کارشناسان به ازای هر ۸ گرم از وزن بدن، مصرف ۰.۳۶ گرم پروتئین را توصیه میکنند. اگر بخواهیم به طور کلی این میزان را محاسبه کنیم، باید بگوییم معمولا مقدار مصرف پروتئین باید بین ۵۶ -۴۶ گرم باشد. طبق وبگاه تخصصی WebMD مصرف پروتئین بر اساس سن از این قرار است:
خردسالان: حدود ۱۰ گرم
کودکان ۶ تا ۱۲ سال: حدود ۱۹ تا ۳۴ گرم
دختران نوجوان: تا ۴۶ گرم
پسران نوجوان: تا ۵۲ گرم
زنان: حدود ۴۶ گرم (در دورهی بارداری و شیردهی ۷۱ گرم)
مردان: حدود ۵۶ گرم
روشهایی مختلف برای مصرف این مقدار پروتئین وجود دارد. برخی از منابع سرشار از پروتئین، عبارت هستند از: حبوبات، فراوردههای سویا، سبزیجات، تمپه، و گوشت کمچربی.
حتیالامکان پروتئینهای گیاهی را به شما توصیه میکنیم.
منابع گیاهی پروتئین:
نخود فرنگی . توفو . سبزیجات . کینوآ . قارچ . لوبیا . شاه دانه . بروکلی . آجیل . دانه چیا . آووکادو . عدس . نخود . سویا . گندم گاوی .تمپه
اگر پروتئین به اندازهی مناسب در رژیم غذاییمان وجود داشته باشد، میتواند باعث شود سالم، تندرست و پرانرژی بمانیم.
به زبان ساده، پروتئین مادهای مغذی و مهم است، و برای آنکه بدنمان در شرایطی خوب و سالم به سر ببرد باید به مقدار کافی از آن مصرف کنیم. متاسفانه، آدمها مانند بسیاری از مواد مغذی دیگر، مصرف اندازهی پروتئین را نیز نادیده میگیرند.
در ادامه به چند نشانهی احتمالی کمبود پروتئین اشاره میکنیم:
۱. ولع مصرف خوراکیهای ناسالم
بدون وجود پروتئین به اندازهی کافی در بدن، احتمال ولع مصرف خوراکیهای غیرمغذی افزایش مییابد. دلیل این مسئله این است که در این شرایط تناسب قند خون در بدن به هم میریزد، و همین عامل سبب میشود ناخودآگاه به سمت خوراکیهای پر از کربوهیدرات و قند برویم؛ خوراکیهایی از قبیل شکلات، آبنبات، چیپس، انواع شیرینیها، نوشابه و غیره.
در این شرایط، باید از زیادهروی در مصرف این قبیل خوراکیها خودداری کنیم و تنقلاتی سالم و به اندازه مصرف کنیم که دارای پروتئین کافی باشند. برخی از این تنقلات سالم عبارت هستند از آجیلها، دانههای خوراکی، تمپه، کرهی بادامزمینی طبیعی، بلغور جو، ماست یونانی نارگیلی و حمص. البته، این فهرست آنچنان جامع نیست، ولی شامل خوراکیهایی است که نسبتا دسترسی به آنها راحتتر است.
۲. درد مفصل یا و ماهیچه
از آنجا که پروتئین نقشی ضروری در تقویت ماهیچهها ایفا میکند، در صورت کمبود پروتئین ابتلا به این عارضه آنچنان تعجبآور نیست. مقدار زیاد پروتئین به صورت مایع مفصلی در اطراف مفصلها ذخیره میشود. مایع مفصلی در بازسازی ماهیچهها و نرم و روان کردن مفصلها نقشی مهم ایفا میکند. وقتی سطح پروتئین در بدن پایین میآید، پروتئین ذخیرهشده در مایع مفصلی معمولا نخستین منبع پروتئینی است که مورد استفاده قرار میگیرد. پیامد این اتفاق آن است که احتمالا مفصلها دچار خشکی و سفتی، و ماهیچهها دچار درد میشوند.
در این شرایط یکی از بهترین راههای درمان، مصرف خوراکیها یا تنقلات سرشار از پروتئین است. با این کار در کمتر از چند ساعت درد ماهیچه یا/و مفصلهایتان به شکلی چشمگیر کاهش مییابد.
