مضرات مایع ویپ نیکوتین دار و بدون نیکوتین چیست؟
احتمالا با ویپ یا سیگار الکترونیکی آشنا هستید یا نام آن را شنیده اید. ویپ ابزاری است که در حال حاضر برخی آن را به عنوان جایگزین کم خطر برای سیگار معمولی در نظر گرفته و برای ترک سیگار از آن استفاده می کنند. این ابزار از مایعی به نام مایع ویپ یا جویس ویپ استفاده می کند که روی آن قرار گرفته و در حین ویپینگ به بخار تبدیل می شود، بخار شدن مایع ویپ حسی شبیه سیگار کشیدن در فرد ایجاد می کند.
ترکیبات مایع ویپ
مایع ویپ حاوی ترکیباتی همچون پروپیلن گلیکول، گلیسیرین گیاهی، آب، طعم دهنده ها و همچنین نیکوتین می باشد، اگرچه مایع ویپ بدون طعم و فاقد نیکوتین نیز تولید و عرضه می شود.
آیا ویپ برای سلامتی مضر است؟
از آن جا که ویپ ابزاری نسبتا جدید است هنوز مطالعات کافی درباره خطرات احتمالی آن برای سلامتی انجام نشده و مشخص نیست در طولانی مدت چه مضراتی برای سلامتی بدن به دنبال خواهد داشت.
اگرچه طبق نتایج مطالعات انجام شده خطر استفاده از ویپ نسبت به سیگار کشیدن کمتر است و می توان برای ترک سیگار از آن استفاده کرد اما بهترین کار این است که مصرف سیگار و ویپ را کلا کنار بگذارید.
مضرات ویپ برای قلب
بر اساس نتایج به دست آمده از تحقیقات اولیه ویپ برای سلامت قلب مضر است. در ادامه به تعدادی از آن ها اشاره خواهیم کرد:
نتایج یک پژوهش در سال 2019 نشان داده ذرات مایع الکترونیکی ویپ که در هوا منتشر می شود حاوی ذرات، اکسید کننده ها، آلدئیدها و نیکوتین است و استنشاق این ذرات به احتمال زیاد روی قلب و سیستم گردش خون اثر منفی می گذارد.
طبق گزارش های معتبر، یک پک سیگار الکترونیکی نیکوتین دار باعث افزایش ضربان قلب و فشار خون می شود که هر دو عامل در طولانی مدت سلامت قلب را به خطر می اندازند.
اما همه مطالعات نتایج یکسانی نداشته اند، مثلا یک مطالعه در سال 2019 که روی جمعیت 450 هزار نفری انجام شد نتوانست رابطه معناداری بین مصرف سیگار الکترونیکی و بیماری قلبی پیدا کند با این حال مشخص شد شرکت کنندگانی که همزمان سیگار معمولی و الکترونیکی مصرف می کنند به احتمال زیاد دچار بیماری قلبی می شوند.
طی بررسی دیگر مشخص شد استفاده از سیگار الکترونیکی باعث افزایش خطر سکته مغزی، حمله قلبی، آنژین و بیماری های قلبی می شود.
به طور کلی به نظر می رسد سیگار الکترونیکی روی قلب و سیستم گردش خون – به خصوص افرادی که در حال حاضر به بیماری قلبی مبتلا هستند – اثر منفی می گذارد اگرچه تاثیر آن به مراتب از سیگار معمولی کمتر است.
مضرات ویپ برای ریه
برخی مطالعات نشان داده ویپ ممکن است برای ریه مضر باشد اما به تحقیقات بیشتری در این زمینه نیاز است. برخی نتایج به دست آمده از این تحقیقات عبارتند از:
سال 2015 تعدادی از دانشمندان تاثیر مایعات الکترونیکی طعم دار روی سلول های ریوی انسان و موش را بررسی کردند. نتیجه این تحقیقات نشان داد این مواد روی هر دو نوع سلول ها اثر سمیت، اکسیداسیون و التهاب داشته است، اما نمی توان در زندگی و شرایط عادی تنها به این نتایج تکیه داشت.
مطالعه ای نشان داده ویپ چه حاوی نیکوتین باشد یا نباشد باعث اختلال در عملکرد طبیعی ریه در افراد سالم می شود، اما تعداد شرکت کنندگان این آزمایش فقط 10 نفر بودند و نمی توان نتایج را به کل جامعه تعمیم داد.
برخی مطالعات نیز نتایج ضد و نقیضی نشان دادند، مثلا در یک آزمایش وضعیت سلامت ریه افراد غیر سیگاری که ویپ استفاده می کردند در مقایسه با افرادی که هرگز – یا چندین سال – لب به سیگار یا ویپ نزده بودند تفاوت چندانی نداشت.
