اصول شست و شوی نمای ساختمان را در این مقاله ی پی جو بررسی خواهیم کرد. با ما همراه باشید.
اصول شست و شوی نمای ساختمان
اصول شست و شوی نمای ساختمان چگونه است؟
با مطالعه این متن مطمعن خواهید شد که آیا تصمیم شما برای شستشوی نمای ساختمان اقدامی مناسب است و اگر نمای ساختمان شما احتیاج مبرم به شستشو دارد باید چه مواردی را مد نظر داشته باشید که با عواقب و مشکلات متعددی که پس از چند ماه شستشو نما به سراغ ساختمان های مشابه آمده است مواجه نشوید.
اگر شستشوی نما ساختمان به درستی انجام نگیرد، ممکن است فوراً (حتی در حین انجام شستشو) و یا به مرور زمان (پس از گذشت مدتی از اتمام فرآیند) باعث ایجاد خرابی نمای ساختمان شود.
متأسفانه، شاهد آسیب های زیادی در مراحل رفع آلودگی و لکه ها از نمای ساختمان به دلیل به کار گیری شیوه های نادرست هستیم که علت آن انجام شستشوی نمای ساختمان به وسیله افراد بی تجربه و نا آگاه می باشد که روش های اشتباهی را برای این کار بر می گزینند.
در اصول شست و شوی نمای ساختمان قصد پاسخ دهی به تمامی پرسش های مربوط به شستشوی نمای ساختمان را نداریم و صرفاً هدف ما از این نوشتار، روشن کردن این واقعیت است که مشکلات ایجاد شده در شستشوی نمای ساختمان درست مانند سایرعملیات حفاظتی تنها با تحقیق، تشخیص و آزمون های مناسب توسط افراد حرفه ای و باتجربه برطرف خواهد شد.
آیا نمای ساختمان نیاز به شستشو دارد؟
در اصول شست و شوی نمای ساختمان باید قبل از انجام شستشوی نمای ساختمان، از رضایت تمامی افرادی که نسبت به سهم خود از ساختمان حقی دارند اطمینان حاصل کنیم. اصلی ترین پرسش هایی که در مواجهه با دیگر مالکین ساختمان باید انتظار داشت این است که: "چرا باید نمای ساختمان را تمیز کنیم؟" و مهم تر این که: "آیا لزومی دارد که نمای ساختمان تمیز باشد؟". اگرچه با نگهداری مناسب ساختمان میتوان از انباشتگی آلودگی بر روی آن جلوگیری نمود، اما نمای ساختمان همواره در حال فرسایش( در اثر تماس با هوا) می باشد.
تمیز کاری نمای ساختمان به وسیله سایش سطح در اصول شست و شوی نمای ساختمان
در اصول شست و شوی نمای ساختمان تمیز کاری نمای ساختمان با روش ساییدن و تراشیدن ممکن است باعث خرابی یا از بین رفتن سطح محافظ سنگ شود؛ سطح محافظی که به مرور زمان بر روی سنگ ایجاد شده و در برابر خیلی از عوامل محیطی از آن محافظت می کند و اگر از بین برود، سنگ آسیب پذیرتر خواهد شد. به همین علت در نمای ساختمانهای تمیز کاری شده به روش سایش، مشاهده می شود که عوامل آلودگی خیلی سریع بر سطوح تازه تمیز شده نفوذ می کنند؛ اما بر قسمتهایی از نما که تمیز نشده، میزان پیشروی آلودگی بسیار کندتر است. این موضوع کاملا اثبات شده است که در قسمت هایی که پرداخت اولیه ی سنگ بر اثر سایش از بین می رود آلودگی به سرعت نفوذ می کند.
یکی از راه حل هایی که پیمانکاران تمیز کاری نمای ساختمان برای رفع مشکلات پیش آمده بر اثر سایش سطح نما پیشنهاد می کنند، به کار گیری پوشش محافظ بر سطح سنگ پس از اتمام تمیز کاری است که این پیشنهاد نیز راه حلی نادرست می باشد. زیرا هر پوشش محافظی که به منظور ممانعت از دریافت رطوبت و آلودگیِ سطح استفاده شود، میزان خروج رطوبت از سطح را نیز تحت تأثیر قرار می دهد. تأثیرات ایجاد شده پیچیده هستند که توضیح آن در این مقاله نمی گنجد اما تنها به همین یک دلیل می توان نتیجه گرفت که نباید از هیچ پوششی استفاده نمود.
