تاثیر خواب ناکافی بر بدن
شاید برایتان عجیب باشد، ولی کم خوابی و بی خوابی به هر دلیلی که باشد، به طرز فوق العاده ای به سلامتی، فعالیت، ایمنی شما آسیب می رساند.این روزها عوارض کم خوابی یکی از مشکلات عمده در جوامع انسانی است. دل مشغولی های بیش از حد انسان ها، آن ها را دچار کم خوابی می کند که این موضوع می تواند از نظر جسمی و روحی اثرات مخربی برای افراد در پی داشته باشد. در ادامه به بررسی سرانجام ناخوشایندی خواهیم پرداخت که در صورت مداومت در بی خوابی به سراغ افراد خواهد آمد.
1. بداخلاقی
براساس تحقیقات انجام شده از سوی جمعی از محققان، بد خلقی از جمله ی موارد مشهودی است که می توان این موضوع را از شکایات متعدد اطرافیان افرادی که کمتر از میزان طبیعی می خوابند، مشاهده کرد. این تیم از محققان شماری از افراد کم خواب را زیر ذره بین قرار داده اند و به این نتیجه رسیده اند که این افراد در برابر برخی مسائل واکنش تند تری نشان می دهند. برای مثال می توان به ایجاد مزاحمت در زمانی اشاره کرد که این افراد مشغول کار هستند.
2. سردرد
با وجود اینکه دانشمندان در قرن اخیر به ارتباط بین کم خوابی و سردرد پی برده اند، اما هنوز نتوانسته اند به روشنی ارتباط بین سردرد و کم خوابی را پیدا کنند. درد های مزمنی نظیر میگرن در اثر کم خوابی شدت می گیرند. براساس تحقیقات انجام شده توسط دانشمندان، 36 تا 58 درصد از افرادی که مبتلا به اختلالات تنفسی در زمان خواب هستند، با سردردهای غیرقابل وصفی در زمان بیدار شدن روبرو می شوند. دلیل این سردردها بیدار شدن های متوالی در طول خواب است که به بی خوابی منجر می شود.
3. ناتوانایی در یادگیری
بی خوابی در میان نوجوانان و جوانان به موضوعی همه گیر تبدیل شده است. مطالعات دانشمندان حکایت از این دارد که تعویض ساعت آغاز به کار مدارس راهنمایی از ساعت 7:30 به 8:30 منجر به بالا رفتن نمره ی دانش آموزان در شماری از درس ها شده است. بر این اساس، نمره ی دانش آموزان در درسی نظیر ریاضی و قرائت به ترتیب 2 و 1 امتیاز افزایش یافته است.
بی خوابی در حافظه ی کوتاه مدت نیز بی تاثیر نیست. با توجه به اینکه حافظه ی کوتاه مدت بخش مهمی از چرخه ی یادگیری است، از این رو بی خوابی می تواند تاثیر شگرفی روی توانایی افراد برای به یاد آوردن کلماتی داشته باشد که روز پیش آن ها را به حافظه ی خود سپرده اند. در یک مطالعه ی دیگر دانشمندان به این نتیجه رسیده اند که در صورت تمایل به یادگیری و مطالعه ی یک موضوع برای اولین بار و تکرار آن، بی خوابی می تواند تاثیر منفی داشته باشد. این تاثیر منفی حتی پس از به خواب رفتن بعد از یادگیری نیز از بین نمی رود.
4. چاقی
افرادی که دچار اختلالات خواب هستند و به میزان کافی نمی خوابند، دچار اختلالات هورمونی شده و در نتیجه اشتهای بیشتری برای خوردن غذاها با کالری بالا دارند که این موضوع بسیار خطرناک است. هرچند در زمان بیدار بودن می توان کالری بیشتری را سوزاند، اما این میزان کالری سوخته شده در برابر حجم بیشتری از کالری ها که پس از خوردن غذا وارد بدن می شود، تاثیری ندارد.
5. مشکلات بینایی
کم خوابی می توان مشکلاتی را در بینایی افراد ایجاد کند که از جمله ی آن می توان به ایجاد دید تونلی، دو بینی و تار شدن بینایی اشاره کرد. میزان بی خوابی رابطه ی مستقیمی با اختلالات بینایی دارد، بطوریکه هر چه میزان بی خوابی بیشتر باشد، احتمال ایجاد اختلالات بیشتر شده و در نتیجه مشکلات زیادی نیز برای فرد مورد نظر پیش می آید. همچنین امکان ایجاد توهم آشکار نیز در افراد کم خواب وجود دارد.
6. افزایش بیماری قلبی
دانشمندان با انجام تحقیقاتی به این نتیجه رسیده اند که با بیدار ماندن افراد برای بیش از 88 ساعت، فشار خون افزایش می یابد. براساس یافته های محققان، افرادی که در هر شبانه روز تنها 4 ساعت می خوابند در مقایسه با افرادی که 8 ساعت می خوابند، ضربان قلب بالاتری دارند. غلظت پروتئین واکنشی نوع C که یکی از علامت های ابتلا به بیماری های قلبی است در افرادی که کم خواب هستند، بیش از سایرین به چشم می خورد.