مضرات ویپ برای دهان و دندان
ویپ روی دهان و دندان نیز اثر منفی می گذارد اما به نظر می رسد این تاثیر به مراتب کمتر از سیگار معمولی باشد.
تحقیقات در این زمینه نیز بسیار اندک بوده و همچنان ادامه دارد، برخی نتایج به دست آمده از این تحقیقات عبارتند از:
1. افزایش باکتری ها
دانشمندان به این نتیجه رسیده اند تعداد باکتری ها در اطراف دندان هایی که در معرض ذرات مایع سیگارهای الکترونیکی قرار گرفته اند نسبت به سایر دندان ها بیشتر بوده است. این باکتری ها اغلب در حفره و فضای خالی بین دندان ها جمع می شوند و با افزایش تعداد آن ها خطر پوسیدگی دندان، سوراخ شدن و بیماری های لثه نیز افزایش می شود.
2. دهان خشک
برخی سیگارهای الکترونیکی حاوی مایعاتی همچون پروپیلن گلیکول خطر بروز خشکی دهان را افزایش می دهند. خشکی دهان مزمن از عوامل بد بو شدن دهان، زخم دهان و پوسیدگی دندان ها می باشد.
3. التهاب لثه ها
براساس نتایج یک مطالعه مصرف سیگارهای الکترونیکی باعث ملتهب شدن بافت های لثه می شود و التهاب درمان نشده می تواند به بیماری های پریودنتال مختلف منجر شود.
4. تحریک و حساسیت کلی دهان
مطالعه ای نشان داده ویپ می تواند باعث تحریک دهان و گلو شود، از جمله علائم تحریک لثه ها می توان به حساسیت، ورم و قرمزی اشاره کرد.
5. مرگ سلولی
مطالعات و بررسی ها نشان داده ذرات مایعات ویپ باعث افزایش التهاب و آسیب DNA سلولی می شود که توانایی سلول ها در تقسیم و رشد را کاهش داده و به پیری زودرس سلول ها و مرگ سلولی منجر می شود.
این مسئله در بروز مشکلات و بیماری های زیر نقش دارد:
- بیماری های پریودنتال
- از دست دادن استخوان
- افتادن دندان
- دهان خشک
- نفس بد بو
- پوسیدگی دندان
با این وجود نیاز به تحقیقات بیشتری در این زمینه می باشد.
سایر مضرات احتمالی ویپ
براساس یک گزارش پزشکی، ویپ باعث اختلال در عملکرد سلولی، استرس اکسیداتیو و آسیب DNA می شود. برخی تغییرات سلولی ممکن است در طولانی مدت باعث ابتلای فرد به سرطان می شوند اما در حال حاضر مدرک معتبری درباره سرطان زا بودن ویپ وجود ندارد.
خطرات ویپ ممکن است روی گروه های خاص به خصوص جوانان بیشتر باشد، به عنوان مثال طبق گفته مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها ویپ حاوی نیکوتین می تواند اثر منفی دائمی روی رشد مغزی افراد زیر 25 سال داشته باشد.
به احتمال زیاد مضرات ویپ تنها به موارد ذکر شده در این لیست خلاصه نمی شود و به مرور و با انجام مطالعات بیشتر، اطلاعات ما درباره این پدیده و مضرات آن کامل تر خواهد شد.
مقایسه مایع ویپ حاوی نیکوتین و فاقد نیکوتین
همان طور که همه ما انتظار داریم ویپ فاقد نیکوتین احتمالا خطر کمتری نسبت به ویپ حاوی نیکوتین دارد و اعتیاد به نیکوتین یکی از مهم ترین خطرات استفاده از ویپ های نیکوتینی می باشد.
مطالعه ای نشان داده افرادی که از ویپ حاوی نیکوتین استفاده می کنند بیشتر از کسانی که از ویپ بدون نیکوتین استفاده می کنند در معرض اعتیاد به این ماده قرار دارند. این نوع ویپ به خصوص برای جوانان خطرناک است و احتمال سیگاری شدن آن ها در آینده را افزایش می دهد.
با این وجود سیگار الکترونیکی فاقد نیکوتین نیز خطرات خودش را دارد و مایع آن حاوی تعدادی ماده شیمیایی بالقوه سمی مانند مایعات اصلی و طعم دهنده ها می باشد.
تحقیقات می گویند ویپ فاقد نیکوتین باعث تحریک سیستم تنفسی می شود و مشکلاتی همچون مرگ سلولی، التهاب و آسیب رگ های خونی را به دنبال دارد.
برای آشنایی با عوارض ویپ فاقد نیکوتین نیاز به تحقیقات بیشتری می باشد.
مقایسه مضرات مایع ویپ حاوی نیکوتین و فاقد نیکوتین روی دهان و دندان
استفاده از ویپ حاوی نیکوتین بی شک مضرات بیشتری برای دهان و دندان ها دارد.