آلودگی ها چه هستند و به چه موادی چسبیده اند
برای شروع عملیات شستشوی نمای ساختمان ابتدا باید نوع آلودگی ها را شناسایی و سپس نحوه ی برطرف کردن آنها را بررسی کنیم، و نکته مهمی که متاسفانه اکثر اکیپ های شستشوی نما به آن توجه نمی کنند این است که وجود آلودگی و تمیز کردن آنها چه تأثیری بر سنگ، آجر و یا هر ماده دیگر استفاده شده در نما در طولانی مدت خواهد گذاشت. برای انتخاب شیوه ای ایمن برای شستشوی نمای یک ساختمان، می بایست هم درباره ی نوع آلودگی ها و هم سطحی که روی آن آلودگی قرار گرفته است، اطلاعات کافی داشته باشیم. سوابق بنا نیز می بایست در نظر گرفته شوند تا بتوان تشخیص داد که تمیز کردن آلودگی ها می تواند چه تأثیراتی بر سنگ نما و لایه های زیرین آن داشته باشد. حتی در یکپارچه ترین ساختمان ها هم علاوه بر سنگ، از ملاتی که دارای جنس و خواصی متفاوت ازسنگ می باشد، برای نصب استفاده شده است، که تاثیر مواد تمیز کننده بر روی هر یک از سنگ و یا ملات متفاوت می باشد و باید به هر دوی آنها توجه داشت. اکثر بناهای تاریخی شامل چندین نوع ملات می باشند که در دوره های مختلف برای نصب و یا ترمیم مورد استفاده قرار گرفته اند و هر کدام دارای خواص منحصر به خود می باشند.
در اصول شست و شوی نمای ساختمان عقل سلیم حکم می کند که به دلیل تنوع زیاد سنگ ها، آجر ها و مصالح به کار برده در نمای ساختمان، یک شیوه ی شستشوی واحد برای همه ی قسمت ها به کار گرفته نشود. اما متأسفانه در عمل این موضوع رعایت نمی شود و روش شستشوای که تنها مناسب یک بخش از نمای ساختمان است را برای همه ی بخش های نما استفاده می کنند.
نتیجه ی مورد نظر ما از تمیز کاری نمای ساختمان باید چه باشد؟
در اصول شست و شوی نمای ساختمان اهدافی که می توان از تمیز کاری نمای ساختمان داشت، بسیار گوناگون هستند. مالکان و سرمایه گذاران ممکن است بخواهند بنا را نونوار کنند تا گران تر به نظر برسد؛ باستان شناسان نیز احتمالاً می خواهند بنا تمیز باشد تا جمع آوری اطلاعات از آن، آسان تر صورت بگیرد؛ هدف برنامه ریزان شهری ایجاد جلوه ی خوب برای بنا های تاریخی در چشم انداز شهری می باشد؛ مسئولین حفاظت ممکن است بخواهند تنها مواد زیان آور را از سطح سنگ پاک کنند تا از آسیب رسیدن به خود سنگ جلوگیری شود؛ و پیمانکاران تمیز کار نما هم احتمالاً قصد دارند کار محول شده به آنها به بهترین شکل نمایش داده شود. اگر قرار باشد شستشوی نمای ساختمان صورت بگیرد بهتر است پیش از شروع، همه ی افراد دخیل، انتظارات خود را از این فرآیند مشخص نمایند تا با یک هدف مشترک عملیات شستشوی نما انجام شود.
اگرچه هوازدگی اندک در نمای ساختمان باعث می شود نمای ساختمان دیگر تازه به نظر نیاید، ولی این خود بخشی از هویت ساختمان است. اما انباشته شدن زیاد لایه های گرد و غبار و آلودگی بر سطح نما، از جلوه زیبای ساختمان می کاهد و این دلیلی موجه برای شستشوی نمای ساختمان است. در این صورت، بهتر است که تنها مواد مضر را با به کار گیری متعادل ترین روش ها از سطح سنگ پاک کنیم تا به نتیجه ی مورد نظرمان دست یابیم.
عبارت «نتیجه ی مورد نظر»، عبارت مهمی است که اشاره به حد قابل پذیرش تمیزی نمای ساختمان توسط افراد دخیل در این پروژه دارد. این که چه میزان تمیزی مورد نیاز است و چه روش هایی باید مورد استفاده قرار بگیرند می بایست قبل از واگذاری پروژه به پیمانکار تعیین شود؛ به طوری که وظیفه ی پیمانکار، تنها اجرای خواسته های کارفرما و نه اینگونه تصمیم گیری ها باشد.
