در مواردی مانند دلپیچه های دوران قاعدگی خانم ها نیز می تواند مؤثر واقع گردد.
داروی هیوسیامین Hyoscyamine چیست؟
هيوسيامين يك آنتي موسكارين داراي آمين نوع 3 با عملكردهاي آتروپين است. ايزومر چپ گرد هيوسيامين قدرتي حدوداً دوبرابر آتروپين دارد در حاليكه ايزومر راست گردفعاليت آنتي موسكاريني ضعيفي دارد. هيوسيامين عمدتاً جهت تسكين حالات مرتبط با اسپاسمهاي احشايي كاربرد دارد و همچنين براي تورم غشاء مخاط بيني (رینیت) تجويز ميشود و سابقاً در درمان پاركينسون مصرف ميشده است.
داروی پروپانتلین Propantheline چیست؟
پروپانتلین باعث کاهش ترشحات معده می شود. پروپانتلین در درمان کمکی زخم های گوارشی و اختلالات گوارشی ناشی از اسپاسم عضلات صاف معده ای-رودهای و تکررادرار مصرف می شود. پروپانتلین سبب مهار حرکات عضله صاف و کاهش ترشحات معده می شود و همچنین سبب مهار استیل کولین در پایانه عصب پس گانگلیونی سیستم عصبی پاراسیمپاتیک می شود.
عوارض جانبی
اغلب داروها می توانند عوارض جانبی ایجاد کنند. اگرچه برای برخی افراد ممکن است هیچ گونه عوارضی مشاهده نشود با این حال جوانب احتیاط باید رعایت شود. عوارض جانبی شایع داروهای آنتی موسکارینیک عبارتند از:
- خشکی دهان
- تاری دید
- یبوست
- احتباس ادرار
- سرگیجه
- خستگی
- تاری دید
با دیدین هرگونه عوارض جانبی از جمله موارد بالا سریعاً به پزشک خود مراجعه کنید.
نحوه مصرف
بهتر است پیش از مصرف هرگونه دارو با پزشک خود مشورت نمایید. نحوه مصرف داروهای آنتی موسکارینیک به نوع دارو و بیماری مورد درمان بستگی دارد. برخی از این داروها باید به صورت خوراکی مصرف شوند، در حالی که برخی دیگر به صورت تزریقی یا موضعی استفاده می شوند.
موارد منع مصرف
موارد منع مصرف داروهای آنتی موسکارینیک عبارتند از:
- گلوکوم
- احتباس ادرار
- بزرگ شدن پروستات
- مشکلات تنفسی
- بیماری قلبی
تداخلات دارویی
داروهای آنتی موسکارینیک می توانند با برخی داروهای دیگر تداخل داشته باشند. از جمله این داروها می توان به داروهای ضد افسردگی، داروهای ضد روان پریشی، داروهای ضد اضطراب و داروهای ضد هیپرتانسی اشاره کرد.
سخن آخر
داروهای آنتی موسکارینیک گروهی از داروهای مؤثر هستند که برای درمان طیف وسیعی از بیماری ها استفاده می شوند. با این حال، این داروها می توانند عوارض جانبی جدی نیز داشته باشند؛ بنابراین، قبل از مصرف این داروها، حتماً با پزشک خود مشورت کنید.
نکته: توجه داشته باشید این مقاله صرفا در جهت بالا بردن آگاهی و دانش اطلاعات دارویی شما می باشد.