چگونگی انتخاب گلدان مناسب و روش تعویض آن
یکی از مسائلی که میزان و چگونگی رشد گیاهان را تحت تاثیر قرار می دهد انتخاب گلدان مناسب است، هنگام انتخاب گلدان برای گیاه جدید باید به نکاتی توجه کرد مثل اندازه ی گلدان،زهکش گلدان،جنس گلدان.
۱.زهکش گلدان:
وجود سوراخهای کف گلدان برای خروج آب اضافی است و این به این معنی نیست که هر چقدر آب بخواهیم میتوان به گیاه داد .باید در آبدهی گیاهان خیلی دقت نمود.
بعضی در این فکر هستند که باید آنقدر به گیاه آب داد که آب از کف گلدان خارج نشود که این عقیده کاملا اشتباه هست.چون با این روش ریشه های گیاه سیراب نشده و امکان خشک شدن قسمتی از ریشه وجود دارد.
دلیل دیگر هم اینکه با این روش املاح اضافی موجود در خاک خارج نشده و رفته رفته گیاه آسیب میبیند.
برای زهکشی بهتر گلدان ها ابتدا یک لاله پوکه معدنی یا قلوه سنگ ریخته شده و سپس خاک مناسب قرار میگیرد ، با این روش آب به راحتی خارج شده.
۲.اندازه گلدان:
یکی از روشهای انتخاب گلدان اندازه گیری قطر دهانه ی گلدان است و معمولا سایزهای گلدان ۶،۸،۱۰،۱۲،۱۴،۲۰،۲۵،۳۰ و گلدانهای بزرگتر با نام سطل شناخته میشوند .اندازه ی این گلدانها بر اساس حجم داخلی آن است ۳ لیتری ،۴لیتری و… که معمولا رنگ اینها سبز یا مشکلی می باشد.
۳.انتخاب گلدان مناسب:
اندازه و شکل گلدان مشخص کننده مناسب بودن گیاه برای گدان است.اندازه ی گلدان باید به شکلی باشد که هم خاک و ریشه را بتواند در بر بگیرد و هم وزن گیاه را تحمل کند یعنی به شکلی نباشد که اگر گیاه بلند و سنگین است گیاه واژگون بشود.به همین دلیل برای گیاهان بزرگ بهتر هست که گلدانی انتخاب شود که سطح مقطع گلدان نسبت به ارتفاع گلدان بزرگتر بوده اما به این معنی نیست که از گلدانهای کم عمق استفاده بشود اصولا گلدانهای کم عمق را برای کاکتوس ها استفاده می شود چون زودتر آب رو از دست میدهد.
گلدان هرچه بزرگتر و عمیقتر باشد آب را دیرتر از خود عبور داده و دیرتر خاکش خشک می شود . به همین دلیل اگر گلدان بزرگتر از گیاه باشد امکان پوسیدگی ریشه و طوقه خیلی زیاد میشود گلدانها باید به گونه ای باشد که یک سایز از حجم ریشه بزرگتر بوده نه بیشتر.
۴.زمان تعویض گلدان:
زمانی که ریشه ها از کف گلدان یا سطح خاک خاک خارج شده باشد و رشد گیاه آهسته شده باید گلدان گیاه رو تعویض کرد.در این زمان نباید گلدانی چندین برابر گلدان قبلی انتخاب شود باید گلدان جدید فقط یک سایز از گلدان قبلی بزرگتر را انتخاب نمود.زمان تعویض گلدان هم به نوع گیاه بستگی دارد،برای گیاهانی که خزان کننده هستند باید زمانی گلدان تعویض شود که گیاه در خواب زمستانه است و برگ های آن کاملا خزان کرده باشد.برای گیاهان همیشه سبز و و گیاهانی که در آپارتمان نگهداری میشوند بهترین زمان اول بهار است،چون در این زمان گیاه در حال رشد بوده و قوی می باشد و اگر مشکلی در تعویض گلدان بوجود آید گیاه بهتر و سریعتر خود را بازسازی مینماید.
