هورامان درست است نه اورامان
شاید اسم اورامان را شنیده باشید؛ شهری که به ماسوله کردستان، معماری خانههای پلکانی و زیارتگاه پیر شالیار معروف است، اما اسم واقعی این شهر «هورامان» است. یک اشتباه موجب شده که نام آن از هورامان به اورامان تغییر کند.
مسوول اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری سروآباد در استان کردستان در گفتوگو با ایسنا، درباره اینکه چرا نام این شهر به اورامان تبدیل شده است، اظهار کرد: در چند سال اخیر، قبل از آنکه هورامان به شهر تبدیل شود، شورای دهیاری اسم روستا را به اشتباه در نامهای، اورامان نوشت. بعد از آن، بخشداری و وزارت کشور هم از نام اورامان استفاده کردند. در حال حاضر هم شهرداری و دیگر نهادها، اشتباهی اسم هـورامان را اورامان مینویسند. در حالی که همه مردم، آن را به نام هـورامان میشناسند و فقط عده خاصی از اورامان استفاده میکنند. اورامان هیچ معنایی ندارد، نه کردی است و نه فارسی. به جز مدیران، همه مردم از نام «هـورامان» استفاده میکنند.
هـورامان دو وجه تسمیه دارد؛ «هورا» به معنی اهورامزدا و «امان» به معنی امان دادن است. «هـورامان» به معنی «اهورا کمکم کن» و «هورا امانم بده» است. از طرفی ما در زبان هورامی، به کسانی که زود رشد میکنند و بلوغ مییابند، هـورامان میگوییم. هـورامان به معنی بالا آمدن نیز هست، جایی که از مناطق اطراف برجستهتر باشد و بیشتر به چشم میآید.
او درباره اینکه اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری چه برنامهای برای اصلاح این نام دارد، گفت: قطعا در حال پیگیری هستیم. این موضوع در جلسه شورای فرهنگ عمومی هم مطرح شده تا بتوان این نام را به کمک استانداری و فرمانداری به مردم برگردانیم. دهیاری و شهرداری از اورامان استفاده میکنند، اما مردم محلی همچنان نام «هـورامان» را به کار میبرند.
ما در کردستان عراق و کرمانشاه هم منطقهای به نام هـورامان داریم. در واقع، هـورامان منطقه وسیعی است که جمعیت زیادی دارد. فرهنگ، زبان و آداب و رسوم همهی آنها هم مشترک است و تنها در تقسیمات کشوری از هم جدا شدهاند. به هر کدام از این منطقهها که سفر کنید، معماری یکشکل دارند. ما به منطقهای از کردستان که میرسیم، میگوییم به دروازه هـورامان نزدیک میشویم، زیرا کوههای بلند مشخصه این منطقه است و مناظر طبیعی، آن را از قسمتهای دیگر متمایز میکند.
به گزارش ایسنا، در استان کرمانشاه، املای نام «هـورامان» در تابلوهایی که در منطقه دیده میشود، بهدرستی آمده و اما در استان کردستان بهشکل «اورامان» و بهشکل نادرست به کار رفته است.
آنطور که نقل شده، هـورامان قباله هم دارد. پیش از جنگ جهانی اول، یکی از مریدان شیخ علاءالدین نقشبندی اطلاع میدهد که روی تخته سنگی بر فراز قلهی کوهی در هـورامان، نقش مردی را دیده است که تیری به دست دارد. شیخ به مأمور فرمان میدهد تا اطراف تخته سنگ را بگردند.
مامور همراه چند مرید به قلهی کوه میرود. جهت تیری که در دست مرد منقوش بر سنگ است، آنها را به سوی غاری در آن اطراف هدایت میکند. مریدان پس از کاوش در غار، کوزهای گِلی و پر از ارزن پیدا میکنند، در بین ارزنها قبالهی باستانی هـورامان کشف میشود. این اسناد نزد شیخ علاءالدین نگهداری میشود. در اوایل قرن بیستم، هنگامی که دکتر سعید خان کردستانی برای معالجه چشم عباسقلی خان به مریوان میرود، اسناد یادشده در اختیار او قرار میگیرد. قبالههای سهگانهی هـورامان اکنون در موزه لندن نگهداری میشوند.
مطالب مرتبط:
سفر هیجانانگیز به « دَرَک »!
آرال : دریاچه ای که گورستان کشتی ها شد!
پیر غار ، جاذبهای در بام ایران
پاییز گردی رویایی در جنگلی بر فراز ابر ها
راز عمارت سفید در دل کویر کرمان