شرایط کاشت و نحوه نگهداری گل میمون
نام انگلیسی : Antirrhinum majus
خانواده : PLANTAGINACEAE
بومی : مدیترانه
گل میمون جزء خانواده Plantaginaceae می باشد، میمون یک ویژه گی خاص دارد و آن زمین گرایی منفی گل میباشد به همین خاطر زمانی که گل به صورت افقی حمل شود شاخههای آن به سمت بالا خم میشود. زیستگاه این گل زیبا منطقه مدیترانه میباشد با دلیل شکل خاصی که دارد شبیه به دهان میمون میباشد که به همین دلیل اسم آن را گل میمون گذاشتهاند یک گیاه چند ساله است و قسمتی از گیاه که بیرون از خاک است در فصل سرما از بین می رود و در سال بعد میتوان از ریشههای آن استفاده کرد. اگر این گیاه در باغچه کاشته شود در سال بعد گلدهی سریعتری نسبت به سایر گیاهان کاشته شده خواهد داشت .
ارقام کوتاه قامت معمولا برای کاشت در گلدان و یا باغچهها و ارقام بلند قامت نیز بخصوص در کشورهای غربی اکثرا جهت تولید شاخه گل بریده مورد پرورش قرار میگیرند.برگهای این گیاه تا ۷ سانتیمتر طول و حدود ۲٫۵ سانتمیتر عرض دارند. گلهای گیاه ۴٫۵ – ۳٫۵ سانتیمتر طول دارند که بر روی گل آذین بلندی شکوفا می شوند. شکوفایی گلها از قسمت پایین گل آذین شروع می شود به سمت قسمت نوک آن پیش می رود. گلهای وحشی گل میمون معملا به رنگ صورتی تا ارغوانی می باشند و لبه هایی زرد رنگ دارند اما تنوع رنگ در انواع پرورشی این گیاه بیشتر است. شکل میوه های این گیاه نیز بسیار جالب توجه است و بذرهای سیاه رنگ آن در درون میوه ها قرار دارند. نام انگلیسی این گیاه Snapdragon است که به snap به معنی گاز گرفتن و Dragone به معنی اژدها می باشد و اشاره به باز شدن دهانه گلهای این گیاه دارد که شبیه دهان حیوانی مانند اژدها است.
دلیل نامگذاری این گل به گل میمون این است که بعد از خشک شدن گلها و تولید بذر،ظاهر این گل شبیه به صورت میمون میشود
شرایط پرورش گل میمون :
روش آبیاری گل میمون :
در مورد گل میمون زمانی که سطح خاک تا حدودی خشک شد نسبت به آبیاری خاک اقدام کنید و در طی آبیاری سعی کنید تا برگهای گیاه خیس نشود زیرا این شرایط گیاه را در برابر بیماریهای قارچی حساس می کند. آبیاری بیش از اندازه و عدم خشک شدن نسبی سطح خاک در بین دو نوبت آبیاری منجر به افزایش احتمال بیماری های قارچی و همچنین پوسیدگی ساقه ها و ریشه این گیاه می شود. همچنین ساقه های گیاهانی که بیش از اندازه آبیاری شوند از استحکام مناسبی برخودار نیستند و این گیاهان گلدهی مناسبی نیز ندارند.
نور مورد نیاز گل میمون :
گل میمون به مکانی با حداقل ۸-۶ ساعت نور مستقیم آفتاب نیاز دارد. کمبود نور از دلایل کاهش گلدهی و افزایش خطر شیوع بیماریهای قارچی است. نور مستقیم آفتاب در طی تابستان این گیاه را آزار نمی دهد مگر آنکه دما خیلی گرم شود که در این صورت گیاه از بین نمی رود اما از گلدهی آن کاسته می شود. گلهای میمون در مناطقی که تابستانهای خنکی دارند بهترین گلدهی را نشان میدهند
دمای مورد نیاز گل میمون :
گل میمون آب و هوای نسبتاً خنک را دوست دارد زمانی که دمای هوا در طی روز حدود ۲۱ درجه است بهترین گلدهی را دارد. دمای شبانه نیز تا زمانی که در حدود ۱۰-۵ درجه سانتیگراد است برای این گلدهی این گیاه مناسب است اما با گرمتر شدن هوا و رسیدن به فصل تابستان از گلدهی این گیاه کاسته می شود . یعنی دمای حدود ۳۲-۲۶ برای گلدهی این گیاه نامناسب است و گلدهی آن کاسته می شود. همچنین همانطور که در مقدمه اشاره کردم این گیاه به طور کل چندساله است و در صورت مساعد بودن شرایط محیطی و دمای هوا می تواند تا چند سال در محیط باقی بماند. این گیاه معمولا دما را تا حدود ۱- درجه سانیتگراد تحمل می کند و از بین نمی رود اما در برخی از شرایط (محافظت در برابر وزش بادهای سرد و عدم خیس ماندن مداوم خاک گیاه به دلیل ریزش بارانهای زمستانی) و در برخی از نمونه ها (برخی از نمونه های این گیاه اصولا از برخی دیگر مقاوم تر هستند) احتمال زنده ماندن آنان تا ۱۲- درجه سانتیگراد نیز وجود دارد.
