نهاد های حقوقی مختلفی در کشور ما ایران حضور دارند که با انجام فعالیت های حقوقی مختلف، روند کار مردم را آسان تر کرده و مسائل حقوقی آنها را رفع و رجوع می کنند. یکی از قدیمی ترین نهاد های حقوقی در کشور ایران دفاتر اسناد رسمی است که همه با نام آن دست کم آشنا هستند و هرکس در زندگی حداقل یکبار مسیرش به این دفاتر خورده است. این دفاتر در واقع بخشی از وظایف دولتی را انجام می دهند و زیر نظر سازمان ثبت اسناد و املاک کل کشور به فعالیت می پردازند. این نهاد حقوقی زیر نظر سازمان ثبت اسناد است، اما وابستگی مالی آن کاملا مستقل است و وظایف اداره آن برعهده سردفتر است. تمامی دفاتر اسناد رسمی برای دریافت مجوز های مربوطه در این عرصه نیاز به یک سردفتر دفتر اسناد رسمی نیاز دارند. در واقع سردفتر دفتر اسناد رسمی به عنوان مدیریت یک دفتر اسناد رسمی شناخته می شود که از سوی مراجع مربوطه تایید شده و این مکان را اداره می کند و تمام مسئولیت های حقوقی را برعهده دارد. لازم به ذکر است که امروزه دفاتر اسناد رسمی بسیار زیادی در نقاط مختلف کشورمان وجود دارند که وظیفه اصلی آن ها ثبت و تنظیم قرارداد هاست. معمولا این فراد وکلای دادگستری هستند که با توجه به تسلط به قوانین و آشنایی بیشتر نسبت به ارائه خدمات از سوی این مراکز می توانند در تنظیم اسناد و قراردادها و شرایط توافق طرفین مشاوره لازم را به شما ارائه کنند.
سردفتر دفتر اسناد رسمی کیست؟
سردفتر دفتر اسناد رسمی کسی است که اداره دفاتر اسناد رسمی یا دفاتر ازدواج و طلاق را بر عهده خواهد داشت. معمولا ریاست دفاتر اسناد رسمی از سوی سازمان ثبت اسناد و املاک کل کشور تعیین خواهد شد. نیاز است که بدانید، افرادی که به دنبال فعالیت در شغل سردفتر هستند، باید در آزمون های مخصوص این شغل شرکت کنند. اگر در آزمون موردنظر نمره مربوطه توسط فرد کسب شود، آن فرد مجوز لازم را برای احداث دفتر اسناد رسمی و دفاتر ازدواج و طلاق کسب خواهد کرد. فعالیت سردفتر دفتر اسناد رسمی موردنظر به صورت مرتب مورد بررسی قرار خواهد گرفت. به دلیل حساس بودن این شغل در کشور ایران و اختیارات مربوط به آن، نهاد های زیادی برای بازرسی مرتب دفاتر اسناد رسمی و عملکرد صحیح سردفتر در نظر گرفته شده اند.
سردفتر دفتر اسناد رسمی باید بتواند تمامی خواسته حقوقی، معاملات و اسناد رسمی مردم را به ثبت برساند. دفاتر ازدواج و طلاق نیز همانند دفاتر اسناد رسمی نیاز به یک سردفتردارند تا تمامی امور آنها به صورت مرتب مورد بازرسی قرار بگیرد.
مسئولیت های سردفتر دفتر اسناد رسمی و دفاتر ازدواج و طلاق
مسئولیت سردفتر دفتر اسناد رسمی و دفاتر ازدواج و طلاق تفاوت هایی دارد. اما برخی از اصلی ترین وظایف سردفتر در چنین مراکزی مشابه یکدیگر است. یعنی برخی از وظایف سردفتر در هر دو مرکز حقوقی یکسان است. اصلی ترین وظیفه سردفتر دفتر اسناد رسمی تنظیم و ثبت اسناد غیرمالی و مالی بر اساس قانون و مقررات تعیین شده است. این مسئله از اصلی ترین وظایف سردفتر دفتر اسناد رسمی به شمار می رود. همچنین بازرسی دقیق هویت طرفین با استفاده از اسناد ارائه شده به صورت دقیق از دیگر وظایف سردفتر دفتر اسناد رسمی به شمار می رود. همچنین سردفتر دفتر اسناد رسمی باید به ارائه رونوشت گواهی شده به افرادی که حق دریافت آن را دارند نیز بپردازد. این مسئله نیز از وظایف اصلی سردفتر دفتر اسناد است.
