نقد و بررسی کتاب شماس شامی
«براى شهادت حسین علیه السلام، حرارت و گرمایى در دلهاى مؤ منان است که هرگز سرد و خاموش نمىشود.» این حدیث به نقل از پیامبر اکرم اسلام (ص) در کتاب جامع احادیث الشیعه نشان از ماندگاری واقعه عاشورا در طول تاریخ است. باگذشت حدود یک و نیم قرن از حماسهی عاشورا در کربلا همچنان این واقعه تازه است و پر از درس آزادگی و انسانیت است. مجید قیصری نویسندهی معاصر ایرانی به تاثیر از نقش پررنگ این ماجرا داستان ویژه و متفاوتی را در رابطه با وقایع بعد از عاشورا خلق کرده است.
شماس شامی، نگاهی جدید به واقعهی عاشورا
کتاب شماس شامی نوشتهی مجید قیصری در سال 1387 منتشر شد که روایت تاریخی واقعهی عاشورا در قالب داستان است. این کتاب با نگاه نو اثر برجستهای در میان رمانهای تاریخی است زیرا با زاویه دید متفاوت از سایر آثار بیان شده است. کتاب شماس شامی از زبان یک غیر مسلمان مطرح میشود و همین موضوع باعث شده کتاب بدون هیچ جانبداری مسائل پس از حماسهی عاشورا را بیان کند. این کتاب روایت داستانی مربوط به سال 61 هجری قمری است که طی بیست و هشت فصل کوتاه و روان بازگو میشود. «قاسمعلی فراست» نویسندهی ادبیات جنگ کتاب شماس شامی را تحسین کرده و آن را جزو انگشت شمار کارهای خوب و جذاب درباره حواشی عاشورا دانسته است.
شماس نام خدمتکار و محافظ مخصوص جالوت است که از روم به شام آمده است. جالوت از نوادگان حضرت داوود است که نزد مسیحیان روم و شام از احترام بالایی برخوردار است. جالوت در ابتدای داستان از حوادث مربوط به عاشورا بیاطلاع است ولی پس از تحقیق و تفحص به اصل ماجرا و حقانیت امام حسین (ع) پی میبرد. او در درگاه یزید، که در آن زمان خلیفهی مسلمانان بوده شکایت میکند و از قیام امام حسین (ع) دفاع میکند. یزید در کاخ خود جالوت را از یاران امام حسین (ع) میخواند و او را متهم میکند و به جلادانش دستور کشته شدن نمایندهی روم را میدهد.
داستان شماس شامی، نگاهی دوباره به واقعه عاشورا
امام سجاد (ع) میفرماید :«زمین کربلا، در روز رستاخیز، چون ستاره مرواریدى مى درخشد و ندا مىدهد که من زمین مقدس خدایم، زمین پاک و مبارکى که پیشواى شهیدان و سالار جوانان بهشت را در بر گرفته است.» حماسه عاشورا یکی از مهمترین اتفاقهای رخ داده در طول تاریخ اسلام است که منتهی به شهادت امام حسین و یارانش شده است. نقطهی عطف این حماسه قیام امام حسین (ع) به عنوان نمایندهی جهان اسلام در برابر ظالمین است که درونمایهی بسیاری از آثار شده است. مجید قیصری دربارهی اهمیت این واقعه ماندگار میگوید :«ماجرای کربلا با آن عظمت بر همه چیز این عالم اثر کرده است.»
مجید قیصری به دور از مرثیهسراییهای موجود در سایر آثار داستانی خواندنی را به تصویر میکشد که علاقهمندان به کتابهای غیرمذهبی را نیز جلب خود کرده است. او در مصاحبهای از تاثیر عاشورا اینچنین میگوید :« عاشورا مانند گلوله آتش است که هر کسی نمیتواند به آن نزدیک شود و در هر زمان هم اینگونه است. مردم هرگاه درباره عاشورا فکر کردهاند آن را با وضعیت روز جامعهشان مقایسه کردهاند و همین امر باعث شده حکام در طول تاریخ از عاشورا بیم داشته باشند و همه اینها حساسیت موضوع را بیشتر میکند.»
دربارهی مجید قیصری نویسنده شماس شامی
مجید قیصری نویسندهی اهل اصفهان سال 1345 به دنیا آمد. او رشتهی روانشناسی را در دانشگاه به سرانجام رساند و نوشتن را از جوانی شروع کرد. قیصری از طرفداران ویژهی ادبیات جنگ است که خود نیز چندین اثر در این زمینه نوشته است. او علاوهبر نویسندگی مسئولیت دبیر جشنواره خاتم را نیز برعهده داشته است.
مجید قیصری نویسندهی پرکار و موفقی است که کتابها و مقالات زیادی را منتشر کرده است. اولین اثر قیصری مجموعه داستان «صلح» سال 1374 راهی بازار شد و پس از آن کتابهای «ضیافت به صرف گلوله»، «جنگی بود، جنگی نبود» و « نفر سوم از سمت چپ» از او به چاپ رسید. «گوسالهی سرگردان» عنوان دیگری از کتابهای مجید قیصری است که در سال 1386 منتشر شد و او موفق به دریافت جایزهی نویسندگان و منتقدان مطبوعات، جایزه ادبی اصفهان، جایزهی جشنوارهی ادبی شهید حبیب غنیپور و لوح تقدیر جشنوارهی روزیروزگاری برای این اثر شد.
مطالب مرتبط:
نقد و بررسی کتاب امپراتور و بازی امپراتور
نقد و بررسی کتاب قانون جذب
نقد و بررسی کتاب جهان هولوگرافیک
منبع: فیدیبو