دستگاه پنتاکم ؛ دستگاه پیشرفته توپوگرافی چشم
دستگاه توپوگرافی چشم چیست؟
دستگاه تست توپوگرافی چشم وسیله ای در چشم پزشکی است که وظیفه آن تشخیص پستی و بلندی سطح شبکیه چشم است.
توپوگرافی به معنای بررسی پستی ها و بلندیهای یک سطح میباشد. توپوگرافی قرنیه، یک نوع تصویربرداری سطح قرنیه است تا بتوان نرمال بودن یا نامنظمی سطح قرنیه را بررسی کرد. توپوگرافی قرنیه در واقع نقشه برداری از انحنای سطح قرنیه است. شکل قرنیه تا حد زیادی توانایی دیدن را مشخص می کند. یک چشم سالم انحنای مشخصی دارد اما در صورتی که قرنیه خیلی مسطح، خیلی شیب دار یا انحنای غیر یکنواختی داشته باشد، موجب کاهش دید می شود. هدف از توپوگرافی قرنیه تعیین شرحی دقیق از شکل و قدرت قرنیه است. این کار با استفاده از تکنولوژی تصویربرداری کامپیوتری انجام میشود. دستگاه های توپوگرافی قرنیه از يک كامپيوتر متصل به یک قسمت کاسه مانند كه دارای يک الگو با حلقه های متحدالمركز است، تشكيل شده است. بيمار در جلوی قسمت کاسه مانند دستگاه می نشیند و سر با يک فشار محدود، به كاسه می چسبد. نرم افزار کامپیوتری، دادهها را به صورت نقاطی با رنگ های مختلف که نشانه ارتفاعات متفاوتی از قرنیه است، مشخص می کند.
کاربرد دستگاه توپوگرافی چشم
این وسیله، به خصوص برای تشخیص کراتوکونوس (قوز قرنیه) بکار گرفته می شود. ازآن جا که عدم مبتلا بودن به قوزقرنیه، یکی از شروط انجام لیزیک می باشد، انجام توپوگرافی برای کلیه بیمارانی که جهت انجام لیزر چشم (لیزیک یا PRK) مراجعه می کنند، ضرورت دارد تا بتوان بیمارانی را که دارای قوز قرنیه هستند جداسازی کرد و از انجام عمل به روی چشم آنها خودداری نمود. دستگاه توپوگرافی پس از اندازه گیری پستی و بلندی های سطح قرنیه از طریق محاسبات دقیق ریاضی و اپتیکی، شکل قرنیه را بصورت یک نقشه رنگی مجسم میکند و با نگاه به این نقشه و پارامترهای آن، چشم پزشک قادر خواهد بود کسانی را که مبتلا یا مشکوک به قوز قرنیه هستند، جداسازی کند. در این نقشه نقاط برجسته با رنگ های گرم (قرمز، زرد، ...) و نقاط فرو رفته با رنگ های سرد (آبی، ...) نشان داده می شوند. در قوز قرنیه یک منطقه برجسته غیرطبیعی در قرنیه دیده می شود. توپوگرافی، کمیت و کیفیت سطح و عمق قرنیه را بررسی کرده و آن را به صورت نقشه های رنگی جالبی در معرض دید ما قرار می دهد و با بررسی این نقشه ها جراح می تواند قضاوت کند که آیا عمل لیزیک برای چشم مناسب است.
مهمترین مزیت توپوگرافی قرنیه، توانایی تشخیص شرایطی است که با معاینات معمولی قابل تشخیص نیست از جمله موارد زیر:
- تعیین لزوم انجام جراحی های اصلاح عیوب انکساری چشم
- بررسی ابتلا به قوز قرنیه
- برنامه ریزی برای جراحی در افراد آستیگماتیسم
- تعیین آستیگماتیسم نامنظم به دنبال پیوند قرنیه
- اختلالات سطح چشم
- دیگر کاربردها مثل تست مناسب بودن لنزهای تماسی
نمونه ای از تصاویر دستگاه توپوگرافی چشم :
مشاهده چشم پزشکان مجهز به دستگاه توپوگرافی چشم در شیراز
دستگاه پنتاکم چیست؟
اخیرا تکنولوژی برتری معرفی گردیده است که به آن پنتاکم (Pentacam) گفته می شود. دستگاه پنتاکم یک توپوگرافی بسیار پیشرفته میباشد که علاوه بر سطح، جلوی قرنیه، سطح خلفی و عمق آنرا نیز بررسی میکند. دوربینهای تعبیه شده در این دستگاه از تکنولوژی پیشرفته استفاده نموده و بسیار دقیق عمل میکنند. با این دستگاه علاوه بر توپوگرافی، میتوان ضخامت قرنیه را در نقاط متعدد اندازه گیری کرد. همچنین عمق اتاق قدامی در مناطق مختلف اندازه گیری میشود. پنتاکم از یک شیوه پیشرفته تصویر برداری به نام Sheimpflug استفاده می کند و تصاویرگرفته شده توسط این سیستم دقیق تر و واضح تر از سیستم های قبل هستند علاوه بر این، پنتاکم قادر است پارامترهای فراوانی را از سطح و عمق قرنیه اندازه گیری کند که توپوگرافی های معمولی قادر به انجام آنها نیستند.
کاربرد دستگاه پنتاکم (pentacam) :
پنتاکم (pentacam) یک دستگاه تشخیصی که برای اندازه گیری و معاینه سگمان قدامی چشم طراحی شده است. به طور کلی این دستگاه تصاویری از قسمت قدامی چشم جهت ارزیابی موارد زیر را ثبت می کند:
- شکل قرنیه
- آنالیز وضعیت لنز (کریستالین لنز کدرشده)
- آنالیز زاویه اتاق قدامی
- آنالیز عمق اتاق قدامی
- آنالیز حجم اتاق قدامی
- آنالیز حرارت های کورتیکال خلفی و قدامی
- آنالیز محل کاتالکت
- ضخامت قرنیه
نمونه ای از تصاویر دستگاه پنتاکم :
مشاهده چشم پزشکان مجهز به دستگـاه پنتاکم در شیراز
مطالب مرتبط:
دستگاه آنژیوگرافی شبکیه چیست و برای چه مواردی استفاده می شود؟