علاوه بر موارد ذکر شده یک سردفتر دفتر اسناد رسمی باید بتواند به تصدیق صحت امضای طرفین معامله و همچنین گواهی امضای اشخاص نیز بپردازد. حفاظت و قبول کردن اسنادی که افراد به صورت امانت و مخفی به این دفاتر می سپارند نیز از وظایف اصلی این مراکز است. اسنادی که به صورت امانت ارائه می شوند، شامل وصیت نامه نیز خواهد شد. یک سردفتر دفتر اسناد رسمی باید با اجرای تمامی موارد ذکر شده به صورت دقیق و بدون هیچ گونه اشتباه، تمامی امور مردم در موارد ذکر شده را انجام دهد. توجه داشته باشید که کارکنان مختلفی می توانند زیرنظر سردفتر دفتر اسناد رسمی به فعالیت بپردازند اما موارد ذکر شده باید توسط سردفتر دفتر اسناد رسمی مورد بررسی قرار بگیرد و مسئولیت اصلی بر عهدع اوست.
به موجب ماده 49 قانون ثبت وظایف سردفتر دفتر اسناد رسمی به طور کلی به شرح زیر است :
- ثبت کردن اسناد مطابق مقررات قانون بنا بر این هیچ سردفتری نمی تواند از ثبت اسناد مطابق قانون امتناع نماید و هیچ سردفتر دفتر اسناد رسمی نمی تواند سندی را برخلاف قانون به ثبت برساند.
- دادن سواد مصدق یعنی رونوشت گواهی شده از اسناد ثبت شده به اشخاصی که طبق مقررات حق گرفتن آن را دارند و آن اشخاص عبارتند از متعاملین و اشخاص ذینفع و کسانی که دادگاه دستور اعطای رونوشت سندی را به آنها داده است .
- تصدیق صحت امضا یا گواهی امضا ی اشخاص برای مصون ماندن از تردید و انکار
- قبول و احفظ اسنادی که به امانت می گذارند مانند وصیت نامه .
شرح وظایف شغلی سردفتر دفتر اسناد رسمی
همانطور که اشاره شد دفتر اسناد رسمی (یا دفترخانه یا محضر) نهاد مدنی وابسته به قوه قضائیه ایران برای تنظیم و ثبت رسمی اسناد است که به صورت مستقل و بدون وابستگی مالی به حاکمیت سیاسی اداره میشود. دفاتر اسناد رسمی توسط سازمان بازرسی کل کشور، سازمان ثبت اسناد و املاک، اداره کل ثبت استانها، وزارت امور اقتصادی و دارایی و بازرسی کانون سردفتران و دفتر یاران به طور مرتب بازرسی میشوند و فعالیت آنها سنجیده می شود. در واقع یکی از بیشترین نظارتها در بین همه دستگاهها بر این صنف اعمال میشود.
سردفتر دفتر اسناد رسمی بر طبق قانون، تمام معاملات، اسناد رسمی و خواستههای حقوقی افراد را ثبت و گواهی میکند. سردفتر دفتر اسناد رسمی بنا به پیشنهاد سازمان ثبت اسناد و املاک کشور انتخاب میشوند. سازمان ثبت باید برای انتصاب سردفتران اسناد رسمی نظر مشورتی کانون سردفتران و دفتریاران را نیز جلب کند. دفاتر ازدواج و طلاق از نهادهای تخصصی مدنی هستند که بخشی از وظایف اجرایی سازمان ثبت اسناد و املاک کشور را انجام میدهند. این دفاتر از نظر مالی مستقل هستند و به طور خصوصی اداره میشوند. سردفتر دفاتر ازدواج و طلاق امور مربوط به ثبت ازدواج، طلاق یا هر دو را به صورت شرعی و قانونی انجام میدهد.
