آموزش طراحی به سبک سیاه قلم - فصل دوم
قسمت دوم :حجم دادن با نور و سایه(رسم کره )
اصولا هدف نقاشی سیاه قلم نشان دادن حجم اجسام و ایجاد تصاویر سه بعدی با استفاده از نور و سایه می باشد .به عنوان مثال :دایره رافقط با نور وسایه می توان به صورت کره نمایش داد ویا یک بیضی را روی سطح کاغذ به شکل تخم مرغ نشان داد .از این رو سایه ها در ایجاد اشکال سه بعدی نقش اساسی ایفا می کنند .
برای رسم کره ؛دایره را به چهار قسمت تقسیم می کنیم .یک قسمت را به دلخواه محل تابش نور در نظر می گیریم ؛وسایه زدن را درست از نقطه مقابل آن شروع می کنیم .برای این کار نوک مداد را در دورترین نقطه مقابل چشمه نور روی محیط دایره قرار داده وسایه زدن را به گونه ای که قبلا آموزش داده شد ؛آغاز می کنیم. ابتدا در وضعیت راحت نشسته ؛آرنج را تکیه گاه می کنیم ونوک مداد را روی محیط دایره به گونه ای قرار می دهیم که قسمت تخت نوک مداد مماس با کاغذ باشد .باید دقت کنیم که نوک مداد روی محیط دایره باشد تا سایه های تیره تری ایجاد کند وهر چه نوک مداد را به سمت داخل کره که به چشمه نور نزدک تر است می کشیم سایه ها باید کم رنگ تر شود .این کا ر را با فشار کمتر دست کنترل می کنیم .چون وسعت منطقه ای که سایه می زنیم نسبتا زیاد است نمی توانیم سایه ها را به صورت رفت وبر گشتی انجام دهیم چون امکان پله پله شدن وجود دارد از اینرو کل منطقه ای را که سایه لازم دارد به دوقسمت بالای خط افقی دایره وزیر خط افقی دایره تقسیم می کنیم .درمنطقه بالاحرکت نوک مداد از پایین به سمت بالا ومنطقه پایینی حرکت نوک مداد از بالا به سمت پایین می باشد .هروقت لازم بود باید تخته شاسی رادر جهت حرکت مداد بچر خانیم تا سایه های یکدستی داشته باشیم . سپس هر دو قسمت بالایی وپایینی رابه صورت مجزا کمی سایه می زنیم بعد محل اتصال تکه ها را به هم وصل می کنیم .وبه گونه ایی دامنه حرکت مداد را افزایش می دهیم که بخشی از دو قسمت را در بر گیرد و همپوشانی سایه ها صورت پذیرد.آنقدر این همپوشانی را ادامه می دهیم تا سایه های نرم ویکنواختی به دست آید . در این کار هیچگاه عجله نکنید وبا حوصله سایه بزنید نکته مهم این است که نباید بین سایه ها شکاف ویا عدم یکنواختی باشد . باید دقت شود سایه های ما یکدست ویکنواخت باشد وهر چه به داخل کره وچشمه نور نزدیک تر می شویم از شدت فشار دست کاسته شود تا سایه های کمرنگ تر و یکنواخت تری داشته باشیم .برای نشان دادن دور ترین نقطه ؛نوک مداد را مستقیما روی محیط دایره می کشیم تا سیاهی کامل را نشان دهیم.در انتها با یک تکه پنبه یا دستمال کاغذی روی خط اولیه دایره می کشیم تا محو شود و کره خیلی شکیل تر به نظر برسد .
نکته کلیدی :
– نوک مداد که سایه های تیره تری ایجاد می کند ؛همیشه باید به سمت قسمت تیره کار باشد وقسمت انتهایی نوک وبخشی از چوب مداد به سمت چشمه نور باشد (هیچگاه نوک مداد به سمت قسمت روشن نباید باشد وگرنه سایه ها یکدست ونرم حاصل نمی شود )
سایه زدن(رسم تخم مرغ ) :
برای سایه زدن ابتدا جهت نور را مشخص کنید .مقابل نور یعنی زیر تخم مرغ باید از کمترین نور بر خوردار باشد به طوری که کاملا تیره به نظر برسد .برای سایه زدن در وضعیت راحت نشسته آرنج را تکیه گاه می کنیم .مدادی که از قبل تراشیده وتخت کردیم رادر دست گرفته وروی خط تخم مرغ ؛نقطه مقابل نور قرار می دهیم بگونه ای که نوک مداد روی خط وانتهای مداد در جهت نور باشد .فعلا با سایه زیر تخم مرغ کاری نداریم .سایه ها را مطابق شکل در جهت هایی که مشخص شده می زنیم .آنچه باید به آن توجه کنیم این است که :حرکت مداد به دلیل وسعت منطقه سایه به صورت رفت وبرگشتی نیست بلکه دقیقا مشابه کره یکطرفه می باشد .یعنی برای سایه زدن باید قسمت تخت مداد را بلند کرده وپس از یک بار سایه زدن مجددا به جای اول بر گرداند وسایه زدن را ادامه داد .در این راه از چرخش تخته شاسی کمک بگیرید .و سعی کنید بین تکه هایی که به صورت مجزا سایه می زنید فاصله وپله ایی نیافتد .برای نتیجه بهتر کار ؛همپوشانی بیشتر بواسطه ی سایه بیشتر لازم است. جهت حرکت مداد برای سایه زدن بهتر و راحت تر در شکل مشخص شده است . شما با پس وپیش کردن فاصله ها از شکاف بین تکه ها جلو گیری کنید تا بتوانید سایه های یکدست ویکنواختی داشته باشید .
نکته:
آنچه مهم است اینکه نوک مداد همیشه به سمت قسمت تیره کا رمان باشد وبه آ رامی به سمت قسمت روشن وتابش نور کشیده شود این کا ر باعث می شود سایه ها نرم ویکدست شود .
طریقه طراحی از روی اشیاء:
برای شروع بهتر است با کوزه یا لیوان یا گلدان و پارچ آب شروع کرد:
بدین صورت که ابتدا خط قرینه ای به شکل عمودی و افقی بر روی کاغذ رسم نموده و شئ مورد نظر را در فاصله 30 سانتی متری کاغذ خود قرار داده و یک خط قرینه فرضی بر روی آن در نظر گرفته و از بالای آن شروع به کشیدن میکنیم و ابتدا با اشکال هندسی شروع می کنیم .مثلا برای کشیدن کوزه برای سر آن از دایره یا بیضی و برای پایین آن مجدد بیضی عمودی کشیده و بعد جزییات کوزه کشیده میشود.
برای سایه زدن و حجم دادن به شیء مورد نظر با در نظر گرفتن جهت تابش نوراز قسمت تیره شروع به سایه زدن کرده و هر چه به سمت نور حرکت میکنیم سایه های کمرنگ تر ایجاد میکنیم..لبه های کار بایستی تیره ترین سایه را داشته باشند.
موضوع:آموزش طراحی به سبک سیاه قلم - فصل دوم
مطالب مرتبط:
آموزش طراحی به سبک سیاه قلم - فصل اول
نقاشی رنگ روغن و ورق طلا اثر گوستاو کلیمت
طراحی طبیعت بی جان سیاه قلم چیست؟