کوررنگی یک اختلال بینایی است که بخش قابل توجهی از مردم را تحت تاثیر خود قرار داده است. از کوررنگی به عنوان کمبود دید رنگ (CVD) نیز شناخته می شود. این بیماری توانایی فرد را برای درک رنگ های خاص یا تمایز دقیق بین آنها را مختل می کند. در این مقاله به بررسی این موضوع که اختلال کوررنگی چیست و چگونه تشخیص داده می شود؟ می پردازیم.
آنچه که در این مقاله می خوانید:
کوررنگی چیست؟
انواع کوررنگی
علت کور رنگی چیست؟
لیست کلینیک های چشم پزشکی شیراز برای رزرو نوبت کلیک کنید.
لیست پزشکان متخصص چشم در شیرازبرای رزرو نوبت کلیک کنید.
کوررنگی چیست؟
کوررنگی به شرایطی اشاره دارد که در آن افراد در درک رنگ های خاص که معمولاً قرمز، سبز و آبی مشکل دارند. این بیماری به دلیل ناهنجاری در سلول های تشخیص رنگ به نام مخروط در شبکیه چشم رخ می دهد. این مخروط ها مسئول تشخیص طول موج های مختلف نور هستند که ما را قادر می سازد طیف وسیعی از رنگ ها را ببینیم.
انواع کوررنگی
انواع مختلفی از کوررنگی وجود دارد که هر کدام بر تواناییهای درک رنگ متفاوتی تأثیر میگذارند. رایج ترین انواع کوررنگی عبارتند از:
- کوررنگی قرمز-سبز:
این نوع کوررنگی بیشتر به دو دسته تقسیم میشود: پروتانوپیا (فقدان سلولهای مخروطی قرمز) و دوترانوپیا (فقدان سلولهای مخروطی سبز). افراد مبتلا به کوررنگی قرمز-سبز برای تمایز بین سایه های قرمز و سبز تلاش می کنند و اغلب آنها را به عنوان رنگ های مشابه یا سایه های مختلف خاکستری درک می کنند.
2.کوررنگی آبی-زرد:
این نوع کوررنگی که به عنوان تریتانوپیا نیز شناخته می شود، بر درک رنگ های آبی و زرد تأثیر می گذارد. افراد مبتلا به تریتانوپیا در تشخیص سایه های آبی و سبز و همچنین بین زرد و بنفش مشکل دارند.
3.کوررنگی کامل:
در موارد نادر، افراد ممکن است دچار کوررنگی کامل شوند که به طور علمی آکروماتوپسی نامیده می شود. این وضعیت منجر به دیدن جهان در سایه های خاکستری یا سیاه و سفید می شود، زیرا تمام درک رنگ ها وجود ندارد.
علت کوررنگی چیست؟
کوررنگی را می توان به دلایل مختلفی نسبت داد، از جمله:
وراثت ژنتیکی:
شایع ترین علت کوررنگی، وراثت ژنتیکی است. اغلب از طریق کروموزوم X از والدین به فرزندانشان منتقل می شود. از آنجایی که مردان تنها یک کروموزوم X دارند، احتمال کوررنگی را نسبت به زنان به ارث می برند.
جهش ژنی:
برخی جهشهای ژنی میتوانند عملکرد صحیح مخروطهای چشم را مختل کنند و منجر به کمبود دید رنگی شوند. ژن هایی مانند OPN1LW، OPN1MW و OPN1SW نقش مهمی در دید طبیعی رنگ دارند و جهش در این ژن ها می تواند منجر به کوررنگی شود.
عوامل مرتبط با سن:
در حالی که نادر است، کوررنگی میتواند در مراحل بعدی زندگی به دلیل عوامل مرتبط با سن مانند آب مروارید، دژنراسیون ماکولا یا سایر بیماریهای چشمی که بر روی شبکیه و سلولهای مخروطی تأثیر میگذارد، ایجاد شود.