مطالعات انجام شده درباره اثر نیکوتین روی سلامت دهان و دندان اغلب روی دود سیگار تمرکز داشته اند نه بخار ویپ، با این حال به نظر می رسد استفاده از ویپ فاقد یا حاوی نیکوتین معمولا عوارض جانبی زیر را به دنبال داشته باشد:
- دهان خشک
- تجمع پلاک ها
- التهاب لثه
استفاده از ویپ حاوی نیکوتین نیز ممکن است باعث یک یا چند عارضه جانبی زیر شود:
- تغییر رنگ و لکه روی دندان ها
- دندان قروچه
- التهاب لثه
- پریودنتیت (التهاب بافت های اطراف دندان)
- از بین رفتن لثه ها
مضرات طعم دهنده مایع ویپ
طعم مایع ویپ مهم است زیرا طبق گزارش منتشر شده در سال 2016 بسیاری از مایعات ویپ حاوی مقدار زیادی طعم دهنده هستند که ممکن است خطراتی برای سلامت افراد داشته باشد.
دانشمندان روی بیش از 50 طعم دهنده مایع ویپ آزمایش انجام داده اند و نتایج مطالعات آن ها نشان داده حدود 92 درصد از این طعم دهنده ها حاوی یکی از سه ماده شیمیایی بالقوه مضر دی استیل، استیل پروپیونیل یا استوین هستند.
همچنین مشخص شده سینامالدئید موجود در دارچین، اُ-وانیلین موجود در وانیل و پنتاندیون موجود در عسل همگی اثر سمی روی سلول ها دارند.
مشخص کردن این که دقیقا کدام طعم دهنده ها باعث تحریک سیستم تنفسی می شوند دشوار است زیرا این مواد از برندهای مختلف تولید شده اند اما برای جلوگیری از خطرات احتمالی توصیه می شود از طعم های زیر اجتناب کنید:
- بادام
- نان
- طعم سوخته
- توت
- کافور
- کارامل
- شکلات
- دارچین
- میخک
- قهوه
- پشمک
- خامه ای
- میوه ای
- گیاهی
- مربا
- آجیلی
- آناناسی
- پودری
- فلفل قرمز تند
- ادویه دار
- شیرین
- آویشن
- گوجه فرنگی
- گرمسیری
- وانیلی
- چوبی
مضرات طعم دهنده مایع ویپ روی سلامت دهان و دندان
مطالعات کمی درباره مضرات طعم دهنده های ویپ روی سلامت دهان و دندان انجام شده، در مطالعه ای مشخص شد اغلب طعم دهنده های مایع ویپ باعث کاهش تعداد سلول های سالم در بافت های همبند دهان می شوند.
در میان طعم دهنده های آزمایش شده منتول بیشترین خطر را برای سلول های دهان داشته، اگرچه مشخص نیست سلول ها در محیط های واقعی و غیر آزمایشگاهی چه رفتاری داشته باشند.
مطالعه دیگری نشان داده ذرات مایع سیگار الکترونیکی طعم دار خصوصیات مشابه آب نبات و نوشیدنی های حاوی ساکاروز بالا دارند و ممکن است خطر بروز حفره های دندانی را افزایش دهند.
به طور کلی به نظر می رسد طعم دهنده های ویپ خطر حساسیت و التهاب دهان را افزایش داده و باعث پیشرفت بیماری پریودنتال می شوند.
ترکیباتی که باید از آن ها اجتناب شود
اگر نگران عوارض جانبی ویپ هستید بهتر است از ترکیبات زیر اجتناب کنید:
- استوین
- استیل پروپیونیل
- آکرولین
- آکریلامید
- آکریلونیتریل
- بنزالدئید
- سینامالدئید
- سیترال
- کروتونالدئید
- دی استیل
- اتیل وانیلین
- اوکالیپتول
- فرمالدئید
- اُ-وانیلین
- پنتاندیون (پنتاندیون 2 و 3)
- اکسید پروپیلین
- پولگون
- وانیلین
مواد ذکر شده در بالا به عنوان محرک شناخته شده اند.
ترکیبات زیر نیز روی سلامت دهان و دهان تاثیر منفی می گذارد و باید از آن ها اجتناب شود:
- نیکوتین
- پروپیلن گلیکول
- منتول
از سوی دیگر همان طور که قبلا اشاره کردیم مایعات طعم دار ویپ نسبت به مایعات بدون طعم، التهاب بیشتری در دهان ایجاد می کنند و محدود کردن یا اجتناب از آن ها به کاهش عوارض جانبی ویپ روی سلامت دهان و دندان کمک می کند.
مطالب مرتبط:
مضرات کشیدن انواع سیگار
چگونه سیگار را ترک کنیم؟
سیگار؛ تهدیدی که جدی گرفته نمی شود
16 قدم تا ترک سیگار برای همیشه
تاثیر سیگار بر پوست و زیبایی