تحصیلات لازم و نحوه ورود به شغل سردفتر دفتر اسناد رسمی
سن سردفتران اسناد رسمی در بدو اشتغال نباید از ۲۴ سال کمتر و از ۵۰ سال بیشتر باشد. افراد زیر میتوانند با طی مراحل مربوطه وارد شغل سردفتری اسناد رسمی شوند:
- اشخاصی که لیسانس حقوق در رشته قضایی یا فقه در رشته الهیات دارند
- کسانی که دو سال سابقه خدمات قضائی یا وکالت پایه یک دادگستری دارند
- سایر افراد دارای مدرک لیسانس به شرط داشتن سه سال سابقه دفتریاری (دفتریار معاون دفترخانه و نماینده ثبت است)
- اشخاصی که از مراجع مسلم دارای تصدیق اجتهاد طبق آئیننامه مصوب وزارت دادگستری باشند
- دفتریارانی که گواهی قبولی امتحان مخصوص سردفتری و دفتریاری موضوع شق سوم ماده ۱۰ قانون دفتر اسناد رسمی مصوب ۱۳۱۶ دارند به شرط داشتن ۵ سابقه دفتریاری.
- دفتریارانی که دیپلم کامل متوسطه دارند به شرط داشتن هفت سال سابقه دفتریاری اول
راههای انتصاب سردفتر دفتر اسناد رسمی
انتصاب سردفتران از راههای زیر صورت میگیرد:
اولین روش از طریق آزمون سالانه سردفتری در شرایطی که در اثر افزایش جمعیت یا افزایش تعداد معاملات طبق شرایط مندرج در قوانین نیاز به تاسیس دفترخانه جدید وجود داشته باشد یا اینکه به دلیل انفصال دائم از خدمت، یا عدم معرفی جانشین توسط سردفتر یا وارثین وی دفترخانههای فاقد سردفتر در کشور وجود داشته باشند. در شهریور ماه هر سال آگهی آزمون سردفتری اسناد رسمی در برخی روزنامههای کشور منتشر میشود که افراد واجد صلاحیت از طریق آزمون، انتخاب و انتصاب میشوند. افراد در صورت قبولی در این آزمون، گزینش و طی مراحل کارآموزی سردفتر اسناد رسمی میشوند.
روش دیگر از طریق معرفی جانشین از طرف سردفتر دفتر اسناد رسمی که در شرف بازنشستگی است. چون واجد صلاحیت بودن سردفتران امری مهم تلقی میشود لذا قانونگذار سعی کرده که از ظرفیت و تجربه خود سردفتران نیز برای انتخاب سردفتران جدید واجد صلاحیت و مورد اعتماد استفاده نماید. به همین دلیل است که سردفتر صرفا در زمان رسیدن به بازنشستگی پایان دوره خدمتی و اوج تجربه کاری حق معرفی جانشین را دارد. این موضوع باعث میشود که تغییر مدیریت ناگهانی دفترخانه در کار ارباب رجوع ایجاد اختلال نکند و کارکنان دفترخانه امنیت شغلی بیشتری احساس نمایند. چنانچه فرد معرفی شده موفق به جلب موافقت قوه قضاییه شود، به عنوان جانشین سردفتر دفتر اسناد رسمی بازنشسته در دفترخانه منصوب خواهد شد.
