انواع پانسمان های پزشکی و کاربرد آن ها
انواع پانسمان های پزشکی و کاربرد آن ها : پانسمان به قرار دادن پوشش حفاظتی بر روی زخم میگویند که مهمترین شرط آن استریل بودن پانسمان است هدف از پانسمان زخم تسهیل در بهبودی زخم، پیشگیری از عفونت، جلوگیری از خونریزی، کمک به فرایند التیام زخم، عایق دما، حفظ رطوبت زخم و حفاظت زخم از صدمات مکانیکی است.
هدف از پانسمان، مراقبت کردن از زخم، بهبود سریع تر آن و جلوگیری از بروز عفونت می باشد. خوشبختانه بسیاری از زخم های ایجادشده روی پوست، سطحی هستند و پس از مراقبت لازم، بهبودی کامل پیدا می کنند.
انواع پانسمان های پزشکی و کاربرد آن ها
انواع پانسمان
پانسمان باز
در این نوع پانسمان پس از شستشوی زخم و استفاده از داروی مناسب روی آن پوشیده نمی شود. در صحنه حادثه چندان کاربرد ندارد و در درمانگاه ها و مراکز درمانی به کار گرفته می شود.
پانسمان بسته
در این نوع پانسمان پس از اقدامات ضروری روی آن توسط گاز استریل یا مواد مشابه پوشانده می شود.
پانسمان چسبدار یا چسب زخم
برای پوشاندن خراش ها و بریدگی های کوچک به کار می روند.
پانسمان استریل
از یک لایه پانسمان متصل به یک باند رولی تشکیل و کاملاً در یک پوشش محافظ پیچیده شدهاند.
پوشش چشمی استریل
برای محافظت از چشم آسیب دیده به کار میروند، که گاها به یک باند برای استحکام بیشتر همراه است.
پانسمان های جدید
پانسمان های جدید شامل: پانسمان آلژینات، هیدروکلوئید، فوم، هیدروژل و فیلم ترانسپارنت می باشد؛ که هر یک بعلت دارا بودن بعضی از ویژگی های یک پانسمان مطلوب مورد توجه می باشند.
پانسمان آلژینات :
زخم هایی با درجه ترشح متوسط تا زیاد
- زخم فشاری
- زخم شریانی و وریدی پا
- زخم دیابتی
- محل Donor
- زخم های تروماتیک
- ساییدگی ها
- سوختگی درجه 2
- زخم های پس از عمل
مزایا:
- کاربرد آسان و راحت
- ظرفیت جذب بالا
- تشکیل ژل نرم که یکپارچه برداشته می شود،بدون به جا گذاشتن باقی مانده ای
- فرایند جذب عمودی:بدون آسیب به اطراف،بدون maceration لبه های زخم
- تعویض پانسمان بدون آسیب بافتی
پانسمان هیدروکلوئید :
این پانسمان به منظور درمان زخم های با ترشح کم تا متوسط به کار می رود.
- زخم های سطحی با ترشح کم تا متوسط
- زخم های گرانوله با ترشح کم
- سوختگی های درجه دو سطحی
مزایا:
- قابل برش به اندازه دلخواه
- تعویض پانسمان 3 تا 4 روز دیگر
پانسمان فوم :
مناطق مختلف و زخم هایی که ترشحات کم تا متوسط باشد.
- زخم هایی که در ناحیه پا و ران می باشد
- زخم های فشاری
- زخم های دردناک
- جراحات ناشی از تروما
- سوختگی های درجه دو عمقی
- زخم هایی که پوست اطراف زخم شکننده است
- مناطقی که پانسمان کردن آن دشوار است
مزایا:
- درد و تروما را در زمان تعویض پانسمان به حداقل می رساند.
- به علت چسبی که دارد به راحتی در محل می چسبد در نتیجه دست ها برای انجام کار های دیگر مثل انجام بانداژ آزاد است.
- برای استفاده در زیر بانداژها مناسب است.
- می توان آن را به شکل های مختلف برای زخم های مختلف برش داد و برای زخم هایی که پانسمان کردن در آن نواحی سخت است،مناسب می باشد.