خاک مناسب گل میمون :
گل میمون در خاکهایی که مواد ارگانیک همانند خاک برگ و کود پوسیده دامی دارند و همچنین از زهکش خوبی نیز برخوردار هستند به خوبی رشد کرده و گلدهی قابل توجهی دارد. همچنین این گیاهان چندان به تغذیه مصنوعی نیاز ندارند و اگر در زمان آماده سازی خاک از مواد ارگانیک استفاده شود نیازی به مصرف کودهای شیمیایی در طی فصل رشد نیست.
نحوه تکثیر گل میمون :
بهترین روش تکثیر کاشت بذر است که آنرا به دو صورت میتوان انچام داد:
۱- در فصل پاییز بذر ها را در ترکیبی خاکی که نصف ماسه و نصف پیت یا خاک برگ است در گلخانه بکارند . بذرها معمولا” بعد از ۲۰-۱۰روز سبز میشوند . بعد از اینکه نشاء ها باندازه کافی رشد کردند آنها را در گلدانهای کوچک بکارید و در گلخانه سرد یا شاسی قرار دهید . این گیاهان در فصل بهار به باغچه منتقل کنید و گیاهانیکه بیین ترتیب پرورش یافته اند زودتر از سایرین به گل می نشینند و در واقع با این روش گلهای زودرس بدست می آیند . در صورتیکه فرم های بلند آنرابرای گل بریده پرورش داده اید میتوانید بعد از جابجا کردن نشاها آنها را در گلخانه ای که حداقل درجه حرارت آن بین چهار تا هفت درجه سانتیگراد باشد قرار دهید و در فصل زمستان از گلهای آن استفاده نمایید.
۲- طریقه دیگر کاشت مستقیم بذر است یعنی میتوان بذر را در بهار مستقیماً در خاک باغچه بپاشید و در آبیاری آن دقت شود که بطور یکنواخت با آبپاش که سوراخهای ریز دارند آبیاری شوند و بعد از سبز شدن بذر ها آنها را تنک کنید و فاصله مناسب رعایت شود. یکی از بیماریهای رایج در گل میمون بیماری قارچی زنگ میباشد که بسرعت در گیاه پیشرفت میکنند .لکه های قهوه ای رنگ پودر مانند که درزیر برگ و در روی ساقه ظاهر می شود از علائم بیماری می باشند .
هرس کردن گل میمون :
برای جلوگیری از بلند شدن گیاهان می توان زمانی که آنان جوان هستند نسبت به سرزنی آنان اقدام کرد. این عمل موجب رشد شاخه های جانبی بیشتر و بوته ای شکل شدن گیاه و جلوگیری از شکل گیری ساقه هایی بلند و خمیده شود. همچنین با جدا سازی شاخه های گل که پژمرده شده اند می توان گلدهی گیاه را تحریک کرد و دوران گلدهی را افزایش داد.
آفات و بیماری های گل میمون :
از جمله بیماری های شایع این گیاه می توان به بیماری زنگ اشاره کرد که نوعی بیماری قارچی است که در اثر آن نقاط نارنجی – قهوه ای رنگی بر روی برگها پدیدار می شود. البته بروز این بیماری اکثرا در مناطقی روی می دهد که این گیاه را به شکل چندساله پرورش می دهند. از دیگر بیماریهای قارچی می توان به کپک خاکستری، لکه برگی قارچی، سفیدک دروغین و پوسیدگی ریشه نام برد. شته یکی از آفات شایع این گیاه است و در مورد دیگر آفات چندان حساسیت خاصی نشان نمی دهد.