شرایط سردفتران دفاتر ثبت ازدواج
در دفاتر ازدواج نیز افراد واجد شرایط میتوانند با قبولی در آزمون و طی مراحل گزینش و کارآموزی با داشتن امکانات مالی کافی دفاتر خود را راهاندازی کنند. معمولا در این بخش افراد ابتدا سردفتر ازدواج میشوند و پس از کسب تجربه و قبولی در آزمون میتوانند سردفتر طلاق شوند. سازمان ثبت اسناد و املاک کشور هر سال آزمونی کتبی برای سردفتری ازدواج و طلاق برگزار میکند که افراد دارای شرایط زیر میتوانند در آن شرکت کنند:
- دارندگان مدرک کارشناسی یا بالاتر در رشته حقوق، علوم ثبتی، الهیات و معارف اسلامی (گرایش فقه و مبانی حقوق اسلامی)
- دارندگان گواهی پایان سطح با تایید شورای مدیریت حوزه علمیه قم
- دارندگان گواهی افتا از مراجع مسلم اهل سنت که به تایید رییس قوه قضاییه رسیده باشد
- روحانیونی دارای حداقل مدرک تحصیـلی کارشناسی در رشتـه های ادبیات زبان فارسی و عربی، فقه و اصول، تفسیر ، علوم قرآنی، حدیث، الهیات و معارف اسلامی
- علاوه بر مدرک تحصیلی، سایر شرایط لازم برای شرکت در آزمون سردفتری دفاتر ازدواج و طلاق، تدین به دین مبین اسلام، اعتقاد و تعهد به نظام جمهوری اسلامی ایران و اصل مترقی ولایت فقیه و قانون اساسی، ملتزم به احکام شرعی، دارا بودن حداقل ۲۵ سال شمسی، حسن شهرت، توانایی انجام کار و داشتن کارت پایان خدمت یا معافیت دائم از خدمت نظام وظیفه عمومی است
- سردفتر طلاق از بین سردفتران شاغل که حداقل ۵ سال سابقه داشته باشند یا افرادی که علاوه بر شرایط مقرر در نظامنامه دارای ۳۰ سال باشند انتخاب خواهند شد
قوانین شغل سردفتر دفتر اسناد رسمی
در ادامه بخشی از ماده های قانونی مربوط به شغل سردفتر دفتر اسناد رسمی آورده شده است:
ماده ۱ - دفترخانه اسناد رسمی واحد وابسته به وزارت دادگستری است و برای تنظیم و ثبت اسناد رسمی طبق قوانین و مقررات مربوط تشکیلمیشود. سازمان و وظایف دفترخانه تابع قوانین و نظامات راجع به آن است.
ماده ۲ - اداره امور دفترخانه اسناد رسمی به عهده سردفتر دفتر اسناد رسمی و شخصی است که با رعایت مقررات این قانون بنا به پیشنهاد سازمان ثبت اسناد و املاک کشور باجلب نظر مشورتی کانون سردفتران و به موجب ابلاغ وزیر دادگستری منصوب و سردفتر نامیده میشود.
تبصره - تا زمانی که در مراکز استان کانون سردفتران تأسیس نشده نظر مشورتی دادستان شهرستان محل و در محلهای فاقد دادسرا نظر دادگاه بخشمحل جلب خواهد شد.
ماده ۳ - هر دفترخانه علاوه بر یک دفتریار که سمت معاونت دفترخانه و نمایندگی سازمان ثبت را دارا میباشد و دفتریار اول نامیده میشودمیتواند یک دفتریار دوم نیز داشته باشد.
دفتریار به پیشنهاد سردفتر و به موجب ابلاغ سازمان ثبت اسناد و املاک کشور برابر مقررات این قانون منصوب میشود.
ماده ۴ - محل دفترخانه در هر شهر یا بخش به معرفی سردفتر و موافقت اداره ثبت محل تعیین خواهد شد و در صورت ضرورت انتقال محلدفترخانه به محل دیگر در همان شهر یا بخش با تصویب ثبت محل امکانپذیر است.
ماده ۵ - پس از تصویب این قانون تأسیس دفترخانه با توجه به نیازمندیهای هر محل تابع ضابطه زیر خواهد بود.
در شهرها برای حداقل هر پانزده هزار نفر و حداکثر بیست هزار نفر با توجه به آمار و درآمد حاصل از حق ثبت معاملات یک دفترخانه. شهرها و بخشهایی که جمعیت آنها کمتر از پانزده هزار نفر باشد یک دفترخانه خواهد داشت.
اجازه تجدید فعالیت دفترخانهای که به علت انفصال دائم سردفتر تعطیل شده در حکم تأسیس دفترخانه جدید خواهد بود.
همچنین است در مورد بازنشستگی و فوت سردفتر که پس از انقضای مدتهای مقرر در ماده۶۹ این قانون در حال تعطیل باقی بماند.
