معرفی گیاه سنبل الطیب ( گیاه علف گربه )
نام انگلیسی : VALERIANA OFFICINALIS
خانواده : VALERIANACEAE
بومی : اروپا و آسیا
این گیاه بومی اروپا و قسمت هایی از آسیا می باشد. در حال حاضر آن را در آمریکای شمالی نیز می کارند.اگر چه سنبل الطیب به صورت خودرو در جنگل ها رشد می کند، اما این گیاه برای مصارف دارویی کشت و زراعت نیز می شود. گفته می شود انواع وحشی آن خواص بیشتری دارد.
نام علف گربه برای این گیاه ناشی از ویژگی آن است که گربهها را به خود جذب میکند و نوعی اثر روان گردان در آنها دارد. این خاصیت به دلیل وجود آکتینیدین در عصارهٔ این گیاه است که به فرومونهای بدن گربهها شباهت دارد. این گیاه اثر مشابهی نیز بر روی موشهای صحرایی دارد. خواص درمانی سنبل الطیب (علف گربه) سنبل الطیب گیاهی است علفی و چند ساله که ساقه آن بهطور عمودی تا ارتفاع دو متر بالا میرود. این گیاه به صورت وحشی در جنگلهای کم درخت، در حاشیه جویبارها و گودالها در بیشتر مناطق آسیا و ایران میروید.
سنبل الطیب از زمان روم و یونام باستان شناخته شده بود. بقراط هم به توصیف این گیاه و شرح خواص آن پرداخته است. نام این گیاه از کلمه لاتین valere به معنی قوی و سالم بودن گرفته شده است.
ریشه این گیاه در واقع ریزومی مخروطی شکل است که اغلب قبل از گلدهی سالها می تواند رشد کند. شاخه های افقی ضعیفی از ریزوم خارج می شود که در انتها دارای جوانه ای است و از این جوانه ها شاخه های هوایی یا استولونها بیرون می آیند. تنها یک شاخه از ریشه خارج می شود که ارتفاع آن به ۱ تا ۱٫۵ متر می رسد. ساقه مقطعی دایره شکل داشته و شیاردار، توخالی و به خصوص در قسمت پایین کمی کرکدار است. نوع گل آذین از نوع cyme یا گرزن است. گلها به رنگ سفید یا صورتی بوده و بوی عجیب ولی مطبوعی دارد. هر برگ از تعداد زیادی برگچه های نوک تیز و کمابیش متقابل تشکیل شده است. تعداد برگچه ها زیاد و از ۶ تا ۱۰ جفت است. برگها کرکدار و دندانه دار است. سطح رویی برگها رگبرگهای مشخصی دارد ولی رگبرگها در سطح زیری نامشخص تر و برگ کرک بیشتری دارد. میوه از نوع کپسول بوده که در آن یک بذر فشرده دوکی شکل است.
قسمت عمده ای از فتوسنتز سنبل الطیب در دمای ۱۷ درجه سانتی گراد انجام می شود. افزایش دما تا ۲۵ درجه سانتی گراد باعث تعویق گلدهی می شوند, همچنین دما بر روی رشد ریشه به شدت تأثیر گذار است به طوری که وزن ریشه ها در دمای ۱۰ درجه سانتی گراد کاهش می یابد. بهترین دما برای رشد ریشه ها ۲۰ درجه سانتی گراد است که در این دما سایر اندامهای سنبل الطیب بهترین رشد را دارند.
ریشه گیاه سنبل الطیب ( گیاه علف گربه )
آفات و بیماری گیاه سنبل الطیب
سنبل الطیب هیچ گونه آفت و یا بیماری خاصی ندارد
تکثیر گیاه سنبل الطیب
تکثیر این گیاه با بذر به صورت مستقیم یا نشاکاری انجام می شود.
چگونگی کاشت گیاه سنبل الطیب یا علف گربه
بر خلاف دیگر گیاهان دانه سنبل الطیب را نمی توان مدت زیادی ذخیره کرد، بنابراین بذرها را از یک جای مطمئن تهیه کنید. بذرهای سنبل الطیب را در یک خاک غنی بکارید. چهار تا هشت هفته قبل از این که قصد دارید آن ها را در باغ بکارید، بذرها را در خانه نشا کنید.
به آرامی آب گرم روی خاک بپاشید و سینی نشا را در یک جای آفتابی قرار دهید. چراغ های فلورسنت یا چراغ های مخصوص رشد گیاهان، می توانند به جوانه زنی کمک کنند.اگر خانه شما تا حدودی سرد است می توانید با استفاده از بسته بندی های پلاستیکی یک محیط گلخانه ای برای سینی بذر گیاه فراهم کنید.