گیاهان بیمار تا زمان بهبودی کامل نیاز به تعویض گلدان نداشته چون گیاه ضعیف است.تعویض برای گیاهانی که تازه خریداری شده اند نیز بهتر است تا یک ماه بعد از جابه جایی انجام نشود زیرا امکان وارد شدن شوک به گیاه و مرگ آن ، زیاد است.
مراحل تعویض گلدان
قبل از تعویض گلدان باید توجه داشت که خاک گیاه خیس نبوده فقط باید مقدار خیلی کم مرطوب باشد.در صورتی که گیاه تازه آبیاری شده باشد اقدام به تعویض گلدان جدا نشدن خاک از ریشه و آسیب به گل می شود.
در زمان تعویض گلدان با وسیله ای سنگین مثل قیچی،بیلچه ضرباتی به گلدان وارد کنید تا گیاه به همراه خاک به صورت قالبی از گلدان جدا شود.
برای کاشت جدید گیاه بهتر هست که کف گلدان یک لایه پوکه معدنی یا قلوه سنگ ریخته شود و سپس روی آن مقداری خاک ریخته شود سپس گیاه را روی این خاک قرار داده و لبه ی خاک مقداری بالاتر از سطح گلدان گذاشته (برای گلدانهایی با قطر ۶ تا ۱۲ سانتی متر لبه ی خاک بهتر است ۱ سانتی متر بالاتر بوده) وجود این فاصله به این دلیل اهمیت دارد که بعد از پر کردن گلدان از خاک مناسب و با آبیاری گیاه فضای مناسب برای آبیاری ایجاد می شود.
برای کاکتوس ها و ساکولنت ها مناسب تر است که بلافاصله آبیاری نشده و بعد از گذشت چند روز اقدام به آبیاری گردد.
معمولا هر گیاهی که تعویض گلدان می شود تا چند روز در معرض نور خورشید قرار داده نمی شود.
بعد از گذشت یک هفته از کاشت بهتر هست که گیاه با هیومیک اسید یا بیوبیست گلد آبیاری شود.
انتخاب نوع گلدان برای گیاهان آپارتمانی و بررسی فواید و معایب آنها :
گلدان سفالی
این نوع گلدان ها از خاک رس و مواد طبیعی ساخته می شوند.
استفاده از گلدان سفالی دارای مزایای زیر برای گیاه شماست :
رطوبت و هوا به خوبی در گلدان گردش پیدا میکند.
از بالا رفتن دمای خاک جلوگیری می کند. چرا که رطوبت را جذب می کند و با تبخیر آن خاک را خنک می کند.
با جذب رطوبت باعث می شود تا آب بیش از حد اطراف ریشه ها نماند. بنابراین از پوسیدگی ریشه گیاه که عامل مهمی در خشک شدن گیاه است؛ جلوگیری میکند.
معایب گلدان سفالی :
گیاه به آبیاری بیشتری نیاز دارد. چون رطوبت نسبت به گلدان پلاستیکی در گلدان سفالی بیشتر خارج میشود.
نسبت به گلدان های دیگر سنگین تر هستند. اگر قصد خرید گلدان بزرگ برای بالکن و یا حیاط خود را دارید و قصد دارید آن ها را مدام جابجا کنید گلدان های سفالی به دلیل وزن زیاد شاید شما را به زحمت بیندازند، البته در برابر باد این نوع گلدان ها مقاوم هستند و احتمال جابجا شدن آنها در هنگام وزش باد سنگین هم خیلی کم است.
احتمال شکستن این نوع گلدان بیشتر است.
قیمت نسبتاً بالا
در برابر سرد شدن زیادی هوا ممکن است ترک بردارند و بشکنند.
گلدان پلاستیکی
فواید استفاده از گلدان پلاستیکی :
هزینه کمتر
سبگ تر: اگر قصد دارید گیاه خود را آویزان کنید؛ بهتر است از گلدان های پلاستیکی که کم وزن تر هستند استفاده کنید.
گیاه نیاز به آب کم تر دارد چرا که این نوع گلدان رطوبت را در خود نگه می دارد.
