در این مطلب از سایت پی جو به بررسی گیاه دارویی سیر و هر آنچه نیاز هست در خصوص این گیاه دارویی بدانید می پردازیم.
تاریخچه گیاه دارویی سیر | کاربردها، خواص و عوارض جانبی
مجله سلامت پی جو – سیر (Allium sativum)، یا اسم انگلیسی: Garlic گیاه چندسالهای از خانواده آماریلیس (Amaryllidaceae) و تیرهی پیازهای خوش طعم، اصلی در آسیای میانه هست، اما در ایتالیا و جنوب فرانسه نیز به صورت وحشی یافت میشود. این گیاه که یکی از مؤلفههای کلاسیک در غذاهای ملی به شمار میرود، دارای بلندی حدود ۶۰ سانتیمتر است. برگهای آن با تنوع نوع، بلندی متفاوتی دارند و اغلب از یک ساقه کوتاه و سخت در بالای پیاز بوجود میآیند یا از یک ساقه نرم با غلافهای برگ همپوشانی شده تشکیل شدهاند.
این گیاه دارای رایحهای مشابه پیاز و طعمی تند است و عمدتاً به صورت پخته یا پخته شده در غذاها استفاده میشود. سیرها معمولاً به صورت سالانه کشت میشوند و از طریق میخک یا پیازچه تکثیر مییابند، هرچند امکان تکثیر از طریق بذر نیز وجود دارد. گلهای سیر در خوشههای کروی به رنگهای سبز-سفید یا صورتی مایل به سبز، در ابتدا در پوست مخروطی کاغذی محبوس میشوند و با گشودن این پوست، شاخههای گل به وجود میآیند.
سیر، به عنوان یک گیاه دارویی مهم با اثرات درمانی گسترده شناخته میشود. این گیاه دارای خاصیت ضد باکتری و ضد سرطانی است که درمان انواع بیماریها را تسهیل میکند. همچنین، اثرات ضد فشارخون، پادزهر مسمومیت با فلزات سنگین، تعدیل کننده سیستم ایمنی، محافظت کننده کبد، ضد آرتریت، کاهنده چربی و قند خون از دیگر ویژگیهای درمانی این گیاه است. در ادامه به خواص و کاربردهای این گیاه دارویی بیشتر می پردازیم با ما همراه باشید.
مکانیسم اثر گیاه دارویی سیر و کاربردهای دارویی
همچنین اگر شما به حوزه طب سنتی علاقه دارید، شما می توانید در سایت پی جو در بخش "دانستنی های طب سنتی" در خصوص انواع داروهای گیاهی و کاربردهای آنها اطلاعات کامل و جامعی کسب کنید.
آلیکوم، دارویی که از سیر تهیه میشود، دارای اثرات فارماکولوژیک مهمی است که در بهبود سلامتی انسان نقش دارد. این دارو، با کاهش کلسترول و تریگلیسرید و افزایش HDL (کلسترول خوب)، به کنترل فشار خون کمک کرده و از تصلب شرایین و تجمع پلاکت جلوگیری مینماید. از طرفی، اثرات ضد میکروبی قوی سیر، ناشی از ترکیبات گیاهی مانند آلیسین و آلین، آن را به یک محافظ قوی در برابر عفونتها تبدیل میکند.
مطالعات نشان میدهد که عصارهی سیر، با افزایش تولید نیتریک اکساید، باعث وازودیلاتاسیون عروق محیطی میشود و از این طریق فشار خون را کاهش میدهد. همچنین، اجزای فعال سیر میتوانند به مهار آنزیمهای مرتبط با سنتز کلسترول و اسیدهای چرب بپردازند. مصرف منظم سیر به عنوان یک آنتیاکسیدان نیز موجب حفاظت از سلولها در برابر اثرات منفی رادیکالهای آزاد میشود. با توجه به این مکانیسمها، سیر به عنوان یک درمان گیاهی مؤثر در کاهش خطر بروز بیماریهای قلبی، کنترل فشار خون و بهبود سلامتی عمومی بدن شناخته میشود.
فارماکوکینتیک و ترکیبات گیاه دارویی سیر
سیر، گیاهی است که در آن مهمترین ترکیبات دارویی به نام آلین واقع شدهاند. آلین یک آلکیل مشتقه از سولفوکسید سیستئین است و زمانی که سیر له میشود یا جویده میشود، آنزیم آلیناز فعال میشود و باعث تحول آلین به آلیسین میشود. آلیسین به سرعت به سولفنیک اسید یا آلیسین و یا دی آلیل تیوسولفینات تبدیل میشود.