زمان کاشت بذر گل میمون :
بذر گل میمون را در مناطق معتدل مانند گل های ۲ ساله در اوایل یا اواسط پاییز در هوای آزاد نشا می کنند، ولی اگر زمستان خیلی سرد باشد به آن ها آسیب وارد می شود و برای محافظت از آن ها لازم است روی نشا را به وسیله حصیر یا شاسی شیشه ای بپوشانند تا یخ بوته ها را خراب نکند.در نقاط خیلی سرد زمان کاشت گل میمون بهتر است نیمه اول فروردین باشد و پس از جوانه زدن، بوته ها را در سینی های نشای بزرگ تر با فواصل کم نشا کرده و زمانی که روی بوته اولین غنچه گل ظاهر شد آن ها را در جای اصلی خود بکارند.
برداشت گل
در انواعی که به عنوان بریدنی استفاده میشوند، ساقه گل زمانی برداشت می شوند که گلچه های خوشه باز شده باشند. خم شدن نوک ساقه به سمت بالا عارضه ای است که در اثر نگهداری ساقه های گل به صورت افقی اتفاق می افتد. کاربرد B۹می تواند باعث کاهش این عارضه شود. همچنین تیمار گل بلافاصله بعد از برداشت با نفتیل فتالمیک اسید زمین گرایی را خنثی کرده مانع خم شدن ساقه می شود. ترکیب کلسیمی Lanthanum chlorideنیز با جلوگیری از حرکت اکسین، مانع این پدیده می شود. گل میمون به اتیلن خیلی حساس است و در صورت وجود اتیلن به غلظت ppm0.5 یا بیشتر در هوا در مدت ۲۴ ساعت پژمرده می شود. رقم های جدیدی از آن تولید شده که به اتیلن مقاوم تر هستند.
نکاتی در مورد گل میمون :
• گل میمون تا قبل از سبز شدن و جوانه زدن بذرها نیاز به آبیاری مکرر دارد و هر روز باید آبیاری شود.
• در مناطقی که زمستان خیلی سرد ندارند ممکن است گیاه تا سال بعد باقی بماند و سال آینده گل بدهد . ولی ترجیح داده می شود گیاه از بذر تهیه شود . چون بذر گل میمون ریز است موقع کاشت باید آنرا با کمی ماسه نرم و خشک مخلوط کرد و آنرا در زمین پاشید .
• برای طولانی شدن طول گلدهی میتوانید گلها را ببرید و از آن به عنوان گل بریده استفاده کنید و یا بعد از پژمرده شدن و قبل از تشکیل بذر آنها را قیچی کنید
• بهترین محل، محلی کاملا آفتابگیر تا سایه جزئی با خاک به خوبی زهکشی شده که غنی از مواد آلی یاشد به همراه کود گیاهی می باشد
• در انواعی که به عنوان بریدنی استفاده می شوند ، ساقه گل زمانی برداشت می شود که ۱/۳ گلچه های خوشه باز شده باشند . خم شدن نوک ساقه به سمت بالا عارضه ای است که در اثر نگهداری ساقه های گل به صورت افقی اتفاق می افتد . کاربرد B9 میتواند باعث کاهش این عارضه شود .
• وقتیکه گیاه بعد از مدتی گل دادن فرم شاداب و جوان خود را از دست داد آنرا از محل نزدیک به زمین قیچی کرده و سپس با یک کود مایع آنرا کودپاشی کنید در این صورت گیاه از نو شروع به رشد و فعالیت کرده و گلهای خوبی خواهد داد
• برخی از ارقام میمون به زنگ حساس هستند که بهترین کار این است که چنانچه رقم حساس در منطقه وجود دارد با ارقام مقاوم جایگزین شود . سم پاشی با قارچ کش ها و پایین آوردن رطوبت می تواند به مقدار زیادی بیماری را کاهش دهد . از افات میمون کرم سبز رنگ کوچکی است که به کپسول بذر آن حمله می کند و بذر های آن را از بین می برد .
• اگر در زمان آبیاری، برگها خیس شوند، بیماری های قارچی به گیاه حمله می کنند.
• بهتر است زمانی که گیاه جوان است، جوانه انتهایی آن حذف شود تا تولید شاخه های جانبی بیشتر و در نتیجه گلدهی آن بیشتر شود.
موضوع : شرایط کاشت و نحوه نگهداری گل میمون
مطالب مرتبط :
اصول کاشت و نحوه نگهداری گل لادن
اصول و نحوه پرورش و کاشت گل مریم
معرفی بگونیا رکس یا بگونیا برگی
گل مارانتا، گل آپارتماني