تنوع شکل و رنگ
حفظ گرما: بنابراین گیاه را در برابر سرما محافظت میکند.
در برابر تغییرات آب و هوایی مقاوم هستند و نمی شکنند.
معایب گلدان پلاستیکی :
مهم ترین عاملی که شاید آن را برای گیاه خود انتخاب نکنید این است که گلدان پلاستیکی چون آب را در خود نگه می دارد احتمال پوسیده شدن ریشه گیاه زیاد است. و باید سوراخ های زهکشی در آن بیشتر از نوع سفالی باشد.
حفظ گرما: گرما را در خود نگه می دارند بنابراین در مناطق گرم ممکن است به گیاه آسیب برساند.
توجه: در مناطق خشک و دارای رطوبت پایین بهتر است از گلدان پلاستیکی استفاده شود. گلدان های پلاستیکی باید دارای سوراخ زهکشی بیشتری باشند تا ریشه گیاه دچار پوسیدگی نشود.
گلدان چوبی
ویژگی های مثبت گلدان های سفالی را دارند و البته آنها عایق خوبی برای حرارت نیز هستند، که به محافظت از ریشه های گیاه از گرما در تابستان کمک می کند. اما گلدان های چوبی تقریباً هر سال نیاز به تعمیر و رنگ زدن دارند و نسبت به گلدان های دیگر زودتر خراب می شوند. و معمولاً قیمت بالاتری دارند.
گلدان سرامیکی
گلدان شیک، درای تنوع رنگ و شکل زیاد و نسبت به گلدان های سفالی بیشتر نسبت به سرمای هوا مقاوم هستند و دیرتر ترک می خورند.
اما شکننده و دارای قیمت بالا هستند.
تناسب اندازه میان گیاه و گلدان
تناسب اندازه برای انتخاب گلدان مناسب
انتخاب اندازه مناسب گلدان برای گل و گیاه علاوه بر اینکه برای رشد مناسب و سلامت گیاه لازم است موجب زیباتر نشان دادن گل و گیاه شما نیز می شود.
اگر گلدان خیلی بزرگتر از گیاه شما باشد. خاک آن خشک میشود و گیاه شما احتمال بیشتری دارد که خشک شود. گلدان هایی که بیش از حد بزرگ هستند باعث میشود که گیاه به مدت طولانی در آب قرار گیرد و یا مقدار زیادی مواد مغذی از خاک دریافت کند که به گیاه آسیب می رساند.
اگر گلدان نسبت به گیاه خیلی کوچک باشد؛ ریشه های آن جا برای رشد ندارند و خاک بسیار کمی برای نگهداری آب وجود دارد در نتیجه گیاه رشد خوبی نخواهد داشت.
اگر گیاه را تازه پبوند زدید و رشد آن سریع است گیاه حدود ۵ تا ۱۰ سانتی متر باید از گلدان کوچک تر باشد. اما اگر گل یا گیاهی با رشد کم دارید؛ گیاه حدود ۲٫۵ تا ۵ سانتی متر باید از گلدان کوچکتر باشد.(منظور از اندازه فاصله ساقه گیاه از لبه داخلی گلدان است.)
برای گیاهان با ریشه های بلند و کشیده گلدان های عمیق را انتخاب کنید و برای گلدان های با ریشه های کوتاه و پهن گلدان کوتاه انتخاب کنید.
برای اینکه به طور تقریبی اندازه گلدان مناسب برای گیاه را حدس بزنید؛ ریشه باید نصف گلدان را پر کند و نصف دیگر آن را خاک بریزید.
اگر گلدان بلند و باریک انتخاب می کنید ته گلدان را با سنگ سنگین کنید تا از افتادن آن جلوگیری شود.
موضوع : چگونگی انتخاب گلدان مناسب و روش تعویض آن
مطالب مرتبط :
ضد عفونی کردن خاک با روش های مختلف
چگونه خاک کاکتوس تهیه کنیم؟
نگهداری و پرورش گل فیکوس الاستیکا
ویژگی داشتن گل و گیاهان سبز
گیاهان خانگی معطر