روزنامه شهروند - رضا مهریزی: همه ما با چالشهایی در زندگی روزمرهمان روبهرو هستیم. چالشهای جسمی، روانی و عاطفی. اما بعضی از افراد نیاز به کمک بیشتری دارند چون چالشی که با آن روبهرو هستند در مقایسه با دیگران بزرگتر و سختتر است، اینها افرادیاند که به هر نوعی دارای معلولیت یا ناتوانی هستند، از ناتوانیهای جسمی گرفته تا ناتوانیهای اجتماعی مانند افراد مبتلا به اختلالات اوتیسم و ناتوانیهای گفتاری. تکنولوژی مدرن این روزها میتواند به کمک این افراد بیاید و زندگیشان را غنیتر و راحتتر کند، به همین دلیل نگاهی انداختهایم به چند اپلیکیشن کارآمد که برای افراد دارای ناتوانی طراحی شده است.
صدای افراد مبتلا به اختلال گفتاری
برنامه «Talkitt» میتواند به کمک افرادی با اختلالات حرکتی یا دارای اختلالات گفتاری بیاید، همچنین افرادی که به هر دلیلی دچار آسیبهای مغزی ازجمله فلج مغزی و سکته مغزی شدهاند. این برنامه برای کسانی که مبتلا به اختلال اوتیسم هستند یا به بیماری پارکینسون مبتلا شدهاند نیز مناسب است.

این برنامه قادر است کلمات و جملات نامفهوم را به ترجمهای قابل فهم تبدیل کند و کاربران میتوانند با صدای مخصوص به خود از طریق این برنامه با دیگران ارتباط برقرار کنند. تکنولوژی استفاده شده در این برنامه بسیار درخشان است. این برنامه میتواند الگوی آوازی مخصوص به هر فرد را تشخیص دهد و در ترجمه از آن استفاده کند، به همین دلیل به کاربرانش اجازه میدهد به آسانی با دیگران ارتباط برقرار کنند. نکته شگفتانگیزتر در مورد این برنامه این است که کاربران با هر زبانی میتوانند از آن استفاده کنند.
چشمی برای نابینایان
نام این برنامه « Be My Eyes» و برای افراد نابینا و کمبینا ساخته شده است. این برنامه با کمک داوطلبان کار میکند. به اینصورت که فرد نابینا یا کمبینا که نیاز به کمک دارد، در این برنامه اعلام میکند، داوطلبان اعلانی دریافت میکنند، سپس داوطلبان از طریق اتصال ویدیویی به افراد نابینا کمک میکنند.

این برنامه میتواند برای کارهای کوچکی مثل چککردن تاریخ انقضای مواد غذایی یا کارهای بزرگتری مانند کمک به نابینایانی که وارد محیط جدیدی شدهاند و با آن ناآشنا هستند؛ مورد استفاده قرار بگیرد. تاکنون بیش از ٩٠هزار داوطلب در این برنامه فعال هستند و بیش از ٧هزار نابینا از این برنامه استفاده میکنند. این برنامه هدفی دوسویه را دنبال میکند، هم فعالیتهای داوطلبانه را ترویج میکند، هم به افراد نابینا کمک میکند. در حالحاضر « Be My Eyes» بهترین برنامهای است که مخصوص افراد نابینا طراحی شده است.
ارتباط با دیگران از طریق تصاویر
یک شرکت استرالیایی برای کمک به کودکان مبتلا به اوتیسم، سندرم داون، فلج مغزی و افراد با ناتوانیهایی گفتاری؛ برنامهای طراحی کرده که به این افراد اجازه میدهد از طریق تصاویر با دیگران ارتباط برقرار کنند. نام این برنامه « Avaz» است و میتواند در جلسات گفتاردرمانی یا درمانهایی که پلهپله میخواهند توانایی گفتاری را بهبود ببخشند مورد استفاده قرار گیرد. در این برنامه تصاویری برای هر کلمه وجود دارد که کاربر با کنار هم قرار دادن این تصاویر میتواند یک جمله تولید کند، در مرحله بعد برنامه میتواند این مجموعه تصاویر را به متن یا گفتار تبدیل و پخش کند.

تبدیل گفتار به نوشتار
این برنامه که « RogerVoice» نام دارد مختص افراد ناشنوا و کمشنوا طراحی شده است. این برنامه قادر است تماسهای تلفنی را به نوشتار تبدیل کند تا افراد ناشنوا بتوانند با دیگران تماس تلفنی داشته باشند. سازندگان این برنامه در جریان یک کمپین ویدیویی را نمایش دادند که در آن یک مادر برای نخستینبار از طرف دختر ناشنوایش تماس تلفنی داشت، کمپینی که بسیار موفق بود.