تبصره - پس از تعیین تعداد دفاتر اسناد رسمی هر محل به شرح این ماده هر گاه با توجه به میزان معاملات و درآمد دفاتر اسناد رسمی موجود ومقتضیات محلی افزایش تعداد دفاتر زائد بر حد نصاب مذکور ضروری تشخیص شود به پیشنهاد سازمان ثبت اسناد و املاک کشور و تصویب وزارتدادگستری حداکثر تا دو دفترخانه میتوان به دفاتر موجود در هر حوزه ثبتی با رعایت مقررات این قانون اضافه نمود.
فصل دوم - انتخاب سردفتران و دفتریاران و صلاحیت آنها
ماده ۶ - اشخاص زیر را میتوان به عنوان سردفتر دفتر اسناد رسمی تعیین نمود.
۱ - اشخاصی که دارای لیسانس حقوق در رشته قضایی یا منقول از دانشکده الهیات یا دانشکده سابق معقول و منقول باشند.
۲ - کسانی که دارای دو سال سابقه خدمات قضایی یا وکالت پایه یک دادگستری باشند.
۳ - سایر لیسانسیهها به شرط داشتن سه سال سابقه دفتریاری.
۴ - اشخاصی که از مراجع مسلم دارای تصدیق اجتهاد طبق آییننامهای که به تصویب وزارت دادگستری میرسد باشند.
۵ - دفتریارانی که دارای گواهی قبولی امتحان مخصوص سردفتری و دفتریاری موضوع شق
سوم ماده ۱۰ قانون دفتر اسناد رسمی مصوب ۱۳۱۶باشند به شرط داشتن پنج سال سابقه دفتریاری.
۶ - دفتریارانی که دارای دیپلم کامل متوسطه باشند به شرط داشتن هفت سال سابقه
دفتریاری اول.
۷ - دفتریاران اول که در تاریخ تصویب این قانون شاغل بوده و ۱۵ سال سابقه دفتریاری اعم از متناوب و مستمر داشته باشند.
تبصره ۱ - متصدیان دفاتر اسناد رسمی که تا تاریخ اجرای این قانون با رعایت مقررات قانون دفاتر اسناد رسمی مصوب ۱۳۱۶ درجهبندی شدهاندکماکان صلاحیتشان برای تنظیم و ثبت اسناد رسمی محدود به حدودی است که در آخرین اجازهنامه آنها ابلاغ شده است.
تبصره ۲ - پس از تصویب این قانون سازمان ثبت اسناد و املاک کشور نسبت به تطبیق وضع سردفتران که بر اساس قانون دفاتر اسناد رسمیمصوب ۱۳۱۶ منحصراً در حد قانونی درجات دوم و سوم انجام وظیفه میکنند با مقررات این قانون طبق آییننامهای که به تصویب وزارت دادگستریمیرسد اقدام خواهند کرد.
تبصره ۳ - به منظور تربیت کادر علمی و فنی برای سازمان ثبت اسناد و املاک کشور و دفتر اسناد رسمی وزارت علوم و آموزش عالی با جلب نظروزارت دادگستری با توجه به آییننامهای که طبق مقررات این قانون تدوین و به تصویب وزارت علوم و آموزش عالی و وزارت دادگستری خواهد رسیداز طریق تشکیل کلاسهای مخصوص یا تأسیس رشتهای خاص در دانشکدهها یا منظور نمودن فنون مزبور در برنامههای تحصیلی آموزشگاههای عالیاقدام خواهد کرد. فارغالتحصیلان رشته مزبور بر سایر داوطلبان سردفتری و دفتریاری حق تقدم خواهند
داشت.
ماده ۷ - دارندگان دانشنامه لیسانس را بدون کارآموزی و دارندگان دیپلم کامل
متوسطه را به شرط یک سال کارآموزی میتوان به دفتریاری دفاتراسناد رسمی انتخاب نمود. دفتریارانی که در تاریخ تصویب این قانون به دفتریاری اشتغال دارند کماکان دفتریار شناخته میشوند.
تبصره - کفیل دفترخانه باید واجد همان شرایط باشد که برای سردفتر مقرر است.