7. کند شدن سرعت عمل
عکس العمل و به بیان بهتر سرعت عمل افراد در اثر بی خوابی تحت تاثیر قرار می گیرد. دانشمندان برای اثبات ادعای خود، آزمایش هایی را انجام داده اند. محققان دو گروه از دانشجویان را مورد آزمایش قرار داده اند، بطوریکه تست هایی را در رابطه با تصمیم گیری سریع به عمل آورده اند، با این تفاوت که یکی از دو گروه در میان تست خوابیده اند، ولی گروه دیگر چنین اجازه ای نداشته اند. نتیجه ی تست گویای این موضوع است که افرادی که خوابیده اند، به شکل بهتری به سوالات پاسخ داده اند. این تست در مورد ورزشکاران نیز انجام شده است.
8. آسیب پذیری در مقابل بیماری ها
سازمان دفاعی بدن، وظیفه ی مبارزه با انواع باکتری ها و به بیان بهتر میکروارگانیسم ها را دارا است، بطوریکه حتی در صورت زخمی شدن نقطه ای از بدن و ایجاد زخم، سیستم دفاعی قادر است از نفوذ میکروب ها به بدن از ناحیه ی آسیب دیده و ایجاد عفونت جلوگیری کند. حال در صورت بی خوابی حتی برای یک شب، سیستم دفاعی بدن به اندازه ای ضعیف می شود که تا حدودی قدرت آن برای مبارزه با میکرو ارگانیسم ها از بین می رود.
9.زیاد شدن غیرعادی ادرار
زمانی که انسان به خواب می رود، سیستم تولید ادرار در بدن فرآیند آرام تری را در پیش می گیرد و از این رو است که اغلب افراد در زمان خواب نیازی به استفاده از سرویس های بهداشتی ندارند. اما زمانی که فردی در طول شب بیدار می ماند، خبری از فرآیند آرام تولید ادرار نیست. دانشمندان چنین وضعیتی را تولید بیش از حد ادرار شبانه می نامند. این موضوع عاملی برای شب ادراری در برخی کودکان و حتی بزرگسالان است، چراکه فرآیند تولید ادرار در این افراد با وجود به خواب رفتن به حالت معمول به فعالیت ادامه می دهد.
10. عدم تمرکز و حواس پرتی
انجام اموراتی نظیر مطالعه یا گوش دادن به توضیحات استاد در کلاس درس که نیازمند تمرکز است، به خواب فرد بستگی مستقیمی دارد. دانشمندان روی این موضوع تاکید دارند که در صورت بی خوابی، افراد باید در انتظار مشکلاتی نظیر نبود تمرکز و حواس پرتی باشند. در صورت بی خوابی، فرد در کسری از ثانیه به حالتی وارد می شود که نمی توان آن را خواب یا بیدار عنوان کرد.
11. تولید نشدن واکسن و بالا رفتن احتمال ابتلا به بیماری
محرک های موجود در بدن، آنتی بادی هایی را برای مبارزه با ویروس های خاصی تولید می کنند. همانطور که اشاره کردیم زمانی که فرد به اندازه ی کافی نمی خوابد، سیستم دفاعی بدن دچار مشکل شده و در نتیجه نمی تواند به خوبی کار کند. در یک تحقیق که در همین راستا انجام شده، به 19 تن از داوطلبان واکسن هپاتیت تزریق شد. ده تن از این افراد در طول شبانه روز هشت ساعت می خوابیدند، اما باقی افراد شرکت کننده در این آزمایش شب ها بیدار می ماندند. پس از گذشت چهار هفته، میزان آنتی بادی ساخته شده در بدن افرادی که در طول شبانه روز 8 ساعت خوابیده بودند، دو برابر افرادی بود که بیدار مانده بودند.
البته تحقیقات دیگری نیز در این خصوص انجام شده که از جمله ی آن می توان به تاثیر بی خوابی روی واکسن آنفولانزا اشاره کرد. در این تحقیق مشاهده شد که بی خوابی تاثیری در روند ایجاد آنتی بادی ندارد و از این رو دانشمندان به این نتیجه رسیده اند که بی خوابی فقط می تواند در مورد بیماری های خاصی چنین تاثیری داشته باشد.
تاثیر خواب ناکافی بر بدن
مطالب مرتبط:
خوب بخوابید تا مغزتان خوب کار کند!
خواب ، بی خوابی و پرخوابی
11 نکته درباره خواب سالم و اختلال خواب سالمندان
جملاتی که باید قبل از خواب به خود بگویید
علت بی خوابی و 7 راز یک خواب خوش