برای چنین کاری، اجرای آزمون های قبل از پروژه اجباری هستند و باید توسط پیمانکارانی ماهر، باتجربه و قابل اطمینان انجام بگیرد تا از درست، کاربردی و غیرمخرب بودن روش کار، اطمینان حاصل شود. شرکت مسئول اجرای این آزمون ها، باید ملزم به تهیه ی گزارشی شامل همه ی اطلاعات مربوط به سابقه ساختمان، مصالح به کار رفته در نما، آزمون های انجام گرفته و پیشنهاد ها، باشد. تمامی این موارد باید به مشتری ارائه شود تا او نتایج احتمالی را دانسته و عواقب تصمیم گیری خود را بپذیرد. تنها زمانی که بر سر این معیار ها توافق شود، می توان پروژه شستشوی نما را واگذار کرد زیرا با مشخص شدن این موارد پیمانکار خواهد دانست که دقیقاً چه انتظاراتی از او می رود. همچنین، وجود این توافق به کارفرما این امکان را می دهد تا بتواند تمیزکاری های انجام گرفته بر روی نمای ساختمان را با معیار های مشخصی بسنجد و به این ترتیب، از هزینه های اضافه جلوگیری می شود.
برای اطلاعت بیشتر بخوانید
معیارهای سنجش میزان تمیزی در اصول شست و شوی نمای ساختمان
تجربه نشان داده است پروژه های تمیز کاری نما، که بدون در نظر گرفتن انتظارات مشتری از ظاهر نمای ساختمان و بدون انجام تحقیق و توجه به واقعیت های محیطی انجام می شوند، اکثراً مؤثر واقع نخواهند شد. لذا قبل از اینکه بخواهیم در این زمینه تصمیم گیری کنیم، باید معیار های مشخصی را برای تائید فرآیند تمیز کاری نمای ساختمان مشخص کنیم
چه ماده ای در بنا به کار رفته است؟
افرادی که در زمینه ی سنگ های ساختمانی فعالیت دارند و با تجربه هستند می دانند که سنگ هایی که در نمای ساختمان به کار می روند بسیار متنوع هستند. در گذشته، از هرگونه سنگ در دسترس برای ساخت و ساز استفاده می شد. مردم سنگ های مورد نیاز خود را از سطح زمین، معدن ها و حتی ساختمان های خراب شده فراهم می کردند. اشتباه گرفتن سنگی با سنگ دیگر و به تبع آن، انتخاب روش شستشوی نادرست، عواقب خیلی بدی می تواند با خود به همراه داشته باشد.
منظور از آلودگی در اصول شست و شوی نمای ساختمان چیست؟
این گفته را به خاطر بسپارید: "آلودگی یک ماده ای است که سر جای خودش نیست" . آلودگی انواع بسیار متفاوتی دارد که تشخیص آنها از یکدیگر بسیار مهم است و نمی توان برای این تشخیص، تنها به چشم غیر مسلح بسنده کرد. تشخیص صحیح به انجام آزمون کاملی برای معلوم کردن ویژگی های واقعی مواد آلوده کننده بستگی دارد. برای مثال، اگر مواد آلوده کننده، توده های بیولوژیک باشند، آیا باید آنها را جزء گونه های گلسنگ در نظر گرفت و یا تنها کلونی های بدنمایی هستند که باعث فرسایش و لکه دار شدن نمای ساختمان در آینده می شوند؟
منشأ آلودگی کجاست؟
اینکه آلودگی ها در اثر واکنش شیمیایی از سنگ بیرون آمده اند یا با جریان هوا به سطح سنگ آورده شده و در آنجا رسوب کرده اند، بر شیوه انتخابی تأثیر می گذارد. حتی ممکن است نواقص موجود در طراحی ساختمان، محیطی مساعد برای انباشته شدن آلودگی ها ایجاد کنند. سایه ی درختان نزدیک به دیوار ها هم ممکن است باعث رشد جلبک ها و لکه های ناشی از آنها شود.