ماده ۸ - به وزارت دادگستری اجازه داده میشود از تاریخ تصویب این قانون تا ده سال در صورتی که برای تصدی دفتر اسناد رسمی و دفتریاری درخارج از مراکز استان داوطلب واجد شرایط موضوع مواد ۶ و ۷ این قانون موجود نباشد از میان اشخاص واجد شرایط طبق قانون سابق انتخاب کندسازمان ثبت اسناد و املاک کشور فقط در صورتی با تقاضای انتقال این افراد به محل دیگر موافقت مینماید که در محل جدید نیز داوطلب واجد شرایطوجود نداشته باشد.
ماده ۹ - سن سردفتران در بدو اشتغال نباید کمتر از بیست و چهار سال و بیشتر از پنجاه سال و سن دفتریاران نباید کمتر از بیست سال و بیشتر ازپنجاه سال باشد.
ماده ۱۰ - پس از تصویب این قانون هر یک از سردفتران و دفتریاران اول که دارای سی سال سابقه خدمت اعم از متوالی یا متناوب (اعم از سردفتریو دفتریاری اول) باشد میتواند تقاضای بازنشستگی کند. نحوه استفاده این اشخاص از مزایای بازنشستگی به موجب آییننامه موضوع ماده ۶۸ اینقانون تعیین خواهد شد.
ماده ۱۱ - سردفتران و دفتریاران اول پس از رسیدن به سن ۶۵ سال تمام بر اساس مقررات این قانون بازنشسته خواهند شد. ملاک تشخیص سنشناسنامهای است که در بدو اشتغال به کار ارائه شده است.
تبصره - سردفتران و دفتریاران اول که در تاریخ تصویب این قانون به کار اشتغال دارند میتوانند تا سن ۷۰ سال تمام به کار ادامه دهند.
چه کسانی نمی توانند به عنوان سردفتر دفتر اسناد رسمی فعالیت کنند؟
ماده ۱۲ - اشخاص زیر را نمیتوان به سمت سردفتری یا دفتریاری انتخاب یا ابقاء کرد.
۱ - اتباع بیگانه.
۲ - کسانی که تحت قیمومت یا ولایت هستند.
۳ - محکومین به انفصال دائم از خدمات دولتی یا قضایی یا وکالت دادگستری و همچنین محکومین به انفصال موقت از خدمات و مشاغل مزبوردر مدت انفصال یا تعلیق.
۴ - محکومین به جنایات عمدی و محکومین به ارتکاب جنحههای منافی عفت و همچنین محکومین به جنحههایی که مطابق قانون مستلزممحرومیت از بعضی حقوق اجتماعی مذکور در ماده ۱۵ قانون مجازات عمومی است و همچنین اشخاصی که احراز شود به اتهامات جنایات عمدیتحت محاکمه هستند.
۵ - اشخاص مشهور به فساد عقیده و معتادین به مواد مخدر و کسانی که فاقد صلاحیت اخلاقی باشند.
ماده ۱۳ - سردفتران و دفتریاران که به اتهام ارتکاب جنایت عمدی مطلقاً و یا به اتهام ارتکاب جنحههای مذکور در ماده ۱۹ قانون مجازات عمومیاز طرف مراجع قضایی علیه آنها کیفر خواست صادر شود تا صدور حکم قطعی معلق خواهند شد و در صورتی که سردفتر معلق شود دفترخانه تا روشنشدن تکلیف نهایی سردفتر معلق به کفالت دفتریار واجد شرایط یا سردفتر دیگری اداره خواهد شد و در صورت برائت از اتهام منتسب سازمان ثبتاسناد و املاک کشور مکلف است بلافاصله اجازه اشتغال مجدد او را صادر نماید.
ماده ۱۴ - یک سردفتر نمیتواند متصدی امور دو دفترخانه باشد کفالت دفترخانه دیگر در مواردی که به موجب این قانون مقرر است تصدیمحسوب نمیشود. وظایف سردفتر کفیل نسبت به امور دفترخانهای که سردفتر آن در حال تعلیق یا مرخصی یا معذوریت است و یا به علت فوت یا بازنشستگی سردفتردفترخانه تعطیل شده است در هر یک از شقوق مذکور در فوق طبق آییننامه تعیین خواهد شد.
صاحبان کدام مشاغل نمی توانند سردفتر و دفتریار شوند؟
۱ - قضاوت و وکالت دادگستری و عضویت در مؤسسات دولتی و وابسته به دولت و شهرداریها.
