معرفی چند فیلم مشهور از وودی آلن
هِی وود «وودی» آلن (آلن استوارت کنیگزبرگ) متولد دسامبر ۱۹۳۵ است. بازیگر، کمدین، فیلمساز، فیلمنامهنویس و موزیسین آمریکایست که عمر کاریش بیش از شش دهه (تاکنون) ادامه داشته است. او در دهه ۵۰ بهعنوان نویسنده کمدی فعالیت میکرده و برای برنامههای تلویزیونی شوخی (جک) مینوشته و همچنین چندین کتاب کوتاه طنز منتشر کرده بوده. در اوایل دهه ۶۰، استنداپ کمدی را برخلاف جک گویی سنتی با تمرکز بر روی تکگویی (منولوگ) شروع کرد.
او بهعنوان یک کمدین باهوش، ترسوی اخمو و متزلزل که شخصیتی متفاوت با خود واقعیاش دارد مطرح شد. در سال ۲۰۰۴ کمدی سنترال او را چهارمین نفر در ۱۰۰ کمدین بزرگ جهان قرارداد و تحقیقاتی در انگلستان او را سومین کمدین برتر جهان خواند. در اواسط دهه ۱۹۶۰ آلن فعالیت حرفهای خود را در دنیای سینما را آغاز کرد. او که در اوایل این دهه به ساختن نمایشهای پر سروصدای طنز میپرداخت، سپس با تأثیر گرفتن از سینمای هنری اروپا در دهه ۷۰ به ساخت فیلمهای درام روی آورد؛ و تاکنون میان ِ ساخت فیلمهای درام و کمدی درحرکت است. او را یکی از اعضای موج نوین هالیوود بشمار میدانند.
آلن در اکثر فیلمهای خود بازی میکند، معمولاً در نقش شخصیتی که در استنداپ کمدیهایش از خودساخته بود. از فیلمهای مهم این فیلم ساز نیویورکری میتوان به: «آنی هال»، «منهتن»، «هانا و خواهرانش»، «رز ارغوانی قاهره»، «امتیاز نهایی» اشاره کرد. آلن تاکنون ۴ جایزه اسکار برده، ۳ جایزه برای فیلمنامه و ۱ جایزه برای کارگردانی. او همچنین ۹ جایزه از British Academy of Film and Television Arts Awards گرفته است؛ و فیلمنامهاش برای فیلم «آنی هال» از طرف انجمن نویسندگان آمریکا خندهدارترین فیلمنامه در میان ۱۰۱ فیلمنامه خندهدار شناختهشده است. پس از مقدمه فوق میریم سراغ مروری بر بیست عدد از بهترین فیلمهای آلن، اگر شما با این فهرست و اولویتهایش موافق نیستید؛ حتماً برامون کامنت بذارین و از فیلمهای محبوبتان که احیاناً ازقلمافتاده بنویسید.
1. هری ساختارشکن
عنوان اصلی: Deconstructing Harry
سال ساخت: ۱۹۹۷
این فیلم ساختارشکن یکی از جالبترین کمدیهای آلن است، خصوصاً در میان خیرهسریهای مرسوم در دهه ۹۰. او کموبیش از ساختار فیلم «توتفرنگیهای وحشی» برگمان برای بازتاب زندگی در فیلمش تأثیر گرفته است، هری بلاکِ نویسنده، برای گرفتن مدرکی افتخاری به دانشگاه دعوت میشود. این سفر با حساب پس دادن هری درباره روابط شکستخوردهاش، طنزی عجیب از مشکل پزشکیِ -غیرواضح بودن- رابین ویلیامز و مشکلات جنسیِ خودآگاه توبی مَگوایر همراه است.
یک ملغمهی واقعی. فیلمی همراه با صحنههایی روراست و جذاب، ولی نهچندان بی اشتباه. خیلی سخت است که از بین خورده داستانهای این فیلم (اپیزودها) یکی را به عنوان بهترین یا دست کم با مزهترین انتخاب کنیم؛ اما شخصا بر این باورم که خورده داستان ویلیامز که دارای یک بیماری لاعلاج شده است و به تدریج دارد کمرنگ و کمرنگتر میشود و از وضوح میافتد؛ از بکرترین ایدههای آلنی است.
2. عشق و مرگ
عنوان اصلی: Love and Death
سال ساخت: ۱۹۷۵
یکی از هوشمندانهترین کمدیهای اولیهی آلن، یک داستان روسی شگفتآور که آلن سعی به نمایش کشیدن آن دارد. میتوان گفت این فیلمی است که صورتبندی فیلمهای بعدی او را رقمزده. آلن نقش بُریس گراشِنکو – ارتشیِ بزدل– را بازی میکند که برای مبارزه با فرانسویان فرستاده میشود. ولی در آخر به کمک دخترکی زیبا از اقوامش، سر از ماجرایی دیگر (کمک به ناپلئون) درمیآورد. دایان کیتون که در اوج کارهای کمدی خود قرار دارد، نقش دختر داستان را بازی میکند. فیلم مخلوطی است از تلستوی، آیزنشتاین، برگمان و سورئالهای آلنی.