تأثیر کوررنگی بر زندگی روزمره
کوررنگی می تواند تأثیرات مختلفی بر زندگی روزمره افراد داشته باشد، از جمله:
ایجاد مشکل در هنگام تشخیص دقیق چراغ های راهنمایی و رانندگی.
چالش در هنگام شناسایی میوه ها یا سبزیجات رسیده بر اساس نشانه های رنگ.
وجود محدودیت در هنگام انتخاب مشاغل خاصی که نیاز به تمایز رنگ دارند، مانند طراحی گرافیکی یا سیم کشی برق.
درمان کوررنگی
اگرچه در حال حاضر هیچ درمانی برای کوررنگی وجود ندارد، اما افراد می توانند استراتژی های مقابله ای خاصی را اتخاذ و به دنبال حمایت باشند، مانند:
- استفاده از عینک یا لنزهای اصلاح رنگ که برای تقویت درک رنگ طراحی شده اند.
- به جای تکیه بر تمایزات رنگی، به برچسب ها یا الگوهایی با کد رنگی تکیه شود .
- آموزش همگانی در مورد کوررنگی برای ترویج آگاهی در خصوص این بیماری.
تشخیص کوررنگی چگونه است؟
کوررنگی معمولاً از طریق معاینه جامع چشم که توسط چشم پزشک یا اپتومتریست انجام می شود، تشخیص داده می شود. فرآیند تشخیص کوررنگی شامل چندین آزمایش برای ارزیابی توانایی فرد در درک و تمایز دقیق رنگ ها است. در ادامه به معرفی چند روش رایج در تشخیص کوررنگی می پردازیم.
- تست رنگ ایشیهارا: این تست پرکاربردترین تست کوررنگی است. در این تست یک سری بشقاب با دایره های متشکل از نقاط در رنگ ها و اندازه های مختلف وجود دارد. هر بشقاب حاوی اعداد یا الگوهایی است که فقط برای افرادی با دید رنگی معمولی قابل مشاهده است. افراد مبتلا به کور رنگی ممکن است در شناسایی اعداد یا الگوهای روی بشقاب های خاص مشکل داشته باشند.
- تست Farnsworth D-15: این تست شامل چیدمان کلاهک یا دیسک های رنگی به ترتیب صحیح در طول یک طیف است. افرادی که کمبود دید رنگی دارند ممکن است در چیدمان دقیق رنگ ها مشکل داشته باشند که منجر به الگوهای متمایز می شود که نوع و شدت کوررنگی را نشان می دهد.
- آنومالوسکوپ: این تست شامل یک ابزار تخصصی است که برای اندازه گیری دید رنگ با ارائه دو نور رنگی به فرد استفاده می شود. از فرد خواسته می شود که شدت یک نور را تا زمانی که با رنگ نور دیگر مطابقت داشته باشد تنظیم کند. با تجزیه و تحلیل تنظیمات انجام شده، پزشک می تواند نوع و درجه کوررنگی را تعیین کند.
- تست های چیدمان رنگ: این تست ها شامل چیدمان براده ها یا مدادهای رنگی در یک نظم خاص یا گروه بندی رنگ های مشابه با یکدیگر است. مشکل در چیدمان صحیح رنگ ها می تواند نشان دهنده کمبود دید رنگ باشد.
سخن پایانی
کوررنگی یک اختلال بینایی است که جمعیت قابل توجهی را در سراسر جهان تحت تاثیر قرار می دهد. درک علل، انواع و پیامدهای آن می تواند به ایجاد محیطی فراگیرتر برای افراد مبتلا به کمبود دید رنگ کمک کند. با افزایش آگاهی و اتخاذ راهبردهای مقابله ای مناسب، می توانیم از مبتلایان به این بیماری در زندگی روزمره خود حمایت کنیم.
بیشتر بخوانید:
علت درد پشت چشم و درمان آن
تشخیص بیماری از روی چشم ها که باید بدانید
نشانه های بیماری چشم در کودکان
علت، علائم و راه های درمان التهاب عنبیه