علاوه بر آلیسین، سیر دارای حداقل 100 نوع ترکیب سولفوردار هست که حدود 70-80 درصد از آنها را آلیسین تشکیل میدهد. این ترکیبات شامل آلیل متیل تیوسولفونات، اپروپینیل آلیل تیوسولفونات و گاما-ال-گلوتامیل-اس-آلکیل-ال-سیستئین میشوند. همچنین، در سیر مواد دیگری نیز مانند اسکوردینین و ویتامینهای گروه B، C و D یافت میشود.
در فارماکوکینتیک سیر، فرآیند اصلی مرتبط با تحولات آلین به آلیسین و سپس به ترکیبات سولفوردار است. این فرآیند زیر نظر آنزیم آلیناز اتفاق میافتد و در نهایت، مواد موجود در سیر با خواص ضدباکتریایی، ضدمیکروبی و ضداکسیدان شناخته شدهاند که ممکن است در بهبود برخی شرایط سلامتی نقش داشته باشند.
تاریخچه گیاه دارویی سیر
در عصر باستان و قرون وسطی، سیر به دلیل خواص دارویی ارزشمند خود مورد توجه قرار میگرفت و به عنوان سلاحی در مقابل خونآشامها و عوامل بد دیگر مورد استفاده قرار میگرفت. این گیاه در طب سنتی و عامیانه در بسیاری از مناطق به کار میرفت و برخی شواهد نشان میدهد که میتواند در پیشگیری از بیماریهای قلبی نیز مؤثر باشد. با حدود ۰.۱ درصد روغن ضروری، سیر حاوی دیالدی سولفید، دیآلتری سولفید و آلیلپروپیل دیسولفید است.
سیر به عنوان یک مادهی معطر در آشپزی نیز مورد استفاده قرار میگیرد، اما تاریخچهاش نشان میدهد که در طول تاریخ باستان و حتی در دوران مدرن، به عنوان دارو نیز به کار رفته است. این دارو برای پیشگیری و درمان انواع بیماریها مورد استفاده قرار گرفته است.
استفاده از سیر به هزاران سال قبل از میلاد باز میگردد. اهرام جیزه، حدود ۵۰۰۰ سال پیش، مثالی از استفاده این گیاه است. بقراط، پدر طب غربی، سیر را برای درمان مشکلات تنفسی، انگلی، هضم ضعیف و خستگی تجویز میکرد. در یونان باستان، ورزشکاران المپیک سیر به عنوان مادهای انرژیزا دریافت میکردند. این ماده به طور گسترده در تمدنهای باستانی مانند دره سند، مصر باستان، چین و دیگر مناطق استفاده میشده است. هنوز هم در جوامع مختلف، سیر به عنوان یک داروی طبیعی ارزشمند تلقی میشود. همچنین سیر در طب سنتی و مدرن همواره جایگاه خود را داشته است از جمله این کاربرد ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
گیاه دارویی سیر در طب سنتی:
سیر از هزاران سال پیش در طب سنتی چین، هند و ایران مورد استفاده قرار میگرفته است. در طب سنتی، از سیر برای درمان بیماریهای مختلفی از جمله سرماخوردگی، آنفولانزا، فشار خون بالا، کلسترول بالا، بیماریهای قلبی عروقی، سرطان و دیابت استفاده میشده است.
گیاه دارویی سیر در طب مدرن:
در طب مدرن، تحقیقات زیادی در مورد خواص درمانی سیر انجام شده است. مطالعات نشان دادهاند که سیر دارای خواص آنتیبیوتیک، ضدالتهابی، ضدسرطانی، ضددیابتی و ضدکلسترولی است.
خواص درمانی گیاه دارویی سیر
بر اساس مطالعات علمی، سیر دارای خواص درمانی زیر است:
ضدعفونیکننده
سیر دارای خواص ضدعفونیکننده قوی است که میتواند به درمان عفونتهای مختلفی مانند سرماخوردگی، آنفولانزا، عفونتهای دستگاه تنفسی فوقانی و عفونتهای پوستی کمک کند.
ضدالتهابی
سیر دارای خواص ضدالتهابی است که میتواند به کاهش التهاب در بدن کمک کند. التهاب یکی از عوامل اصلی بسیاری از بیماریها از جمله بیماریهای قلبی عروقی، سرطان و آرتروز است.