3. روزگار رادیو
عنوان اصلی: Radio Days
سال ساخت: ۱۹۸۷
فیلمی که در آن آلن دلتنگ دلتنگیهایش است. فیلمی درباره فیلمهای قدیمیای که دیگر ساخته نمیشوند. برگرفته از آمارکورد «Amarcord» شاهکار ۱۹۷۳ فلینی است، تنها ساحل ریمینی فیلمِ فلینی جای خود را به راکوِی بیچ در کوئینز داده است، جایی که خانوادهای یهودی از طبقه کارگر در حال گذران زندگی خودند و موزیک گلن میلر و دوک الینگتون روحنوازانه از سالن پذیراییشان پخش میشود. آلن در حال به هم تنیدن چهل تیکهای از آدمهاست که در رؤیاهایشان میخواهند ستاره و یا معروف شوند.
4. کمدی نیمهشب تابستانی
عنوان اصلی: A Midsummer Night’ … Comedy
سال ساخت: ۱۹۸۲
به نظر میرسد که شکسپیر این بازی پرسروصدای بالاشهری را قالبزده است، اما درواقع این استعارهای است برگرفته از فیلم «weekend in the country» برگمان – که استفان سهندهایم هم در فیلم موسیقی کوتاه شبانه از آن استفاده کرده است. پر از سرکشیهای یواشکی، عاشق شدن و فارغ شدن و این مسائل است. میتوانید تصور کنید که جمعیت سؤاستفاده گرِ سرازیرشده به سینما (با توجه بهعنوان فیلم) چگونه سرشکسته از آن بیرون آمدهاند.
بهعنوان مرحلهای مهم در زندگی کاری آلن میتوان به این نکته اشاره کرد که این فیلم شروع فعالیت و همکاری آلن با میا فارو (در ۱۳ فیلم) بوده است. نقش درواقع برای دایان کیتون نوشتهشده بود، ولی به علت درگیری زیاد کاری نقش به میا فارو واگذار میشود. به همین دلیل، نماهای نزدیک برداشتشده در این فیلم خیلی بیشتر از چیزی است که در آینده از میا فارو میبینیم.
5. یاسمن غمگین
عنوان اصلی: Blue Jasmine
سال ساخت: ۲۰۱۳
در بین تمامی تلاشهای آلن برای بازگشت بهسوی فرمی خاص، شاید این فیلم بهترین باشد. کمدی تلخی از رکود اقتصادی و عاشقانه و بهترین کار آلن بعد از شاهکارش در میانه زندگی کاریش در دهه ۹۰. کیت بلانشت جایزه اسکار را برای بازی خارقالعاده و متأثرکنندهاش بهعنوان بازیگر اصلی فیلم – که به علت ورشکستگی همسرش از عرش به فرش میرسد – گرفت. جَزمین موقعیت اسفبارش را انکار میکند و دیدن این صحنهها، دردناک، استرسزا و از همه بیشتر بسیار هیجانانگیز و سرگرمکننده است.
6. زلیگ
عنوان اصلی: Zelig
سال ساخت: ۱۹۸۳
آلن در طول زمان کاریش همیشه درصدد بازی نقش خود از منظرهای مختلف بوده است؛ اما احتمالاً این کلاهبرداری هوشمندانه (فیلم) درباره مردی آفتابپرست نما که در سالهای نخستین قرن بیستم زندگی میکند، و توانایی تغییر شخصیت و ظاهر خود را برحسب نیاز برای همرنگ شدن با جماعت دارد، یکی از نزدیکترین ساختههای آلن برای آلن است.
فیلم درباره ترس از در مرکز توجه بودن و تلاش برای حل شدن در متن اجتماع است، و طنز داستان دستی دارد بر تمامی وجوه زندگی، از شخصی گرفته تا فشارهای سیاسی. زمان انتخابی آلن و یهودی-آمریکایی بودن زلیگ یک اتفاق نیست. جلوههای ویژهای که آلن را در روزنامههای قدیمی نشان میدهند هنوز قابلتقدیرند، آنها نشانگر تراژدی – کمدی بودن مخمصهای است که زلیگ در آن گیر افتاده. او مردی است که باید در آنجا (زمان) حضور میداشته، ولی نداشته است.
7. خاطرات استارداست
عنوان اصلی: Stardust Memories
سال ساخت: ۱۹۸۰
اگر آنیهال شاهکار آلن (ملودرام با سویههای کمدی) در سال ۱۹۷۶ ساخت شده است، سه سال بعد از آن آلن در سال ۱۹۸۰ بود که وجه جدی و تلخ سینمایش را که بسیار تحت تاثبر سینمای روشنفکرانه مدرن دههها ۶۰ و ۷۰ اوروپا است؛ به خود و بینندگانش نشان شد. این فیلم نشانگر زمانی است که موفقیت هنرمندانه همانند یک شکست به نظر میرسد. این فیلم قهقههای کسلکننده و اقتباسی از خلاقیت بلند پروازانهی فلینی در هشت و نیم است.
آلن در فیلم نقش خود را بازی میکند، و یا درواقع نقش سندی بِیتسِ فیلمساز، که از هواداران و عشاقش صدمه میخورد. تا جایی که این هرجومرج هنرش را نیز تحت تأثیر قرار میدهد. بااینکه فیلم در زمان خود با انتقاد زیادی روبرو شد، با تکیهبر ساختار بلند پروازانه، طنز ظریف و فیلمبرداری بینظیرش (متشکر از گوردن ویلیس) و با توجه به زمان ساختش، فیلمی قابلتقدیر است.
موضوع:معرفی چند فیلم مشهور از وودی آلن
مطالب مرتبط:
وودی آلن ؛ نابغه ی طناز ولی دیوانه!
بهترین فیلم های کمدی تاریخ سینما
اسطورههای کمدی تاریخ سینما