برنامهای برای تماس چشمی
نام این برنامه « LOOK AT ME» است و مخصوص کودکان مبتلا به اوتیسم است. هدف این برنامه بهبود مهارتهای ارتباطی این کودکان است و توسط کمپانی سامسونگ طراحی شده که به کودکان مبتلا به اوتیسم اجازه میدهد تواناییهایشان در خواندن چهره دیگران، به یاد سپردن چهرهها و انتقال احساسات از طریق حالت صورت را بالا ببرند.

یک آزمایش نشان داده استفاده از این برنامه برای ١٥دقیقه در روز و طی یک دوره هشت هفتهای میتواند توانایی کودکان مبتلا به اوتیسم را در ارتباط چشمی و خواندن چهره دیگران تا ٦٠درصد بهبود ببخشد. این برنامه قطعا یکی از بهترین برنامههایی است که توانسته با استفاده از تکنولوژی مدرن، ارتباطات فردی را آسان کند.
برنامهای برای تقویت شنوایی
برنامه « HearYouNow» مختص افرادی است که مشکلات شنوایی دارند اما سمعک استفاده نمیکنند و در شنیدن در امکان عمومی مانند رستورانها یا جلسات، دچار مشکل هستند. این برنامه همچنین برای تماشای تلویزیون و گوش دادن به رادیو میتواند مفید باشد.

«HearYouNow» بسته به نیاز افراد میتواند تنظیم شود و با اتصال هدفون صدایی تقویت شده را در اختیار کاربر بگذارد. این برنامه توسط یک شرکت هلندی تولید سمعک طراحی شده و مخصوص افرادی است که باید از سمعک استفاده کنند اما هنوز آمادگی آن را ندارند.
زندگی روزانه در قالب تصاویر
عموما کسانی که دارای اختلالاتی مانند اوتیسم، یادگیری یا اضطراب هستند، سخت میتوانند برنامه روزانهشان را مانند دیگران از طریق یادداشتهای روزانه تنظیم کنند، به همین دلیل برنامه « Stepping Stones» به این افراد اجازه میدهد برنامه روزانهشان را از طریق تصاویر برنامهریزی کنند. درنهایت این برنامه میتواند مهارتهای زندگی ضروری را در افراد دارای اختلالات خاص ارتقا دهد.

برنامهای برای معلولان حرکتی
امروزه تلفنهای هوشمند به بخش جدانشدنی زندگی ما تبدیل شدهاند. ابزارهایی كه بسياري از اعمال روزمره ما به آنها متكي است و داشتن شان را امري ضروری ميدانيم. برای بیشتر افراد، تلفن هوشمند وسیلهای است که برای راهاندازی، تنها به لمس صفحهنمایش نیاز دارد؛ اما برای کسانی که در اندامهای فوقانی خود دچار معلولیت هستند و به سختی از دست و انگشتان خود استفاده میکنند، تلفن هوشمند وسیلهای نیست که کار با آن راحت باشد.
سامسونگ الکترونیکس اپلیکیشنی به نام « Dowell» طراحی کرده که برای کاربران دارای معلولیت، امکان کنترل تلفن هوشمند را با استفاده از دستگاههای کامپیوتری کمکی موجود فراهم میکند. این افراد درحال حاضر برای کار با کامپیوتر از ابزارهایی مانند «Head mouse»، «Track balls» و دیگر فناوریهای کمکی استفاده میکنند که بدون نیاز به کلیک کردن عمل میکنند؛ اما راهاندازی و کار با تلفنهای هوشمند، نیازمند حرکات مختلف دست مانند ضربه زدن، لمسکردن یا کشیدن است که این دسته از کاربران را عموما برای کنترل تلفنهای هوشمند دچار مشکل میکند. اما سختترین قسمت استفاده از تلفنهای هوشمند برای افرادی که معلولیتهای بالا دارند ازجمله خود من، کنترل لمسی این دستگاههاست.

برنامه «Dowell» علاوه بر حل این مشکل، امکانات دیگری را نیز فراهم میکند؛ هنگامی که اشخاص معلول به تلفن هوشمند دسترسی پیدا میکنند، نهتنها قادر به برقراری ارتباط، تحقیق و بسیاری کارهای دیگر میشوند، بلکه میتوانند تمام وسایل برقی منزل خود را نیز کنترل کنند که این امر، مدیون رواج اینترنت اشیا (IOT: Internet of Things) است که زندگی بسیاری از معلولان را عمیقا دگرگون کرده است. «Dowell» روی تلفنهای هوشمند سامسونگ (گالکسی S٣ تا جدیدترین مدلها) قابلنصب است.