آیا می توان آلودگی ها را در اصول شست و شوی نمای ساختمان بدون آسیب رساندن به نمای ساختمان برطرف نمود؟
احتمالاً این مهم ترین سؤالی است که تمام عوامل دخیل در پروژه شستشوی نما را با خود درگیر می کند. از نقطه نظر توجه به دوام ساختمان حکم می کند که برای شستشو غیر مخرب ترین روش که ما را به نتیجه ی قابل قبول می رساند، انتخاب کنیم. در حالی که ممکن است پیمانکاران تمیز کاری نمای ساختمان تمایل به انتخاب قوی ترین روش را داشته باشند تا به سرعت و با هزینه ی کم، از تمام آلودگی ها خلاص شوند ولی سنگ ها سطوح پر منفذی دارند که می توانند آلوگی ها را در این منافذ جای دهند. اگر نتوانیم با روش های غیر مخرب ( مانند ضماد و شست و شو) آلودگی ها را برطرف کنیم، ناچاریم تا روش های فیزیکی را که مخرب تر بوده و باعث کنده شدن قسمت هایی از سنگ نما می شوند را برگزینیم.
نمای ساختمان تا چه حد باید تمیز شود؟
جذاب ترین ویژگی سنگ ها تغییر طبیعی اندکی است که به دلیل هوازدگی بر سطح آنها ایجاد می شود. این فرآیند در اثر هوازدگی و به آرامی در سطح سنگ ایجاد می شود. می توان این آثار را با خفیف ترین سایش برطرف نمود؛ بعد از چنین تمیزکاری، سنگ خیلی تمیز شده اما غیر طبیعی جلوه خواهد کرد. آیا این چیزی است که ما می خواهیم؟ مشکل دیگر آن است که اگر نمای ساحتمان خیلی تمیز شود، با محیط اطراف و ساختمان های آلوده ی موجود در چشم انداز شهری ناهماهنگ خواهد شد. این ناهماهنگی، زمانی که نمای ساختمان خیلی آلوده باشد نیز ایجاد می شود.
میزان انتظار از تمیز شدن نمای ساختمان پس از اتمام پروژه یکی از موارد مهمی است که می بایست پیش از شروع، تمامی دست اندرکاران به توافق برسند و الگویی برای شستشو به تیم اجرایی اعلام شود و اصول آن تا پایان پروژه رعایت گردد.
آیا حاصل شستشوی نمای ساختمان ماندگار خواهد بود؟
از آنجا که نمای ساختمان های شستشو شده زودتر آلوده می شوند، هر چقدر هم نمای ساختمان را تمیز کنیم، مجدداً به سرعت کثیف خواهد شد. مشکل جدی این است که مواد مورد استفاده برای شستشوی نما به مرور زمان، باعث ایجاد آسیب هایی به سنگ از جمله تغییر رنگ، تجزیه آن و ... می شوند. بهترین روش برای مقابله با این مشکل، استفاده از تجربه دیگران است. با همکاران دیگر و افرادی که سابقه نظافت و شستشوی نمای ساختمان را در آن منطقه دارند، مشورت کنید. تمامی پیشرفت های صورت گرفته در زمینه ی حفاظت ساختمان ها حاصل مطالعات زیاد، و به اشتراک گذاری اطلاعات و تجربیات می باشند. لذا شما نیز می توانید به گزارش های تمیزکاری های انجام شده و مواد مورد استفاده و نتایج ناشی از آن مراجعه و معلومات خود را افزایش دهید.
آب شوینده ای مناسب در اصول شست و شوی نمای ساختمان
آب رایج ترین ماده پاک کننده در شستشوی نمای ساختمان است که بسیار پاک کننده ی مؤثری می باشد، اما در عین حال، عامل بیشتر خرابی ها در ساختمان هم هست. اگر آب را نادرست به کار ببریم، نمای ساختمان تمیز شده اما بخش درونی آن خراب می شود.
جمع بندی اصول شست و شوی نمای ساختمان
در پایان در اصول شست و شوی نمای ساختمان اطلاعات ارائه شده را میتوان بدین گونه جمع بندی نمود که آلوده شدن نمای ساختمان امری اجتناب ناپذیر است. اگر آلودگی ها برای نمای ساختمان زیان آور باشند و جلوه ی نازیبایی به آن بدهند، بهتر است به فکر تمیز کردن آن باشیم. اما قبل از این کار، می بایست نظر موافق تمامی افرادی که در این ساختمان سهمی دارند را کسب و از تمام مسائل مربوطه، از جمله نوع مواد، تکنیک ها و تأثیرات آنها اطلاعات کامل کسب کنیم تا در حین و یا پس از انجام شستشو، نمای ساختمان دچار خرابی های جبران ناپذیر نشویم.