- بیمار با آن احساس راحتی می کند.
- به حسب نوع زخم می تواند چندین روز در محل باقی بماند.
- قابلیت مانیتور کردن زخم را دارد به این صورت که در شرایط استریل می تواند قسمتی از پانسمان را برداشته ،زخم را کنترل نموده و مجددا پانسمان را روی زخم چسباند بدون اینکه در کیفیت چسبندگی پانسمان تغییری حاصل شود.
- اریتم و حساسیت در پوست به حداقل می رسد.
پانسمان هیدروژل :
فقط برای مصرف خارجی می باشد.
- انواع زخم بستر
- خراشیدگی ها
- سوختگی های سطحی
- زخم های حاوی بافت مرده
- زخم های با
مزایا:
- ایجاد رطوبت در سطح زخم و پوشش
- خارج کردن ترشحات و رطوبت اضافه زخم و کمک به بهبود بافت
- کاهش دهنده درد و التهاب
- نرم و الاستیک با قدرت مکانیکی بالا
- شفافیت و قابل رویت بودن زخم
- فراهم کردن امکان انتقال اکسیژن به زخم
- زیست سازگاری فوق العاده مواد سازنده و قابلیت تجزیه زیستی مواد از طبیعت
چرا پانسمان زخم را باید عوض کرد؟
ایجاد زخم روی پوست، راهی برای ورود هر گونه میکروب به داخل بدن می باشد. بنابراین آسیب سد دفاعی بدن (پوست) و بروز هر گونه زخمی را باید جدی گرفت و هر چه زودتر آن را پانسمان کرد تا دچار عفونت نشود.
هدف از پانسمان و مراقبت کردن از زخم، بهبود سریع تر آن و جلوگیری از بروز عفونت می باشد.
خوشبختانه بسیاری از زخم های ایجاد شده روی پوست، سطحی هستند و پس از مراقبت لازم، بهبودی کامل پیدا می کنند.
هدف از پانسمان چیست؟
- کمک به کنترل خونریزی
- جذب خون و ترشحات زخم
- جلوگیری از آلودگی زخم
- حفاظت زخم از میکروبها و صدمات در طول التیام
- نگهداری زخم
نکات مهم در مورد پانسمان :
پانسمان باید استریل یا خیلی تمیز باشد. پانسمان باید جذب کننده باشد، زیرا اگر عرق پوست نتواند بخار شود پوست اطراف زخم مرطوب خواهد ماند و محیط مناسبی برای رشد باکتریها بوجود میآید که از بهبود زخم جلوگیری کرده و یا آن را به تعویق می اندازد.
قبل از پانسمان دست ها را کاملاَ با آب و صابون بشویید و خشک نمایید. در صورت امکان دست ها را با الکل سفید ضد عفونی کنید.
برای پانسمان از دستکش و ماسک استفاده نمایید.
به هنگام پانسمان از صحبت کردن، عطسه و سرفه اجتناب نمایید.
در هنگام تمیز کردن زخم باید عمل پاک سازی و ضد عفونی را از مرکز زخم به اطراف با حرکات دورانی انجام داد.قبل از بستن زخم خونریزی باید به طور کامل کنترل شود.
اگر پس از قرار دادن گاز یا پد استریل بر روی زخم، خونریزی از آن به بیرون نفوذ کرد، هرگز آن را بر ندارید، بلکه گاز دیگری بر روی آن قرار دهید. زیرا موجب خونریزی مجدد می شود. اگر خون به داخل پانسمان دوم هم نشت كرد، هر دو پانسمان را كاملاً برداريد و با گذاشتن يک پانسمان تازه به جای آنها، محل خونريزی را تحت فشار قرار دهيد.
پانسمان باید تمام زخم را بپوشاند. پانسمان را مستقيماً بر روی زخم قرار بدهيد؛ هرگز آن را از كنار به روی زخم نكشيد.
مطالب مرتبط:
انواع چسب های پزشکی و کاربرد آن ها