۳. کمبود انرژی
همانطور که پیشتر گفته شد، کمبود پروتئین به تعادل قند خون آسیب وارد میکند. بدون پروتئین، قند خونمان ثابت نمیماند، و در نتیجه انرژیمان تخلیه میشود. به علاوه، کمبود پروتئین غالبا منجر به بدخلقی و افسردگی میشود و تواناییمان برای مدیریت استرس در طول روز کاهش مییابد. در نتیجه، بدنمان از عناصر ضروری برای ایجاد آرامش و تسکین روحی خالی میشود.
نکتهی کلیدی: بدنمان برای ایجاد آرامش و تسلط بر هیجانها و احساسات نیاز به پروتئین دارد، تا بتوانیم در طول روز موثر و سازنده باشیم.
۴. وجود اخلال در خواب
همانطور که در بخش نخست گفته شد، بدون پروتئین کافی بدن دچار ولع مصرف کربوهیدرات و قند میشود. این عارضه حتی هنگامِ خوابیدن نیز اتفاق میافتد. وقتی سرمان را روی بالش میگذاریم، بدن همچنان با ولع به دنبال مواد غذایی مورد نیاز خود در قالب پروتئین میشود. معمولا افرادی که در یک مادهی مغذی دچار کمبود هستند، برای مصرف آن دچار ولع میشوند، و این ولع تبدیل به عادتی بد میشود. بدن برای آنکه در حالت خواب باقی بماند، نیاز به سوخت دارد؛ این سوخت از چربیهای سالم (که معمولا از پروتئین مشتق میشوند) تامین میشود؛ و متاسفانه کمبود پروتئین این فرآیند را تحت تاثیر قرار میدهد.
وقتی این مسئله را نادیده بگیریم، بدن به طور طبیعی به دنبال راهی برای جبران این کمبود میشود؛ در نتیجه ما را از خواب بیدار میکند تا این کمبود را رفع کنیم. و همین عامل باعث میشود دچار بیداری و اخلال در خواب شویم.
۵. ابتلای مکرر به بیماریها
پروتئین برای حفظ سلامت دستگاه ایمنی بدن مادهای مغذی و مهم است؛ زیرا بدن برای انجام عملکردهای ضروری – مثل از بین بردن آلودگیها و عناصری نامطلوب که وارد جریان خون میشوند – به اندازهی کافی به پروتئین نیاز دارد. مثلا گلبولهای سفید خون که سرشار از پروتئین هستند مسئول جستوجو و حذف عوامل بیماریزا هستند. پادتنهای (آنتیبادی) گلبولهای سفید برای انجام صحیح این ماموریت نیاز به پروتئین دارند.
بدون پروتئین کافی، توانایی بدنمان در جستوجو و حذف باکتری یا ویروس به شدت کاهش مییابد. به طور طبیعی، این عارضه سبب میشود بدنمان دائما در مقابل بیماریهای مختلف آسیبپذیر شود.
۶. از دست دادن توانایی تمرکز
از آنجا که بیشتر عصبهای مغز از چربی تشکیل شدهاند؛ و پروتئین منبع اصلی گونههای مختلف چربی سالم پر بدن است؛ تعجبآور نیست اگر بگوییم پروتئین مسئول سلامتی پیامرسانهای عصبی مختلف در مغز است. به علاوه، اسیدهای آمینه – مواد اصلی تشکیلدهندهی پروتئین – شالودهی گیرندههای شیمیایی مغزمان را تشکیل میدهند. به زبان ساده، در نهایت آن چه میخوریم تعیینکنندهی مواد شیمیاییِ عصبهایی است که بر مسیرهای مغزی تاثیرگذار هستند، و بر احساساتمان نیز تاثیر میگذارند.
مصرف زیادِ کربوهیدراتها در نهایت باعث میشود بیشتر احساس تنبلی کنیم، زیرا میزان تریپتوفانِ اسید آمینه را افزایش و مغز را در حالت “آرامش” قرار میدهد. مصرف پروتئین، میزان اسیدهای آمینهی خاصی را افزایش میدهد که باعث تولید دوپامین و نوراپینفرین میشوند. این دو پیامرسان شیمیایی، ما را پرانرژی و کارآمد نگه میدارند، زیرا نقشی کلیدی در فعالیت مغز و هوشیاری دارند.
بنابراین، اگر میخواهید سالم، باانرژی و با تمرکز بمانید، حتما خوراکیهایی مصرف کنید که پروتئین کافی و لازم بدنتان را فراهم کنند.