۲ - اشتغال به امر تجارت بنا به تعریف ماده یک قانون تجارت.
۳ - عضویت در هیأت مدیره و مدیریت عامل شرکتهای تجاری و بانکها و یا مؤسسات بیمه و مؤسسات دولتی و یا وابسته به دولت.
۴ - مدیریت روزنامه یا مجله اعم از مدیر مسئول یا مدیر داخلی و صاحب امتیاز و سردبیر (به استثناء نشریه کانون سردفتران و مجلاتی که صرفاًجنبه علمی داشته باشد).
تبصره ۱ - تدریس در دانشکدهها و مدارس عالی با اجازه وزارت دادگستری مانع از اشتغال به شغل سردفتری و یا دفتریاری نخواهد بود.
تبصره ۲ - سردفتر یا دفتریار در صورت انتخاب به نمایندگی مجلسین یا شهردار انتخابی با حفظ سمت از اشتغال به سردفتری معذور خواهد بود ودر این مدت دفترخانه به تصدی دفتریار واجد شرایط که از طرف سردفتر معرفی میشود اداره خواهد شد. مدت نمایندگی سردفتر در مجلسین یاخدمت در سمت شهردار انتخابی جزء سنوات خدمات او محسوب میشود.
ماده ۱۶ - سردفتران و دفتریاران قبل از اشتغال به کار باید سوگند یاد نمایند
(متن سوگند و ترتیب اجرای آن به موجب آییننامه خواهد بود).
ماده ۱۷ - سردفتران و دفتریاران قبل از شروع به کار باید ضامن معتبر بدهند ترتیب گرفتن ضامن و میزان ضمانت و شرائط و نحوه استفاده از آن بهموجب آییننامه خواهد بود.
مقررات مربوط به دفترخانه و وظایف سردفتران و دفتریاران
ماده ۱۸ - کلیه اسناد در دفترخانههای اسناد رسمی و در اوراق مخصوصی که از طرف سازمان ثبت اسناد و املاک کشور در اختیار دفترخانه قرارداده میشود تنظیم و فقط در یک دفتر که به نام دفتر سردفتر نامیده میشود ثبت میگردد و ثبت سند به امضای اصحاب معامله و سردفتر و دفتریارخواهد رسید مگر آن که دفترخانه فاقد دفتریار باشد.
ماده ۱۹ - هر دفترخانه علاوه بر دفتر سردفتر که یک نسخه است دارای دفاتر دیگر که نوع و عنوان و تعداد و نحوه تنظیم و نگهداری آن طبقآییننامه معین میشود خواهد بود.
ماده ۲۰ - دفتر گواهی امضاء دفتری است که منحصراً مخصوص تصدیق امضاء ذیل نوشتههای عادی است و نوشته تصدیق امضاء شده با توجه بهماده ۳۷۵ آیین دادرسی مدنی مسلمالصدور شناخته میشود. وزارت دادگستری آییننامه لازم را برای گواهی امضاء تهیه و تصویب خواهد کرد.
ماده ۲۱ - اصول اسناد رسمی در صورت تقاضای متعاملین به تعداد آنها تهیه میشود و به هر حال یک نسخه اضافی تنظیم خواهد شد که نسخهاخیر باید در دفترخانه نگاهداری شود. متعاملین میتوانند از اصول اسناد رونوشت یا فتوکپی اخذ نمایند. در مواردی که نسبت به سند ادعای جعل و یاادعای عدم مطابقت فتوکپی یا رونوشت یا اصل سند شده باشد دفاتر اسناد رسمی مکلفند به درخواست مراجع صالح قضایی اصل سند را لاک و مهرشده موقتاً به مراجع قضایی مذکور ارسال دارند. و هرگاه مراجع مذکور ملاحظه دفتر را لازم بدانند میتوانند آن را در محل دفترخانه ملاحظه کنند.
قوانین سردفتری و دفتریاری مربوط به سردفتر دفتر اسناد رسمی در 76 ماده تنظیم شده و علاقه مندان برای آگاهی کامل از این قوانین می توانند به سایت مرکز پژوهش های مجلس مراجعه کنند.
منبع: وبسایت پی جو