لعاب روی سفال چیست ؟
و در چند نوع موجود است و چگونه ترکیب می شود؟
- لعاب روی سفال پوششی است که سفالگران پس از سفالگری و ساخت ظروف سفالی و شکل دهی به گل رس، روی ظروف اعمال می کنند.
- لعاب روی سفال هم به صورت شفاف و هم به صورت رنگین کمانی از رنگ ها مورد استفاده قرار می گیرد.
- لعاب هم در نوع براق و صاف و صیقلی و هم در نوع مات و زبر و دارای بافت روی کار های سفالی استفاده می شود.
- اثرات لعاب بسته به ترکیب آن متفاوت است، هرگز از ترکیب کردن مواد در هنگام تهیه کردن لعاب روی سفال نترسید.فقط به خاطر داشته باشید اول لعاب آماده شده را روی یکی از کار های آماده شده تست کنید.
- لعاب روی سفال ترکیبی از مواد آلی و معدنی با آب است که بنا بر طبیعتشان در آب حل نمی شوند بلکه صرفاً به صورت تعلیق در می آیند.
- لعاب روی سفال با گذشت زمان از بین نمی رود ولی برای اطمینان بیشتر بهتر است :به هنگام استفاده از ظروف با پوشش لعابی احتیاط کرده و از ارتباط مستقیم چاقو، چنگال و همزن برقی با سطح ظرف خودداری کنید.لعاب روی سفال که از جنس خوب و مرغوبی باشد به درستی خشک شده و جلوه تمیز، براق و زیبایی به ظرف می بخشد.
لعاب روی سفال چیست ؟
پخت لعاب روی سفال
یک لعاب مرغوب باید در درجه حرارت کافی خشک شود. به طوری که مواد کافی و آب موجود در لعاب کاملاً جذب شود. ولی حرارت کوره نباید آنقدر زیاد باشد که در بافت لعاب تخلخل به وجود بیاورد. از نظر فنی ممکن است این امر برای رس های مختلف متفاوت باشد ولی به طور کلی در مورد بیشتر خاک های رس صدق می کند. لعاب روی سفال ماده ی چسبناکی نیست. ولی پیش از پختن ظرف در کوره، در گل رس متخلخل نفوذ کرده موجب صیقلی شدن ظرف می شود.
لازم به ذکر است اگر پیش از لعاب کاری هرگونه ذراتی نظیر( گرد و غبار یا ذرات روغن و… ) به ظرف بچسبد ممکن است موجب ایجاد ترک یا شکاف در لایه ی لعابی ظرف شود. پس پیش از لعاب کاری ظرف را با استفاده از اسفنج مرطوب تمیز کنید. حتماً در موقع این کار دست هایتان را بشویید. تا اگر آلوده به روغن و گرد و خاک یا سایر مواد آلاینده است پاک شود تا پس از پخت ظرف دچار مشکل نشوید.
مخلوط کردن و استفاده از لعاب روی سفال
بهترین ظرفی که می توانید برای تست نوع لعاب و سنجیدن آن بکار ببرید گلدان است. یک روش این است که یک قسمت از گلدان را انتخاب کرده و آن محل را به مایع لعاب آغشته کنید.
می توانید این کار را با استفاده از
- قلمو
- اسپری کردن
- یا ریختن لعاب انجام دهید یا ظرف مورد نظر را داخل لعاب فرو کنید.
زمانی که نمونه تست را آماده می کنید به غلظت لعاب توجه کرده و ترکیب آن را یادداشت کنید.
اگر مایع لعاب روی سفال شما بیش از حد غلیظ و سنگین باشد چند نشانه دارد :
- ممکن است لعاب شفافیت لازم را نداشته باشد.
- مقداری از لعاب جذب ظرف نشده و به سمت پایین ظرف سرازیر خواهد شد.
- ممکن است لعاب دچار ترک خوردگی و شکاف شود.
- اصلی ترین نشانه ی لعاب غلیظ این است که:
بافت لعاب مانند پوست پرتقال متخلخل شده و صیقلی نمی باشد. به طور کلی تهیه لعاب غلیظ بین سفالگران تازه کار امری عادی است. پس اگر در آغاز کار سفالگری با این موارد روبرو شدید نا امید نشوید.
مخلوط کردن لعاب روی سفال
اگر از لعاب مایع استفاده می کنید، برای آماده کردن آن باید:
مواد را از الک 80 یا 60 مش رد کرده تا هر گونه ناخالصی و توده ای زدوده شود. حالا مواد را خوب با هم ترکیب کنید. سپس آب را به مواد اضافه کرده و آنقدر هم بزنید تا به حالت تعلیق درآید. با استفاده از چند ظرف نمونه، غلظت لعاب را امتحان کنید. تا زمانی که به حد کافی رقیق نشده می توانید با دقت بسیار به مایع آب اضافه کنید. آماده سازی لعاب پودری با دردسر بیشتری همراه است. ولی چون این نوع لعاب ارزانتر و کم هزینه تر است، بیشتر مورد استفاده ی سفالگران در می آید. در زمان استفاده از لعاب پودری چیزی که بسیار حائز اهمیت است این است که:
به هیچ عنوان در تماس با پودر سرامیک قرار نگیرید.
نکاتی که حین آماده کردن لعاب روی سفال باید رعایت کنید :
برای آماده سازی لعاب باید از ماسک استفاده کرده تا پودر سرامیک وارد مجرای تنفسی تان نشود. همچنین پوست و چشم هایتان را در معرض پودر سرامیک یا محلول لعاب قرار ندهید. مخلوط کردن لعاب پودری را می توانید مطابق با نیاز خود به مقدار کم یا زیاد انجام دهید. هرچند اگر با مقدار کم شروع کنید بهتر خواهد بود. اگر از مخلوط کن برای مخلوط کردن لعاب استفاده کنید نتیجه ی بهتری خواهید گرفت.
فقط به خاطر داشته باشید که دیگر از آن مخلوط کن به منظور مخلوط کردن مواد خوراکی استفاده نکنید. چون ممکن است مواد شیمیایی و مضر موجود در لعاب داخل محفظه ی مخلوط کن باقی مانده باشد. در این صورت برای سلامتی شما آسیب های جدی ایجاد خواهد کرد.
مطالب مرتبط:
عکاسی پست مدرن چیست؟
هنر خیابانی یا گرافیتی
آموزش سبک نقاشی سمبولیسم
منبع: پویا اندیش