ضدسرطانی
سیر دارای خواص ضدسرطانی است که میتواند به کاهش خطر ابتلا به سرطان کمک کند. مطالعات نشان دادهاند که سیر میتواند به جلوگیری از رشد و گسترش سلولهای سرطانی کمک کند.
ضددیابتی
سیر دارای خواص ضددیابتی است که میتواند به کنترل سطح قند خون کمک کند. مطالعات نشان دادهاند که سیر میتواند به کاهش سطح گلوکز خون در افراد مبتلا به دیابت نوع 2 کمک کند.
ضدکلسترولی
سیر دارای خواص ضدکلسترولی است که میتواند به کاهش سطح کلسترول خون کمک کند. مطالعات نشان دادهاند که سیر میتواند به کاهش سطح کلسترول LDL (کلسترول بد) و افزایش سطح کلسترول HDL (کلسترول خوب) کمک کند.
همچنین برای جست و جو در خصوص بیماری مرتبط با کلسترول خون و مراکز مرتبط با آن در شیراز می توانید به این لینک رجوع کنید: دکتر صابرسادات امینی - فوق تخصص غدد و متابولیسم
نحوه مصرف گیاه دارویی سیر
سیر را میتوان به صورت پودر، عصاره یا کپسول مصرف کرد. مقدار مصرف سیر در طب سنتی معمولاً 2 تا 4 حبه در روز است.
عوارض جانبی گیاه دارویی سیر
مصرف مقادیر زیاد سیر یا مصرف آن با معده خالی ممکن است منجر به اختلالات گوارشی شود، از جمله سوزش معده، تهوع، استفراغ و اسهال. در افراد حساس، واکنشهای آلرژیک نظیر درماتیت تماسی و حملات آسم نیز با مصرف سیر گزارش شده است. باید توجه داشت که افراد حساس به سیر و همچنین افراد مبتلا به زخمهای حاد دستگاه گوارش، باید از مصرف سیر خودداری کنند.
مطالعات آزمایشگاهی نشان دادهاند که مصرف سیر ممکن است انقباضات رحمی را ایجاد کند. در حالتهای بارداری و شیردهی، اثرات مصرف سیر به طور کامل مشخص نشده است، بنابراین توصیه میشود که در این دوران از مصرف سیر خودداری شود.
مصرف زیاد سیر خشک (حدود 4 گرم در روز) ممکن است منجر به مشکلاتی نظیر یبوست، استفراغ و اختلالات معده و روده شود. همچنین، مصرف مقدار بالایی از سیر تازه (حدود 30 گرم) ممکن است باعث کمخونی شدید شود. به همین دلیل، در مصرف سیر به میزان معقول و با راهنمایی متخصصان توصیه میشود.
سیر به طور کلی گیاهی بیخطر است. با این حال، مصرف بیش از حد سیر ممکن است باعث بروز عوارض جانبی زیر شود:
تداخلات دارویی سیر
تقویت اثر داروهای ضدانعقاد: مصرف گیاه دارویی سیر ممکن است اثر داروهای ضدانعقاد را افزایش دهد. به عنوان مثال، تعاملات ممکن است باعث افزایش خطر خونریزی شود. در صورت استفاده همزمان از داروهای ضدانعقاد، مشورت با پزشک اهمیت دارد تا دز و زمان مصرف به دقت تنظیم شود.
تقویت اثر داروهای کاهش دهنده قند خون: مصرف سیر ممکن است اثر داروهای کاهش دهنده قند خون را افزایش دهد. این اثر به خصوص بر روی سطح گلوکز خونی تأثیر میگذارد. در صورت مصرف همزمان با داروهای کاهش دهنده قند، نظارت دقیق بر سطح قند خون و مشاوره با پزشک ضروری است تا تنظیم صحیح داروها انجام شود.
سخن آخر
سیر یکی از قدیمیترین گیاهان دارویی است که از دیرباز در طب سنتی و مدرن مورد استفاده قرار میگرفته است. گیاه دارویی سیر دارای خواص درمانی فراوانی است که برای درمان بیماریهای مختلفی از جمله سرماخوردگی، آنفولانزا، فشار خون بالا، کلسترول بالا، بیماریهای قلبی عروقی، سرطان و دیابت استفاده میشود. با این حال پیش از مصرف هر گونه داروی گیاهی در جهت بهبودی و درمان بهتر است با پزشک و یا متخصص حوزه طب سنتی خود مشورت کنید.
همچنین شما در سایت پی جو می توانید در خصوص گیاه دارویی سیر و کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه این مقاله را "خواص روغن سیر برای مو" نیز مطالعه نمایید.