نهال سنبل الطیب را تا زمان تشکیل دومین مجموعه برگ حقیقی، در خانه نگه دارید. قبل از انتقال نهال به زمین، خاک را با کمپوست و کود گیاهی مخلوط کنید. گیاه سنبل الطیب به طور کلی نیاز زیادی به کود ندارد ولی اگر خاک فقیر و ضعیف باشد، قبل از کاشت باید حتما به خاک کود و کمپوست اضافه کرد. PH مناسب برای رشد سنبل الطیب ۵٫۵ تا ۷ می باشد. جایی را برای کاشت نهال های سنبل الطیب انتخاب کنید که در روز حداقل ۶ ساعت نور مستقیم خورشید دریافت کند. گیاه سنبل الطیب در سایه جزیی بعد از ظهر مشکلی ندارد. فاصله بین نهال های سنبل الطیب را از هر طرف ۹۰ سانتی متر در نظر بگیرید. سنبل الطیب گیاه بزرگی است، به طوری که نیاز به فضای زیادی برای رشد دارد. اگر گیاهان سنبل الطیبی که می خواهید بکارید تا ارتفاع ۱٫۲ متر بلند می شود، می توانید آن ها را نزدیک تر به هم بکارید.
گیاه سنبل الطیب را در جایی بکارید که بتواند به راحتی بلند شود. برگ ها و ریشه های گیاه سنبل الطیب، بوی ترشیده مانند دارند و بوی گل های آن تقریبا شبیه بوی وانیل است. اگر می خواهید گیاه سنبل الطیب را در بالکن خانه خود نگه دارید، باید قبل از این کار این مساله را بدانید که ممکن است بوی برگ های آن برای شما کمی ناخوشایند باشد.
گیاه سنبل الطیب برای رشد به مقدار زیادی آب نیاز دارد. خاکی که گیاه سنبل الطیب در آن کاشته می شود باید زهکشی خوبی داشته باشد. در صورتی که در منطقه شما باران نمی بارد، هر جند روز یک بار خاک را با آب خیس کنید و مقدار زیادی آب به گیاه بدهید.
سنبل الطیب یا علف گربه
برداشت گیاه سنبل الطیب یا علف گربه
برای جلوگیری از گسترش بیش از حد گیاه سنبل الطیب و جلوگیری از به دانه رفتن گیاه، گل های آن را بچینید. از گل های گیاه سنبل الطیب می توانید به عنوان دسته گل استفاده کنید. همچنین چیدن گل ها باعث می شود که ریشه ها قوی بمانند و این کار برای زمانی که گیاهان به خواب می روند مفید است.
برای چیدن گل ها از یک چاقو یا قیچی تیز استفاده کنید. گل ها را با مقداری از ساقه بچینید. گیاه سنبل الطیب در اوایل بهار گل می دهد، شما می توانید از هر گیاه، دو یا سه گل برداشت کنید که این موضوع به سن گیاه وابسته می باشد.
برای برداشت ریشه ها و برگ های دارویی گیاه سنبل الطیب، یک سال کامل صبر کنید. ریشه های بالغ سنبل الطیب را در پاییز برداشت کرده و خشک کنید. چند روز قبل از برداشت ریشه های سنبل الطیب، به گیاه آب ندهید. در این صورت ترکیبات طبیعی گیاه قوی تر می شوند.
گیاهان سنبل الطیب مسن تر را توسط بیل از خاک بیرون آورید و اجاه دهید تا گیاهان جوان تر برای سال آینده رشد کنند. بیل را به صورت عمیق در خاک فرو کنید تا بتوانید تمام ریشه را بیرون آورید. ریشه ها را قبل از این که به خانه بیاورید با آب باغ بشویید.
ریشه را به بخش های ۱٫۵ تا ۲٫۵ سانتی متری تقسیم کنید و آن ها را در یک کاسه خیسانیده و سپس با آب کامل بشویید . ریشه ها را در یک جای خشک و خنک به مدت دو یا سه ماه قرار دهید تا خشک شوند. ریشه ها بوی تندی دارند، بنابراین آن ها را برای خشک کردن در جایی مثل میز آشپزخانه قرار ندهید. جوشانده ریشه سنبل الطیب برای کمک به خواب، مفید است. برگ های سنبل الطیب را برای استفاده در چای جدا کنید. از برگ های تمیز و تازه سنبل الطیب به عنوان یک چای آرام بخش استفاده کنید و یا آن ها را خشک کرده و با چای خشک مخلوط کنید.
موضوع : معرفی گیاه سنبل الطیب ( گیاه علف گربه )
مطالب مرتبط :
خواص درمانی گیاه سنبل الطیب
خواص درمانی ریشه سنبل الطیب